වතු කම්කරුවන්ගේ අවම වැටුප රුපියල් 1000ක් කිරීමට කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුව මැදිහත් වී තීන්දු ගත් බව පුවත් පළ විය. එහෙත්, තවත් වෘත්තීන් ගණනාවක අවම වැටුප තිබෙන්නේ ඊට වඩා අඩුය.
කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුව ඒවා ගැනත් පියවර ගනීවිද?
වතු කම්කරුවෙකුගේ දිනෙක අවම මූලික වැටුම රුපියල් 1000ක් කිරීමට ජාතික පඩි පාලක සභාව තීන්දු කළ බවට පුවත් පළ වුණා. ඒක දිනක වැටුප දාහක් ඉල්ලා කරන ලද අරගලයේ විශාල ජයග්රහණයක්. ඒත් සමහර ජයග්රහණ විනිවිද දකින්නට අපට හැකි වුණොත්, නොසිතූ කරුණු මතු කරගන්න පුළුවන්.
දිනෙක වැටුප රුපියල් 1000ක් වුණොත්, මාසයකට දින 20ක් වැඩ කළොත් වැටුප 20,000ක්. ඒ කියන්නේ වතු කම්කරුවන් මසකට රුපියල් 20,000ක අවම වැටුපක් දිනාගෙන. ඒත්, ජාතික අවම වේතන පනත සහ ඊට අදාල අනෙකුත් පනත් අනුව කම්කරුවෙක් ලබන අවම දිනෙක වැටුප රුපියල් 500ක්. මාසික අවම වැටුප රුපියල් 13,500ක්.
පඩි පාලක සභාවක් කියන්නේ යම් වෘත්තියක වැටුප් තීන්දු කරන ආයතනයක් නෙවෙයි. එය තීන්දු කරන්නේ කම්කරු අයිතීන් රැකගැනීමට අදාල අවම වැටුපක්. රසවත්ම කරුණ මේකයි.
ලංකාවේ අවම වැටුප් තීන්දු කරන්නට නීති ගණනාවක් තියෙනවා. පඩි පාලක සභා ඉන් එකක්. ඊට අමතරව 2016 අංක 3 දරණ ජාතික අවම වේතන පනත, 2005 අංක 36 දරන ජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත සහ 2016 අංක 4 දරන ජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත කියන පනත්වල අවම වැටුපක් ගැන සඳහන්. ඒ පනත්වලින් ලංකාවේ හැම වෘත්තියක්ම ආවරණය වෙන්නේ නැහැ. එහෙත් ක්ෂේත්ර ගණනාවක් එයට අයත්.
වෙරිටේ රිසර්ච් ආයතනයේ සහකාර නීති විශ්ලේෂකවරයෙකු වන නීතිඥ සුපුන් ජයසේකර අධ්යනයකින් පසු පල කරන ලද වාර්තාවක මෙම පනත් සහ ඒවායේ අවම වැටුප් ගැන විස්තර කරනවා. ඒ අනුව කම්කරුවෙකු ලැබිය යුතු අවම වැටුප රුපියල් 13,500ක්. දිනෙක වැටුප 500ක් පමණයි.
මේ අවම වැටුප් කතාව ගැන අත්දැකීම් බහුල වෘත්තිය සමිති ක්රියාකාරිකයෙකු වන ඩී. මලවිසූරිය මහතා අප සමඟ විස්තරයක් කළා.
‘අවම වැටුප් කියන එක ක්රියාත්මක වෙන්නේ නැහැ. දැනට තියෙන ක්රමය යටතේ බලය තියෙන මිනිසුන් ඒක ඉල්ලන්නේ නෑ. අනෙක අවම වැටුපට කවුරුත් වැඩ කරන්නේත් නෑ. වතු කම්කරුවන්ට කරන්න දෙයක් නැතිකමට, ඇත්තටම ඉතා අඩු වැටුපක් ලැබෙන නිසා ඒක මත බලාපොරොත්තු තබනවා. ඒත් අනෙක් අය ඒ ක්රමය මත විශ්වාසය තබන්නේ නෑ. මොකද ප්රායෝගිකව ඔවුන්ට ඊට වඩා වැටුපක් ලැබෙනවා. උදාහරණයක් විදියට ඉදිකිරීම් අංශයේ අවම වැටුප ඉතා අඩුයි. ඒත් රුපියල් දෙදාහක්වත් නැතිව ඔවුන් අත් උදව් දෙන්න එන්නේත් නෑ.
අනෙක දැන් ලංකාවේ ප්රශ්නයක් තමයි ශ්රමයට වටිනාකමක් නැතිකම සහ මිනිසුන් කුණු කොල්ලයට ශ්රමය ලබා නොදීම. ගොඩක් අය ඉන්නවා ත්රීවීල් එකක් එළවලා කීයක් හරි හොයාගෙන අඩියක් ගහලා ගෙදර යන. ඔවුන්ට එච්චර සාරවත්භාවයකුත් නෑ.
කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුව අමූලික බොරුවක් කරන්නේ. හිටපු කම්කරු කොමසාරිස් කෙනෙක් කොම්පැණිකාරයන්ගේ ගැත්තෙක්. දැන් ඉන්න කම්කරු කොමසාරිස්වරයා උඩින් ගෙනැත් දාපු කෙනෙක් මිසක් කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුවේ අත්දැකීම් තියෙන කෙනෙක් නෙවෙයි. ඉස්සර සමහර නිලධාරීන් පිළිවෙලකට වැඩ කළා. දැන් එහෙම එකක් නෑ. කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුව කිසි වැඩක් නැති ආයතනයක්.
ටයි ගහගෙන නිලධාරීන් හිටියාට, ශ්රමය ලබාගැනීම සඳහා විධිමත් වැඩපිළිවෙලක් ක්රියාත්මක කරන්නේ නෑ. වෙන රටවල සමහර අංශවල වැඩ කරන පැය ගණන අඩු කරනවා. ඒකට ගැලපෙන්න වැටුප් හදනවා. ඔය වගේ විවිධ නියාමන ක්රම පාවිච්චි කරනවා. එතකොට ඒ ඒ ක්ෂේත්රවල වැඩ කරන්නට මිනිසුන් ඇදිලා එනවා.’
ප්රශ්නය තියෙන්නේ අවම වැටුප ගණනය කරන ක්රමයේයි. විවිධ වෘත්තීන්ට අදාලව පඩි පාලක සභා තියෙනවා. ඒවා පවතින්නේ පඩි පාලක සභා පනත අනුව. ඒ ඒ වෘත්තීන්ට අදාල අවම වැටුප තීන්දු කරන්නේ වෘත්තිය සමිතිවලින් නියෝජිතයන් 8 දෙනෙක්, හාම්පුතුන්ගේ නියෝජිතයන් 8 දෙනෙක් හා කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුවේ නියෝජිතයන්ගෙන් පඩි පාලක සභාව සමන්විතයි. බහුතරයේ එකඟතාව අනුව අවසන් තීන්දුව ගන්නවා.
එහෙත් ලංකාවේ වැටුප් කතාන්දරය පවතින්නේ ඔය වේදිකාවලට පිටින්. විවිධ වෘත්තීන්ට අයත් වෘත්තිය සමිති සහ හාම්පුතුන් අතර කතාන්දරය තියෙන්නේ. අරගල කර තමන්ගේ ඉල්ලීම් දිනාගන්නට හයිය තිබෙන වෘත්තිය සමිති අනෙක් පාර්ශ්ව නම්මාගෙන තමන්ගේ වැටුප වැඩි කරගන්නවා. නැත්නම් හාම්පුතුන් හා රජය පැත්තට බර වැඩි වී, අවම වැටුප ඉහළ නොයා පවතිනවා. බොහෝ අය දැන් පඩි පාලක සභා ගණන් ගන්නේත් නෑ.
‘හෝටල් ක්ෂේත්රයේ අවම වැටුප 10,600යි. ඒකෙන් මිනිහෙක් ජීවත්වෙන්නේ කොහොමද. ඉස්සර නම් අවුරුද්දකට සැරයක් සාකච්ඡා කරලා වැඩි කරනවා. ඒත් දැන් එහෙම කරන්නේ නෑ. කාටවත් දහදාහක මූලික වැටුපකින් ජීවත්රවෙන්න බෑ.’
ලංකාවේ හැම වෘත්තියටම පඩි පාලක සභා නැති වීම තවත් කාරණයක්. ජාතික අවම වේතන පනතෙන් තවත් පාර්ශ්වවලට අවම මූලික වැටුපක් නියම කරලා තියෙනවා.
නීතිඥ සුපුන් ජයවර්ධනගේ වාර්තාවේ අවම වැටුප ගණනය කරන විදිය ගැන මෙලෙස විස්තර කරනවා.
‘ඉතිහාසයේ පළමු වරට ජාතික අවම වේතන පනත මඟින් කර්මාන්ත සහ සේවා අංශයන්හී රැකියාවේ නියුතු සෑම සේවකයෙකු හටම රුපියල් 10,000ක අවම මාසික වැටුපක් සහතිකකරන ලදී. ඊට අමතරව, රුපියල් 40,000ට අඩු මාසික වැටුපක් ලබන සෑම සේවකයෙක් සඳහා ම 2016 අංක 4 දරන ජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත මඟින් මාසිකව සේවය කල දින ගනනට සමානුපාතිකව හිමිවන රුපියල් 2,500ක උපරිම දීමනාවක් නියම කරනු ලැබිණි. මෙහි දී සැලකිය යුතු වැදගත් කරුණක් වන්නේ, මෙකී සියලු වැටුප් සහ දීමනාවන්ට 2005 අංක 36 දරන ජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත මඟින් රුපියල් 20,000ට අඩු මාසික වැටුපක් ලබන සෑම සේවකයෙක් සඳහාම මාසිකව සේවය කල දින ගණනට සමානුපාතිකව හිමිකර දී තිබූ රුපියල් 1,000ක මාසික දීමනාව ද ඇතුලත්වීමයි. ඒ අනුව ඉහත කී අංශයන්හි සේවකයෙකුට හිමි විය හැකි මාසික අවම වැටුප රුපියල් 13,500 දක්වා වර්ධනය විය.’
ඒත් හැබෑ ප්රශ්නය මේකයි. ලංකාවේ කාටවත් මේ අවම මූලික වැටුප ප්රමාණවත් නෑ. රටේ ජීවන වියදම සහ අනෙකුත් ආර්ථික කාරණාවලට මේක ගැලපෙන්නේ නෑ. ඒ නිසා වෘත්තිකයන්ට මේ අවම වැටුප්වලින් ආවරණයක් සැපයෙන්නේ නෑ. ඒ ඒ වෘත්තිකයන් ඔය අවම වැටුප් ගැන දන්නේත් නෑ.
අනෙක් ප්රශ්නය තමයි උද්ධමනය. ඉතිහාසයේ යම් අවුරුද්දක අවම වැටුප මේකයි කියා තීන්දු කොට පනතක් සම්මත කළත්, අවුරුද්දෙන් අවුරුද්ද ඒ වැටුපේ වටිනාකම අඩු වෙනවා. ඒ අනුව පනතකින් සම්මත කරන්න ඕනෑ අවම වැටුපක් නෙවෙයි. අවම වැටුප් තීන්දු කරන්නට සුදුසු සූත්රයක්. අනෙකුත් ඉහළ යෑම් අනුව අවම වැටුප තීන්දු වෙන ක්රමයක් ඕනෑ.
නීතිඥ සුපුන් ජයවර්ධන පෙන්වාදෙන්නේ ලංකාවේ අවම වැටුප 1975 මාර්තු 17 වන දින ශ්රී ලංකාව අත්සන්කළ 1970 අංක 131 දරන වේතන සකස් කිරීම පිලිබඳ ජාත්යන්තර සම්මුතියෙහි විදිවිධාන නිසිපරිදි ක්රියාත්මක කරන්නට බැරි බව.
දැන් තියෙන ක්රමයේ හැටියට ජාතික මට්ටමෙන් වැටුප් ප්රතිපත්ති නෑ. තමන් අයිති ක්ෂේත්රය ඇපයට තියලා, වැඩ වර්ජනවලින් වැටුප් දිනාගන්න පුළුවන් වෘත්තිය ක්ෂේත්රවල අයට තමන්ගේ වැටුප් වැඩි කරගන්න පුළුවන්. නිසි වෘත්තිය සංවිධානයක් නැති, වැඩ වර්ජන කළ නොහැකි, ආරක්ෂාවක් නැති ක්ෂේත්රවල අයට ඒ වාසිය නැහැ. ලියුම්කරුත් අයත් වන ජනමාධ්ය ක්ෂේත්රය හොඳම උදාහරණයක්. සිතාගන්නටත් බැරි තරම් අඩු වැටුප්වලට මාධ්ය කම්කරුවන් හාම්පුතුන්ට කඹුරනවා. එහෙත්, අවම වැටුපෙන් කිසිම ආවරණයක් නෑ. මාධ්යවේදීන් ඉතා අඩු වැටුපක් ලැබුවත්, ඔවුන්ට නියම කර ඇති අවම වැටුප වගේ දෙගුණයක් විතර අතට ලැබෙනවා. ප්රශ්නය ඒ මුදලත් ජීවත්වෙන්නට ප්රමාණවත් නොවීම.
වැටුප් තීන්දු කිරීමේ හොඳ යාන්ත්රණයක් හදාගැනීම පහසු කටයුත්තකුත් නෙවෙයි. හාම්පුතුන්ගේ පැත්තේ කතාන්දරයත් අහන්න එපායෑ. වැටුප් ගෙවීමෙන් කර්මාන්තය පාඩු ලබන්නත් බෑ. ඒ අනුව කම්කරු අයිතිවාසිකම් සහ අවම වැටුප් පිළිබඳ සාකච්ඡා ඒ ඒ ක්ෂේත්රවල පැවැත්ම ගැනත් සලකා බලමින් කරන්න ඕනෑ.
අනෙක් පැත්තෙන් සේවකයන් සහ ඔවුන්ගේ පවුල්වල අවශ්යතාවයන් සලකන්න ඕනෑ. ඒ කියන්නේ රටේ සාමාන්ය වැටුප් තත්වය, ජීවන වියදම, සමාජ ආරක්ෂණ ප්රතිලාභවල ස්වභාවය සහ සාපේක්ෂව අනෙකුත් සමාජ කණ්ඩායම්වල ජීවන මට්ටම් ගැන සලකන්න වෙනවා.
ඊට අමතරව ආර්ථික සාධක සලකන්න ඕනෑ. ආර්ථික සංවර්ධනයේ අවශ්යතාවන්, නිෂ්පාදන මට්ටම්, සහ රැකියාවක් සිදු කිරීමට ඇති ඉහල ආර්ථික අවශ්යතාවය ඒකට ඇතුළත්.
ඒවා පමණක් ප්රමාණවත් නෑ. එම කොන්දේසි උල්ලංඝනය කරන අයට එරෙහිව නීතිමය ක්රියාමාර්ග ගැනීමට ප්රතිපාදන තියෙන්නත් ඕනෑ. මේ සියල්ලට අදාල නීති රීති වෙනස් විය යුතුයි. ඒ පිළිබඳ වගකීම තියෙන්නේ කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුවට, කම්කරු අමාත්යවරයාට සහ රජයට. අනෙක් පැත්තෙන් රටේ පුරවැසියන්, වෘත්තිය සමිති, සිවිල් සංවිධාන වැනි පාර්ශ්වවලින් එයට අදාල ඉල්ලීම් කරන්නත් ඕනෑ.■
