ජාතිවාදයේ දිගුවක්
රංගන ශිල්පී ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස්
මීට කලින් බණ්ඩාරනායකලා කළා වගේ මේ අයත් සිංහලකම උඩට අරන් බලය ගත්තා. 20 වැනි සංශෝධනය එම ජාතිවාදයේ දිගුවක්. කාලාන්තරයක් තිස්සේ අමාරුවෙන් මිනිසුන්ට කරුණු වටහා දීලා ව්‍යවස්ථාව වෙනස් කරන්න අපි සමත් වුණා. එහෙත්, දැන් නැවතත් ඒක ලෙහෙසියෙන් අනෙක් පැත්තට හරවන්න තමයි උත්සාහ කරන්නේ. ඊළඟ පරම්පරාවටත් ආයේ අලුතෙන් අරගලයක් කරන්න සිද්ධවෙනවා.
අසීමිත බලයක් එපා
චිත්‍රපටි අධ්‍යක්ෂ අශෝක හඳගම
20 සංශෝධනයේ ගුණ කියන්න තරම් හදාරා නැහැ. එහෙත්, රටට ව්‍යවස්ථා වෙනසක් අවශ්‍ය නම්, එය 19ට එහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට තබන පියවරක් විය යුතුයි. රටේ ජනාධිපති පත්කෙරෙනුයේ ජනතා කැමැත්ත අනුව බව සැබෑවක්. එහෙම පත් වෙන කෙනා ඉතා හොඳ කෙනෙකු වුවත්, අසීමිත බලයක් සංකේන්ද්‍ර විය යුතු නැහැ. ඔහු පවා අත්තනෝමතික ලෙස ගන්නා තීරණවලින් විය හැකි අවැඩ හඳුනාගත් විටෙක, ඒවා වළක්වාගත හැකි ප්‍රතිපාදන ව්‍යවස්ථාව තුළ තිබිය යුතුයි.
කෙළවර ඛේදවාචකයක්
ලේඛක මොහාන් රාජ් මඩවල
ලෝකයේ ඕනෑම මනුස්සයෙක්ට තනි බලයක් ලැබීම භයානකයි. දැන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනප්‍රියම පාලකයා බව ඇත්ත. එහෙත්, ඔහුටත් තනි බලයක් ලැබුණොත් කෙටි කාලයක් තුළ විනාසයක් වේවි. ඕනෑවට වඩා බලය අධිකව ලැබීමේ ආදිනව ගැන ලෝකයේ උදාහරණ බොහෝමයි. ලිබියාවේ ලස්සනම උදාහරණය තියෙනවා. ගඩාෆි බලයට ඇවිත්, ලොකු සංවර්ධනයක් කරමින් හිටියා. අවුරුදු දහය ළංවෙන කොට සම්පූර්ණ ඒකාධිපතියෙක් වෙලා. අන්තිමේ මහමග මැරිලා ගියා. කෙතරම් ජනතාවාදී නායකයෙක්ට වුණත් අධික බලය ලැබුණාම කෙළවර ඛේදවාචකයක්.
මනුෂ්‍යත්වය මරා දමාවි
ගායන ශිල්පී ජයතිලක බණ්ඩාර
විසිවන සංශෝධනය සාක්ෂාත් වුණොත් දශක ගණනාවක් තිස්සේ තිබුණ මනුෂ්‍යත්වය මරා දැමීමේ උත්සාහය සාර්ථක වනු ඇති. 19 වැනි සංශෝධනය වෙනුවෙන් උරදුන්, කරදුන් වෙහෙසුණු අපි දන්නවා ඒ වෙනුවෙන් විඳපු දුක. අපේ බලාපොරොත්තුව 19 තවදුරටත් දියුණු කිරීම. කනගාටුදායකම සිද්ධිය තමයි 20 වැනි සංශෝධනය ලංකාවේ මිනිසුන්ගේ ආශීර්වාදය මත සිදුවීම. අපි දන්නවා අනාගත දවසක මේ මිනිසුන් එකතුවෙලා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන් නැගිසිටීවි කියා.
අපට වෙන රටක් නෑ
දෘශ්‍ය කලාවේදී මහාචාර්ය චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර
හැමෝටම අවශ්‍ය නිදහස, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා නීති ගරුක බව. අපි උපයන මුදලින් ජීවිතය ගත කිරීම. ගෙවන බදු මුදල්වලට සාධාරණයක් ඉටු වීම. ඒවා වෙනුවෙන් තමයි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් තියෙන්නේ. නිදහස ඇහිරෙයිද කියන ප්‍රශ්නය මේ ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් එනවා. උගත්, නූගත්, ධනවත්, දිළිඳු ඕනෑ කෙනෙකුට මේ සංශෝධනය බලපානවා. අපට වෙන රටක් නෑ. විදෙස් පුරවැසියන් හා ද්විත්ව පුරවැසියන්ට පලා යන්න පුළුවන්. අපට පලා යන්න තැනක් නෑ.
ප්‍රකාශන නිදහසට බලපායි
සිනමාවේදී විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම්
කාරණා ගණනාවක් නිසා මේ කෙටුම්පත පරාජය කරන්නම ඕනෑ. විශේෂයෙන් ජනාධිපතිධුරය වටා තිබුණාටත් වඩා බලය සංකේන්ද්‍රණය වීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පැවැත්මට හානිකරයි. මේක අපේ ප්‍රකාශනයේ නිදහසටත් බරපතළ විදියට බලපෑමක් වේවි. ආණ්ඩුවේ ආයතන තුන අතරේ බලය සංවරණය කරන්නට තිබුණ ප්‍රතිපාදන නැවත නැතිවෙලා ගිහින්, විධායකය වටා අත්තනෝමතික බලයක් එකතු වුණොත් නීතියේ ආධිපත්‍යය බිඳවැටෙනවා.
යකාගේ දත් උල් කිරීමක්
රංගන ශිල්පී ජගත් මනුවර්ණ
විධායක ජනාධිපති කියන්නේ යක්ෂයෙක්. යක්ෂයා බැඳලා වැඩ ගන්නට 19 සංශෝධනය ගෙනාවා. 20 වැනි සංශෝධනයෙන් බැමි ලිහලා, යකාගේ දත් උල් කරන්න උත්සාහ කරනවා. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහත්තයාට මිනිසුන් තුනෙන් දෙකේ බලයක් දුන්නා. පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ඇතුළේ යමෙක් රට වෙනුවෙන් වැඩ කරනවා නම් බලය තියෙනවා. එයාලාට කොච්චර බලය දුන්නත් මදි. ව්‍යවස්ථාවත් වෙනස් කරලා බලය ගන්න හදනවා.
ජනජීවිතය බේරාගන්න සිදුවේවි
රංගන ශිල්පිනී සමනලී ෆොන්සේකා
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් හදන්න ඕනෑ නායකයා ගොඩාක් හොඳ කෙනෙක් වේවි කියන උපකල්පනය මත නෙවෙයි. ව්‍යවස්ථාවක් ඕනෑ නායකයා නරක කෙනෙක් වුණොත් ජනතාව ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහායි. 20 සංශෝධනය මහජනයා පැත්තට නැති, අසීමිත බලයක් ගොඩනගන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් වෙනුවෙනුයි. මේකෙන් කලාවේ ස්වාධීනත්වය ගැන කොහොමත් හිතන්න බැහැ. කලාව බේරාගන්න කලින් සාමාන්‍ය ජනජීවිතය බේරාගන්න සිදුවේවි.
මුස්ලිම් අය කල්පනාවෙන්
චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ කේසවරාජන් නවරත්නම්
ලංකාවේ දෙමළ ජනතාවට වෙන්න ඕනෑ ටික වෙලා ඉවරයි. එහෙත් මුස්ලිම් ජනතාව තමන්ට ඊළඟට වෙන්නේ මොකක්ද කියලා කල්පනා කරන්න ඕනෑ. මුස්ලිම් සහ දෙමළ ජනතාව කල්පනා කරලා එකතු වෙන්න ඕනෑ. සිංහල අයත් මේකේ භයානක බව තේරුම් ගන්න. ඉස්සරහට කට අරින්නත් බැරි වේවි. ජනපතිට මහා බලයක් දෙන්නට ගත් තීන්දුවේ බර සිංහල ජනතාවට තේරෙන්න ගනීවි.
ඛේදනීය විහිළුවක්
නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂ අසංක සායක්කාර
නිර්ලජ්ජිත විදියට ඒකාධිපති පාලනයක් දක්වා බලය වැඩි කරගන්නට පාර කපන වගන්ති ටිකක් තමයි 20 සංශෝධනයේ තියෙන්නේ. දැන් ව්‍යවස්ථාව ගැන මොන විවේචන තිබුණත්, ඔක්කොම අත්හැරලා ගෙඩිය පිටින් ඒකාධිපති සංශෝධනයක් ගේන්නට කල්පනා කරන්නේ කොහොමද. විස්ස සඳහා තුනෙන් දෙක ලැබීම, එය සම්මත කිරීම, දැන් මේවා සාධාරණීකරණය කරන අය සිටීම වගේ දේවල්වලටත් කලින් මෙහෙම සංශෝධනයක් ගේන්නට කල්පනා කිරීමත් ඛේදනීය විහිළුවක් ලෙස සලකනවා.■
