රටේ ප්‍රධාන තනතුරුවලට හා ස්වාධීන කොමිෂන් සභාවලට ජනාධිපතිවරයා විසින් කෙරෙන නාමයෝජනා ගැන පාර්ලිමේන්තුව තුළ දී ප්‍රශ්න කළ නොහැකි යැයි කථානායකවරයා නියමයක් කළ බව මාධ්‍ය වාර්තා කෙළේ ය. මේ ‘වැටත් නියරත් ගොයම් කා නම්’ කියන ආප්තය හොඳට ම ගැළපෙන තැනකි.
කථානායක යනු පාර්ලිමේන්තුවේ ප්‍රධානියා ය. පාර්ලිමේන්තුව යනු ජනතාවගේ ව්‍යවස්ථාදායක හෙවත් නීති සෑදීමේ බලය අභ්‍යාස කරන ආයතනයයි. දේශපාලන වහරේදී එය ‘අද්විතීය වාද භූමියකැ’යි හැඳින්වෙයි. එහි තේරුම, රටේ ඕනෑ ම දෙයක් ගැන කතා කිරීමේ, ප්‍රශ්න කිරීමේ අයිතිය පාර්ලිමේන්තුව තුළ තිබෙන බවයි. පාර්ලිමේන්ත වරප්‍රසාද යැයි සංකල්පයක් පැන නැගී තිබෙන්නේ ද, ඒ සඳහා විශේෂ නීති පනවා තිබෙන්නේ ද, මේ අයිතිය ජනතාවගේ නියෝජිතයන්ට පාර්ලිමේන්තුව තුළ දී බාධාවකින් තොර ව අභ්‍යාස කරන්නට හැකි වන පරිදි ය.
කථානායක යනු පාර්ලිමේන්තුවේ නායකයා නම්, එහි සිටින ජනතා නියෝජිතයන්ගේ අයිතීන් ආරක්‍ෂා කිරීමේ වගකීම ද පැවරෙන්නේ කථානායකවරයාට ය. එහෙත් දැන් වැටත් නියරත් කන්නේ ගොයම විසින් බව පෙනේ.
ජනාධිපති යනු රජෙක් නොවේ. ඔහු නිශ්චිත කාලයකට පත් වන, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් කර ඇති නිශ්චිත බලයක් භාවිත කරන, මහජනතාවගේ නියෝජිතයෙකි. ඔහු හැම විටම විවේචනයටත්, විචාරයටත් යටත් විය යුතු ය. යටත් කළ යුතු ය. පාර්ලිමේන්තුව ඔහුගේ භාවිතාව ගැන ප්‍රශ්න කළ හැකි හා විචාරය කළ හැකි අද්විතීය ස්ථානයකි. බලතල බෙදීමේ සංකල්පය යටතේ ද පාර්ලිමේන්තුව ඒ අයිතිය පාවිච්චි කළ යුතු ය. ඒ අයිතිය මර්දනය කිරීමෙන් සිදු වන්නේ ජනාධිපතිවරයා දේවත්වයට ඔසොවා ඔහු ප්‍රශ්න කළ නොහැකි භක්තියක් වඩා ගැනීම ය. කථානායකවරයාට පෞද්ගලිකව එවැනි භක්තිවන්තයකු විය හැකි ය. එහෙත්, පාර්ලිමේන්තුව ම භක්තිමත් තැනක් කරන්නට සිය බලය අයුතු ලෙස යොදා ගැනීමට ඔහුට නොහැකි ය.
20වැනි ආන්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අනුව, (එය දැන් රටේ ව්‍යවස්ථාවයි.) පාර්ලිමේන්තු සභාව යන්නක් පිහිටුවා තිබේ. එහි සාමාජිකයෝ පස්දෙනා ම පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෝ වෙති. සභාපතිවරයා කථානායක ය. පාර්ලිමේන්තු සභාව පිහිටුවා තිබෙන්නේ, ජනාධිපතිගේ තීන්දු තීරණ මත පාර්ලිමේන්තුව විසින් ඇති කරන සංවරණ හා තුලන පවත්වා ගෙන යෑමයි. (20න් ඇති කළ පාර්ලිමේන්තු සභාව, ප්‍රායෝගික ව ජනාධිපතිගේ රූකඩයක් වීම වෙන ම කතාවකි.) ඒ නිසා, පාර්ලිමේන්තු සභාව යනු, පාර්ලිමේන්තුවේ ව්‍යවස්ථාදායක බලයේ ම කොටසක් බවත්, පාර්ලිමේන්තුවේ ම කොටසක් බවත් අලුතෙන් කිව යුතු නැත. ජනාධිපති ඉහළ තනතුරු සඳහා නාමයෝජනා එවන්නේ පාර්ලිමේන්තු සභාවට ය. එසේ එවන නාමයෝජනා ගැන පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් දරන අදහස්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි සමාජයක නම්, පාර්ලිමේන්තු සභාවට වැදගත් ය. ජනාධිපතිගේ නාමයෝජනා ගැන තම නිරීක්‍ෂණ ඉදිරිපත් කිරීමේ දී පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ අදහස් ද එමගින් සලකා බැලීමට පාර්ලිමේන්තු සභාවට හැකි වන නිසා ය. ඉතින්, මේ අවකාශය අහිමි කිරීම වූ කලි, පාර්ලිමේන්තුව බෙලහීන කිරීමකි. කථානායකවරයා ම ඒ සඳහා මැදිහත් වීම නින්දාසහගත ය.
20න් ජනාධිපතිවරයා පාර්ලිමේන්තුව තමාට වුවමනා විදියට හසුරුවා ගන්නට අවශ්‍ය නීතිමය ප්‍රතිපාදන සකසා ගත්තේ ය. ඔහු කැමති ද, ඔහුගේ වුවමනාව ද වන්නේ පාර්ලිමේන්තුවත් තමාගේ ඇඟිලිවල චලනයන්ට අනුව නැටවෙන රූකඩයක් බවට පත් කර ගැනීම ය. පාර්ලිමේන්තුව ඊට යටත් විය යුතු, යටත් කළ යුතු නැත. ජනාධිපතිවරයා ගන්නා තීන්දු තිරණ, ක්‍රියාමාර්ග හැම විට ම පාර්ලිමේන්තුවේ අධීක්‍ෂණයට හා තුලනයන්ට යටත් කළ යුතු ය. ජනාධිපති පාර්ලිමේන්තුවට වග කිව යුතු ය.
ජනාධිපතිවරයාට වුවමනා විදියට තමන් පාලනය කරන්නට ඉඩ දී සිටීමට මේ කාලයේ බොහෝ දෙනා කැමති ය. එහෙත්, තමන්ගේ පක්‍ෂපාතිත්වය ජනාධිපතිට පෙන්වීමට, පාර්ලිමේන්තුව අභ්‍යාස කරන ජනතාවගේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය බිලි දීමට ඉඩ දිය යුතු නැත.■
