කොවිඞ්-19 වසංගතය ගැන අනවශ්ය බියක් ඇතිකිරීම සුදුසු නැත. එය බරපතළ වරදකි. මේ වෛරසය අනවශ්ය ලෙස හෑල්ලූවට ගැනීමත් වරදකි. යම් දුරකට ‘බිය’ හිතේ තබාගැනීම වැදගත්ය. විශේෂයෙන්ම මේ වසංගතයෙන් පුද්ගලයන් සුවය ලැබුවත්, සීමාව ඉක්මවා පැතිර ගියහොත් සිදුවිය හැකි බරපතළ විනාශය ගැන නිසි අවබෝධයක් සහිතව ‘බියක්’ සිතෙහි තබාගැනීම මිනිසුන් වසංගතය පැතිරවීමෙන් වැළකීමට වැදගත්ය.
හමුදා සෙබළුන් කොවිඞ්-19 වෛරසය රැගෙන රට වටා ගමන් කොට ටික දවසක් ගෙවෙන තැන, මැයි 04 වැනිදා ප්රදේශ කිහිපයක හැර ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කිරීමට කටයුතු කර ඇත. මැයි 11 වැනිදා කොළඹ ඇතුළු අනෙක් ප්රදේශවලත් ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කරනු ඇත.
කෙසේ වෙතත් මේ සටහන ලියන මොහොත තෙක් රටේ ඇඳිරි නීතිය ඇතුළු සීමා ඉවත් කිරීමට විධිමත් සැලැස්මක් රජයෙන් ඉදිරිපත් කර නැත. පුද්ගලයන් පරීක්ෂාවට ලක් කරන්නේ කෙලෙසද, කුමන සේවා කුමනාකාරයෙන් ආරම්භ කළ යුතුද ආදි වශයෙන් සැලසුම් කිසිවක් සකසා නැත. නැවත ‘ලොක්ඩවුන්’ ඉවත් කරන නවසීලන්තය වැනි රටවල් ගත් පුළුල් ක්රියාමාර්ගවලට සාපේක්ෂව ලංකාවේ කිසිවක් කර නොමැති තරම්ය.
හමුදා සෙබළුන්ගෙන් වෛරසය පසුගිය දිනවල පැතිරීම ගැන මාධ්ය ඉදිරියට පැමිණ වෛරසය ‘සම්පූර්ණයෙන්ම ග්රහණයට නතු කරගත්’ බව ඒ අතර රාජ්ය බුද්ධි සේවයේ ප්රධානියෙකු කියා ඇත්තේ ඔය අතරේය. ඔහුගේ ප්රකාශයක් මෙසේය.
‘මට ස්ථීර වශයෙන්ම කියන්න පුළුවන් අපේ සේවාව විසින් මේක සම්පූර්ණයෙන්ම අපේ ග්රහණයට නතු කරගෙන තියෙන්නෙ. සම්පූර්ණයෙන්ම අපේ පාලනය යටතේ තමයි මේක තියෙන්නේ. අවසාන රෝගීන් 100 වාර්තා වෙන්නේ දින දෙකක් ඇතුළත. ඒ සියල්ල පාලනය කරලා තියෙන්නේ. අපි හඳුනාගත්තේ පොකුරු වශයෙන්. ප්රධාන පොකුරු 31ක් හඳුනාගත්තා. ඒ අතරින් ප්රබලව තියෙන 7ක් දැක්කා. අපි යන්න නොදී සියලූම ක්රියාමාර්ග ගත්තා.’
රාජ්ය බුද්ධ සේවයේ සහකාර අධ්යක්ෂ පරාක්රම සිල්වා හිරු ටීවී ආයතනයේ වැඩසටහනකදී මෙසේ කියා තිබුණි. ඔහු වැඩිදුරටත් සියලූ පොකුරු ‘ග්රහණයට ගෙන ඇති’ බව පෙන්වීමට කරුණු ඉදිරිපත් කර තිබුණි.
මේ දිනවල ලංකාවේ කොවිඞ්-19 මර්දන ක්රියාවලිය ලෝකයේ හොඳම එකක් බව ගෝලීයව පිළිගත් මධ්යස්ථ ආයතන කිසිවක් නොකීවද, ලංකාවේම ආණ්ඩුවේ ප්රධානීන් ලංකාව ලෝකයේ හොඳින්ම කොවිඞ්-19 පාලනය කරන රටක් බව කයිවාරු ගැසීමේ ප්රවණතාවක් ඇත. එහි දිගුවක් ලෙස පරාක්රම සිල්වා මහතා ලංකාවේ බුද්ධි සේවය කොවිඞ්-19 මර්දනය සඳහා දෙන දායකත්වය ගැන මෙසේ කීය.
‘මේ හා සමාන ක්රමයක් ක්රියාත්මක වෙන්නේ ඊශ්රායලයේ. අපිත් ඒකට දෙවැනි වෙන්නේ නැති ක්රමයකින් කරනවා.’
මෙසේ බුද්ධි සේවයේ ප්රධානියෙකු මාධ්ය වෙත පැමිණ කොවිඞ්-19 පොකුරු ගැන කතාකරන විට අතුරු කාරණාවක් සිහියට නැගේ. ඒ පාස්කු ඉරිදා ත්රස්ත ප්රහාරයෙන් පසු ජාතික බුද්ධි සේවයේ ප්රධානීන් එයට අදාලව පාර්ලිමේන්තුව ඉදිරියට ගෙන ඒමට සූදානම් වෙද්දී මේ මාධ්ය ආයතනම එය බුද්ධි සේවය ‘පාවාදීමක්’ ලෙස හඳුන්වා තිබුණි. බුද්ධි අංශයේ ප්රධානීන් ප්රසිද්ධියේ පාර්ලිමේන්තුවට යෑම මහා ගැටලූවක් ලෙස විග්රහ කර තිබුණි. දැන් ජාතික බුද්ධි සේවය නියෝජනය කරන නිලධාරියෙකු මාධ්ය ආයතන ගාණේ රස්තියාදු වන විට, ඒ ‘පාවාදීම’ සිදු නොවෙන්නේ කෙසේදැයි අපට ඇත්තේ පැනයකි.
අනෙක් ගැටලූව වන්නේ බුද්ධි අංශවලට කොවිඞ්-19 වසංගතය පැතිරෙන හැටි ‘සම්පූර්ණයෙන්ම’ අල්ලාගන්නට හැකිද යන්නය. කොවිඞ්-19 වැළඳුණු පුද්ගලයන් හා ඔවුන් ඇසුරු කළ පුද්ගලයන් ගැන තොරතුරු එකතු කිරීම බුද්ධි අංශවලට කළ හැකිය. ඒ ඒ පුද්ගලයන් ආ ගිය තැන් ගැනත් බුද්ධි අංශවලට තොරතුරු ලබාගත හැකිය. ඒ තොරතුරු එකතු කරමින්, නිරෝධායනයට ලක් කළ යුතු කුමන පුද්ගලයන්දැයි බුද්ධි අංශවලට කිව හැකිය.
එහෙත් ඇසට නොපෙනෙන වෛරසයක් කොහේ යන්නේදැයි කියන්නට බුද්ධි අංශවලට හැකියාවක් නැත. අඩු තරමේ වෛරසවේදී විශේෂඥ වෛද්යවරයෙකුවත් වෛරසය ආ ගිය තැන් ‘සම්පූර්ණයෙන්ම පාලනය කරන්නට’ තමන් සමත්යැයි නොකියනු ඇත. එලෙස වෛරසයක් පැතිරෙන අන්දම පාලනය කළ හැකි නම්, ලෝකයම අසරණ කරමින් මෙලෙස වසංගතය පැතිර යන්නේ නැත.
ඒ නිසා අප කිව යුත්තේ, වෛරසය ‘සම්පූර්ණයෙන්ම’ පාලනය කළ බව කීමේ කිසිදු සුදුසුකමක් ජාතික බුද්ධි සේවයේ ප්රධානීන්ට නොමැති බවය. ඔවුන්ට කරනවා නම් කළ හැක්කේ ආසාදිතයන් ආ ගිය තැන් හඳුනාගෙන නිරෝධායනයට පුද්ගලයන් නිර්දේශ කිරීම පමණි.
ලංකාව මුල සිටම වරද්දාගත්තේ සුදුසු කාර්යයන් සඳහා සුදුසු විශේෂඥයන්ගේ උපදෙස් නොගෙන මේ වෛරසය පාලනය කිරීම හා එයට අවශ්ය තීරණ ගැනීම හමුදාවට, බුද්ධි අංශවලට හා දේශපාලන නායකයන්ට කළ හැකි බව කල්පනා කිරීමය.
ලියුම්කරුගේ මිතුරන් මෙන්ම ඥාතීහුද ත්රිවිධ හමුදාවේ සේවය කරති. එවැනි අය සමඟ කතාබහ කරන විට වැටහෙන්නේ හමුදා සෙබළෙකුට තමන්ගේ හැඳුනුම්පත පාවිච්චි කරමින් විවිධ තැන්වලට ගමන් කළ හැකි බවය. ඇතැමුන් තමන්ගේ පෞද්ගලික මෝටර් සයිකලයකින් හෝ වෙනත් වාහනයකින් විවිධ තැන්වලට ගමන් කර ඇති බව පෞද්ගලික කතාබහේදී වැටහුණි.
බුද්ධි අංශවලට මෙලෙස ආ ගිය තැන් ගැන තොරතුරු එකතු කළ හැකිය. ඔවුන්ගේ දූරකථන දත්තවලින් හෝ ප්රශ්න කිරීමෙන් ඒ තොරතුරු එකතු කළ හැකිය. එය සැබෑවකි.
එහෙත් වෛරසය ගමන් ගන්නේ එයාකාරයට නොවේ. මෙවැනි සෙබළුන් නිවාඩුවට ගිය කාලසීමාවේදී ඇතැම් ප්රදේශවල ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කළ අවස්ථාද තිබී ඇති බව සිහි තබාගත යුතුය.
සරල උදාහරණයක් ගනිමු, මේ සෙබළෙකු ඒටීඑම් යන්ත්රයකින් මුදල් ගත්තායැයි සිතමු. ඒ යන්ත්රයට ඇතුළුවන දොරටුව වෛරසය ඇතිව ස්පර්ශ කළායැයි සිතමු. ඒ දොරටුව ස්පර්ශ කරන වෙනත් කෙනෙකුගේ අතෙහි වෛරසය තැවරීමේ ඉඩක් ඇත. මෙවැනි පොදු ස්ථානයකදී, නිතර මිනිසුන් ස්පර්ශ කරන දොර හැඩලයක්, විදුලි සෝපානයක බොත්තම් ආදි විවිධ තැන්වලින් වෛරසය හුවමාරු වීමේ අවදානම ඇත.
මේ කරුණු කියන්නේ අනවශ්ය බියක් ඇති කරන්නට නොවේ. වෛරසයක් හුවමාරු වීමට ක්රම සහසක් ඇති බව පෙන්වාදෙන්නටය. ඒ නිසා අවදානම ඉවත් නොවන බව කියන්නටය. වෛසය ‘සම්පූර්ණයෙන්ම ග්රහණයට ගත් බව’ කිසිවෙකුට කිව නොහැකි බව පෙන්වාදෙන්නටය. විශේෂයෙන්ම පිරිසක් වෛරසය රැගෙන රටේ විවිධ ප්රදේශවලට ගමන් කර ඇති පසුබිමක එවැන්නක් කිසිවිටක කිව නොහැකිය.
වෛරසය හුවමාරු වෙන්නේ එකිනෙකා දන්නා හඳුනන අය අතර පමණක් නොවේ. මේ එක් සෙබළෙක් අතින් ඔහු කිසිසේත්ම නොහඳුනන බුද්ධි අංශයේ තොරතුරු ජාලයට කිසිසේත්ම සම්බන්ධයක් නැති කෙනෙකුට වෛරසය හුවමාරු වීමේ අවදානමක් ඇත. එය මේ වෛරසය ගැන සාමාන්ය දැනුමට අදාල කරුණකි.
ඒ නිසා රූපවාහිනී වැඩසටහන්වලින් බුද්ධි අංශවල ‘කයිවාරු’ අසා වෛරසය සම්පූර්ණයෙන්ම බුද්ධි අංශ පාලනය කර ඇතැයි සිතා, ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කර ඇති මේ මොහොතේ අනවශ්ය විශ්වාසයකින් කටයුතු නොකිරීමට පුරවැසියන් සිහිතබාගත යුතුය. මේ වෛරසය භයානක එකකි. එය පැතිරීමේ අවදානම තවමත් තුරන් වී නැත.