පරීක්ෂණ මන්දගාමී වුණා
නවීන් ද සොයිසා
රජයේ නිලධාරීන්ගේ සංගමය
අපිට ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ මේ රෝග ව්‍යාප්තිය පටන් ගත්තේ කොතැනින්ද කියලා අපිට තමවත් සොයාගන්න බැරි වීම. එහෙම තත්වයක් ආවාම අපිට සැකයක් මතුවෙනවා රෝගය සමාජ ගත වෙලාද කියලා. හැබැයි අද වෙනකොට මේ සිද්ධියට අදාලව විවිධ ආරංචි තිබුණාට තහවුරු කර ගත් තොරතුරු කිසිවක් නැහැ. අනෙක් කාරණය අපි රෝගය පාලනය කරන්න උත්සහ කරන්නේ සංචරණ සීමාවකින් තොරව. සංචරණ සීමා ප්‍රාදේශිය වශයෙන් තිබුණත් ඒ සීමා රෝගය පාලනය කරන්න කොතරම් දුරට සාර්ථකද කියලා ගැටලුවක් තියෙනවා. සෞඛ්‍ය සේවයේ සහ ආරක්ෂක සේවයේ කණ්ඩායම්වලට මේ රෝගීන්ගේ ආශ්‍රිතයන් හඹාගොස් ඒ අයව සොයා ගැනීමේදී යම් ගැටළු මතු වෙලා තියෙනවා. අපි හිතන්නේ ඉදිරි දෙක තුළ කාලය ඉතාම තීරණාත්මක කාලයක් වේවි බලධාරීන් ලබා ගන්නා තීන්දු තීරණ මත. ස්පර්ශකයින් පරීක්ෂා කිරීම් තවම සිදුවෙලා නැහැ, ස්වයං නිරෝධායන කටයුතු සිදු වෙලා තිබුණත් ඒවා සංචරණයකින් තොරව ස්වයං නිරෝධායනය අනුමත කරලා තියෙනවා. ස්වයං නිරෝධායන ක්‍රියාවලිය කෙසේ වෙතත් රෝහල්වලට පැමිණෙන රෝගීන් පැනලා යනවා, සමහර අය ප්‍රතිකාර ගන්න කැමති නැතිව හැංගෙනවා.
පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදී ජනාධිපතිවරයාට අපි යෝජනාවලියක් ඉදිරිපත් කළා ප්‍රාදේශිය වශයෙන් මෙවැනි රෝගී තත්වයක් ඇති වුණහොත් පාලනය කරගන්නේ කොහොමද කියලා. අපිට පුළුවන් කලාප වශයෙන් රටේ කොටස් වහන්න. රෝගීන් බිහි වීම අනුව, ඒ වගේම පීසීආර් පරීක්ෂණ සංඛ්‍යාව වැඩි කිරීම මගින් අපිට රෝගය පාලනය කරන්න හැකි වෙනවා.
ඒත් තවමත් මේ දේවල් සිදුවෙලා නැති නිසා ඉදිරි දින දෙක තුළ රෝගී ආශ්‍රිතයින් අතර මේ රෝගය ව්‍යාප්ත වීමේ ඉඩ කඩ වැඩියි. අපි ජනතාවගෙන් ඉල්ලන්නේ මෙවැනි වෛරසයකට ප්‍රතිකාරයක් ලැබෙන තුරු අපි නව සාමාන්‍ය තත්වයක් යටතේ ජීවත් වෙන්න පුරුදු වෙන්න කියලා. පසුගිය කාලයේදී ඡන්ද වැඩ කටයුතුවලදී අපි මැදිහත් වීම් කළා. ඒත් අපි ලබා දුන්න උපදෙස් අනුව කටයුතු කිරීම සිදු කරන්න රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයට මැදහත් වෙන්න බැහැ. අනෙක් කාරණය මෙවැනි අවස්ථාවක පොත් සල්පිල පැවැත්වීම පිළිබඳවත් අපේ විවේචනයක් තිබෙනවා. අනෙක් කාරණය පසුගිය දවස්වල රට ඇතුළේ සිදු කළ පීසීආර් පරීක්ෂණ මන්දගාමී වුණා. ලෝකේ ලෙඬේ තියෙන තාක් කල් අපි අහඹු විදියට හෝ පීසීආර් පරීක්ෂණ සිදුකළ යුතුයි.
පරීක්ෂණ නොකළොත් පාලනය කරන්න බැරිවේවි
රවී කුමුදේශ් – වෛද්‍ය රසායන විද්‍යාඥ වෘත්තීයවේදීන්ගේ විද්වත් ආයතනය
ලංකාවේ හැම සැකසහිත පුද්ගලයාටම පරීක්ෂණ කිරීමට පහසුකම් සලසන ලෙස මාර්තු මාසයේ සිට අපි හඬ නැගුවා. එදා ඉඳන් අද දක්වා අපේ මතයට ඉඩ ලැබුණේ අඩුවෙන්. හැකි තරම් පරීක්ෂණ කළ යුතු යුගයක අපෙන් ඉටු විය යුතු කාර්යභාරය ඉටු කරන්න අවස්ථාව ලබා දුන්නේ නැහැ. ඒ නිසයි, සමාජයේ පැතිරෙනතුරු දැනගන්න අවස්ථාව ඇති වුණේ.
ලංකාවේ කොවිඞ් වසංගතය ආ මොහොතේ අපි විදියට වාර්තාවක් ලබා දුන්නා. ලංකාවට පීසීආර් තාක්ෂණය අලුත් දෙයක් නොවන නිසා මුදල් ගෙවලා මිලදී ගෙන තිබෙන යන්ත්‍ර සෑහෙන ප්‍රමාණයක් පාවිච්චි නොකර ඉන්න ඒවා. අපි ප්‍රධාන වශයෙන් ඉලක්ක කළේ ක්ෂය රෝග පරික්ෂා කරන්න ලංකාවට ගෙන ආ යන්ත්‍ර 36 ක් පාවිච්චි කරන්නට.
ඒ යන්ත්‍රවලින් සමහර අවස්ථාවල නිදර්ශක දෙකක්වත් පරික්ෂා කරන්නේ නැහැ. නිකරුණේ මිලියන ගණනාවක් මුදල් වියදම් කරපු යන්ත්‍ර. විනාඩි 16 ක් ඇතුළත පරීක්ෂණ 16 ක් කරන්න පුළුවන්. දැන් පීසීආර් පරීක්ෂණයක් සිදු කරන්න වැය කරන මුදල්වලට වඩා ගණන් අඩුයි. කොටස් වශයේ ගලවලා ඕනෑම තැනකට අරගෙන යන්න පුළුවන්. ඒත් ක්ෂය රෝග මර්ධන ව්‍යාපාරයට අදාල විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් මේ යන්ත්‍ර අරගන්න දුන්නේ නැහැ. හිටපු සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් අවසර ලබා දුන්නේ නැහැ. අපි හිටපු සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාගෙන් ඉල්ලීමක් කළා මේ යන්ත්‍රවලට අවශ්‍ය ප්‍රතිජීවක කට්ටල ඇමරිකාවෙන් ගෙන්වලා දෙන්න කියලා. රාජතාන්ත්‍රිකව මැදිහත් වීමක් වෙලා පීසීආර් පරීක්ෂණ කටයුතුවලට අවශ්‍ය ප්‍රතිජීවක කට්ටල ලබා දෙන්න කියලා ඉල්ලමින් අප්‍රේල් 05 වෙනිදා ජනාධිපතිවරයාට ලිපියක් යැවුවා. මේ වෙනකම් අපිට කිසිම පිළිතුරක් නැහැ. අපි ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයටත් මේ ගැන ලියුවා. එයට ප්‍රතිචාර ලෙස ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය් මැදිහත් වීමෙන් පස්සේ ප්‍රතිජීවක කට්ටල ලංකාවට එවන්න නියමිතයි. ඒ වගේම ඕස්ටේ්‍රලියානු නාවික හමුදාවේ මැදිහත් වීමෙන් අපිට ප්‍රතික්‍රීයක කට්ටල ලැබෙන්න නියමිතයි.
පරීක්ෂණ සඳහා අමතර කාර්ය මණ්ඩලයත් අවශනම් ඒකත් තියෙනවා. රසායන විද්‍යාව පිළිබඳව උපාධියක් ලබා ගත් උපාධිදාරීන් 120 ක් පමණ පත්වීමක් ලබා නොගෙන ස්වෙච්ඡාවෙන් වැඩ කරමින් ඉන්නවා. ඔවුන් මාස 08 ක් තිස්සේ පත්වීමක් නැතිව ඉන්නේ මුදල් අමාත්‍යංශයෙන් පත්වීම් ලබා දෙන්න අවසරයක් නැති නිසා. ඒත් ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ වැඩ බලන සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා ලිපියක් ගහලා තියෙන්නේ මේ යන්ත්‍ර ගලවන්න එපා කියලා.
මේ වන තෙක් කරන්නේ යම් ස්ථානයක පීසීආර් පරීක්ෂණයක් කළාම ඒක වෛද්‍ය රසායනාගාරයට ගෙන ඒම. ඒකෙන් රෝගය බෝවෙන්න පුළුවන්. මොකද සාම්පල් අරගෙන කාලයක් ගත වෙනවා. රජයේ මුදල් නිකරුණේ නාස්ති වෙනවා. අපිට වුවමනාව තිබුණේ මේ යන්ත්‍ර ගලවලා ලංකාවේ විවිධ ප්‍රදේශවලට ගිහින් සවිකරලා, ඒ ඕනෑම තැනක ඉඳන් පීසීආර් පරීක්ෂණ සිදු කරන්න පුළුවන් වාතාවරණයක් රට ඇතුලේ හදන්න.
දැන් තත්වය බරපතලයි. අපේ රටේ කොවිඞ් වසංගතය තවම තියෙනවා කියලා අපි දැනගන්න අවස්ථාවේදීම 1000 කට පමණ කොවිඞ් හැදිලා ඉවරයි. කොහොමද හැදුණේ, කාගෙන්ද හැදුණේ කියලා අපිට දැන් හොයාගන්න බැරිව ඉන්නේ. ඒ නිසා වගකීමක් ඇති පුද්ගලයන් අපිට අවශ්‍යයයි.
කොවිඞ් ආසාදිතයන් යැයි සැකකෙරෙන පුද්ගලයන් උපරිම පීසීආර් පරීක්ෂණවලට ලක්කරලා, පීසීආර් පරීක්ෂණ කරන්න බැරිව අත්හරින අයගේ සීරම් පරීක්ෂණ සිදුකිරීම සහ ක්ෂේත්‍රගත අහඹු පරීක්ෂණ සිදු කිරීම වැනි පරීක්ෂා අපි සිදු කරන්න ඕනෑ.
උදාහරණයක් විදියට දිවුලපිටියේ සිසුවෙකුට කොවිඞ් ආසාදනය වු අවස්ථාවේදී ඒ සිසුවාගේ පාසලේ ගුරුවරුන්, සිසුන් සහ අනධ්‍යන කාර්ය මණ්ඩලයට පීසීආර් පරීක්ෂණ සිදු කළා. ඒත් අපිට කෙනෙක්ගෙන් ලේ සාම්පලයක් අරගෙන පරීක්ෂා කරන්න පුළුවන් නම් අපිට ඒ පාසලේ ඉඳලාම පරීක්ෂණ කටයුතු කරන්න පුළුවන්.
අපි කියන්නේ පීසීආර් පරීක්ෂණ කරගන්න බැරි පුද්ලයන්ට සීරම් පරීක්ෂණ කිරීම කළ යුතුයි. අපි දන්නේ නැහැ මේ අම්මාගෙන් මේ සිසුවාට හැදුණාද, නැත්නම් වෙන කෙනෙක්ගෙන් සිසුවාට හැදුණාද කියලා. සීරම් පරීක්ෂණවලදී බලන්නේ ප්‍රතිදේහ. ඒත් කොවිඞ් 19 වැළදුනු පුද්ගලයෙක් දවස් 07 ක් යනකම් ප්‍රතිදේහ නිකුත් කරන්නේ නැහැ. දවස් 07 පහුවුණාට පස්සේ ඕනෑම අවස්ථාවක දින කොපමණ සංඛ්‍යාවක් ගියත් අපිට දැනගන්න පුළුවන් ඒ කෙනාට කොවිඞ් 19 වැළදිලා තියෙන්නේ කවදාද කියලා. එවැනි ක්‍රමවේද සියල්ල කාර්යක්ෂමව පාවිච්චි නොකළොත්, නැවතත් මෙවැනි තත්වයන්ට මුහුණදෙන්න සිදුවේවි. පාලනය කරගන්න බැරිවේවි.■
