මහර බන්ධනාගාර ගැටුම කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් බව, රැඳවියන්ට වෙඩි වැදුණේ නැති බව, රිවර්ස් නම් පෙත්තක් රැඳවියන් පානය කළ බව, මත්ද්‍රව්‍ය පෙති 21,000ක් පානය කර තිබුණු බව ආණ්ඩුව මුලින් ප්‍රචාරය කර තිබුණි. එහෙත්, ආණ්ඩුවේම වාර්තාව අනුව ඒ ප්‍රචාර බොරුය.
නීතිඥ සේනක පෙරේරා තවමත් ඉන්නේ කම්පනයෙනි. එහෙත්, පසුගිය සතිය ගැන ඔහු තෘප්තිමත්ය. මහර බන්ධනාගාර යේදී මරණයට පත් වූ සහ තුවාල ලැබූ සිරකරුවන් වෙනුවෙන් යුක්තිය දෙසට පියවර කිහිපයක්ම තබන්න ට හැකි වූ නිසා ඔහු තෘප්තිමත්ය. සිදු වූ ඛේදවාචකය ගැන දැන් කිරීමට ඉතිරිව ඇත්තේ, යුක්තිය ඉටු කරවාගැනීම සහ නැවත එවැන්නක් සිදු වීමට ඉඩ නොදීම බව ඔහු පැවසීය. ‘ වැලිසර මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේ විභාග වෙන විමර්ශනයට දෙසැම්බර් 08 වැනිදා සහ 09 වැනිදා නීතිපතිදෙපා ර්තමේන්තුවෙන් ආවා. නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව මියගිය රැඳවියන් 11 දෙනා අතර ඉන්න කොවිඞ්-19 රෝගීන් අටදෙනාගේ සිරුරු ආදාහනය කරන්න ඕනෑ බව කිව්වා. ඔවුන් තර්ක කළා ඒ රැඳවියන් මියගිහින්. මේක ජීවත්වෙන අය ගැන ප්‍රශ්නයක් කියලා. ඒත් අපිත් තර්ක කළා. අපි කිව්වා මේ රැඳවියන්ගේ සිරුරු ආදාහනය කළොත් ඒකත් ජීවත්වෙන
අයට බලපානවා කියලා. මොකද, මේ අයට යුක්තිය ඉටු නොවුණොත් අනාගතයේත් මේ වගේ දේවල් වෙන්න පුළුවන්. එහෙම වුණොත් දැන් ජීවත්වෙන අයට ඒක බලපානවා. අධිකරණ ක්‍රියාවලියකට පිටින් මේ අය ඝාතනය කළේ කවුද, කොහොමද, ඒකට වගකියන්න ඕනෑ කවුද කියන කාරණා හෙළිදරව් කරගැනීම ඍජුවම ජීවත්වෙන අයට බලපාන ප්‍රශ්නයක්. අධිකරණය ඒක පිළිගත්තා. මරණයට පත් වූ අය දැන් විශේෂඥ කමිටුවක් හමුවේ පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂනයට ලක් කරනවා. එතෙක් ඔවුන්ගේ සිරුරු ආදාහනය කරන්න බැහැ.
අපි පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂණය පිළිබඳ සෑහීමට පත් වෙනවා. අධිකරණ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ මහාචාර්ය ඩීන් පෙරේ
රා ඒ පරීක්ෂණ කමිටුවට පත් කිරීම ගැන අපි සෑහීමට පත් වෙනවා. මේ සිදුවීම යටගහන්න ආණ්ඩුව උත්සාහ කරපු බව අපි පැහැදිලිව දැක්කා. ඒත්, ගොඩක් අය ඊට විරුද්ධව සටන් කළා. පහුගිය කාලයක් තිස්සේ අපට සිරකරුවන් පිළිබඳ මතයක් සමාජගත කරන්න හැකි වුණා. ඒකත් ජයග්‍රහණයක්. මහර සිදුවීමෙන් පස්සේ මානව හිමිකම් කොමිසමට පැමිණිලි ලැබුණා. අපි අධිකරණයට මෝසමක් ඉදිරිපත් කරලා සිරුරු ආදාහනයට විරුද්ධ වුණා. සිරකරුවන් ඝාතනය කිරීම වැරදි බවට සමාජ මතයක් ඇති වුණා. ඒ සියල්ල නිසා මේ සිදුවීම් යටගැසීමේ උත්සාහයන් යටපත් වුණා. මං හිතන්නේ යුක්තිය බන්දේසියක තියලා ලැබෙන්නේ නැහැ. මේ ටික ලැබුණේත් ලංකාව ඇතුළේ සහ ලංකාවෙන් පිට සංවිධාන වලින් කරපු මැදිහත්වීම් නිසා. ඉදිරියටත් යුක්තිය වෙනුවෙන් සටන් කරන්න ඕනෑ.’ ඔහු එසේ පැවසීය.
කමිටු වාර්තාව
සිදුවීම පිළිබඳ විශ්‍රාමික මහාධිකරණ විනිසුරු සරෝජා කුසලා වීරවර්ධනගේ සභාපතිත්වයෙන් යුත් කමිටුවේ අතුරු වාර්තාව නොවැම්බර් 09 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ සභාගත කරනු ලැබීය.
බන්ධනාගාර
යේ තදබදය වැඩි බව තහවුරු වෙන්නේ එම වාර්තාවේ මුල් කොටසේ සඳහන් කරුණු අනුවය. ඒ අනුව බන්ධනාගා
රයේ මුළු රැඳවියන් සංඛ්‍යාව 2782 වූ අතර ඉන් රිමාන්ඞ් රැඳවියන් 2148කි. ඒ අනුව මේ ඉන්නේ මහා අපරාධකරුවන් නොවේ.
පසුගිය මාස ගණනාවක් තිස්සේ මේ රිමාන්ඞ් රැඳවියන් අතරින් ඇප ලබාදීමට හැකි සියළුදෙනාට ඇප ලබාදෙන ලෙස ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් විය. ආණ්ඩුවට ඒ ගැන කිසිදු වුවමනාවක් තිබුණේ නැත.
‘මහර බන්ධනාගාරය තුළ රැඳෙවිය හැකි ප්‍රමාණයට වඩා තුන් ගුණයක ප්‍රමාණයක් ඒ වන විට රඳවා තිබූ බව හෙළිදරව් විය.’ වාර්තාවේ එසේ සඳහන්ය. ඒ අනුව තදබදය කෙතරම්දැයි සිතාගත හැක.
එතරම් තදබදයක් තිබියදී වැලිකඩ බන්ධනාගාරයෙන් 112 දෙනෙක් මහර බන්ධනාගාරයට ගෙන ඒම කලබලය වැඩි වෙන්නට හේතු වූ බව වාර්තාව තහවුරු කර තිබේ.
කොවිඞ්-19 පැතිරීම ගැන රැඳවියන් අතර තිබුණු ආතතිය වර්ධනය වී තිබුණේ නොවැම්බර් 25 සිට 27 වැනිදා දක්වා සිදුකර තිබුණු පීසීආර් පරීක්ෂණ නිසාය. වාර්තාවේ ඒ ගැන සඳහන් වන්නේ මෙසේය. ‘පීසීආර් පරීක්ෂණ 1000කගේ පමණ නොවැම්බර් මස 25 සහ 27 දිනයන්හි දී සිදු කර තිබූ බවටත්, එහි ප්‍රතිඵල 28 වැනිදා සවසත්, 29 වනදා උදේත්, ලැබී තිබුණු බවටත්, එහිදී නිලධාරීන් 06 දෙනෙකුට සහ රැඳෙවියන් 180කට පමණ කොවිඞ්-19 රෝගය වැළඳී ඇති බවට තහවුරු වී තිබුණු බවටත් අනාවරණය විය.’
රැඳවියන් අතර බිය වර්ධනය වූ බවත්, එල් වාට්ටුව ඇතුලු අනෙක් වාට්ටුවල උණ රෝගයෙන් පෙළුණු අය සිටි බවත් එම වාර්තාවේම සඳහන්ය.
සිරකරු ඉල්ලීම්
එම වාර්තාවේ නිර්දේශවල පැහැදිලිව තිබුණේ සිරකරුවන්ගේ ඉල්ලීම් සාධාරණ බවය. ප්‍රධාන ඉල්ලීම් හතරක් එම වාර්තාවෙන් හඳුනාගෙන තිබේ.
‘ඇප ලබා දී තිබූ රැඳවියන් නිවෙස් වලට යැවීම ප්‍රමාද වී තිබූ හෙයින් තවදුරටත් රිමාන්ඞ් බන්ධනාගාරය තුළ රඳවා තබා නොගෙන නිවෙස්වලට යැවීම කරන ලෙසට, කොවිඞ්-19 රෝගය සඳහා සියළුම රැඳවියන්ට පීසීආර් පරීක්ෂණ කරන ලෙසට, කොවිඞ්-19 රෝගීන් මහර බන්ධනාගාරයෙන් ඉවත් කරන ලෙසට, අනුභව කළ හැකි අන්දමට සුදුසු ආහාර ලබා දෙන ලෙසට.’ නිර්දේශවල සඳහන්ය.
මහර බන්ධනාගාරයේ ආහාරවල ප්‍රශ්නයක් තිබුණු බව අපි පසුගිය සතියේ ලීවෙමු. රැඳවියන්ට නිසි වෙලාවට ආහාර නොලැබීම, ආහාරවල ප්‍රමිතිය අවුල් වීම සහ ප්‍රමාණය අඩු වීම සිරකරුවන්ගේ චෝදනාව වී තිබුණි. උක්ත වාර්තාවෙන්ද එම කරුණු තහවුරු කර ඇත.
වාර්තාවේ නිරීක්ෂණවල සඳහන් වන්නේ මෙසේය. ‘රිමාන්ඞ් බන්ධනාගාරය තුළ තිබූ දැඩි තදබදය නිසාත්, රැඳවියන් අතර උණ රෝගය පැතිර තිබීම නිසාත් ඒ නිසා ඇති වූ ජීවිත අවධානම මත රැඳවියන් දැඩි නොසන්සුන්තාවට පත්ව, ඔවුන්ගේ ජීවිත ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කරමින් උද්ඝෝෂණ කරන්නට පටන්ගැනීම සාධාරණ උද්ඝෝෂණයක් ලෙස නිරීක්ෂණය වේ. බන්ධනාගාර නිලධාරීන්ගෙන් කඩිනම් විසඳුම් ලබා ගැනීමේ අපේක්ෂාවෙන් එම උද්ඝෝෂණය දැඩි අන්දමින් පවත්වාගෙන ගිය බවට නිරීක්ෂණය වේ.’
වෙඩි නොවැදුණ කතාව
පාර්ලිමේන්තුවේදී බන්ධනාගාර රාජ්‍ය අමාත්‍ය ලොහාන් රත්වත්තේ කියා තිබුණේ සිරකරුවන් වෙඩි වැදීමෙන් මිය ගියේ නැති බවය. එහෙත්, මේ වාර්තාවත්, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ බී වාර්තාවේත් සිරකරුවන්ට වෙඩි වැදුණු බව සහ වෙඩි වැදී මියගිය බව තහවුරු කර තිබුණි.
‘බිය ගැන්වීමට අහසට වෙඩි තබා රබර් බුලට් වලින් හා පසුව ජීව උණ්ඩ භාවිතා කර කලහකාරී තත්වය මර්දනය කිරීමට වෙඩි තබා ඇත.’ යනුවෙන් වාර්තාවෙහි සඳහන් වෙයි.
එහි තවත් තැනක මෙසේ සඳහන්ය. ‘පළමු අවස්ථාවේදී එක් රැඳවියෙකුගේ උරහිසට වෙඩි වැදී තුවාල වී ඇති අතර පිරිස පෙසට විසිරී ගොස් ඇත.’
මාධ්‍ය කිහිපයක්ම වාර්තා කර තිබුණු, රැඳවියන් වතුර ඉල්ලද්දීත් වෙඩි තැබූ බවට වන කරුණ එහි සඳහන් වන්නේ මෙසේය. ‘30 වන දින සවස් භාගයෙහිද රැඳවියන් අකුලන ගේට්ටුව අසලට පැමිණ ප්‍රකෝපකාරීව කලබල සිදු කර අත. රැඳවියන් වතුර ඉල්ලා ද කෑ ගසා ඇත. එම අවස්ථාවේදී ද නිලධාරීන් විසින් කලහකාරී පිරිස පාලනය කිරීම සඳහා වෙඩි තබා ඇත. ඒ හේතුවෙන් කිහිප දෙනෙකුට වෙඩි වැදී ඇත.’
ඊට අමතරව රැඳවියන් ආසන්නයේ සිට වෙඩි තැබුවාය යන චෝදනාව පිළිබඳ වාර්තාවේ මෙසේ සඳහන් කර ඇත.
‘වෙඩි වැදුණු රැඳවියන්ට ආසන්නයේ සිට වෙඩි තැබීමක් සිදු කලාද යන්න නිගමනය කළ හැකි වන්නේ පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂණයෙන් පසුවයි. මේ අවස්ථාව වන විට එය පවත්වා නැත.’
රිවර්ස් පෙත්තක් නෑ
ලේ දකින්න ආස හිතෙන, ලේ ප්‍රකෝප කරන රිවර්ස් පෙත්තක් ගැන ගැටුමට පසු දින
පාර්ලිමේන්තුවේදී විමල් වීරවංශ අමාත්‍යවරයා කියා තිබුණි. එය පැහැදිලිව සිදුවීම පිළිබඳ ජනතාව නොමඟ යවන අසත්‍ය ප්‍රකාශයක් විය. වැරදි ප්‍රකාශ සිදු කළායැයි සීඅයිඩීයෙන් ප්‍රශ්න කරන්නේ විපක්ෂයේ අයගෙන් පමණක් වන නිසා විමල් වීරවංශට ඒ බොරුව කියා නිදහසේ සිටීමට ඉඩ ඇත.
සාක්ෂිකරුවන්ගේ ප්‍රකාශ ඇසුරෙන් වාර්තාවෙහි සඳහන් වන්නේ ‘ඩල්සිපාම්’ නම් පෙති වර්ගයක් සිරකරුවන් පානය කර ඇති බවය. ඩල්සිපාම් යනුවෙන් වීදියේදී හඳුන්වන්නේ ‘ඩයසිපෑම්’ නම් පෙත්තය. මත්ද්‍රව්‍යවලට ආදර්ශයකයක් ලෙස ඇතැමුන් ඩයසිපෑම් පෙති පානය කරයි. ‘ටැබා’ යනුවෙන්ද එය ඇතැම් අය හඳුන්වයි. ඒත් ඩයසිපෑම් පෙත්ත ප්‍රකෝපකාරී හැඟීම් අවුස්සන පෙත්තක් නොවේ. අන්තර්ජාලයේ ඕනෑ අයෙකුට සොයා බැලිය හැක. ඒ පෙත්තේ මූලික කාර්යභාරය වන්නේම පානය කරන පුද්ගලයාගේ සිරුරේ මාංශපේෂි ලිහිල් කිරීම සහ ස්නායු ක්‍රියාකාරීත්වය මන්දගාමී කිරීමය. සරලව කීවොත් පුද්ගලයා නිවුණු තත්වයකට ගෙන ඒමය. ඒ පෙත්ත පානය කළාට පසු දෑස් අඩවන් වෙයි, සිරුර දුර්වල වෙයි, කම්මැලි ගතියක් දැනෙයි. ආතතියෙන් පෙළෙන පුද්ගලයන් ඩයසිපෑම් පානය කරන්නේ ඒ නිසාය.
වාර්තාවේ නිර්දේශ
මේ තරම් විශාල ජීවිත හානියක් සිදු වීමෙන් පසු සිරකරුවන් ගැන බලන්නට සිදුවීම ඛේදවාචකයකි. මේ වාර්තාවේ නිර්දේශවල තිබෙන්නේ මාස ගණනකට පෙර ක්‍රියාත්මක කළ යුතුව තිබුණු කාරණාය.
එම නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක කරනු ඇතිදැයි අප බලා සිටිය යුතුය. එමෙන්ම, යුක්තිය ඉටු වනතුරු විමසිල්ලෙන් සිටිය යුතුය. ඒ ගැන නීතිඥ සේනක පෙරේරා කීවේ මෙසේය.
‘ආණ්ඩුවෙන් මුලින් කීව කතා දැන් අංශක එකසිය අසූවක් හැරිලා. ඒත් ඊළඟට මොනවගේ කතාවක් පතුරුවාවිද දන්නේ නැහැ. අපි ඒවාට ඉඩ නොදී දේශීය වශයෙන් වගේම ජාත්‍යන්තර වශයෙනුත් සටන් කරනවා.’■
