නායකයන් මුහුණදෙන මාරක අනතුර

■ දයාපාල තිරාණගම

ඔක්තෝබර් විප්ලවයට සතියකට පමණ පෙර විප්ලවය පරාජය වුවහොත් අපට කුමක් වේදැයි ලෙනින් ට්‍රොට්ස්කිගෙන් ඇසූ බව කියයි. එයට ට්‍රොට්ස්කි උත්තර දුන්නේ තවත් ප්‍රශ්නයකිනි. විප්ලවය දිනුවොත් අපට කුමක් වේදැයි ට්‍රොට්ස්කි අසා ඇත. මෙයින් ඉඟි කරන්නේ සෑම පරාජිත සන්නද්ධ නැගිටීමකින් පසුව එහි නායකයන්ට අත්විය හැකි ඉරණමය. ඔව්හු බොහෝවිට ඝාතනය වූහ. මෙය ජාත්‍යන්තරව මෙන්ම දේශීය වශයෙන්ද සත්‍යයක් වෙයි. උතුරේ කොටි සංවිධානයේ නායකයන් මෙන්ම දකුණේ ජවිපෙ නායකයෝද තම අරගලය පරාජය වීමත් සමගම සමූලඝාතනයට ලක් වූහ. විජේවීර හරියටම මෙයට 31 වසරකට පෙර හමුදාව විසින් කුරිරු ලෙස ඝාතනය කරන ලදි. දේශීයව මෙන්ම ජාත්‍යන්තරව ද මේ පිළිබඳව කිසිම විරෝධතාවක් දකින්නට නොලැබුණි.  එපමණක් නොවේ. ඒ දිනවල සිට අදත් ඔහුගේ දූදරුවන්ද මෙන්ම බිරිඳද ලංකාවේ ආරක්ෂක හමුදාවේ රැකවරණය යටතේ ජිවත් වීම කිසිදාක යුක්ති සහගත කළ නොහැකිය.

පැරණි වමට එල්ල වූ අභියෝගය

මේ විචාරාත්මක අගයකිරීමක් අරමුණු කරගත්  ඉතාමත් කෙටි සටහන ඔහුගේ දේශපාලන ජීවිතය අළලා කරන්නේ ඔහු අපේ පරම්පරාවේ ඉතාමත් සූදානම් සහිත දේශපාලන මනසක් තිබූ නිසාම පමණක් නොවේ. රෝහණ විජේවීර වමේ දේශපාලන කතිකාව සහ ගමන් මග අලුත් ප්‍රවේශයකට යොමු කළා පමණක් නොව 1965 පමණ ලංකවේ බිහි වූ  සන්නද්ධ දේශපාලන කණ්ඩායම් කිහිපයක් දක්නට ලැබුණත්  අවසාන වශයෙන් සාර්ථකත්වය ලබා ගත් එකම  රැඩිකල් දේශපාලන නායකයා වූ බැවිනි. එකල වමේ පක්ෂවලට ආවේණික වූ  සහ නොකඩවා මතුරනු ලැබූ බොහෝ සේ නීරස ලෙස පෙනී ගිය මෙලෝ රහක් නැති න්‍යායික සහ දේශපාලන සහ දෘෂ්ටිමය අවකාශය පිරවූයේ විජේවීරය. මේ යුගය පශ්චාත් මාක්ස්වාදය තවමත් එළි දැක නොතිබුණු යුගයක් විය. ඔහු එල්ල කළ අභියෝගය විසින් වාමාංශික ව්‍යාපාරය තුළ දැඩි කලබැගෑනියක් ඇති කරනු ලැබීය. මෙය ඇත්තටමට වාම ව්‍යාපාරය තුළ සිදු වූ ඥාන විභාගාත්මක ඛණ්ඩනයක් ලෙස සැලකිය හැකිය.

පක්ෂය ගොඩ නැගීම

නව සංවිධානයක් ගොඩ නැගීමට ඔහු ආරම්භ කළ සාර්ථකත්වය මූලික කරුණු තුනක් නිසා එකල ආරම්භ වූ  අනික් එවැනි සන්නද්ධ කල්ලි කණ්ඩායම්වලට වඩා වාසිදායකතාවක් හිමි කර ගත්  බව මම විශ්වාස කරමි. පළමුවැන්න, ඔහු ලංකාවේ දකුණු අන්තයේ ස්වාභාවික වාම ඉතිහාසයක් ඇති පවුලකින් පැවත ඒමය. විජේවීරගේ  පියා  කොමිනිස්ට් පක්ෂ නායකයා වූ දොස්තර වික්‍රමසිංහගේ දීර්ඝකාලින අනුගාමිකයෙක් විය. දෙවැන්න නම් ඔහුගේ මේ ඉතිහාසය නිසා එවකට පැරණි වමේ පක්ෂවල ප්‍රභූ නායකත්වයට අභියෝග කිරීමට ඔහු ලබා ගත් ආත්ම විශ්වාසය සහ හැකියාවයි. තුන්වැන්න විජේවීර ඉදිරිපත් කළ පංති පහේ න්‍යායික සහ දෘෂ්ටිමය ගැටලු පැවතියද ඔහු ගොනු කළ තරුණ පරම්පරාව මේවා ගැන ගැඹුරු අවධානයක් කළේ නැත. ඒ තරුණ පරම්පරාව 1956 ජයග්‍රාහක දෙමාපිය පරම්පරාවේ දූදරුවෝ  වූහ. එමනිසා ඔහු ඉදිරිපත්කළ පංති පහෙන් එකක් වූ ‘ඉන්දියානු ව්‍යාප්තවාදය’ ග්‍රාමීය බෞද්ධ තරුණයන්ගේ සිංහල දෘෂ්ටිවාදය සමග හොඳින් අනුගත විය. විප්ලවවාදී ප්‍රවාහය ගඟක් ලෙස සැලකුවහොත් එයට නොයෙක් න්‍යායික, දේශපාලන සහ දෘෂ්ටිමය අතු  ගංගාවන් එකතුවෙයි. මේ එකතුවෙන් අතු ගංගාවන්ගෙන් විප්ලවවාදී ප්‍රවාහය සමග සමහන් නොවන ජාත්‍යොන්මාදී අපද්‍රව්‍ය සහිත අතු ගංගාවන්ද එකතු වෙමින් ප්‍රධාන ප්‍රවාහය දූෂ්‍ය කෙරෙයි. විප්ලවාදී නායකත්වය මෙය සවිඥානවකව අවහිර කොට නවතා නොදමන්නේ නම් එය අපේ සමාජයේ දැඩි ද්‍රව්‍යමය බලවේගයක් වන බැවින් මහා ජාතියට පක්ෂව පීඩිත ජාතියේ අයිතිවාසිකම් නොසලකා හරියි. අද ජවිපෙට උතුරු නැගෙනහිර වර්ධනය වී ඇති මහා අවිශ්වාසය මෙහි දීර්ඝ කාලීන ප්‍රතිඵලය වෙයි. ජවිපෙ මේ ග්‍රාමීය සුළු ධනේශ්වර පංති   පදනම එවකට දේශපාලන සහ න්‍යායික අභියෝගයට ලක් කළේ එකල ප්‍රමුඛ රැඩිකල් ට්‍රොට්ස්කිවදියෙකු  මෙන්ම අපේ යුගයේ දියුණුම න්‍යායාවදියා ලෙස සැලකිය හැකි කීර්ති බාලසූරිය විසිනි. එහෙත් එම අභියෝගය ජය ගැනීමට විජේවීරට හැකියාව ලැබුණේ කීර්ති හුදු න්‍යායවාදියෙකු වූ නිසාවෙන්  සහ විජේවීර න්‍යයවාදියෙකු පමණක් නොව කැපී පෙනෙන ප්‍රායෝගික විප්ලවාදියෙකු ද වූ බැවිනි. අනික් අතට මෙය විසින් ට්‍රොට්ස්කිවාදය සහ ලෙනින්වාදී පෙරටු බළඇණිවාදී දේශපාලනය අතර වෙනස සංකේතවත්  කරනු  ලැබීය.

ජවිපෙ පරිණාමය

විජේවීර බිහිකළ ජවිපෙ දැන් ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක පැරණිම පක්ෂය ලෙස සැලකිය හැක්කේ එය වසර 55ක් පැරණි නිසා මෙන්ම ශ්‍රීලනිපය සහ එජාපය ඒවායේ මරණ මංචකයට අවතීරණය වෙමින් සිටින නිසාය. එහෙත් ජවිපෙ කුඩා කණඩායමක් ලෙස ආරම්භවී සන්නද්ධ කැරලි දෙකක් මෙහෙයවා ලංකා දේශපාලන ඉතිහාසයේ අඩසියවසකටත් වඩා කළ ගමන තුළ අද දකින්නට ලැබෙන්නේ ඔහු ආරම්භ කළ පක්ෂය නොවේ. හෙගල් දර්ශනයේ ඓතිහාසික වර්ධනය ගැන ‘ප්‍රපංචවේදයේ ආත්මය’ නම් ඔහුගේ සුප්‍රසිද්ධ කෘතියේ කියා දෙන උදාහරණය ජවිපෙටද යෙදිය හැකිය. ‘පුෂ්පය පිපෙන විට එහි අංකුරය නැතිව යයි. යමෙකුට  කිව හැක්කේ   පුෂ්පය විකසිත වීමෙන් අංකුරය ප්‍රතික්ෂේප වූ බවය. එසේම  ගෙඩිය (රෙමසඑ)  ඇතිවන විට පුෂ්පය  නැතිව යාමෙන් අනික් අතට එය ශාකයේ ව්‍යාජ ප්‍රකාශනයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් වන අතර ඒ වෙනුවට ගෙඩිය  සත්‍ය ලෙස  පැනනගියි. මේ අවධීන් එකිනෙකින් වෙනකොට හඳුනා ගැනීමට හැකිවනවා පණක් නොව අන්‍යොන්‍ය වශයෙන් සමහන් නොවීමක් ලෙස එකිනෙක යට පත් කරනු ලබයි.’ මෙයින් මා පෙන්වාදීමට උත්සාහ  කරන්නේ  ජවිපෙ පසු කළ නොයෙක් අවධීන් සහ සිය ගමන් මගේදී විශේෂයන්ම 1989 විජේවීර ඇතුළු අනෙක් නායකයන් සමූල ඝාතනය සමග ජාන විපර්යාසයකට භාජනය වූ බවය.

මේ ජාන විපර්යාසයේ තාර්කික ප්‍රතඵලය පසු කලෙක පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය බිහිවීමයි. අද පෙරටුගාමීන්  පසු කරන්නේ පශ්චාත් 1971 සහ පූර්ව 1983 යුගයේ ජවිපෙ පසු කළ, එනමුත් දේශපාලන පරිණතභාවය පැත්තෙන් එදාට වඩා නව මාවත් විවෘත කළ හැකි විභවාත්මක අවධියක් බව මම අනුමාන කරමි. විජේවීර පන්ති සහයෝගිතා දේශපාලනය හෙළා දැක්කේය. එමෙන්ම ජාත්‍යන්තර කොමියුනිස්ට් පක්ෂ සමග විශේෂයෙන්ම චීන සහ සෝවියට් කොමියුනිස්ට්  පක්ෂ සමග ස්වාධීන වූ ස්ථාවරයක් තෝරා ගත්තේය. අද වන තෙක් විජේවීර ජීවත්ව සිටියා නම් රාජ්‍ය බලය ගැනීම කෙසේ වෙතත් ජවිපෙ කොතරම් දුරට එහි ආරම්භක ප්‍රතිපත්තීන් සමග හැඩ ගැසීමට සහ වර්ධනය වීමට ඉඩ තිබුණේද යන්න ගැන සලකා බැලීම මේ අවස්ථාවේ ඉතා වැදගත් විවාදයකට තුඩු දෙනු ඇත.

ජැකොබියන්වාදය

අසීමිත ලෙස වැළඳගැනීම

අවසාන වශයෙන්  ජවිපෙ පිළිබඳව මා නිරන්තරයෙන් මතු කරන ප්‍රශ්නයට අවතීරණය වීමට මට අවශ්‍යවන්නේ සමාජවාදී ගමන තුළ විකල්ප වූ අදහස් දැරීමට සමාජවාදය වෙනුවෙන් කැපවෙන අනික් පක්ෂවලට  සහ කණ්ඩායම්වලට ඇති අයිතිය සම්බන්ධයෙනි. බෝල්ෂෙවික් පක්ෂය තුළ මෙය ලෙනින් ජීවත්ව සිටින තාක් කල් බොහෝදුරට අකමැත්තෙන් වුවද පිළිගනු ලැබීය. කිසිම පක්ෂයකට සත්‍යයේ අනුල්ලංඝනීය ඒකාධිකාරයක් හිමි නොවේ. එය පිළිනොගන්නා  පක්ෂයක් විසින් විකල්ප අදහස් දරන්නන් සතුරන් ලෙස සලකා ක්‍රියාකිරීම මහා ව්‍යසනයකට මග පාදා ගනු ඇත. 1987-89 ප්‍රචණ්ඩවාදී කල පරිච්ඡෙදය තුළ වාමාංශිකයන් සිය ගණනක් ජවිපෙ තුවක්කුකරුවන් විසින් ඝාතනය කළේ ඔවුන් 13 වැනි සංශෝධනයට සහ එමගින් පිහිටු වූ පළාත් සභාවලට පක්ෂපාති වූ නිසාය. මෙය හුදු ‘අඩුවක්‘ හෝ ‘නොවිය යුතු  වූ  දේවල්’ වශයෙන් තවමත් අර්ථදැක්වීම ඛේදජනකය. කලින් වාමාංශිකයන් ඝාතනය කළද පසුව ජවිපෙ සාමාජිකයෝ  කිසිම ස්වයංවිවේචනයකින් තොරව පළාත් සභාවලට තරග කළහ.

1789 ප්‍රංශ මහා විප්ලවයෙන් උරුම කරගත් ජැකොබියන්වාදී ප්‍රචණ්ඩත්වය කිසිම සීමාවක් නැතිව තමන්ට ප්‍රතිවිරුද්ධ අදහස් දරන්නන්ට එරෙහිව යොදා ගැනීම බොහෝ සන්නද්ධ නැගිටීම්වල දකින්නට ලැබුණ පමණක් නොව නිර්ධන පංති ආඥාදයකත්වය අසාමාන්‍ය පරිදි දික්ගැස්සීම සඳහා ප්‍රයෝජනයට ගැනීම සුලබ ලක්ෂණයකි. ලංකවේ දී ජවිපෙ සන්නද්ධ අරගලය ආරම්භයේදීම ‘ද්‍රෝහීන් ඝාතනය’ කිරීම මුවාවෙන් වමේ පැරණි ක්‍රියාකාරීන්ට සහ නායකයන්ට කිසිම වග විභාගයක් නොමැතිව මරණය අත් කර දුනි. ජවිපෙ මිය ගිය සාමාජිකයන් මෙන්ම මොවුන්ද වමේ පක්ෂවලට පැමිණියේ සමාජවාදය කරා මේ රට ගෙන යාමටය. මේ පවුල්වල වේදනාව අදත් රැව් පිළිරැව් දෙන්නේ ඔවුන් ඝාතනය කිරීමේ යුක්ති සහගත පදනමක් ඇති බව ඒත්තු ගැන්වීමට ජවිපෙ අසමත් වී ඇති බැවිනි. මෙය රචනා කරන මා ද බේරුණේ අහම්බයකිනි. එය මරණයේ සහ ජිවිතයේ ලොතරැයියක් වැනි දෙයක් විය.

අවසානයක් නැති අවසානය

විජේවීර ලංකා දේශපාලන ඉතිහාසය අලුත් මගකට යොමු කිරීමට උත්සාහ ගත් සහ එම නිසාම සිය ජීවිතය ඒ වෙනුවෙන් පූජා කළ දේශපාලනඥයෙකු ලෙස ඉතිහාසයට එක්ව ඇත. එනමුදු ඔහු අරමුණු කළ යුග පෙරළියට  මුල් වූ යුග පුරුෂයෙකු වන්නේ අනාගතයේ ජවිපෙ සහ පෙරටුගාමීන් විසින් ඉටුකරන දේශපාලන පෙරළියේ ස්වභාවය අනුවය. මිනිසුන් ඉතිහාසය නිර්මාණය කරන බව මාක්ස් වරක් කියා ඇත. මාක්ස්ගේ මේ කියමන ලෝකයේ දේශපාලන පෙරළිවලට වෙන කිසිම කියමනකට වඩා බල පා ඇතැයි හැනා ඇරන්ට් සිය ‘විප්ලවය ගැන‘ නම් කෘතියේ සදහන් කොට ඇත. විජේවීර වැපිරූ බීජයන් ලාංකීය පොළොවේ කෙසේ වැඬේද සහ කෙසේ පල දරයිද යන්න මුළුමනින්ම පාහේ රඳා පවතිනු ඇත්තේ  ඔහුගේ අනුගාමිකයන්ගේ දේශපාලන පරිණතබව මත බව අපි මතක තබාගත යුතු වෙමු.■