ආණ්ඩුව කියන හින්දා කිකිළියන් නොකා නොබී බිත්තර දාන්නේ නෑ

කිකිළියන්ගේ ආහාරයට බඩඉරිඟු නෑ

බඩඉරිඟු ගෙනඒම තහනම්. ඒත් තිරිඟු ගෙන්වයි      

බඩඉරිඟු නිෂ්පාදනය මෙ.ටො.225,000යි.

ඉල්ලුම 400,000යි

විමල් වීරවංශගේ ජාතික නිදහස් පෙරමුණ වෙනුවෙන් පාර්ලිමේන්තු ගිය රංගන ශිල්පී උද්දික ප්‍රේමරත්න පරිප්පු වෙනුවට බඩඉරිඟු කමු යැයි යෝජනා කළේය. ඒ ආනයනය කළ ආහාර වෙනුවට දේශීය ආහාර කන්නැයි යෝජනා කරන ආණ්ඩුවේ අලුත් රැල්ල නිසාය. අලුත් රැල්ල යැයි කීවාට මේ රැල්ල අලුත් එකක් නොවේ. ‘මැතිණි අපට කියනව නම් සීනි නැතිව තේ බොන්නම්’ යැයි කියමින් පුරවැසියන්ට හැත්තෑගණන්වල පාරිභෝගික භාණ්ඩ හිඟයක් තිබුණු කාලයේ මහපාරේ උද්ඝෝෂණ කරන්නට සිදු වූ හැටි අමුතුවෙන් විස්තර කළ යුතු නොවේ.

අලුතෙන් දේශපාලනයට ආ උද්දික ප්‍රේමරත්න නොදන්නවා විය හැක. 2017 අයවැය වාර්තාවට අනුව ලංකාවේ වාර්ෂික බඩඉරිඟු නිෂ්පාදනය මෙටි්‍රක් ටොන් 225,000 කි. දේශීය වාර්ෂික බඩඉරිඟු අවශ්‍යතාව මෙටි්‍රක් ටොන් 400,000කි. බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ බඩඉරිඟු අවශ්‍යතාව මෙටි්‍රක් ටොන් 500,000ක් පමණ වේ.

අප ඒ අවශ්‍යතා සපුරාගන්නේ පිටරටින් ගෙන්වාගනිමින්ය. දැන් බඩඉරිඟුද ආනයනය නොකොට, ශ්‍රී ලංකාවේ හිඟයක් ඇති භාණ්ඩයක් බවට පත්ව තිබේ. ලංකාවේ බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ට බඩඉරිඟු අවශ්‍ය වන්නේ සත්ව ආහාරයක් ලෙසය. බඩඉරිඟු නැතිකම ලංකාවේ බිත්තර වෙළඳාමට පවා බලපාන ප්‍රශ්නයක් වී ඇත.

පාරිභෝගික භාණ්ඩ හිඟ වීම, මිල ඉහළ යෑම හා ඒ ආශ්‍රිත ප්‍රශ්න ඇති වීම පසුගිය කාලසීමාවෙහි බරපතළ ලෙස වර්ධනය වී තිබේ. බිත්තර, පාන්වලටත් ප්‍රශ්නය බලපා තිබේ.

‘බේකරි නිෂ්පාදන සඳහා අවශ්‍ය ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍ය වෙන්නේ පිටි, සීනි, මාගරින්, ලුණු, පොල්තෙල්. ඒවායෙන් පාන් පිටි හැර අනෙක් සේරම මිල වැඩි වෙලා තියෙන්නේ. වෙනදා ගත්ත ගානට වඩා කිලෝ එකට රුපියල් 50 ක් 60 ක් විතර වැඩි වෙලා තියෙනවා. බිත්තර මිල වැඩි වුණා. සීනි වැඩි වුණා. කොරෝනාවලට කලින් සීනි තිබුණේ රුපියල් 119 ට වගේ. දැන් කිලෝ එකට රුපියල් 10 ක් විතර වැඩි වෙලා තියෙනවා. මෙහේ බිත්තර ගණන් නිසා පිටරටින් ගෙන්නන්න හැදුවාම රුපියල් 22 ට තිබුණු බිත්තර රුපියල් 20 ට අඩු වුණා. මාගරින් වගේ ආනයනය කරන අනෙක් දේවල්වලත් මිල අඩු කරනවා කියලා ආණ්ඩුව කියලා තියෙනවා. මූලිකව බේකරි කර්මාන්තයට බලපාලා තියෙන්නේ බිත්තර, මාගරින් හා සීනි මිල වැඩි වීමයි.’

එසේ කීවේ බේකරි හිමියෙකු වන තරිඳු දනුෂ්කය.

බේකරි නිෂ්පාදන සඳහා යොදා ගන්නා ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍ය අතරින් සීනි, මාගරින් හා බිත්තරවල මිල ඉහළ ගොස් තිබීම හේතුවෙන් බේකරි නිෂ්පාදනවල මිල ඉහළ දැමීමට සිදු වන බව සමස්ත ලංකා බේකරි හිමියන්ගේ සංගමය රජයට දැනුම් දී තිබුණි. සැප්තැම්බර් මාසය වන විට සාමාන්‍ය වෙළෙඳපොළේ බිත්තර මිල රුපියල් 23 ට 24 ට ඉහළ ගොස් තිබුණි. ඒ නිසා බිත්තර පිටරටින් ආනයනය කරන්නැයි සමස්ත ලංකා බේකරි හිමියන්ගේ සංගමය රජයෙන් ඉල්ලා ඇත. කිසිසේත් බිත්තර ආනයනය නොකරන බව පශු සම්පත් ගොවිපොළ ප්‍රවර්ධන සහ කිරි හා බිත්තර රාජ්‍ය ඇමති ඩී.බී. හේරත් සැප්තැම්බර් 8 වන දා මාධ්‍ය සාකච්ඡාවකදී ප්‍රකාශ කළේය.

සමස්ත ලංකා බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ සංගමය සැප්තැම්බර් 4 වන දා අගමැතිවරයා හමු වී බිත්තර මිල රුපියල් දෙකකින් අඩු කිරීමට කැමැත්ත ප්‍රකාශ කර ඇත. ඒ අනුව සුදු බිත්තරයක තොග මිල රුපියල් 19.50 ක් හා රතු බිත්තරයක තොග මිල රුපියල් 20 ක් විය. එහෙත් බේකරි හිමියන්ගේ සංගමය චෝදනා කරන්නේ රුපියල් 12 ට 12.50 ට අලෙවි කළ හැකි බිත්තරය බිත්තර නිෂ්පාදකයන් අධික මිලකට අලෙවි කරන බවත් බිත්තර මාෆියාවක් ඇති වී තිබෙන බවත්ය.

මේ ආරවුල සමථයකට පත් කිරීම සඳහා සමස්ත ලංකා බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ සංගමය, සමස්ත ලංකා බේකරි හිමියන්ගේ සංගමය, අගමැතිවරයා, සමුපකාර සේවා අලෙවි සංවර්ධන හා පාරිභෝගික ආරක්ෂණ රාජ්‍ය අමාත්‍ය ලසන්ත අලගියවන්න, පශු සම්පත් ගොවිපළ ප්‍රවර්ධන හා කිරි හා බිත්තර ආශ්‍රිත කර්මාන්ත රාජ්‍ය අමාත්‍ය ඩී.බී. හේරත් හා පාරිභෝගික අධිකාරියේ නිලධාරීන් අතර සාකච්ඡාවක් කැඳවා තිබුණි. ඒ සාකච්ඡාවෙන් පසුව මූලික කොන්දේසි දෙකකට යටත්ව රුපියල් 16.50 ට බේකරිවලට බිත්තර ලබා දීමට සමස්ත ලංකා බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ සංගමය එකඟතාව පළ කර ඇත. ඒ හෙජින් ගිවිසුමේ කොන්දේසි දෙක වූයේ වසරක් ගතවන තුරු මිල පහළ ගියත් බේකරිකරුවන් රුපියල් 16.50 ට බිත්තර මිලදී ගත යුතු බවත් මිල ඉහළ ගියත් නිෂ්පාදකයන් බේකරි සඳහා රුපියල් 16.50 ට බිත්තර සැපයිය යුතු බවත්ය.  ගිවිසුම අත්සන් කිරීමට තිබුණේ පාරිභෝගික අධිකාරියේදීය. ඒ සැප්තැම්බර් 15දාය.

එහෙත් අත්සන් කරන්නටත් කලියෙන් ගිවිසුම බකල් වූයේය.

‘2020.09.15 දින පාරිභෝගික අධිකාරියේදි ගිවිසුම අත්සන් කරන්න යොදාගෙන තිබුණා. අපි ගිවිසුම අත්සන් කරන්න ගිහින් බලනකොට සමස්ත ලංකා බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ සංගමය එළියේ බිත්තර තොග මිල රුපියල් 15 ට අඩු කරලා. රුපියල් 15 ට බිත්තර එළියේ තියෙනකොට අපි රුපියල් 16.50 ට බිත්තර ගන්න එකේ  තේරුමක් නෑනේ. ඒ නිසා අපි ගිවිසුම අත්සන් කරන්න බෑ කිව්වා. මාසයක් බලලා තීරණයක් ගනිමු කියලා අපි ආවා.’

එසේ කියන්නේ ගිවිසුම් හදන්නට පෙරමුණ ගත් සමස්ත ලංකා බේකරි හිමියන්ගේ සංගමයේ සභාපති එන්.කේ. ජයවර්ධනය.

රුපියල් 20 සීමාවේ සිට රුපියල් 16.50 ට මිල අඩු කළත් බේකරි හිමියන් ඊට එකඟ නොවන්නේ බිත්තර මිල තවත් අඩු කිරීමේ අදහසින් බවත් බේකරි හිමියන් මිලදී ගන්නේ සමස්ත බිත්තර නිෂ්පාදනයෙන් 25%ක් පමණක් බවත් සමස්ත ලංකා බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ සංගමයේ ලේකම් එච්.එම්.ඩී.ආර්. අලහකෝන් පැවසීය.

බැලූ බැල්මට ම පැහැදිලි වන කාරණය බේකරිකරුවන් සේම බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ද සිටින්නේ දැඩි අර්බුදයක බවය. එක් පැත්තකින් බේකරි නිෂ්පාදනවලට අත්‍යවශ්‍ය මාගරීන් ආනයනය අත්හිටුවා ඇත. අනෙක් අතට බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ට අත්‍යවශ්‍ය බඩඉරිඟු ආනයනය අත්හිටුවා ඇත. නිෂ්පාදන ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීමේ වරදක් නැත. එහෙත් හීනෙන් ඇහැරුණා සේ, සිය රට දේ සිරි සැප දේ කියා අන්ධව සිතාගෙන සිටින ඡන්දදායකයන් සතුටට පත්කිරීම සඳහා කිසිදු වගවිභාගයක් නැතිව නිසි කළමනාකරණයකින් තොරව මේවා කරන්නට යාමෙන් සිදු වන්නේ තිබෙන දේශීය කර්මාන්ත පවා කඩා වැටීමය.

ආනයනය-අපනයනය එකිනෙක වෙන් කළ හැකි දෙයක් නොවේ. ආනයනය සීමා කරද්දී, දේශීය කර්මාන්ත බංකොළොත් වෙන ආකාරය ගැන මේ බිත්තර කතාව හොඳ උදාහරණයකි. යම් ආනයන භාණ්ඩයක්, රට ඇතුළේ නිෂ්පාදනය කරන තවත් භාණ්ඩයක යෙදවුමකි. බඩඉරිඟු එවැන්නකි. දේශීය බිත්තර කර්මාන්තය පවතින්නේ ආනයනය කරන බඩඉරිඟු මතය.

බඩඉරිඟු වවා, අස්වැන්න එනතුරු ටික කාලයක් බලා ඉන්නට සිදුවනු ඇති බවත්, දේශීය අස්වැන්න ලැබුණු පසු සාමාන්‍ය ලෙස කර්මාන්තය පවතිනු ඇති බවත් දැන් තවත් කෙනෙකු කිව හැකිය. එය එසේ සිදුවනු ඇතැයි විශ්වාස කළ හැකිද? මෙලෙස කාලය ගතවෙද්දී දේශීය කර්මාන්ත දේශීය වශයෙන් ශක්තිමත් වනු ඇතැයි කියමින් 1970 සිට 1977 දක්වා මිනිසුන්  අවුරුදු හතක් පමණ බලා සිටි නමුත්, තත්වය තව තවත් බරපතළ වූවා පමණි. එදා අවුරුදු හතකින් කරන්නට බැරි වූ මහා වෙනස අද කරන්නේ කෙලෙසද?

2019 පාස්කු ප්‍රහාරයෙනුත් 2020 කොරෝනා ප්‍රහාරයෙනුත් බැට කා සිටින කර්මාන්තකරුවන් හා නිෂ්පාදකයන් බොහෝමයක් සෞභාග්‍යයේ දැක්මෙනුත් බැට කන්නට පටන්ගෙන ඇති සැටියකි.

2019 පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් පසු ඉහළ පෙළේ සංචාරක හෝටල් ඇතුළු කුඩා පරිමාණ හෝටල් ව්‍යාපාරවලට සපයමින් තිබූ බිත්තර ඇණවුම් ඇණහිටියේය. එය යථා තත්වයට පත්වන්නට කාලයක්  ගතවුණේය. රට තුළ බිත්තර අතිරික්තයක් ඇති විය. බිත්තර විකිණෙන්නේ නෑ කියා කිකිළියන් බිත්තර නොදමා ඉන්නේ නැත. වෙනදා මෙන්ම ඔවුන්ගේ ආහාර සලාකය ද සැපයිය යුතුය. බිත්තර නිෂ්පාදනය කරන්නේ යන්ත්‍රයකින් නම් වෙළෙඳපොළ යහපත් වන තෙක් නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය නවතා තැබිය හැකිය. කඩයක් නම් කඩය වසා තැබිය හැකිය. බිත්තර නිෂ්පාදනය එසේ නවතා තැබිය හැක්කක් නොවේ.

කුකුල් ගොවිපොළවලට අවශ්‍ය සියලුම ආහාර ද්‍රව්‍යවල මිල ඉහළ ගොස් තිබේ. රුපියල් 50 ට 55 ට තිබුණු බඩ ඉරිඟු කිලෝව දැන් රුපියල් 85 ක් 87 ක් වේ. රුපියල් 42 ට 45 ට තිබුණු සහල් රුපියල් 72 ක් වී තිබේ. රුපියල් 90 ට 92 ට තිබුණු සෝයා දැන් 107 ට 110 ට ගිහින්ය. රුපියල් 38 ට 40 ට තිබුණු රයිස් පොලිස් දැන් රුපියල් 57 ක් 58 ක් වේ.

‘අපේ ලංකාවේ සතුන්ට අවුරුද්දකට බඩඉරිඟු මෙටි්‍රක් ටොන් 500,000 ක් ඕනෑ. අපේ රටේ නිෂ්පාදනය වෙන්නේ අවුරුද්දකට මෙටි්‍රක් ටොන් 225,000ක් විතර. කෘෂිකර්ම දේපාර්තමේන්තුව මේ වසරේ නිෂ්පාදනය වැඩි කරනවා කියලා කියනවා. වගා කරලා අස්වැන්න එනකන් සත්තුන්ට කන්න දෙන්නේ නැතුව ඉන්න බෑනේ. ඒ නිසා අපි කියන්නේ මෙහේ ප්‍රමාණවත් ගණනට බඩ ඉරිගු අස්වැන්න වැඩිවෙන තුරු ආනයනය කිරීම නවත්වන්න එපා කියලා.’

සමස්ත ලංකා බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ සංගමයේ ලේකම් එච්.එම්.ඩී.ආර්. අලහකෝන් එසේ පැවසීය.

මේ වෙනකොට බඩ ඉරිඟුවලට ආදේශකයක් ලෙස පිටරටින් තිරිඟු ගෙන්වයි. කිකිළියන්ගේ ආහාර සලාකයට බඩඉරිඟු වෙනුවට තිරිඟු එක් කිරීම 100% ක් සාර්ථක නොවන බව බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගේ අදහසයි. බඩඉරිඟු මෙන් ඒවා පහසුවෙන් දිරවන්නේ නැති බව ඔවුහු කියති. එම නිසා ආහාර සලාකයට තිරිඟු එක් කරන්නේ 20% ක පමණ ප්‍රතිශතයක් පමණි. ඉතිරි 30% වෙනත් දේවල්වලින් සපුරාගැනීමට සිදුවේ. එහි අවසන් ප්‍රතිඵලය වන්නේ ආහාර සලාකයේ වියදම ඉහළ යාමය. අනෙක් අතට තිරිඟු ආනයනය කළත් බඩඉරිඟු ආනයනය කළත් මුදල් යන්නේ පිටරටටය. කුකුළු ආහාර නිෂ්පාදනය සඳහා යොදාගන්නා ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍ය වන්නේ බඩඉරිඟුය. ඔවුන්ගේ ආහාර සලාකයේ 50% පවතින්නේ බඩඉරිඟුය.

පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් පසුබිත්තර මිල අස්ථාවර වන විට අහාර වියදම අඩු කරගැනීම සඳහා බිත්තර නිෂ්පාදකයන් කළේ කිකිළියන් මසට විකිණීමය. වෙළඳපොළ තත්ත්වය යළිත් යහපත් වන විට කිකිළියන් යළි මිලදී ගන්නට ඔවුන් කටයුතු කරමින් තිබුණි. යාන්තම් ඔළුව උස්සාගෙන එන විට 2020 මාර්තුවේ කොරෝනා පැමිණියේය. අප්‍රේල් මාසය වන විට බිත්තරයක් රුපියල් 10 ට දෙන්නැයි රජය බිත්තර නිෂ්පාදකයන්ගෙන් ඉල්ලා තිබිණි. සාම්ප්‍රදායික වෙළෙන්දන් බිත්තර මිලදී ගැනීමට ගොවිපොළවලට නොයාම හේතුවෙන් බිත්තර මිල රුපියල් 8 ට 9 ට බැස්සේය. අවසානයේ බිත්තර නිෂ්පාදකයෝම පරට බැස බිත්තර විකුණන්නට පටන් ගත්තෝය. ආයෙත් කිකිළියන් මසට විකුණන්නට සිදු විය. ලංකාවේ දෛනික බිත්තර පරිභෝජනය ලක්ෂ 85 ක් පමණ වේ.

කන බොන දේවල් ගෙන්වීම නැවැත්වීමෙන් ආර්ථිකය ගොඩදැමීම කළ හැක්කක් නොවන බවත්, ආහාර සුරක්ෂිතභාවය සහ ආහාර තමන්ගේ රටේ වැවීම එකිනෙකට වෙනස් සංකල්ප දෙකක් බවත් ඕනෑ තරම් ආර්ථික විශේෂඥයන් පෙන්වා තිබේ. ලෝකයේ ආහාර සුරක්ෂිතභාවය වැඩිම රටවල්, ආහාර වවන රටවල් නොවන බවත් පෙන්වා ඇත. විශේෂයෙන් ආහාර පිළිබඳ කතාවේදී අතිබහුතරයක් වන පාරිභෝගිකයන්ට ප්‍රමුඛතාව දිය යුතුය. පාරිභෝගිකයන් අමාරුවේ දමමින්, ‘හෙට දවස හරියාවි’ කියා බොරු බලාපොරොත්තු ලබා දී සිටීමෙහි ප්‍රතිඵලය භයානක වනු ඇත.■

■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර