දෙරණට හා හිරුට සලකන්නට යන ජාතියේ මහා පහන් ටැඹ

පසුගිය වසරේ සැප්තැම්බර් මස 09 වැනිදා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී ගත් තීන්දුවක් රජයේ නිල වෙබ් අඩවියේ කැබිනට් මණ්ඩල තීරණ යටතේ සඳහන් කර තිබුණේ මේ ආකාරයටය.
එහි උද්ධෘතය වූයේ ‘රාජ්‍ය හා අර්ධ රාජ්‍ය ආයතනවල දැන්වීම් හා ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතන භාවිත කිරීම’ යන්නය.
එය පැහැදිලි කර තිබුණේ මේ ආකාරයටය.‘රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතනයන් රාජ්‍ය අයවැයට බරක් නොවන ලෙස පවත්වාගෙන යෑමට හැකිවනු පිණිස සියලුම රාජ්‍ය හා අර්ධ රාජ්‍ය ආයතනවල දැන්වීම් හා ප්‍රචාරණ අයවැයෙන් 25%ක වටිනාකමකින් යුත් ප්‍රචාරණ වැඩසටහන් ශ්‍රී ලංකා රූපවාහිනී සංස්ථාව, ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාව, ශ්‍රී ලංකා ස්වාධීන රූපවාහිනී මාධ්‍ය ජාලය සහ සීමාසහිත එක්සත් ප්‍රවෘත්ති පත්‍ර සමාගම යන රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතන මඟින් අනිවාර්යෙන් ප්‍රචාරය කිරීම පිණිස ජනමාධ්‍ය ඇමතිතුමා ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදි.’
එම තීරණයෙන් මාස තුනක කාලයක් ඉකුත් වනවිට ලංකා බැංකුව 2021 වසර සඳහා වූ සිය උපායමාර්ගික ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා තීරණයක් ගෙන ඇත. ඒ ප්‍රධාන රූපවාහිනී හා ගුවන් විදුලි නාලිකා මඟින් සහ සමාජ මාධ්‍ය මඟින් ප්‍රචාරණය ලබා ගැනීමටය. බදු රහිතව ඒ සඳහා වැයකිරීමට යන මුදල රුපියල් මිලියන 255ක් (රුපියල් 255,750,000) වන අතර ආයතනික ප්‍රතිරූපය ගොඩනැංවීම, බැංකුවේ නිෂ්පාදන හා සේවාවන් පිළිබඳ දැනුවත්භාවය ඇතිකිරීම හා බැංකුව කෙරෙහි ධනාත්මක මතයක් ඇති කිරීම යන කරුණු ඒ මඟින් සාක්ෂාත් කර ගැනීමට නියමිතය.
මෙම තීරණයට අදාළ යෝජනාව බැංකුවේ අලෙවි කමිටුව සකස් කර ඇති අතර එය එහි අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කර ඇත. අලෙවි කමිටුවේදී එම යෝජනාවේ ඇති දෙරණ හා හිරු නාලිකාවලට ලබාදෙන ප්‍රචාරණ පංගු සම්බන්ධයෙන් කමිටුවේ සමහර සාමාජිකයන් විරුද්ධ වී ඇත. එහෙත් මුලින් තීරණය කළ වෙන්කිරීම් අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයට යොමුකර ඇති අතර ලබන සතියේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය රැස්වීමට නියමිතය.
ඒ අනුව රූපවාහිනී නාලිකා 8කට මාස 11ක කාලයක් සඳහා අනුමත කර ඇති මුදල රුපියල් 166,100,000කි. ඉන් රුපියල් මිලියන 55ක් දෙරණ නාලිකාවටද, තවත් රුපියල් මිලියන 50.6ක් හිරු නාලිකාවටද වැඩිම වෙන්කිරීම් වශයෙන් වෙන්කර ඇත. අනෙක් වෙන්කිරීම් වන්නේ ස්වාධීන රූපවාහිනී නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 16.5ක්, ජාතික රූපවාහිනී නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 11ක්, ස්වර්ණවාහිනී නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 13.2ක්, සිරස නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 13.2ක්, සියත නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 3.3ක් හා වසන්තම් නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 3.3ක් වශයෙන්ය.
මුලින් උපුටා දැක්වූ කැබිනට් තීරණය මෙම වෙන් කිරීම් මඟින් උල්ලංඝනය කර ඇත. රූපවාහිනී ප්‍රචාරණය වෙනුවෙන් වෙන්කළ මුදලින් 25%ක් යනු රුපියල් මිලියන 41.5ක් වන අතර අයිටීඑන්, ජාතික රූපවාහිනී හා වසන්තම් යන නාලිකා තුනටම වෙන්කර ඇත්තේ රුපියල් මිලියන 30.8ක් පමණය.
රේඩියෝ චැනල 11ක් සඳහා මාස 11ක කාලයකට රුපියල් මිලියන 86.35ක් වෙන්කර ඇති අතර වැඩිම මුදල වන රුපියල් මිලියන 19.8ක් වෙන්කර ඇත්තේ හිරු එෆ්එම්ටය. නෙත් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 11ක්, තෙන්රල් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 1.1ක්, එෆ්එම් දෙරණට රුපියල් මිලියන 11ක්, සූරියන් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 12.1ක්, ගෝල්ඩ් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 7.7ක්, සිටි එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 2.2ක්, සියත එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 12.65ක් රන් වන් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 3.3ක්, ලක්හඬ එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 2.2ක් හා ඊ එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 3.3ක් වශයෙන් මුදල් වෙන්කර ඇත.
ගුවන් විදුලි ප්‍රචාරණයේ 25%ක් යනු රුපියල් මිලියන 21.587ක් වන අතර එහිදීත් කැබිනට් තීරණය උල්ලංඝනය කර ඇත. සිටි, ලක්හඬ හා තෙන්රල් එෆ්එම් යන රාජ්‍ය ගුවන් විදුලි නාලිකා තුනට වෙන්කර ඇත්තේ රුපියල් මිලියන 5.5ක් පමණය.
ආණ්ඩුවේ කැබිනට් තීරණය කෙසේ වෙතත් මුදල් වෙන්කර ඇති ආකාරය බැලූ විට පැහැදිලිවම පෙනෙන්නේ අනෙක් නාලිකා සමඟ ලොකු පරතරයක් ඇතිව මුදල් වෙන්කිරීම් කර ඇති බවයි. ඒ දෙරණ හා හිරු නාලිකා ආණ්ඩුවේ නාලිකාවලටත් වඩා ආණ්ඩුවේ වී ඇති නිසාද, නැතහොත් වෙනත් හේතුවක් නිසාද යන්න දන්නේ ඒ සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ දුන් අය පමණය.
මෙම ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා මාධ්‍ය ආයතන කාල වේලාවන් වෙන්කර ගැනීම සඳහා අලුත් ප්‍රචාරණ ආයතනයක් ලංකා බැංකුවේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය 2020 සැප්තැම්බර් 25 දින රැස්වී තෝරාගෙන ඇති අතර ඒ සඳහා සිදුකර ඇත්තේ යෝජනා කැඳවීම පමණය. එම යෝජනා ඇගැයීමට ලක්කිරීමක් සිදුකර නැත. එහෙත් මීඩියා ෆැක්ටරි ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ් ඒ සඳහා තෝරාගෙන ඇත. ඔවුන්ට මෙම කාලවේලාවන් වෙන්කර දීම වෙනුවෙන් නාලිකාවලින් 5%ක කොමිස් මුදලක් ලැබීමට නියමිතය. ආසන්න වශයෙන් රුපියල් මිලියන 12.7ක් ලැබීමට නියමිතය.
මේ සියලු නාලිකා තෝරා ගැනීම කර ඇත්තේ මීඩියා ෆැක්ටරි ආයතනය ලබාදුන් නිරිදේශ මත බැංකුවේ අලෙවි අංශයේ ප්‍රධානියාය. ප්‍රචාරණ කේෂත්‍රයේ කටයුතු කරන අයට අනුව මීඩියා ෆැක්ටරි යනු දේශපාලන බලයත් සමඟ හිස ඔසවන ආයතනයකි. ඒ නිසාම එම ආයතනය සඳහා නිල වෙබ් අඩවියක්වත් නැත. හරියට සීඑස්එන් නාලිකාව වැනි සැබෑ අයිතිකරුවන් සැඟවී සිටින නාමික අයිතිකරුවන් පෙනී සිටින ආයතනයක් වැනිය. ඒ අනුව දෙරණට හා හිරුට සැලකීම ගැන පුදුම විය යුතු නැත. ■