ලංකා ගුරු සංගමයේ හිටපු විමල් ප්‍රනාන්දු මගේ හොඳ යාළුවා. විමල් කියන්නේ හරි දක්ෂයා. විමල් සහ මම හැත්තෑඑකේ විප්ලවවාදී කණ්ඩායමක හිටියා. ජේවීපීයට විරුද්ධව අපි ගිනිපුපුර කණ්ඩායම නමින් ක්‍රියාත්මක වුණා. ඒක නියම කතාවක්.
විමල් ප්‍රනාන්දු වතාවක් මා ගැන ලියූ ලිපියක ඒ විප්ලවවාදී කණ්ඩායම ගැනත් ලීවා. කැලේ ඇතුළේ සටන්කලා ඉගෙනගන්න පංතියකට ඉස්කෝල මහත්තයා කියලා කෙනෙක් ආපු බව ඔහු ලියලා තිබුණා. ඒ කාලයේ මට ඉස්කෝලේ මහත්තයා කියලයි කිව්වේ.
හැත්තෑ ගණන්වල මට ජීවිත කිහිපයක් තිබුණා. ඉස්කෝලේ ගුරු භූමිකාව, ඇත්ත පත්තරේ භූමිකාව, කැරළිකාර භූමිකාව හා ගුරු ක්‍රියාකාරිකයෙක් ලෙස වෘත්තිය සමිති භූමිකාව.
වෘත්තිය සමිති භූමිකාව ගැන කෙටියෙන් කියන්න ඕනෑ. ඔය කාලයේ ගුරු සංගම් කියන්නේ ලංකාව පුරා පැතිර ගිය, අතිවිශාල සාමාජිකයන් පිරිසක් හිටපු හරිම ක්‍රියාකාරී සංවිධාන. මම අම්පාරේ ඉඳන් ඇවිත් ටික කාලෙකින් කොමියුනිස්ට් පක්ෂෙට සම්බන්ධ ජාතික ගුරු සංගමයේ කොළඹ දිස්ත්‍රික් ලේකම් වුණා.
ඒ වෙද්දී ලංකා ගුරු සංගමය හැදිලා, එච්.එන්. ප්‍රනාන්දු සහ චිත්‍රාල් පෙරේරා ඇතුළු අය වැඩ කළා. මම ජාතික ගුරු සංගමේ හිටියාට බොරු නම්වලින් ගුරු හඬ පත්තරේට ලීවා.
ඒ වෙද්දී කොමියුනිස්ට් පක්ෂය හිටියේ මැතිණිගේ ආණ්ඩුවත් එක්ක. ඉතින්, ආණ්ඩුවේ කොටසක් නිසා කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ගුරු සංගමය ටිකක් වැනෙනවා. ලංකා ගුරු සංගමය තමයි කෙළින් හිටියේ. ජාතික ගුරු සංගමය ඇතුළේ අපි අරගල කළා. ඒ අතරේ තමයි ලංකා ගුරු සංගමයේ ගුරු හඬට ලීවේ.
ජාතික ගුරු සංගමය ඇතුළේ මට චෝදනා ආවා. එස්.ජී. ගුරු හf`ඞ් ලියනවා කියලා.
‘මම ඒකට ලියන්නේ නැහැ.’ කවුරුහරි ඇහුවොත් මම එහෙම කීවා. ඒත් ඇත්තටම මම ලීවා.
ගිනිපුපුර පත්තරේට ලීවේ, ගිනිපුපුර කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෙක්ව හිටියේ ගුරුහඬ පත්තරේට ලියපු අතරතුරේම තමයි.
ඒ කතාව මෙහෙමයි.
ඒ දවස්වල ජේවීපීය හැත්තෑඑකේ කැරැල්ලට සූදානම් වෙමින් හිටියා. එහෙත්, ඔය කාලයේ ආයුධ සන්නද්ධ අරගලයක් ගැන කතාකළ එකම කණ්ඩායම ජේවීපීය නෙවෙයි. තවත් කණ්ඩායම් හත අටක් හිටියා. චීන විප්ලවය, කියුබන් විප්ලවය, වියට්නාම් විප්ලවය වාගේ විප්ලවවලින් අපි ආභාෂය ලබා හිටියා. එම විප්ලවවල උණුහුම ජේවීපියටත්, අපටත් බලපෑවා. ගිනිපුපුර කියන්නේ ආයුධ සන්නද්ධ අරගලයකට සූදානම් වූ තවත් කණ්ඩායමක්.
එහෙත් ගිනිපුපුර කණ්ඩායම ජේවීපීයට විරුද්ධයි. ජේවීපීයේ දර්ශනයට අපි කැමති වුනේ නැහැ. ඔවුන්ගේ ජාතිකවාදී ප්‍රවණතාවලට අපි විරුද්ධ වුණා. පංති පහ විවේචනය කළා.
‘ලංකාවේ දෙමළ ජාතිකයන් අපේ රටේම වැසියන්, ඔවුන් වෙනස් කොට සැලකිය නොහැකියි. ජාතිවාදය මාක්ස්වාදයේ ලක්ෂණයක් නොවෙයි. කිසිම ජාතියක් වෙනස් කොටස සලකන්න බැහැ.’ අන්න ඒ වගේ කාරණා මත අපි ජේවීපීයට විරුද්ධත්වය පළ කළා. අපි ලීවේ ඒ ගැන.
ගිනිපුපුර පත්තරේ මාසිකව ආපු එකක්. ඒක තහනම් කළා. පත්තරේ මුද්‍රණය කරපු තැන 128/1, මහවීදිය, ගල්කිස්ස වාගේ ලිපිනයක්. විද්‍යාපති කියලා කෙනෙකුගේ නමින් තමයි මුද්‍රණය කළේ. එහෙම ලිපිනයක් තිබුණේත් නැහැ. එහෙම කෙනෙක් හිටියේත් නැහැ. පත්තරේ ගැහුවේ කවුද කියලා කියන්නත් බෑ. ඒත් මම තමයි පත්තරයේ යටිබිම්ගත කතෘ. විමල් ප්‍රනාන්දු කියන්නේත් මා එක්ක ඒ කණ්ඩායමේ හිටපු කෙනෙක්.
රුසියන් විප්ලවයේදී ලෙනින්ලා ඉස්ක්‍රා නම් සුප්‍රකට පත්තරයක් ගැහුවා. ඉස්ක්‍රා කියන වචනයේ සිංහල තේරුම තමයි ගිනිපුපුර. පත්තරේ ගැහුවා විතරක් නෙවෙයි. අපි සන්නද්ධ අරගලයකටත් ලෑස්ති වෙන්න පටන්ගත්තා.
ගිනිපුපුරේ නායකයාව හිටියේ කල්‍යාණන්ද තිරාණගම. අද නම් ඔහුගේ ප්‍රතිපත්ති වාමාංශික නැහැ. ඔහු සම්පූර්ණයෙන්ම අනෙක් පැත්තේ. තවත් හොඳ හොඳ අය ඒ කණ්ඩායමේ හිටියා. චීනයේ ගිහින් ගරිල්ලා සටන් කලා පුහුණුවෙලා ආපු නුවර පැත්තේ එක්කෙනෙකුත් හිටියා. ඔය කාලයේ චීනයෙන් වෙනත් රටවල කැරළිකාර කණ්ඩායම්වලට නොයෙකුත් පුහුණු ලබාදුන්නා. පුහුණුව ලබා ආපු කෙනා ලංකාවේ අයට සටන් පුහුණු කළා.
මම ඒ විදියට ඔහුගෙන් පුහුණුව ලැබූ මූලිකම එක්කෙනෙක්. කණ්ඩායම ආරම්භ කරන වෙලාව වෙනකොටත් මම ෂොට් ගන් එක පුරුදු වෙලා හිටියා. වෙඩිබෙහෙත් පාවිච්චියට පුරුදු වෙලා හිටියා. ආත්මාරක්ෂක සටන්කලා පුහුණුවකුත් මට තිබුණා.
චීනයෙන් ආපු කෙනාගේ දැනුම එක්ක අපි අත්බෝම්බ හදන්න පුරුදු වුණා. ඒත් ඒක ජේවීපීය හැදූ ජාතියේ සරල අත්බෝම්බයක් නෙවෙයි. චීනයෙන් ලැබූ, ශාස්ත්‍රීය ක්‍රමයකට හැදූ එකක්. මේ අත්බෝම්බය වෙඩිබෙහෙත් එක්ක නූල ඇදලා පුපුරුවන බෝම්බයක්.
තව පෙට්‍රල් බෝම්බයක් හැදුවා. ඒක 1905 සහ 1917 රුසියන් විප්ලවවලදීත් හදලා තිබුණු මොලටොව් කොක්ටේල් කියන බෝම්බය. ඒක යම්කිසි රසායන සංයුතියක් එක්ක සීනි මිශ්‍ර කරපු එකක්. මේ බෝම්බය පුපුරනකොට ප්‍රතිඵලය භයානකයි.
ජේවීපීයට ඒ බෝම්බ තාක්ෂණය ගියා නම් විශාල විනාශයක් වෙන්න තිබුණා. එහෙත් ජේවීපීය හැදුවේ ඉතා සරල බෝම්බ. ඩයිනමයිට් හැමතැනම පුපුරුවලා දැම්මා. ඒ නිසා බෝම්බ හදනකොට සමහර අය පුපුරුවාගත්තා. අප්‍රේල් කැරැල්ලට කලින්, එයාලාම පුපුරුවාගත්ත හින්දයි කැරැල්ලේ සූදානම ගැන කල්තියා ආණ්ඩුවට දැනගන්න ලැබුණේ.
හැත්තෑඑකේ කැරැල්ලත්, අපි කරපු දේවලුත් හරි ප්‍රාථමික වැඩ. නොකළ යුතු දේවල්.
ඔය කාලයේ අපි හිතුවේ මාක්ස්වාදය කියන්නේ සන්නද්ධ අරගලයම තමයි කියලා. පසුව තමයි අපි තේරුම්ගත්තේ මාක්ස්වාදයේ අගට එන්න ඕනෑ එක අපි මුලින් අල්ලාගෙන කියලා. සන්නද්ධ අරගලය කියන්නේ බැරිම වුණ තැනක කරන්න ඕනෑ අරගලයක්. ඒත් අපි හිතුවේ මුලින්ම පටන්ගන්න ඕනෑ සන්නද්ධ අරගලයකින් කියලයි. අපි දැනුම එකතු කරන්න කලින් ආයුධ එකතු කරන්න පටන්ගත්තා.■
