රංගනා සෙනෙවිරත්න සහ පවිත්‍රා ගුණරත්න ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවේ පළමු මිලිටරි ගුවන් නියමුවරියන් දෙදෙනා බවට 2020 නොවැම්බර් මාසයේදී පත් වුණා. දෙන්නා ගැන වර්ණනාවලින් පුවත්පත් පිටු පිරුණා. මෙය ඓතිහාසික අවස්ථාවක් බව කීවා. එහෙත්, අපි කෙතරම් පරක්කුද? අන්තිමේදී බඳවාගත් නියමුවරියන් දෙන්නාත් ගුවන් හමුදාවේ සැරසිල්ලක් පමණක් වේවිද?
මෙලෙස බඳවාගත් නියමුවරියන් පාවිච්චි කරන්නේ සැහැල්ලු යානාවලින් භාණ්ඩ ප්‍රවාහනයට පමණයි. පුවත්පත් වාර්තාවලට අනුවත් අප කළ විමසීමකදී අදහස් දැක් වූ ගුවන් හමුදා මාධ්‍ය ප්‍රකාශක ගිහාන් සෙනෙවිරත්නගේ අදහස් අනුවත් ඒ සෙබළියන් භාණ්ඩ ප්‍රවාහන යානාවලට යොදාගන්නවා.
එහෙත් පාකිස්ථානය 2013දීත්, ඉන්දියාව 2016දීත් ෆයිටර් ජෙට් යානාවලටත් කාන්තා නියමුවරියන් යොදාගත්තා. ඉන්දියාව මුල් වරට හෙලිකොප්ටර් නියමුවරියක් යුද්ධයට යොදාගත්තේ 1999 කාගිල් යුද්ධයේදී. ඒ ගුන්ජන් සක්සේනා. 1996 දී ඉන්දියාව පළමු ගුවන් නියමුවරියන් බඳවාගැනීම සිදු කළා.
ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ පළමු කාන්තා යුදමය ගුවන් නියමුවරිය ජීන් එම්. ලෙයාවිට්. ඇය පළමු වරට ෆයිටර් ජෙට් නියමුවරියක් බවට පත්ව මෙහෙයුම්වලට ගියේ 1993දී. දැන් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය කාන්තාවන්ට මිලිටරිමය අංශවල සමාන තැන් ලබාදීම ඉහළින්ම කරනවා. ඔවුන්ගේ ඉහළම බලකාය වන මැරීන් බලකායේ පවා කාන්තාවන් ඕනෑ තරම් ඉන්නවා.
කාන්තාවන් පිරිමින්ට වඩා යුදමය කටයුතුවලදී පසුබාන බව, කාන්තාවන් දුර්වල බව, කාන්තාවන්ට බැරි බව එවැනි රටවල් පිළිගන්නේ නැහැ. දැන් ඉන්දියාව වැනි රටවල් පවා සෙබළියන්ට, නිලධාරිනියන්ට වැඩි තැනක් ලබා දෙනවා. එහෙත් ශ්‍රී ලංකාව තවම පසුපසින්.
ටිකක් ලංකාවේ ඉතිහාසෙට හැරෙමු.
ලංකාවේ ගුවන් හමුදාව 1972 සිට ගුවන් හමුදාවට කාන්තාවන් බඳවාගත්තා. එහෙත් ගුවන් නියමුවරියන් වෙන්නට ඒ අයට අවස්ථාවක් තිබුණේ නැහැ. ඒ ගුවන් නියමු තනතුරු සඳහා සුදුසුකම් අතර පිරිමියෙකු වීමත් තිබුණු නිසා.
කෙසේ වෙතත් නියමුවරියන් වීම සඳහා කාන්තාවන්ට 1998 දී අවස්ථාවක් විවර වූ බව වාර්තා තිබෙනවා. 1998 පෙබරවාරි 12 වැනිදා පළ වූ ඒඑෆ්පී වාර්තාවකට අනුව වයස අවුරුදු 22ට අඩු කාන්තාවන් 800ක් එකල ගුවන් හමුදාවේ ‘එලීට් පයිලට් ෆෝස්’ නම් බලකායේ තනතුරු 33ක් සඳහා අයදුම් කර තිබුණාලු. ඒ, 1995 දී ගුවන් හමුදාවට එල්ල වූ එල්ටීටීඊ ප්‍රහාර නිසා පිරිමි උදවිය එම තනතුරුවලට අයදුම් කිරීම් අඩු වනු ඇතැයි අනුමාන කර තිබුණු නිසා. ඒඑෆ්පී පුවත් සේවය වෙත නිලධාරියෙකු කියා තිබුණේ එම කාන්තා සෙබළියන්ට සාමාන්‍ය පුහුණුවීම් ලබා දී, ඉන්පසු භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය සඳහා යොදාගන්නා බවත් යුදමය මෙහෙයුම්වලට යොදා නොගන්නා බවත්. එම කරුණ ගැන විමසූ කළ ගුවන් හමුදා මාධ්‍ය ප්‍රකාශක ගිහාන් සෙනෙවිරත්න කීවේ වරින් වර එවැනි උත්සාහයන් තිබෙන්නට ඇති බව. කෙසේ වෙතත් 2018 දක්වා බඳවාගැනීමක් කළේ නැහැ.
2018දී බඳවාගැනීම් කළ අතර නියමුවරියන් සිව්දෙනෙකු මූලික පුහුණුව අවසන් කළා. පවිත්‍රා ලක්ෂානි ගුණරත්න, ජයනි තත්සරණි හේවාවිතාරණ, රංගනා තත්සරණි වීරවර්ධන සහ පියුමි නිමල්කි ජයරත්න එම සිව්දෙනා. පසුගියදා විසිර ගියේ ඉන් දෙදෙනෙක්.
ඊට අමතරව 2019 දී පළමු වරට කාන්තා නිලධාරිනියන් ‘ස්වාට්’ පුහුණුවක් සඳහා විදේශගත වී තිබෙනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ ගුවන් හමුදාවේ කාන්තාවන් හිටියත්, ඒ සංඛ්‍යාව සීමිතයි. කාන්තාවන්ට සහ පිරිමින්ට බඳවාගැනීමේදී සමාන අවස්ථා හිමි වෙන්නේ නැහැ. කාන්තා බඳවාගැනීම් සහ පිරිමි බඳවාගැනීම් වෙන වෙනම කරන බව වාර්තා පිරික්සද්දී වැටහෙනවා. පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ 2017 අවුරුද්දේ ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවේ වාර්ෂික කාර්යසාධන වාර්තාව අනුව කාන්තා කැඬේට් නිලධාරීන් 9ක් බඳවාගෙන. ඒ පිරිමි 55කට සාපේක්ෂව. කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලයෙන් කාන්තා කැඬේට් නිලධාරිනියන් 10ක් බඳවාගෙන. ඒ පිරිමි 57කට සාපේක්ෂව. ගුවන් භටයන් ලෙස පිරිමි භටයන් 1172ක් බඳවාගනිද්දී කාන්තා භටයන් 315ක් පමණක් බඳවාගෙන.
ලංකාවේ හමුදා මෙන්ම පොලිස් අංශවල පවා ඉහළ තනතුරු දක්වා ගිය කාන්තාවන් බොහෝ අඩුයි. කාන්තාවන් ඉහළ තනතුරු සඳහා සුදුසු බව විශ්වාස කරන අයත් අඩුයි. සාමාන්‍යයෙන් මිලිටරි සහ පොලිස් වැනි අංශවල කාන්තාවන්ට ලැබෙන අවස්ථා අනුව ඒ ඒ රටවල කාන්තාවන්ට දක්වන සැලකීම ගැනත් අදහසක් ගත හැකියි. ඉන්දියාව පවා දැන් එම අංශවල කාන්තාවන්ට අවස්ථාව දෙනවා. ඒ අනුව කාන්තාවන්ට අවස්ථාව ලබාදීමට 2018 දී ගත් තීන්දුව ශ්‍රී ලංකාවේ ගුවන් හමුදාවට මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවටත් ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ලැබෙන ගෞරවයත් වැඩි වෙන අන්දමේ තීන්දුවක්.
ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය මුල් වරට කාන්තාවන්ට ගුවන් නියමු පුහුණුව ලබාදෙන්නට තීන්දු කළේ 1975 දී. පළමු ගුවන් නියුමවරියන් 10 දෙනා ඔවුන් 1977 දී නිල වශයෙන් සේවයේ යොදවන්නට පටන්ගත්තා. ඒ කියන්නේ ශ්‍රී ලංකාව අවුරුදු 43ක් ප්‍රමාදයි. ප්‍රමාද වී හෝ තීන්දුව ගැනීම යහපත්.
එහෙත් අවුරුදු ගණනාවක ප්‍රමාදයෙන් පසු ශ්‍රී ලංකාවේ මුල් වරට බඳවාගත් සෙබළියන් යොදාගන්නේ හුදු ‘සැරසිලි’ ලෙස පමණක් නම් එයින් තේරුමක් වෙන්නේ නැහැ. ඔවුන්ට සියලු අවස්ථා සමානව විවර විය යුතුයි.■
