ක්‍රීඩාව නතර වූ මෙසමයෙහි, ක්‍රීඩාව දිහ නැවත හැරී බලන්න පුලුවන්. ජාත්‍යන්තර එක්දින ක්‍රිකට් තරඟ ඉතිහාසයේ විස්මිතම තරඟයක් නැවත නැරඹුවේ ඒ නිසා. ඒ අද අපි අත්දකින උද්වේගකර ක්‍රිකට් වලට සරු පස සැපයූ තරඟයක්. ක්‍රිකට් නව යුගයකට පා තබමින් සිටි කාලයක පැවති සුන්දරම තරඟයක්. 2006 මාර්තු 12 වැනිදා දකුණු අප්‍රිකාවේ ජොහැන්නස්බර්ග් නුවරදී දකුණු අප්‍රිකාව හා ඕස්ටේ්‍රලියාව අතර ඒ තරඟය පැවතුණා.
මේ තරඟය කණ්ඩායම් දෙක අතර පැවති තරඟ පහකින් යුත් තරඟාවලියක අවසන් තරඟය. දෙකට දෙකක් ලෙස තරඟාවලිය සම තත්වයේ තිබුණා. ඒ නිසා මේ තරඟය ජයගන්නා කණ්ඩායම තරඟාවලියේ ජයග්‍රාහකයා බවට පත්වෙනවා.
මේ විශේෂ තරඟය ගැන විස්තරය පටන්ගන්න මුලින් නොවෙයි, හරි මැදින්. මුල් ඉනිම ක්‍රීඩා කළ ඕස්ට්‍රේලියාව ලකුණු 434ක් රැස්කර තිබුණා.
එතෙක් ජාත්‍යන්තර එක්දින තරඟ ඉතිහාසයේ කිසිදු කණ්ඩායමක් ලකුණු 400 සීමාව පසුකරන්නටවත් සමත් වී තිබුණේ නැහැ. එතෙක් ක්‍රිකට් ලෝකයේ ජාත්‍යන්තර එක්දින තරඟයක වැඩිම ලකුණු සංඛ්‍යාව වී තිබුණේ ශ්‍රී ලංකාව 1996 දී කෙන්යාවට එරෙහිව ලැබූ ලකුණු 398.
ඕස්ට්‍රේලියානුවන් ලකුණු 434ක් රැස්කොට ක්‍රීඩාගාරය දෙසට යද්දී දකුණු අප්‍රිකාව පරාජය වී හමාර බව දැවැන්ත ප්‍රේක්ෂකාගාරයත්, ලොවපුරා නැරඹූ අයත් දැන සිටියා. ඕස්ට්‍රේලියානු ඉනිමේ වීරයා රිකී පොන්ටින්. ලකුණු 164ක් ඔහු ලැබුවා. ඔහු දැවී ගිය මොහොතේ විස්තර විචාරකයන් කීවේ කිසිම සැකයක් නැතිව එය ලෝක එක්දින ඉතිහාසයේ හොඳම ඉනිම බව. පොන්ටින්ගේ තාක්ෂණයෙන් පිරුණු පිතිකරණ විලාසයෙන් 4 පහර 16ක් හා 6 පහර 9ක් සමඟ ඒ දැවැන්ත ඉනිම ගොඩනැඟී තිබුණා. පොන්ටින්ගේ සහායට පැමිණ පිස්සුවෙන් මෙන් පිත්ත වැනූ මයිකල් හසී ලකුණු 81ක් රැස්කළා. ඒ පිතිකරුවන් දෙදෙනා ලකුණු 400 පසුකරන තෙක් ඉනිම ගෙනගියේ ඇඩම් ගිල්ක්‍රිස්ට් සහ සයිමන් කැටිච් ගොඩනැඟූ පදනම මත. එය පෙළපොත්වලත් නැති වර්ගයේ පරිපූර්ණ ඉනිමක්.
හීනෙන්වත් සිතන්නට බැරි ඉලක්කයක් ඔවුන් ඉදිරියෙන් තිබුණා. ඒ තරඟයේදී කෙසේ වෙතත්, ක්‍රිකට් පවතින තුරු වෙනත් තරඟයකදීවත් 434ට වඩා ඉනිමක ලකුණු ලබන්නට හැකිවේදැයි ඕනෑ කෙනෙක් ඒ මොහොතේ සිතන්නට ඇති. ලෝක වාර්තා හැමදාම බිහිවෙන්නේ නැහැ.
ලෝක වාර්තාවක් වන ලකුණු සංඛ්‍යාවක්, එදා රෑම පසුකර යෑම? ඒ මොන විහිළුවක්ද.
ඇත්තෙන්ම ඕස්ට්‍රේලියානු ඉනිම අවසන් වී පිතිකරණයට යන්නට කලින් ලොකර් රූම් එකේදී දකුණු අප්‍රිකානු කණ්ඩායමේ අයට පවා තරඟය ජයගැනීමේ කිසිදු බලාපොරොත්තුවක් තිබුණේ නැති බව කියනවා. ඉතින්, කතාව පටන්ගන්න ඕනෑ එතැනින්.
මේ ඕස්ට්‍රේලියාව 2007 ලෝක කුසලානයට වේගපන්දු යවන්නන් සොයමින් සිටි කාලයක් විය යුතුයි. 36 හැවිරිදි ග්ලෙන් මැක්ග්‍රාත් මෙම තරඟාවලියට ගියේ නැහැ. 25 හැවිරිදි තරුණයෙකු වූ මිෂෙල් ජොන්සන් හා 25 හැවිරිදි ෂේන් වොට්සන් තරගාවලියේ සිටියත්, ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඒ වන විට සිටි බ්‍රෙට් ලී සහ නේතන් බ්‍රැකන් දෙපලට අමතරව වේගපන්දු යවන්නන් ලෙස පාවිච්චි කළේ ස්ටුවර්ට් ක්ලාක් හා මික් ලෙවිස්. ඊට අමතරව එක දඟපන්දු යවන්නෙක් ලෙස මයිකල් ක්ලාක් සිටියා. ඇන්ඩෲ සයිමන් තුන් ඉරියව් පන්දු යවන්නා. මේ පන්දු යවන්නන් පස්දෙනා ඕස්ට්‍රේලියාවේ ශක්තිමත්ම පන්දු යවන්නන් නොවුණත්, දැවැන්ත ප්‍රහාරයක් එල්ල කරන්නට සමත් බව අමුතුවෙන් කියන්නට දෙයක් නැහැ. විශේෂයෙන්ම බ්‍රැකන් සහ බ්‍රෙට් ලී හොඳම පන්දු යැවීමක් කළ කාලයක් ඒ. නෙදර්ලන්තය, කෙන්යාව හෝ සිම්බාබ්වේට එරෙහිව නොවෙයි, මේ ශක්තිමත් ඕස්ට්‍රේලියාවට එරෙහිව ලකුණු 434ක් හඹා යන්නේ කොහොමද.
අනෙක් පැත්තෙන් ඕස්ට්‍රේලියානු පිතිකරුවන් කළේත් එවැනිම හපන්කමක් නොවේදැයි අද හැරී බලද්දී හැඟෙනවා. මකායා එන්ටිනි, ජැක් කලීස්, ඇන්ඩෲ හෝල් ඇතුළු පන්දු යවන්නන්ට එරෙහිව ඕස්ට්‍රේලියානුවන් ලකුණු 434ක් ලබා ගත්තා. ඒත් බාධාවකට තිබුණේ දැඩි වෙහෙස.
පොන්ටින් සහ හසී පිටියේ දස අතේ යැවූ ලෙදර් පන්දුව පසුපස පැය තුනහමාරක් තිස්සේ දිවූ දකුණු අප්‍රිකානුවන් දැන් මොනවා කරන්නද. ඉතින්, දැඩි පීඩනයක් මිස අන් කිසිවක් තිබුණේ නැහැ.
අද ඒ දෙස හැරී බලන ක්‍රීඩකයන් පවසන ආකාරයට ඉනිම අවසන්ව සියල්ලන් නැවත ක්‍රීඩාගාරය දෙස යමින් සිටියේ දැවැන්ත පීඩනයකින් හා වේදනාවකින් යුතුව. පරාජිත හැඟීමකින් යුතුව.
‘ජැක් කලීස් ඇවිත් කිව්වා, කොල්ලනේ අපි හොඳට වැඬේ කලා. බෝලර්ස්ලා හොඳට කළා. ලකුණු 15යි අඩු කියලා කිව්වා. ඒකෙන් හැමෝම හිනාවෙන්න පටන්ගත්තා. ඒකෙන් තමයි අයිස් තට්ටුව බිඳුණේ.’ එවකට දකුණු අප්‍රිකානු නායක ග්‍රෙහැම් ස්මිත් ලොකර් රූම එකේ තත්වය ගැන සිහිපත් කරන්නේ එලෙස.
එකල දකුණු අප්‍රිකානු පුහුණුකරුවා, දැන් ලංකාවේ පුහුණුකරු මිකී ආතර් ලකුණු හඹා යෑමට සැලසුම් සකස් කරන්නට පටන්ගත්තාලු. ‘අපි 20 වැනි පන්දුවාරය වෙද්දී විකට් දෙකක් අත්හරින්නෙ නැතිව ලකුණු 160ක් ගත්තොත්…’ යැයි ඔහු සැලසුම ඉදිරිපත් කරන අතරතුර ලොකර්රූම් එකේ සිටි අනෙකුත් ක්‍රීඩකයන් දෙස බැලුවාලු. සියල්ලන් උපහාසයෙන් බලාගෙන සිටියාලු. ‘විකාරයක්, මේ වගේ ඉලක්කයක් ගැන සැලසුම් හදල වැඩක් නෑ.’ ස්මිත් සහ කලීස් ආදීන් කීවාලු.
ඒ අනුව කණ්ඩායම හඹායෑමේ සැලසුම් සකස් කළේ නැහැලු. ඇතැම් මොහොතක හොඳම සැලසුම සැලසුමක් නැතිකම විය හැකියි.
ඒ වන විටත් ජැක් කලීස් විහිළු තහළු කොට, මානසිකත්වය හෑල්ලු කර තිබුණා. හර්ෂල් ගිබ්ස් ඊට පෙර රාත්‍රියක් පුරා මත්පැන් බී සිටියාලු. ඒ වෙද්දීත් ගිබ්ස්ගේ ඇඟේ ඇල්කොහොල් තියෙන්නට ඇති බව කියනවා.
දකුණු අප්‍රිකානු ආරම්භක පිතිකරු යුවල ග්‍රෙහෑම් ස්මිත් හා බොඑටා ඩිපෙනාර් පිටියට ගියේ සැලසුමක් නැතිව. ලකුණු 3ක් පමණක් ලබා සිටියදී නෙතන් බ්‍රැකන්ගේ පන්දුවකින් ඩිපෙනාර් දැවී ගියා.
ඇඟේ ඇල්කොහොල් ප්‍රතිශතයක්, කිසිම පිතිකරණ සැලසුමක් නොතිබීමත් නිසා තුන්වැනි පිතිකරුවා ලෙස ගිබ්ස් පිටියට ගියේ සැහැල්ලුවෙන්. නිදහසේ සෙල්ලම් කරන්නට. ඒ නිදහස ගැන වෙන මොනවා කියන්නද. ගිබ්ස්ගේ ශරීර විලාසයේ තිබුණේ පූර්ණ සැහැල්ලුව. ඔහු පන්දුව ගුවනේ පා කරන්නට දෙවරක් කල්පනා කළේ නැහැ.
අනෙක් පැත්තේ සිටි ග්‍රෙහැම් ස්මිත් පන්දු 55ක් තුළ ලකුණු 90ක් ලබා සිටියදී ක්ලාක්ගේ පන්දුවක් උඩ පන්දුවකට හැරෙව්වා. හසීගේ විශිෂ්ඨ පන්දු ඇල්ලීමෙන් ස්මිත් දැවී ගියා. එතැනින් පසුව අනෙක් පැත්තේ ජැක් කලීස් හා ඩිවිලියර්ස් සහයෝගය ලබාදෙන විට හර්ෂල් ගිබ්ස් තනි ඉනිමක් ක්‍රීඩා කළා.
එක් තැනකදී නේතන් බ්‍රැකන් අතටම ආ හර්ෂල් ගිබ්ස්ගේ උඩපන්දුවක් අත්හැරියා. ඒ හැරුණාම ගිබ්ස් මත්වූ පිතිහරඹයක යෙදුණා. ඔහු මුල් ලකුණු 50 ලැබුවේ පන්දු 46කදී. දෙවැනි 50 ලැබුවේ පන්දු 33කදී. තෙවැනි 50 පන්දු 21කින් ලැබුවා. හර්ෂල් ගිබ්ස් 31 වැනි පන්දුවාරයේදී දැවී ගියා. ඒ වන විට දකුණු අප්‍රිකානුවන් ලකුණු 299ක් ලබා සිටියා.
තවත් පන්දුවාර 18ක් තිබුණා. ලකුණු 145ක් හඹා යා යුතුව තිබුණා. කොටින්ම කීවොත් ගිබ්ස්ගේ මෙගා ඉනිමෙන් පසුවත්, කඩුළු 6ක් පමණක් අතැතිව සම්පූර්ණ විස්සයි විස්ස ක්‍රිකට් තරඟයක් ක්‍රීඩා කළ යුතුව තිබුණා.
ඔහු දැවී යන මොහොත වන විට සියල්ලන්ගේ අවිශ්වාසය ටිකෙන් ටික අඩු වෙන්නට පටන්ගත්තාලු. මොකද බැරි, සමහරවිට අපට දිනන්න පුළුවන් වේවි කියා දකුණු අප්‍රිකානුවන් සිතන්න පටන්ගත්තාලු.
ඉලක්කය හඹායෑමේ වගකීම ජැක් කලීස් හා මාක් බවුචර් ප්‍රමුඛ මැදපෙළට හා පසුපෙළට පැවරුණා. ඒත් ටික මොහොතකින් කලීස්ද දැවී ගියා. වගකීම පැවරුණේ බවුචර්ට.
කොහොමහරි තරඟය අවසන් පන්දුවාරයටම ආවා. ඒ පන්දුවාරයට ලකුණු 7ක ඉලක්කයක්. අතේ තිබුණේ කඩුළු දෙකක් පමණයි. ටික මොහොතකින් පන්දු 5කට ලකුණු 6ක්. පිතිකරුවා මාක් බවුචර් සිටියේ පන්දු යවන්නාගේ අන්තයේ. පිතිකරු අන්තයේ සිටියේ ඇන්ඩෲ හෝල්. ඔහු එක් හතරේ පහරක් ලැබුවා. දැන් ලකුණු 433යි. ඕනෑ තවත් ලකුණු දෙකයි. පන්දු 4ක් තිබෙනවා.
එහෙත් ඊළඟ පන්දුවේදී නොසිතූ යමක් සිද්ධවුණා. එක් ලකුණක් ලබනවා වෙනුවට හතරේ පහරක් එල්ලකරන්නට ගොස්, ඇන්ඩෲ හෝල් දැවී ගියා.
දැන් පන්දු තුනක් පමණයි තිබෙන්නේ. පිතිකරු අන්තයේ ඉන්නේ පිතිකරණයෙහි සමතෙක් නොවූ, භයානක වේගපන්දු යවන්නෙකු වූ මකායා එන්ටිනි. ඒත් ඔහු අතේ තිබුණේ ඔහුට හුරුපුරුදු අවිය වූ පන්දුව නොවෙයි, නුපුරුදු අවිය වූ පිත්ත. අනෙක් පැත්තේ සිටියේත් එන්ටිනි තරම්ම භයානක පන්දු යවන්නෙකු වූ බ්‍රෙට් ලී. ඔහු අතේ තිබුණේ ඔහුට හුරුපුරුදු අවිය වූ පන්දුව. එන්ටිනිව දවාගත්තොත් බ්‍රෙට් ලී දිනුම්.
මේ මොහොතට ගැලපෙන අතීත කතාවකුත් තිබුණා. මීට කලින් තරඟයකදීත් අවසන් කඩුල්ල හා අවසන් ලකුණ ලබන්නට තිබුණු මෙවැනිම තීරණාත්මක මොහොතක් මේ රටවල් දෙකේම ප්‍රේක්ෂකයන්ගේ මතකයට නැගුණා. එදා දකුණු අප්‍රිකාවේ විශිෂ්ඨ පන්දු යවන්නෙක් පිත්තක් අතැතිව සිටියා. ඕස්ටේ්‍රලියාවේ පන්දු යවන්නෙක් පන්දුව අතැතිව සිටියා. පිත්ත තිබුණේ ඇලන් ඩොනල්ඩ් අතේ. පන්දුව තිබුණේ ඬේමියන් ෆ්ලෙමින් අතේ. ඒ 1999 ලෝක කුසලාන අවසන් පූර්ව තරඟයේදී, එංගලන්තයේ එජ්බැස්ටන් පිටියේදී.
එදින ඕස්ට්‍රේලියානු පන්දු යවන්නා ජයගත්තා. ලෝක කුසලාන අවසන් තරඟය දකුණු අප්‍රිකාවට මඟහැරුණා. ඒ දකුණු අප්‍රිකානු ක්‍රිකට් ඉතිහාසයේ අවාසනාවන්තම පරාජය.
එහෙත් මකායා එන්ටිනි ඒ අඳුරු අතීතය නැවත වෙන්නට ඉඩ දුන්නේ නැහැ. ඔහු තර්ඞ් මෑන් කලාපයට පන්දුව යොමුකොට ලකුණක් රැස්කළා. ඔහු ඒ ලකුණ රැස්කළේ කෙලෙසදැයි අදටත් සිතාගත නොහැකි බව ග්‍රෙහැම් ස්මිත් කියනවා.
තරඟයේ ලකුණු සම වුණා. ඊළඟ පන්දුවේදී මාක් බවුචර් හතරේ පහරක් සමඟ තරඟය අවසන් කළා. අවසාන පන්දු දෙකේදී එක් ලකුණක් පමණක් රැස් කරන්නට තිබියදීත් මාක් බවුචර් එක ලකුණකට නොගොස් බ්‍රෙට් ලීගේ හිසට ඉහළින් හතරේ පහරක් එල්ලකළේ මෙය තර්ක බුද්ධියෙන් නොව, සිරුරේ දුවන ඇඞ්රිනලින් වේගයෙන් ක්‍රීඩා කළ යුතු තරඟයක් වූ නිසා. ඒ අනුව දකුණු අප්‍රිකානු ඉනිම 438ක් දක්වා දීර්ඝ වුණා.
ඒ තරඟයේ මැදදී, මෙය සිදුවනු ඇතැයි තමන් විශ්වාස කළ බව යමෙකු කීවොත්, ඔහු මහා බොරුකාරයෙක් පමණයි. ලෝක වාර්තාවක් පසු කර යනු ඇතැයි කිසිවෙක් නොසිතන්නට ඇති.
එදා ඔවුන්ට විස්මිත ඉලක්කයක් හඹායන්නට දකුණු අප්‍රිකානුවන්ට හැකිවුණේ කෙලෙසදැයි බොහෝ අය කල්පනා කරනවා. ඒත් කතාව තියෙන්නේ තරඟයේ හරි මැද. අප මේ කතාව පටන්ගත් තැන. ජැක් කලීස් විහිළුවක් කරමින්, කණ්ඩායමේ පීඩනය බිඳදැමූ තැන. හර්ෂල් ගිබ්ස්ගේ හිතේ තිබුණු සැහැල්ලුව.
මේ තරඟයේ ඔවුන්ට ලැබෙන්නට කිසිදෙයක් තිබුණේ නැහැ. ඔවුන් සියල්ල අත්හැර හමාරයි. ඉතින්, නැති වෙන්නට දෙයකුත් තිබුණේ නැහැ. පරාජය ගැන මහා හිත් වේදනාවක් තිබුණේත් නැහැ. විහිළු තහළු කොට පිත්ත රැගෙන පිටියට ගොසින්, තරඟයේ ඉතිරි කොටස රසවිඳීමේ වුවමනාවෙන් පිතිකරුවන් ගියා.
ඒ සැහැල්ලුව ඔවුන්ගේ ඉනිම සාර්ථක කළා. ඇතැම් මොහොතක නොසිතූ යමක් කරන්නට හැකි වෙන්නේ කිසිම සැලසුමක් නොමැතිව සැහැල්ලුවෙන් ක්‍රීඩා කරන්නට පිටියට යන මොහොතක. මේ තරඟයෙන් පසුව හර්ෂල් ගිබ්ස් හයේ පහර හයක් එල්ල කළේත් එවැනිම සැහැල්ලුවකින්. ගිබ්ස්ටත් වඩා පසුකාලයක ක්‍රිස් ගේල් සිනහමුසුව සැහැල්ලුවෙන් විස්මයජනක ඉනිම් ක්‍රීඩා කරන හැටි දකින්න ලැබුණා.
ආඩම්බරයෙන් කියන්න ඕනෑ අතුරු කතාවක් තමයි, මේ සුන්දර තරඟය අවසන් වී මාස හතරකට පසු ශ්‍රී ලංකාව ලොව වැඩිම ලකුණු හිමි ක්‍රිකට් ඉනිමේ වාර්තාව නැවතත් ඩැහැගත් බව. ඒ 2006 ජුලි මාසයේ නෙදර්ලන්තයට එරෙහි තරඟයකදී. පිත්ත උමතුවෙන් වනන්නට සමත්, තට්ටය සහිත එකම පිතිකරුවා හර්ෂල් ගිබ්ස් නොවන බව පෙන්වන්නට මෙන්, සනත් ජයසූරිය ලකුණු 153ක දැවැන්ත ඉනිමක් ක්‍රීඩා කළා. ජයසූරිය ගිය දාක පිත්ත උමතුවෙන් වනන්නටතවත් කෙනෙක් කණ්ඩායමේ සිටින බව පෙන්වන්නට මෙන් ටීඑම් ඩිල්ෂාන් හතරේ පහර 15ක් සමඟ ලකුණු 117ක් රැස් කළේත් ඒ තරඟයේදීයි.
1996 වාර්තාව 2006 දී කැඩුණා. 2006 දී තැබූ වාර්තාව නැවත කැඩුවේ 2016 දීයි. ඒ දකුණු අප්‍රිකාවමයි. අද ජාත්‍යන්තර එක්දින ඉනිමක වැඩිම ලකුණු වලට හිමි වාර්තාවට හිමිකම් කියන්නේ එංගලන්ත කණ්ඩායම.
එහෙත් අද දක්වා ජාත්‍යන්තර එක්දින තරඟ ඉතිහාසයේ කණ්ඩායම් දෙකම ලැබූ එකතුව සැලකුවොත් වැඩිම ලකුණු සංඛ්‍යාව වන්නේ එදා ලැබූ 872. ඒ වගේම ජාත්‍යන්තර එක්දින තරඟයක දෙවැනි ඉනිමක ලැබූ වැඩිම ලකුණු සංඛ්‍යාව 438. ඒ වාර්තාව නම් කිසිදාක බිඳහෙලන්නට හැකිදැයි සිතාගන්නට බැහැ. එහෙත් අනෙක් පැත්තෙන් විය නොහැක්කක් නැහැ. එදා තරඟයේ වීරයා සම්මානය විය යුතු පරිද්දෙන්ම හර්ෂල් ගිබ්ස් හා රිකී පොන්ටින් අතර බෙදී ගියා. ගිබ්ස්ගේ ඉනිමෙන් පොන්ටින්ගේ ඉනිම මැකී යා යුතු නැහැ.
ඒ තරඟය, දවස තිස්සේ පන්දුවට ලෑල්ල ඇල්ලූ කම්මැලි සහගත ක්‍රීඩාවක සිට, මල්වෙඩි හයේ පහරවලින් පිරුණු සංදර්ශනාත්මක ක්‍රීඩාවක් දක්වා ක්‍රිකට් වෙනස් කරන්නට බලපෑම් කළ තරඟයක් වුණා. ඒ තරඟයෙන් පසු ක්‍රිකට්වලදී කළ නොහැක්කක් නැතැයි යන අදහස කොන්ක්‍රීට් වුණා.
අනුරංග ජයසිංහ
