ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ පාලන කාලය ආරම්භයෙන් පසු එළැඹෙන දෙවැනි කැලැන්ඩර වර්ෂයේ ආරම්භය අදින් (2021 ජනවාරි 01) පටන්ගැනේ. ඔහුගේ පදවිප්‍රාප්තියෙන් පසු පළමු කැලැන්ඩර වර්ෂය ආරම්භයේදී, එනම් 2020 ජනවාරි 01 වැනිදා වන විට මේ රට තිබුණේ අලුත් ප්‍රාර්ථනා පිරුණු තැනක් වශයෙනි. ඒ වන විට ඔහු බලයට පත්වී මාස එකහමාරක් ගතව තිබුණි. එදා හෝ ඊට ආසන්න දිනවල අපේ රූපවාහිනී නාලිකා සහ මුද්‍රිත මාධ්‍ය ඇතුළු සියලු සන්නිවේදන මාර්ගවල පෙනී සිටි ජ්‍යොතිෂඥයන් කී කතා තව තවත් රටේ අපේක්ෂා දල්වනසුලු විය. කොටින්ම, 2020 වර්ෂය, පශ්චාත්-නිදහස් සමස්ත ඉතිහාසය තිස්සේ මේ රට අත්දැක නොතිබුණු තරමේ සෞභාග්‍යමත්, නීතිගරුක, විනයගත, දූෂණයෙන් තොර, කාර්යක්ෂම, සපුරා අලුත් සමාජයක් බිහි කරවන හෝ එවැනි සමාජයකට අඩිතාලම වැටෙන වර්ෂයක් වශයෙන් එකහෙලා අපේක්ෂා කෙරුණි. ඔහු බලයට පත්කිරීම සඳහා ඡන්දය පාවිච්චි කළ 69 ලක්ෂය පමණක් නොව, ඔහුට ඡන්දය පාවිච්චි නොකළ ඇතැම් සමාජ කොටස් පවා අපේක්ෂා කෙළේ එක්තරා ආකාරයක ප්‍රාතිහාර්යයකි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පත්වන 2019 නොවැම්බරය වන විට රාජ්‍ය පාලනය අරභයා මිථ්‍යාවන් තුනක් රටේ බහුතරය විසින් හිසින් ගෙන තිබුණි. ඒවා නම්:
1. යුද්ධය ජයගත් ආකාරයටම සමාජ ප්‍රශ්නත් විසඳිය හැකි බවට වන විශ්වාසය
2. ආර්ථිකය සංවර්ධනය කිරීම යනු නගර සෝබනය වැනි දෙයක්ය යන විශ්වාසය
3. නිදහසින් පසු ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමය තුළ තිබූ සකල රෝග නිවාරණය කළ හැක්කේ, දැඩි මතධාරී තනි පුද්ගලයෙකු අතට බලය පැවරීමෙන්ය යන විශ්වාසය.
69 ලක්ෂය සමන්විත වුණේ මේ පිරිසගෙනි.
ඒ පිරිසේ විශ්වාසයන් අතරින් පළමු දෙක සහමුලින්ම අතාර්කික ය. අවිද්‍යාත්මක ය. තුන්වැන්න, ඇතැම් කොන්දේසි යටතේ ඇතැම් රටවල ඇතැම් විටෙක සාර්ථක විය හැකිය.
ඉහත කී විශ්වාසයන් ඒ 69 ලක්ෂය විසින් එසේ හිසින් ගනිද්දී, රාජපක්ෂවරුන් කෙළේ ඒ ජනතාව තමන්ට රිසි සේ පාවිච්චියට ගත හැකි යැයි හිසින් ගැනීමයි. ගත වූ කාලය තුළ රාජපක්ෂවරුන් කළ ලොකුම වැරැද්ද එයයි. රාජපක්ෂවරුන් එවැනි මතයක් හිසින් ගැනීම වරදක් වන්නේ ඇයි? ඔවුන්ගේ 69 ලක්ෂය තුළ රාජපක්ෂවාදී නොවන විශාල සුළුතරයක්ද සිටි බැවිනි. ඒ කවුරුන්ද යන්න වටහාගැනීම සඳහා රාජපක්ෂවාදීන් යනු කවුරුන්දැයි මුලින් වටහාගැනීම අවශ්‍ය කෙරේ.
රාජපක්ෂවාදීන් යනුවෙන් මා අදහස් කරන්නේ මෙයයි:
1 ලංකාව එක ජාතියකට පමණක් අයත් රටක් වශයෙන් ගන්නා,
2. ඒ රටේ එකී අයිතිය ආරක්ෂා කර දිය හැක්කේ රාජපක්ෂවරුන්ට පමණකැයි ගන්නා,
3. ඒ වෙනුවෙන් ඕනෑම දෙයක් කිරීමට, එනම් දූෂණය සහ හොරකම පවා ඉවසීමටත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පවා කැප කිරීමට සහ පරිත්‍යාග කිරීමටත් සමාජයක් වශයෙන් තමන් සූදානම් විය යුතු යැයි ගන්නා පිරිසකි.
රාජපක්ෂවාදියෙකු යනු මේ කාරණා තුනම එක විට විශ්වාස කරන පුද්ගලයෙකි. එයින් පළමු කාරණය පමණක් විශ්වාස කරන කෙනා අනිවාර්යයෙන් රාජපක්ෂවාදියෙකු වන්නේ නැත. එවැනි පුද්ගලයන්, ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය, එක්සත් ජාතික පක්ෂය සහ සමගි ජන බලවේගය තුළ පමණක් නොව, ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ තුළ පවා සිටිය හැකිය. ඒ නිසා, සැබෑ රාජපක්ෂවාදියා වැඩියත්ම නිර්ණය වන්නේ, දෙවැනි සහ තුන්වැනි කොන්දේසිවලිනි. එහෙත් 69 ලක්ෂය තුළ සිටි රාජපක්ෂවාදී-නොවන පිරිස, අනිත් විශ්වාසයන් කෙසේ වෙතත්, ඉහත කී තුන්වැනි විශ්වාසය නොදැරූ පිරිසකි. අද පිපිරෙමින් සිටින්නේ වැඩියත්ම ඒ පිරිසයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යනු අමුතුවෙන් අසාර්ථක නායකයෙකු නොවේ. ඔහු විසින් දෙන ලද පොරොන්දු සහ රට තුළ ඇති කරන ලද අපේක්ෂා වෙන නායකයෙකු අතින් සිද්ධ වූවත් ඇති වනු ඇත්තේ මේ අසාර්ථකත්වයමයි. ඔබේ සාර්ථකත්වය/අසාර්ථකත්වය තීන්දු වන්නේ, ඔබ දෙන පොරොන්දු සහ ඔබ ඇති කරන අපේක්ෂා, පවතින තත්වයන් තුළ කොපමණ දුරට ප්‍රායෝගික වන්නේද යන්න මතයි. එහිදී නායකයා තරමටම, අනුගාමිකයෝද නායකයාගේ අසාර්ථකත්වයට කෙළින්ම බලපාති. එහෙත් අවසානයේ සමස්ත ගිණුම බැර වන්නේ නායකයාගේ නාමයෙනි.
උදාහරණයක් වශයෙන්, ශුද්ධ සිංහල ජනවරමක් තමන්ට ලැබුණු බව බලයට පත්වූ සැණින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කියන විට ශුද්ධ සිංහල ආණ්ඩුවක් පිළිබඳ බලාපොරොත්තු අනුගාමිකයෝ ඇති කරගත්හ. එහෙත්, ජනතා ඡන්දයක්වත් නැති මුස්ලිම් ජාතික අලි සබ්රි වැදගත්ම කැබිනට් ඇමති ධුරයකට පත්කරගන්නා විට සහ 20 වැනි සංශෝධනය සම්මත කරගැනීම සඳහා ප්‍රධාන මුස්ලිම් පක්ෂ දෙකක සාමාජිකයන් පිරිසකගේ ඡන්දය පාර්ලිමේන්තුවේදී ලබාගන්නා විට, ශුද්ධ සිංහලයෝ කුපිත වූහ. ඊළඟට ඒ සිංහලයන්ගේ සිතැඟියාව පරිදි මුස්ලිම් ජාතික කෝවිඞ් මළසිරුරු ආදාහනය කිරීමට රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව තීරණය කරන විට අලි සබි්‍රටත්, අර කියන මුස්ලිම් පක්ෂ දෙකේ සාමාජිකයන්ටත් ඔවුන්ගේ සමාජයට මුහුණදිය නොහැකි තත්වයක් උදා විය. මෙය, නායකයා සහ අනුගාමිකයා එකිනෙකා මත යැපෙමින් ඇති කරගත් සාමූහික පරස්පරයකි. නොකෙරෙන වෙදකමකට ඉදිරිපත් වන වෙදා මෙන්ම, කෝඳුරු තෙල් හත්පට්ටයක් හොයන ලෙඩාද එකිනෙකාගෙන් වෙනස් වන්නේ, පළමුවැන්නා කපටියෙකු වීමත් දෙවැන්නා මෝඩයෙකු වීමත් යන කාරණයෙන් පමණි.
වැඩිම ජනප්‍රියත්වයක් සහ අලුත්ම වෙනසක් අපේක්ෂාවෙන් පත්කරගත් ආණ්ඩුවක් කෙටිම කාලයකින් වැඩිම ජනතා අප්‍රසාදයට පත්වීමෙන් වර්තමාන ආණ්ඩුව මේ වන විට වාර්තාවක් තබා තිබේ. ගත වූ අවුරුද්ද තුළ ආණ්ඩුව විසින් ගත් යම් තීරණයක් රටේ අප්‍රසාදයට සහ සිනාවට ලක් නොවී ගත වූ කිසි මාසයක් නොවුණි.
ආණ්ඩුවේ අසාර්ථකත්වය කෙරෙහි, ආණ්ඩුවේ පාලනයට යටත් නැති, ලෝකයාවම බිළිගනිමින් සිටින කෝවිඞ් වසංගතයත් බලපෑ බව අප පිළිගත යුතුය. ඒ බර ආණ්ඩුව පිට පැටවිය යුතු නැත. එහෙත්, කෝවිඞ් දෙවැනි රැල්ලක් රටට ඇතුළු වීමට ඉඩ හැරීමත්, එම රැල්ල පාලනය කරගැනීමේදී දැක්වූ අසමත්භාවය සහ හාස්‍යාකාරභාවයත්, හුදෙක් කෝවිඞ් වසංගතයට බැර කළ හැකි කාරණා නොවේ. එහිදී ආණ්ඩුවකට ඉතා පහසුවෙන් නොකර හැරිය හැකිව තිබූ දේවල් තිබුණි. කෝවිඞ් වසංගතයට ප්‍රතිකර්මයක් වශයෙන්, හොර වෙදෙකුගේ උපදෙස් මත, ගඟට වතුර කළයක් අතහැරීම සඳහා සෞඛ්‍ය ඇමතිනිය සහභාගී වීම වැළැක්විය හැකිව තිබුණි. තවත් හොර වෙදෙකුගේ ‘පැණියක්’ පානය කොට උත්කර්ෂයට නැංවීම සඳහා සෞඛ්‍ය ඇමතිනිය සහ කතානායකවරයා සහභාගී වීම වැළැක්විය හැකිව තිබුණි. ‘වියත් මග’ යනු මෙතරම් පුස්සක් බව ඒ වන තෙක් රට්ටු දැන සිටියේ නැත.
කෝවිඞ් පළමු රැල්ල අවසන් වන විට ලංකාවේ කෝවිඞ් මරණ සංඛ්‍යාව 11 කට සීමා වී තිබුණි. දෙවැනි රැල්ලක් ආවේ බ්‍රැන්ඩික්ස් නමැති ආයතනයේ ව්‍යාපාරිකයාට පහසුකම් සැපයීමට යාමෙනි. මේ දෙවැනි රැල්ල ආරම්භ වීමත් සමග, ගත වූ මාස තුනක කාලය තුළ, මරණ සංඛ්‍යාව 11 සිට 199 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇත. රෝගීන් සංඛ්‍යාව, 3300 සිට 42,700 ඉක්මවා ගොස් ඇත. එසේ තිබියදී, මීට දින තුනකට කලින්, යුක්රේනයෙන් සංචාරකයන් පිරිසක් උත්සවශ්‍රීයෙන් ලංකාවට ගෙන එන ලදි. මේ වන විට ඒ පිරිසෙන් 6 දෙනෙකුට කොරෝනා වැලඳී ඇති බව සොයාගෙන තිබේ. මෙය නම්, ‘තුන්කල් දකින’ නායකත්වයකින් අපේක්ෂා කළ හැක්කක් නොවේ.
විනයගත රාජ්‍ය පාලනයක් යනු ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සමග ඈඳී තිබූ තවත් සන්නාමයකි. විනය යන්න තුළ අන්තර්ගත අවසාන ලෞකික තර්කණය වන්නේ නීතියයි. එහෙත් ඔහු බලයට පත්වූ වහාම, දරුවන් තුන් දෙනෙකු ඇතුළු අට දෙනෙකු ඝාතනය කොට එල්ලුම්ගසට නියමව සිටි පුද්ගලයෙකුට ජනාධිපති සමාව දුන්නේය. එම පුද්ගලයා හමුදා නිලධාරියෙකි. අදාළ ඝාතන සිද්ධකොට තිබුණේ හමුදා රාජකාරියේ යෙදී සිටියදී ය. ඉතිං, හමුදා විනය අතින් ගත්තත්, රටේ නීතිය අතින් ගත්තත් වැරදිකාරයෙකු විය යුතු පුද්ගලයෙකුට සමාව දීමෙන් පෙන්නුම් කෙරුණේ විනයගත රටක් කෙසේ නම් ගොඩනැඟ්විද යන පැනයයි. එපමණක් නොවේ, තවත් මිනීමැරුමක් සම්බන්ධයෙන් එල්ලුම්ගහට නියම වී සිටින අපරාධකරුවෙකු පාර්ලිමේන්තුවට ගෙන්වා ගත්තේය. එම පුද්ගලයා මහජන ඡන්දයෙන් තේරී පත්ව සිටියත්, ඉතා පහසුවෙන් ඔහුගේ මන්ත්‍රී අසුන වැළැක්වීමට, ‘විනයගත’ නායකයෙකුට හැකියාව තිබිය යුතුය. ‘එක රටක්, එක නීතියක්’ යන්න අර්ථවත් විය හැකිව තිබුණේ එවිටයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ඊළඟ කීර්තිමත් සන්නාමය වුණේ ‘දූෂණයෙන් තොර රටකි.’ මේ පිළිබඳ අලුත්ම හෙලිදරව්ව පසුගිය දා අනුර කුමාර දිසානායක විසින් කරන ලදි. කතාව මෙසේ ය: පසුගිය දෙසැම්බර් 13 වැනිදා මෙරටට ආනයනය කෙරෙන පොල්තෙල් කිලෝවක් සඳහා වන බද්ද වුණේ රුපියල් 125 කි. එදා මධ්‍යම රාත්‍රියේ නිකුත් කළ ගැසට් පත්‍රයකින් මේ බද්ද රුපියල් 25 කින් අඩු කරන ලදි. දෙසැම්බර් 14 වැනිදා පොල්තෙල් මෙටි්‍රක් ටොන් 7000 ක් රැගත් නෞකාවක් කොළඹ වරායේ තිබුණි. මේ තෙල් තොගය, අලුත් තීරුබද්ද හෙවත් රුපියල් 100 ගණනේ බා ගැනුණි. ඉන්පසු එදාම මධ්‍යම රාත්‍රියේ තවත් ගැසට් පත්‍රයක් නිකුත් විය. ඒ මගින් තෙල් කිලෝවක ආනයන තීරුබද්ද යළිත් රුපියල් 125 දක්වා වැඩි කෙරුණි. මේ තෙල් ආනයනය කර තිබුණේ විල්මා නමැති සමාගමකි. මේ ගැසට් පත්‍ර දෙක අතර ගත වූ පැය කිහිපයේදී රුපියල් මිලියන 175 ක අමතර ලාභයක් එකී ආයතනයට රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව විසින් ලබා දී තිබේ. එනම්, රටට හෙවත් ජනතාවට රුපියල් මිලියන 175 ක් හිතාමතා අහිමි කොට තිබේ. මෙය, ගත වූ වසරේ දූෂණ ක්‍රියාවලියේ එක් තනි සිද්ධියක් පමණි. මෙවැනි සිද්ධි ගණනාවක් මේ කාලය තුළ වාර්තා වී ඇත.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ තවත් සන්නාමයක් වශයෙන් පැවතියේ, කාර්යක්ෂම ආර්ථික කළමනාකරණයයි. මේ ලිපියේ ඉඩ සීමාව නිසා, කරුණක් දෙකක් පමණක් දැක්වීමට සිදුව ඇත. මේ ආණ්ඩුව වැඩ පටන්ගත්තේම රාජ්‍ය බදු ආදායම අතහැර දැමීමෙනි. එය සිදුවුණේද, අර විල්මා ආයතනයට තීරුබදු සහනය ලබා දුන් ආකාරයට බොහෝදුරට සමානවයි. එනම්, ව්‍යාපාරිකයාට දෙන බදු සහනය, පාරිභෝගිකයාට සහනයක් නොවන ආකාරයෙනි. ව්‍යාපාරිකයන්ට බදු සහන ලබාදීම, විශේෂයෙන් මෙවැනි වසංගත කාලයක, වරදක් නොවේ. එහෙත් එය සැපයිය යුත්තේ පාරිභෝගිකයාටත් ඒ සහනයෙන් කොටසක් කාන්දු වන ආකාරයෙනි. එවැනි තත්වයක් මේ කියන බදු සහන පසුපස දක්නට නොලැබේ. මේ නිසා අදින් ලබන වසරේ අයවැය හිඟය සියයට 8.9 ක් බව අයවැය කතාවෙන් කියැවුණි. මෙවර අයවැය, වැරදි සංඛ්‍යා ලේඛන මත පදනම්ව ඇති බව මේ වනවිටත් ආර්ථික විද්‍යාඥයන් පෙන්වා දී ඇති නිසා, ඒ කියන හිඟය ඊට වඩා බෙහෙවින් වැඩි විය හැකිය.
මේ කරුණු සම්බන්ධයෙන් ලංකාවේ වැසියන්ට බොරු කළත් ලෝකයාට බොරු කිරීම දුෂ්කර ය. රටක මූල්‍ය හැකියාව පිළිබඳ ඇස්තමේන්තු ඉදිරිපත් කරන ලෝක ආයතන තුනක් තිබේ. ඒ ඇස්තමේන්තු ඉදිරිපත් කෙරෙන්නේ ණය සපයන්නන්ට අත්වැලක් වශයෙනි. උදාහරණයක් වශයෙන්, ‘ඒ’ නමැති රට ‘බී’ නමැති රටෙන් ණයක් ඉල්ලා සිටින අවස්ථාවක, ‘ඒ’ නමැති රටේ පැටිකිරිය මේ ඇස්තමේන්තුව හරහා ‘බී’ නමැති රටට දැනගත හැකිය. ඒ අනුව, ‘ඒ’ නමැති රට ඉල්ලා සිටින ණය මුදල දෙන්නේද, දෙන්නේ නම් ඒ කුමන පොලී අනුපාතිකයකටද යන්න ණය සපයන්නා තීරණය කරන්නේ එකී ඇස්තමේන්තුව හරහා ය. පසුගිය මාසයේ ඉහත කී ආයතන තුනම, ලංකාවේ ජාත්‍යන්තර රේට්ටුව පහළම මට්ටමට දැම්මේය. එය මීට කලින් කිසි අවස්ථාවක ලංකාව වැටී නැති අපහාසාත්මක තත්වයකි. තවත් විදිහකින් කිවහොත්, ලංකාව යනු, ‘ණයට දීමෙන්, ණයත් මිතුරාත් දෙන්නාම නැති වන ස්ථානයක්’ වශයෙන් ජාත්‍යන්තරය විසින් අපව හඳුන්වනු ලැබූ බව ය. එපමණක් නොව. අපේ ලංකා බැංකුවෙන් සහ මහජන බැංකුවෙන් නිකුත් කෙරෙන ණයවර ලිපි ජාත්‍යන්තර ආයතන මගින් ප්‍රතික්ෂේප කෙරෙණු බව පසුගිය දා මාධ්‍ය වාර්තා කෙළේය. එයද මීට පෙර කිසි දවසක් අත්දැක නැති තත්වයකි. (ණයවර ලිපියක් යනු, මෙරටට භාණ්ඩයක් ආනයනය කරන කෙනෙකුගේ මූල්‍ය හැකියාව ගැන තමන් ඇප වන බවට මෙරට පිළිගත් මූල්‍ය ආයතනයක් (බැංකුවක්) මගින් විදේශික අපනයනකරුවෙකු වෙත නිකුත් කරන ලිපියකි).
බඩු මිල ගැන කිසිවක් නොකියමි. පොල් ගෙඩියේ වට ප්‍රමාණය කෝදුවකින් මැන බලා මිල තීන්දු කිරීමේ ගැසට් පත්‍රයක් නිකුත් වූ බව පමණක් මතක් කරමි. බඩු මිල පාලනය කිරීමේ හැකියාවක් තමාට නැති බව බන්දුල ගුණවර්ධන ඊයේ පෙරේදා කී බවත්, අද සිටින්නේ එදා සිටි (ආර්ථික ඝාතක?) පී. බී. ජයසුන්දර නොව, වෙනස් වූ පී. බී. ජයසුන්දර කෙනෙකු බව විමල් වීරවංශ කියා ඇති බවත් පමණක් මතක් කරමි.■
