■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර
‘පන්නිපිටිය ධර්මපාලේ ප්‍රාථමිකයට වෙනමම නිවාසාන්තර තරගයක් තිබුණා. හැම ළමයෙක්ම මොකක් හරි තරගයකට සම්බන්ධ වෙන්න ඕනෑ. ඒකල තරගයකට තිබුණේ මීටර් 50 විතරයි. ටීචර්ස්ලා සහ අයියලා, අක්කලා තරග වට කිහිපයක් පවත්වලා ළමයින්ව තේරුවා. මම අවසන් පූර්ව වටයට තේරුණා. අවසන් පූර්ව වටය දවසේ මම අම්මාත් එක්ක ඩෙන්ටල් ගියා. අපේ ටීචර්ස්ලා එදා අවසන් පූර්ව වටය තියන්නේ නැතුව නවත්වාගෙන තිබුණා. පහුවදා ටීචර්ස්ලා එක්ක අයියලා, අක්කලා මාව හොයාගෙන පන්තියට ආවා. අවසන් පූර්ව වටයේදීත් මම පළමුවෙනියා වුණා. තරගයේදී අටෙන් පහළ මීටර් 50 ඉසව්වෙන් කප් එක මට ලැබුණා.’
ජීවිතයේ තමා ලද පළමු සම්මානය වන ඉතා කුඩා ප්‍රමාණයේ කුසලානය පෙන්වමින් රමණී මංගලිකා කීවාය.
ඇය ශ්‍රී ලංකාවෙන් බිහි වූ විශිෂ්ටතම මලල ක්‍රීඩිකාවකි. 1984 වසරේදී නේපාලයේ කත්මණ්ඩු නගරයේ පැවති සමාරම්භක දකුණු ආසියානු ක්‍රීඩා උළෙලේදී (සාෆ් ගේම්) ශ්‍රී ලංකාවට රන් පදක්කමක් දිනා දුන්නේ ඇයයි. 1987 රෝමයේ පැවති දෙවන ලෝක මලල ශූරතාවලියේදී ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කළේ ඇයයි. එම ක්‍රීඩා උළෙල නියෝජනය කළ පළමු මලල ක්‍රීඩිකාව වන්නේ ද ඇයයි.
1987 දකුණු ආසියානු ක්‍රීඩා උළෙලේදී පාදයේ අබාධයක් ඇති වීම හේතුවෙන් ඇයට 100 සහාය තරග වටයට හා 200 අවසන් වටයට තරග වැදීමට අවස්ථාව හිමි වූයේ නැත. මීටර් 100 අවසන් වටයේදී රන් පදක්කම දිනාගත්තේ ලංකාව නියෝජනය කළ සිමොන් වැන්හියර්ය. අවසන් වටයේ රන් පදක්කම හිමිකරගත් සිමොන් පවා මූලික වටයේ දී රමණී තැබූ තත්පර 12.1ක වර්තාව කැඩුවේ නැත. ‘ආබාධය ඇති නොවුණා නම් අපට තව රන් රිදී පදක්කම් ගෙනෙන්න තිබුණා.’
‘ප්‍රමාණවත් පුහුණුවක් නැතිව අපි ගියේ. පළමුවෙන්ම මීටර් 100 පූර්ව වටය තිබුණා. ඒ තරගයේ මම තත්පර 12.1ක වාර්තාවක් තිබ්බා. මීටර් 200 තරගයේ පූර්ව වටයයි, මීටර් 100 සහාය පූර්ව වටයයි දෙවෙනි දවසේ තිබුණා. ඊළඟ දවසේ උදෙන්ම මීටර් 200 තරගය තිබුණා. ඒ තරගයේ රන් පදක්කම මම දිනුවා. ඒක තමයි සාෆ් ගේම් එකේ ලංකාව දිනූ පළමු රන් පදක්කම. මීටර් 100 සහාය තරගය එදා හවස තිබුණා. මොකක් හරි අවුලක් නිසා විනාඩි 45ක් විතර අපිව ට්‍රැක් එකේ තියාගෙන හිටියා. එහේ හරිම සීතලයි. මගේ ඇඳුම් ටික ගන්න විදිහක් තිබුණේ නෑ. එහෙම ඉඳලා තරගය තියන්නේ නෑ කියලා, විනාඩි 5කින් ආයෙත් තරගය තියනවා කිව්වා. අනෙක් ක්‍රීඩිකාවන්ට පුහුණුකරුවො බොටම්, ජර්සි ගෙනැත් දුන්නා. අප අරන් ගිය නිලධාරීන් ෂොපින් ගිහින්. දරාගන්න බැරි සීතලේ ඉඳලා දිව්ව නිසා තමයි කකුලේ ආබාධය ආවේ. ඊට පහුවදා තිබුණු මීටර් 100 අවසන් තරගයට ඉන්න බැරි වුණා. ඒ තරගයේ ලංකාව නියෝජනය කළ සිමොන් වැන්හියර් ගෝල්ඞ් මෙඞ්ල් එක ගත්තා.’
ජාත්‍යන්තර වශයෙන් රන් පදක්කම් කිහිපයක් දිනා ගත්තද 70 දශකයට සාපේක්ෂව 80 දශකය ලංකාවේ මලල ක්‍රීඩාවේ අඳුරුම යුගය බව ඇය කීවාය. උතුරේ යුද්ධයත්, දකුණේ භීෂණයත් නිසා මලල ක්‍රීඩාව පිළිබඳව හැමෝගේම අවධානය ගිලිහී තිබුණි. අනෙක් පැත්තෙන් ලංකාව පළමුවෙනි ටෙස්ට් ජයග්‍රහණය ලබා තිබූ බැවින් ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට විශාල රාජ්‍ය අනුග්‍රහයක් මෙන්ම ජන ආකර්ෂණයක් ලැබී තිබිණි. 1989 රණසිංහ ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයාගේ මූලිකත්වයෙන් ක්‍රීඩාංගණ ජාත්‍යන්තර මට්ටමට නවීකරණය කිරීමත්, 1990 දී දකුණු ආසියානු ක්‍රීඩා උළෙල ලංකාවේ පවත්වන්නට කටයුතු කිරීමත් නිසා මලල ක්‍රීඩාවට කිසියම් ජවයක් එක් විය. ඒ හැරෙන්නට ලංකාවේ ක්‍රීඩා ක්ෂේත්‍රයට පොදු වූ දුර්ගුණ අදටත් එසේමය.
‘මම රාජ්‍ය නායකයන්ගෙන් ජාතික ශූරතා සඳහා සහතික හා සම්මාන ලබාගෙන තියෙනවා. අහක බලාගෙන ඒවා දෙන්නේ. ඒ තරම් මලල ක්‍රීඩා ගැන සැලකිල්ල පහළට වැටිලා තිබුණේ. මලල ක්‍රීඩාවලට සත පහක රාජ්‍ය අනුග්‍රහයක් ලැබුණේ නෑ.’
ඕනෑම ක්‍රීඩකයෙකුට පාසල් අවධිය ඉතාමත් තීරණාත්මකය. දක්ෂයන් හඳුනාගන්නේත්, හඳුනාගත් දක්ෂ ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන්ගේ දක්ෂතා ඔප් නැංවෙන්නේත් පාසල් අවධියේදීය. එහිදී දුර දක්නා නුවනින් යුතු පුහුණුකරුවන්ගේ මැදිහත්වීම අතිශයින් වැදගත්ය. පාසල් අවධියේ සිටම රමණීගේ මංගලිකාගේ පුහුණුකරු වූයේ පසුකාලීනව ජාතික මලල ක්‍රීඩා පුහුණුකරු හා දශක ගණනාවක් තිස්සේ ශ්‍රී ලංකාවට රන්පදක්කම්ලාභීන් රැසක් බිහිකළ ලක්ෂ්මන් ද අල්විස් ය. ඇය තම පුහුණුකරු ගැන කතා කළේ කෘතඥතාපූර්වකවය.
‘6 වසරට එනකම්ම පිළිවෙළක් නැතුව අවස්ථාවක් ලැබුණාම තරග කරලා දිනුවා. 1978 විතර තිබුණු නිවාසාන්තර තරගවලින් පස්සේ සර් පන්නිපිටිය ධර්මපාලෙට ආවා. එයා තමයි තෝරලා ජාත්‍යන්තර මට්ටමේ ළමයි ටිකක් හදන්න කටයුතු කළේ. මීටර් 100 හා 200 සඳහා තමයි සර් මාව පුහුණු කළේ. ඊට පස්සේ කලාප තරග, පබ්ලික් ස්කූල්ස්, ජූනියර් නැෂනල්ස් තරග සේරම දිනුවා. ජාත්‍යන්තර මට්ටමට යනකොට අපේ සර්ට වඩා වෙන පුහුණුකරුවෙක් හිටියා නම් හොඳයි කියලා හිතුණ වෙලාවල් තිබුණා. අපි එහෙම පුහුණුකරුවන්ව මාරු කරන්න කැමති වුණේ නෑ. අපි ඒ අයට සැලකුවේ අපේ තාත්තාට, අම්මාට වගේ. සර් ඉගෙනගෙන තිබුණේ නැගෙනහිර ජර්මනියේ. හරිම දැඩි ගති තිබුණු පුහුණුකරුවෙක්. අමානුෂිකයි වගේ පෙනුණාට අපි දැනගෙන හිටියා ඒ එයාගේ වාසියට නෙමේ කියලා. අපේ ඇඟේ හයිය හා පුහුණුකරුවන්ගේ බුද්ධිය හොඳට ගැළපුණා.’
අවම පහුසුකම් යටතේ පුහුණුවීම් කළ ආකාරයත් තණකොළ බිස්සට හුරු වූ දෙපා මුල්වරට ජාත්‍යන්තර තලයේ ක්‍රීඩා පිටියක ස්පර්ශය ලැබූ ආකාරයත් ඇය සිහිපත් කරන්නේ ජයග්‍රහණය පිළිබඳව ආස්වාදයෙන් යුතුවය.
‘අපි සපත්තු නැතුව තණකොළ පිට්ටනියේ දිවුවේ. හවස පුහුණුවීම් ඉවර වුණාම අයිස්ක්‍රීම් කකා කොට්ටාවේ ඉඳලා රුක්මලේට පයින් තමයි යන්නේ. ක්‍රීඩා කරනවා කියලා අපට විශේෂ පෝෂණ ආහාර තිබුණේ නෑ. ඒෂියන් ගේම්ස් ගියාම තමයි තේරුණේ අපි මොනවද කරන්නේ කියලා. පළමු වතාවට ගිහිල්ලා ඒ වගේ ට්‍රැක් එකක දිව්වේ. සපත්තු දාලා රබර් කාපට් එකේ දුවන එක වෙනමම ඉගෙන ගන්න ඕනෑ දෙයක්. අපි බරට අඩි හප්පලා දිව්වේ. දුවනවා නෙමේ විසි වෙනවා. අද ළමයින්ට තියෙන පහසුකම් අපට තිබුණා නම් අපිව කාටවත් අල්ලන්න බෑ’
ක්‍රීඩාවේ ඉදිරි දියුණුවට බලපාන ප්‍රධාන කාරණා දෙකක් ගැන ඇය අවධාරණය කරන්නීය. ඒ ප්‍රේක්ෂකයන් හා විචාරකයන්ය. ‘මේ දෙගොල්ල නැත්නම් ක්‍රීඩාවේ උණුසුමත් නෑ.’ 89 වසරේ ඇය ක්‍රීඩාවෙන් සමුගන්නේ ක්‍රීඩා ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ දැඩි කලකිරීමෙන් යුතුවය. රටට වැඩක් ගත හැකි ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් ඔහේ වියපත් වන්නට හැරීම අපේ රටේ ක්‍රීඩා ප්‍රතිපත්තිය බවට පත් වී තිබෙනවා මෙනි.
‘අපේ හැකියාවල් හරි අපරාදේ වුණා. අසූනවයේදී මං දුවන එක නැවැත්තුවා. කොච්චර කළත් ඔච්චරයි කියලා හිතුණා. මලල ක්‍රීඩාවට තිබුණු නොසැලකිල්ල වගේම අපේ ආත්ම විස්වාසය හදන්න ප්‍රමාණවත් පිළිගැනීමක් අපට ලැබුණේ නෑ. 1987 ක්‍රීඩා නිලධාරිනියක් විදිහට රස්සාවක් ලැබුණා. මම විවාහ වුණේත් ක්‍රීඩා නිලධාරියෙක් එක්ක. අපට පොඩි පඩියක් ලැබුණා. ඉස්කෝලේදි අපි ක්‍රීඩා කළා. අපේ සමකාලීන අය ඉගෙන ගත්තා. ඒ අයට හොඳ රැකියාවලට ගිහින්, හෝ ආර්ථික ස්ථාවරත්වයක් හදාගන්න පුළුවන් වුණා. අපිට කියලා ඉන්න තැනක්වත් තිබුණේ නෑ. මං ගැන මටම විශාල කළකිරීමක් ඇති වුණා. මම ළමයි දෙන්නා හදාගෙන ගෙදර ඉන්නම්, ඔයා රස්සාවට යන්න කියලා මහත්තයාට කියලා මම නතර වුණා.
ලලිත් ඇතුළත්මුදලි ඇමතිවරයා ජාතික ක්‍රීඩා උළෙවල දිනපු අය සතොසට බඳවා ගත්තා. මටත් වාහනයක්, කාර්යාලයක්, ක්‍රීඩා නිලධාරී කියලා තනතුරක් ලැබුණා. ඒත් එතැන ක්‍රීඩා තිබුණේ නෑ. ඒක සතොසේ ස්වර්ණමය යුගය. ඇතුළත්මුදලි මහත්තයා ඇමතිකමෙන් අයින් වෙලා එම්.එස්. අමරසිරි ඇමතිවරයා වුණාට පස්සේ මම වන්දියක් අරන් අයින් වුණා. ඒ මුදලින් තමයි මේ ඉන්න ඉඩම ගත්තේ.’
සිය දෑතින් වැවුණු බවබෝග පිරි ඉඩම පෙන්වමින් රන් පදක්කම්ලාභී රමණී මංගලිකා පැවසුවාය.■
