පාර්ලිමේන්තුවෙන් අනුමත කරන ලද සීමාව ඉක්මවා ණය ගැනීම මේ වන විට ආණ්ඩුවේ නායකයන් සිදුකර ඇති බරපතල වංචා වලින් එකකි. මෙලෙස පාර්ලිමේන්තුවෙන් අනුමත සීමාව ඉක්මවමින් රටේ ජනතාව ණයකාරයන් බවට පත්කිරීම බරපතළ වංචාවකි. තමන්ට ඕනෑ හැටියට පුරවැසියන්ව ණයකාරයන් කිරීමේ බලයක් ජනාධිපතිවරයාට, කැබිනට් මණ්ඩලයට හෝ මුදල් අමාත්යාංශයට ලැබෙන්නේ නැත.
මෙලෙස වංචා සහගත ලෙස සීමාව ඉක්මවා ණය ලබාගත් පුද්ගලයන්ට එරෙහිව නීතිය ක්රියාත්මක කළ හැකිය.
කෙසේ වෙතත් පසුගිය සතියේ මේ වංචාව ගැන හෙළිදරව් වූ පසු ඒ බව වසාගන්නට සම කැබිනට් ප්රකාශක අමාත්ය බන්දුල ගුණවර්ධන පනතක් ගැන කියා ඇත. ඒ 1982 අංක 40 දරණ ණය (විශේෂ විධිවිධාන) පනතය. ඒ පනත අනුව අතුරු සම්මත ගිණුමෙහි ඇති සීමාව ඉක්මවා ණය ගත හැකි බව බන්දුල ගුණවර්ධන අමාත්යවරයා කියන්නට උත්සාහ කළේය. එහෙත් ඒ පනත දැන් පවතින තත්වයට අදාල වන්නේ නැත. ඔහු තමන්ට වාසිදායක ලෙස පනතෙන් කොටසක් පමණක් උපුටා දැක්වීමය.
කොටින්ම ඔහු සිදුකර ඇත්තේ බොරුවකි. ඒ පනත සොයාගෙන කියවා බලන්නේ නැතිව ඔහු කියන ඕනෑ දෙයක් පිළිගන්නට රටේ හැම පුරවැසියෙක්ම සූදානම් යැයි ඔහු කල්පනා කළා විය හැකිය. කෙසේ වෙතත් අපි ඒ පනත කියවීමු. ඔහු කියා ඇත්තේ බොරුවක් බව තේරුම් ගත්තෙමු.
මේ පනත ගැන කතාකරන්නට පෙර ආණ්ඩුව ණය ගැනීමේ සීමාව ඉක්මවා ඇති ආකාරය පැහැදිළි කරගත යුතුය.
ණය ගැනීමේ සීමාවක් පාර්ලිමේන්තුවෙන් පනවන්නේ හේතුවක් ඇතිවය. පාර්ලිමේන්තුව මහජනතාවගේ මුදල් පිළිබඳ සම්පූර්ණ අයිතිය ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවෙන්ම පැවරී ඇති ආයතනයයි. ඉතින්, මහජනතාව ණයකාරයන් කිරීම පිළිබඳවද සීමා පැනවීමේ අයිතිය ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තුවටය.
වාර්ෂිකව විසර්ජන පනතක් හෙවත් අයවැයක් විධායකය පාර්ලිමේන්තුවෙන් සම්මත කරගනියි. එනම්, මුදල් වියදම් කිරීම සඳහා අනුමැතිය ලබාගනියි. අයවැයෙහි ආදායම් හා වියදම් ගැන සඳහන් වෙයි. එහෙත් ඇතැම්විට ආදායමට වඩා වියදම වැඩි විය හැකිය. (ලංකාවේ නම් සෑම වර්ෂයකදීම ආදායමට වඩා වියදම වැඩිය.)
මෙය අයවැය පරතරය ලෙස හඳුන්වයි. මේ අයවැය පරතරය පියවාගන්නට, එනම් අමතර වියදම් දැරීමට ණය ලබාගැනීමට සිදුවෙයි. කෙසේ වෙතත් මෙම ණය ලබාගැනීම සඳහා උපරිම සීමාවක් පාර්ලිමේන්තුව පනවයි. එය සාමාන්යයෙන් කරන්නේ විසර්ජන පනතෙන්ය.
කෙසේ වෙතත් ඇතැම් අවස්ථාවක විසර්ජන පනතක් සම්මත නොකර, ඊට පෙර වර්ෂයේ විසර්ජන පනතෙහි ඇති ගිණුම මාස කිහිපයකට දීර්ඝ කිරීම සඳහා අතුරු සම්මත ගිණුමක් සම්මත කරගැනීම සිදුකළ හැකිය. ඒ සඳහා මුදල් පිළිබඳ පනත් වලින් මෙන්ම ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවෙන්ද බලය ඇත.
වත්මන් රජය බලයට පත්වීමෙන් පසුව කිසිදු අයවැයක් හෝ අතුරු සම්මත ගිණුමක් අනුමත කරගත්තේ නැත. කෙසේ වෙතත් 2019 ඔක්තෝබර් මාසයේදී සම්මත කරගත් අතුරු සම්මත ගිණුමෙන් අපේ්රල් මාසය දක්වා මුදල් වියදම් කිරීමේ බලය තිබුණි.\
මතක තබාගන්න, ඒ අතුරු සම්මත ගිණුම ලංකාවේ නීතිය අනුව වලංගු එකකි. එහි ඇති සීමාව උල්ලංඝනය කිරීමේ බලයක් ආණ්ඩුවට නැත. එම සීමාව උල්ලංඝනය කිරීමට බලයක් ලැබෙනවානම්, එවැනි සීමාවක් පැනවීමෙහි තේරුමක් නැත.
2019 ඔක්තෝබර් අතුරු සම්මත ගිණුමෙන් දේශීය හා විදේශී්ය ණය ගැනීමේ සීමාවක් දක්වා තිබුණි. ඒ රුපියල් බිලියන 721කි.
2020 ජනවාරි සිට අපේ්රල් දක්වා කාලසීමාව තුළ ශ්රී ලංකාව රුපියල් බිලියන 841ක් දක්වා ණය ලබාගෙන ඇත. එනම් අතුරු සම්මත ගිණුමෙන් පනවා තිබූ සීමාව උල්ලංඝනය කර ඇත. මේ බව වෙරිටේ රිසර්ච් ආයතනයේ වාර්තාවක දැක්වෙයි. එමෙන්ම හිටපු මුදල් අමාත්ය මංගල සමරවීරද භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයා වෙත යැවූ ලිපියකින් මේ බව පෙන්වාදෙයි.
රුපියල් බිලියන 42.5ක් වටිනා සංවර්ධන බැඳුම්කර, චීනයෙන් ලබාගත් රුපියල් බිලියන 96.5ක ණය මුදල හා රුපියල් බිලියන 702.3ක් වටිනා භාණ්ඩාගාර බිල්පත් හා බැඳුම්කර මෙලෙස ලබාගෙන ඇති ණය වේ.
ඒ අනුව ආණ්ඩුව සීමාව ඉක්මවා ඇත. නීතිවිරෝධී ලෙස ක්රියාකර ඇත.
මේ නීතිවිරෝධී ක්රියාව සාධාරණීකරණය කරන්නට බන්දුල ගුණවර්ධන අමාත්යවරයා කී කතාව මෙසේය.
‘වෙනත් පනතක් තියෙනවා. ඒක කියවලා බලනවානම් හොඳයි. 1982 අංක 40 දරණ ණය විශේෂ විධිවිධාන පනත. මේ පනතේ විසර්ජන පනතක් නොමැති විට, දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් ණය ගැනීම පිළිබඳ තිබෙන බලය ඉතා පැහැදිළිව නිශ්චිතව පාර්ලිමේන්තුව විසින් සම්මත කරලා තියෙනවා. පනතට අනුව කියලා තියෙන්නේ පසුගිය වර්ෂයේ ණය ගත්ත සීමාවක් තියෙනවානම් එයින් කාර්තුවක ප්රමාණය, හතරෙන් එකක් අනුමත ණය ලෙස සලකා ණය ලබාගැනීම සඳහා නිත්යානුකූල ඉඩකඩක් තියෙන බව පැහැදිළිව සඳහන් කරලා තියෙනවා.’
අප පෙර කී 1982 අංක 40 දරණ ණය (විශේෂ විධිවිධාන) පනත යනු වගන්ති දෙකකින් යුත් ඉතා කෙටි පනතකි. මුල් වගන්තියෙහි පනතෙහි නම සඳහන් වෙයි. පනතෙහි කරුණු එක් වගන්තියකින් විස්තර කර ඇත.
කෙසේ වෙතත් කැබිනට් මාධ්ය ප්රකාශක බන්දුල ගුණවර්ධන උපුටා දක්වා තිබුණේ ඒ වගන්තියෙන් මේ මොහොතේ ආණ්ඩුවේ ක්රියාව සාධාරණීකරණය කරන්නට අවශ්ය කොටස පමණි. කොටින්ම කීවොත් ජනතාව රවටන්නට අවශ්ය වන කොටස පමණි. වගන්තියේ ආරම්භක කොටස කියවන කෙනෙකුට වත්මන් තත්වයට මෙම පනත අදාල නොවන බව වටහාගත හැකිය. (මෙම ලිපිය අවසානයේ සම්පූර්ණ වගන්තිය ඇත.)
‘ආණ්ඩුව සඳහා සහ වෙනුවෙන් ණය ලබා ගැනීමට බලය දෙන වෙනත් යම් නීතියකට හානියක් නොමැතිව..’ යනුවෙන් එම වගන්තිය ආරම්භ වෙයි. එතැනින්ම කතාව පැහැදිළිය. මේ පනත අදාල වන්නේ වෙනත් නීතියකින් ණය ලබාගැනීමට සීමාවක් පනවා නොමැති අවස්ථාවකය.
එහෙත් දැන් වෙනත් නීති අනුව ණය ගැනීමේ සීමාවක් පනවා ඇත. ඒ අතුරු සම්මත ගිණුමෙන්ය. ඒ කියන්නේ වත්මන් තත්වයට පෙර කී පනත අදාල නොවේ. 1982 අංක 40 දරණ ණය (විශේෂ විධිවිධාන) පනත මේ මොහොතට කිසිසේත්ම අදාල නැත.
ආණ්ඩුව මහදවාලේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව හා අනෙකුත් නීතිරීති උල්ලංඝනය කරමින් සිටී. මේ සියල්ල කරන්නේ පාර්ලිමේන්තුව රැුස්කොට නීතියට අනුව ක්රියාකිරීමේ හැකියාව තිබියදීය. විපක්ෂය ආණ්ඩුවට සහයෝගය ලබාදෙන බව කියා තිබියදීය. එසේ තිබියදී ආණ්ඩුව උද්දච්ච ලෙස කටයුතු කරමින් සිටී. ඒ අතරේ දැවැන්ත බොරු කියමින් සිටී.
රටම ආපදාවකට මුහුණදෙමින් සිටින වෙලාවක ආණ්ඩුවේ මේ හැසිරීම නින්දිත බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත.
ණය (විශේෂ විධිවිධාන) පනතෙහි ඇති සම්පූර්ණ වගන්තිය මෙසේය.
‘ආණ්ඩුව සඳහා සහ වෙනුවෙන් ණය ලබාගැනීමට බලය දෙන වෙනත් යම් නීතියකට හානියක් නොමැතිව, පාර්ලිමේන්තුව විසින් විසර්ජන පනතක් සම්මත කරගනු නොලැබූ ආණ්ඩුවේ යම් මුදල් වර්ෂයක පළමු දිනයෙන් ආරම්භව ඒ මුදල් වර්ෂය සඳහා වූ විසර්ජන පනත ක්රියාත්මක වීම ආරම්භ වන දිනයෙන් අවසාන වන (මේ පනතෙහි අදාල කාල පරිච්ෙඡ්දය යනුවෙන් සඳහන් කරනු ලබන) යම් කාල පරිච්ෙඡ්දයක් සඳහා යම් නීතියක් මගින් හෝ ඒ යටතේ විධිවිධාන සලස්වනු ලැබ ඇති නැතහොත් අන්යාකාරයකින් නිත්යානුකූලව බලය දී ඇත් ආණ්ඩුවේ යම් වියදමක්, ශ්රී ලංකාව තුළ වුවද ඉන් බාහිරව වුවද ආණ්ඩුව සඳහා හො ්වෙනුවෙන් ලබා ගැනීමට මෙයින් බලය දෙනු ලබන ණය වලින් දරනු ලැබිය හැකිය. එසේ වුවද අදාළ කාල පරිච්ෙඡ්දය තුළ වූ කවර හෝ මාස තුනක කාල පරිච්ෙඡ්දයක් සඳහා ලබා ගන්නා ණය වලින් ලැබෙන මුළු මුදල, ආණ්ඩුවේ ඉහතින් වූ මුදල් වර්ෂය සඳහා ලබා ගැනීමට ඒ මුදල් වර්ෂය සඳහා වූ විසර්ජන පනතින් බලය දී ඇති මුළු ණය ප්රමාණයෙන් හතරෙන් එක් පංගුවක් නොඉක්මවිය යුතුය.’
1982 අංක 40 දරණ ණය (විශේෂ විධිවිධාන) පනත
