ගුරු වෘත්තියට ආ මුල් කාලයේ සිට පොත්පත් කියවීම, සාහිත්ය ඇසුරු කිරීම මගේ ජීවිතයට ගොඩාක් බලපෑවා. සිංහලෙන් වාගේම ඉංග්රීසියෙන් කියවීමේ හැකියාව තිබුණු නිසා වාසියක් වුණා. පණස්හයට කලින් අධ්යාපනය ලැබූ අයට ඉංග්රීසි භාෂාව ඉගෙනගැනීම අත්යවශ්ය දෙයක් වුණා. මා කලින් කීවා වගේ සිංහලෙන් සහ ඉංග්රීසියෙන් කියන භාෂා දෙකෙන්ම එස්.එස්.සී. විභාගය ලීවේ ඒ නිසායි. ගැමි පරිසරයක අධ්යාපනය ලැබූ කෙනෙක්ට වුණත් ඉංග්රීසිය ඉගෙනගන්න පුළුවන් වුණා. ඉංග්රීසි භාෂාව උගත් නිසා ඉංග්රීසියෙන් පොත්පත් කියැවීමේ අවස්ථාව ලැබුණා.
අපි පණස් හයේදී ‘සිංහල පමණයි’ කියන පනත වෙනුවෙන් දැඩි ලෙස වැඩ කළ අය. අපි ජාතික ඇඳුම අඳින්නට පටන්ගත්තේත් ඒ කාලයේ ඇතිවුණ ජාතිකවාදී ව්යාපාරය ගැන උනන්දුව නිසා. එයට අපි කැමති වෙන්නට බලපෑ සමාජ, සංස්කෘතික හේතු තිබුණා.
එහෙත් එයින් පසු ඉංග්රීසියට තිබුණ රාජ්ය නැඹුරුව සිංහල භාෂාවට යොමු වුණා. එතැනින් පස්සේ ඉංග්රීසි අනිවාර්යයෙන් ඉගැන්වූවේ නැහැ. ඒක අමතර දෙයක් වුණා. ඉගෙනගැනීමේ පහසුව තිබුණත්, ඒක අත්යවශ්ය වුණේ නැහැ.
අපේ කාලයේ ඉංග්රීසි අනිවාර්යයි. තුනේ ඉඳන් ඉංග්රීසි ඉගැන්වුවා. ‘නිව් මෙතඞ් රීඩර්ස්’ කියලා පොත් පෙළක් තිබුණා. රීඩර් 1, රීඩර් 2 ආදි වශයෙන් ඒ පොත් පෙළ තිබුණා. පළමු පොත නිල් පැහැ ඉරි සහිත පොතක්. දෙවැනි පොත කොළ පැහැ ඉරි සහිත පොතක්. විවිධ වර්ණවලින් පොත් පෙළ තිබුණා.
මේ කියවීමේ උනන්දුව ගුරු වෘත්තියට ගිය කාලයේත් නොනැසී පැවතුණා. ඇත්තටම මම මුල්ම ගුරු පත් වීම අනුරාධපුරට ලැබුවේත් කියවීමේ උනන්දුව නිසා. ගුරු විද්යාලයේ අවුරුදු දෙකක කාලය අවසන් වෙද්දී අපට ගුරුවරයෙක් විදියට සේවය කරන්න කැමති ප්රදේශය ලියා දෙන්න කීවාම මම අනුරාධපුරය කියා ලීවා. මොකද මම පුහුණු ගුරුවරයෙක් විදියට සේවය කළ කාලයේදී අනුරාධපුර නගරයේ පුස්තකාලයට ගිය නිසා. ඒ පුස්තකාලය හොඳ දියුණු පුස්තකාලයක්.
වර්තමානයේ අනුරාධපුර නව නගරය තිබුණාට ඒ කාලයේ තිබුණේ පරණ ටවුම. ඒක නෙළුම් මලක් වගේ ගොඩනැගිල්ලක්. එතැන හොඳ පරණ පොත් තිබුණා. ‘සීගිරි ග්රැෆිටි’ වාගේ පොත් කියෙව්වේත් එතැනදී.
මට ඛලීල් ජිබ්රාන් සහ ක්රිෂ්ණමූර්ති මුණගැහුණේ එතැනදී. ක්රිෂ්ණමූර්තිගේ ‘එඩියුකේෂන් ඇන්ඞ් ද සිග්නිෆිකන්ස් ඔෆ් ලයිෆ්’ කියලා පුංචි පොතක් මම පුස්තකාලයෙන් කියෙව්වා. ඒක හරිම හොඳ පොතක්. ජේ. ක්රිෂ්ණමූර්ති කියන්නේ මගේ ජීවිතය බලපෑ දාර්ශනිකයෙක්.
මම හැම සති අන්තයේම ගමේ පාසලේ සිට අනුරාධපුරය නගරයට ගියා. ඒ පුස්තකාලයේ පොත්පත් කියවන්නට. පුස්තකාලයේ දවසම ගතකළා. රාත්රියෙහි අනුරාධපුර නගරයේ නැවතුණා. ඒ සල්ගාදු කියන හෝටලයේ. ඒ හෝටලය අදටත් තියෙනවා. ඒ කාලයේ කාමරයට රුපියල් තුනයි. එතැනම යට තට්ටුවේ හෝටලය තිබුණා, එතැනින් කෑම කෑවා. සෙනසුරාදා රෑ නිදාගෙන පහුවදාම පුස්තකාලයට ගියා. ඊට පස්සේ දවල් කෑම කාලා නැවත ගමට යන්න බස් එකට නැග්ගා.
ඛලීල් ජිබ්රාන්, ක්රිෂ්ණමූර්ති වැනි අය ගැන පොතක්පතක් පළවුණේ කලාතුරකින්. ඒ අය ගැන මම හොයාගත්තේ විදෙස් සඟරාවලින්.
විදෙස් පත්තර සහ සඟරා මම මිලදී ගත්තා. ඒ තරම් මිල අධික ඒවා නෙවෙයි. මම නොවරදවා ගත්ත සඟරාවක් තමයි ‘සෝවියට් ලෑන්ඞ්’ සඟරාව. එකල ගෝලීය දේශපාලනය, දර්ශනය පිළිබඳ උණුසුම් සංවාද ඒ සඟරාවේ පළ වුණා. ඒ සඟරාවේ ඇන්ටන් චෙකොව් වැනි ලේඛකයන්ගේ කෙටිකතා ආදිය පළවුණා. ඛලීල් ජිබ්රාන් වැනි ලේඛකයන් ගැන පළවුණා. ක්රිෂ්ණමූර්ති ගැන විවේචන එහි පළවුණා. ඒ අය ගැන කියවන්න ලැබුණේ ඉංග්රීසි මාධ්යයෙන්. අනුරාධපුර පුස්තකාලයේදී ඒ පොත්පත් හමුවුණාම මම සතුටට පත් වුණා. පසුව මා මිලදී ගත් ක්රිෂ්ණමූර්තිගේ ‘එඩියුකේෂන් ඇන්ඞ් සිග්නිෆිකන්ස් ඔෆ් ලයිෆ්’ මා ළඟ තවම තියෙනවා. ගුරුවරයෙක් විදියට සේවය කරනකොට ඒ පොත හරි වැදගත් වුණා.
ඛලීල් ජිබ්රාන්ගේ මා මුලින් කියැවූ පොත ගැන මට ලොකු උනන්දුවක් ඇති වුණා. මම එහි තියෙන කතා පරිවර්තනය කරලා ජ්යෙෂ්ඨ පන්තිවල ළමයින්ට ඉගැන්වූවා. මා පරිවර්තනය පටන්ගත්තේ එතැනින්. එහිදී ජිබ්රාන්ගේ බලපෑමෙන් භාෂාව පර්යේෂණාත්මක විදියට පාවිච්චි කරමින් විවිධාකාරයෙන් ලියන්න මම උත්සාහ කළා. වැඩි දේවල් නැතිව වුවමනා දේ පමණක් ලියන්න ඕනෑ බව ජිබ්රාන්ගෙන් තමයි ඉගෙනගත්තේ.
තවත් කරුණක් කියන්න ඕනෑ. මම ඛලීල් ජිබ්රාන්, ඕෂෝ සහ ක්රිෂ්ණමූර්ති වැනි අය ගැන ලොකු උනන්දුවකින් කියෙව්වත්, ඒ දර්ශනය බැහැර කරනවා. එයාලා තනියෙන්ම බුදුවෙන්නට කියාදීපු අය. තනි පුද්ගල විමුක්තිය තමයි ඔවුන්ගේ පදනම වුණේ. එහෙත් ඔවුන්ගේ ලේඛන හරිම වියත්. අවබෝධය පිණිස ඒවා කියවන්නත් ඕනෑ බව මා හිතනවා.
පුද්ගල විමුක්තිය වැඩක් නැහැනේ. දැන් අවුරුදු දෙදාස්හයසීයක් පුද්ගල විමුක්තිය ගැන උගන්වන බෞද්ධ ධර්මය පවතිනවා. ක්රිස්තියානි ධර්මය අවුරුදු දෙදාස් විස්සක් තිබුණා. ඉස්ලාම් ධර්මය අවුරුදු එක්දාස් හාරසීයක්. අද මොකක්ද වෙලා තියෙන්නේ. ඒ ආගම්වලින් උගන්වන වර්ගයේ එකෙක් ඉපදිලා නැහැ. කෝ අද හොඳ බෞද්ධයෙක්, කෝ හොඳ ක්රිස්තියානිකාරයෙක්, කෝ ඉස්ලාම් භක්තිකයෙක්? අද මිනිසුන් අතර එවැනි පුද්ගලයන් ඉන්නවාද?
ලෝකය වෙනස් කරන්න නම් සාමූහික වෙනසක් කරා යොමුවෙන්න ඕනෑ. සාමූහික මනුෂ්යයා තමයි අගය කරන්න ඕනෑ. නවකතාවේ, කාව්යයේ සහ අනෙකුත් සාහිත්යාංගවල එයා නිරූපණය වෙන්න ඕනෑ.
මොන තරම් විවේචන තිබුණත් මාර්ටින් වික්රමසිංහ ඒ සාමූහිකත්වයට ගිය කෙනෙක්. ඔහුගේ ‘ගම්පෙරළිය, මඩොල් දූව, රෝහිණී’ වගේ කතාවල තියෙන්නේ ඒ ගතිය. අදටත් මිනිසුන්, දරුවන් එවැනි පොත්පත් කියවනවා. යම් ලේඛකයෙකුගේ හොඳ ගති ලක්ෂණ රැගෙන, එකඟ විය නොහැකි ගති ලක්ෂණ බැහැර කිරීමේ හැකියාව අපට තියෙන්න ඕනෑ.
මාර්ටින් වික්රමසිංහ ‘මඩොල් දූව’ ලීවාම, එයට ප්රතිචාර ලෙස තවත් ආන්දෝලනාත්මක කෘතියක් පළ වුණා. හොඳ ලක්ෂණ රැගෙන, අනෙක්වා බැහැර කිරීම ගැන උදාහරණයක් එහි තියෙනවා. දෙවැනි පොතේ නම ‘මඩොල් දූවේ හැටි’ කියලා. හෙළ හවුලේ අමරසිරි ගුණවර්ධන තමයි ඒ පොත ලීවේ. ඒක මඩොල්දූවේ අඩුපාඩු විවේචනය කළ පොතක්. මඩොල්දූවේ වැරදි වාක්යයක් වාක්යයක් ගාණේ එහි ලියා තිබුණා. මාටින් වික්රමසිංහ අර පොතෙන් පෙන්වපු තමන්ගේ වැරදි හදාගත්තා. එහෙත් ඔහු පිළිනොගත් ‘ඇ’කාරය යෙදීම ආදි වෙනස්කම් කළේ නෑ.
උදාහරණයක් විදියට පිරිමියා කියන එකේ බහුවචන රූපය පිරිමි කියන එක. ඒ වචනයට බහුවචන රූපයක් නෑ. එහෙත් මාටින් වික්රමසිංහ බහුවචන රූපය විදියට ‘ළිඳට නාන්න පිරිමිහුත් එනවා’ වගේ යෙදුමක් දාලා තිබුණා. මේක ව්යාකරණ දෝෂයක්. අමරසිරි ගුණවර්ධන මේ දෝෂය ‘අසභ්ය’ යැයි කිව හැකි අර්ථයකුත් නැගෙන විදියට කර්කශ ආකාරයෙන් විවේචනය කර තිබුණු හැටි මතකයි.
විවේචන බාරගෙන, වෙනස්කම් කරගත් වික්රමසිංහගේ මඩොල් දූව පොත අදටත් පවතිනවා. ‘මඩොල් දූවේ හැටි’ අද ප්රකට පොතක් නෙවෙයි.■
