පසුගිය සතියේ අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම විසින් කරන ලද වික්රමය, එක පැත්තකින් එම කොමිෂන් ඉතිහාසයේ ඉහළ ම ජයග්රහණයක් වනවා පමණක් නොව, ලංකාවේ දේශපාලන ඉතිහාසයේ ද වැදගත් සලකුණකි.
2015 ජනවාරියට පෙර දී නම් සිතා ගන්නටවත් නොහැකි අන්දමේ පුදුමයකි.
2015ට පෙර පැවතුණේ, zඅපේ එකෙක් නම් නීතිය ඒ විදියටම ක්රියාත්මක කරන්න බැහැනේ හාමුදුරුවනේZ කියන න්යායයි. ඒ අනුව, ජනාධිපති මන්දිරයේ සිට රාජ්ය සේවයේ පහළ ම ස්ථරය දක්වා මුළු රාජ්ය දේහය පුරා ම අල්ලස, දූෂණය, මහජන මුදල් අවභාවිතය උඩුදුවා තිබිණ. තමන්ගේ එවුන් වෙනුවෙන් නීතිය ක්රියාත්මක නොවූවා පමණක් නොව, සියල්ලන්ට ම සිතූ සේ අල්ලස් ගැනීමට, දූෂණයෙහි යෙදීමට හා මහජන මුදල් අවභාවිතයෙහි යෙදීමට ඉහළින් ම අනුමැතිය ලැබී තිබිණ. 2015 දේශපාලන පරාජයෙන් පසු ද, මේ වන තෙක් ඒ බලවේග, තමන් එදා කළ කී දේ වැරදියැයි පිළිගන්නා බවක් වත්, ඒ වැරදි හදා ගන්නට උත්සාහ ගන්නා බවක් වත්, ඒවායින් තොර රටක් අනාගතයේ ගොඩ නගන බවට පොරොන්දු වන බවක් වත්් දකින්නට නොලැඛෙයි.
17 වැනි ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සංශෝධනයෙන්, ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ඇති කරන ලද්දේ, රාජ්ය සේවය නිර්දේශපාලනීකරණය සඳහා ය. එතෙක් පැවැති අල්ලස් දෙපාර්තමේන්තුව ද, පසුව අල්ලස් කොමිසමක් බවට පත් කොට, එය ස්වාධීන කොමිෂන් සභාවක් ලෙස සලකා ඊට සාමාජිකයන් පත් කිරීම ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව යටතට ගන්නා ලදි. එහෙත්, මහින්ද රාජපකෂ ජනාධිපතිවරයා, සිය 18 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය මගින්, මේ ක්රියාවලිය ආපස්සට හරවා, පාර්ලිමේන්තු සභාව නමැති රූකඩ සභාවකට එම පත් කිරීම් භාර කර, තමාට වුවමනා විදියට ඒ සියලූ පත් කිරීම් සිදුවන ක්රමයක් ඇති කළේ ය. ඒ ක්රමය තුළ, කිසිම කොමිෂන් සභාවක් ස්වාධීන නොවූවා පමණක් නොව, ජනාධිපතිවරයා හෝ රජයේ ඉහළ ම පුද්ගලයන්ට වුවමනා විදියට නැටවෙන ආයතන බවට ද පත් විය.
මේ තත්ත්වය ආපස්සට හැරවෙන්නේ 19 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය මගිනි. පසුගිය සතියේ රටට දකින්නට ලැබුණේ, 19 වැනි සංශෝධනය හරහා ස්වාධීන කොමිෂන් සභා, ස්වාධීන කිරීමේ ආනිශංසයේ එක් මුහුණුවරකි.
ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩල ප්රධානියා, දැවැන්ත අල්ලසක් ගැනීමට සුදානම් ව සිටිය දී අත්අඩංගුවට පත්වීම, ඒ ජනාධිපතිවරයාගේත්, ආණ්ඩුවේත් කීර්තිනාමයට වැදුණු අඳුරු පැල්ලමක් බව අලූතෙන් කියන්නට දෙයක් නැත. ඒ සමග ම, එය ලංකාවේ රාජ්ය සේවයේ ද මුහුණ හරහා වැදුණු අපකීර්තිමත් අඳුරු පැල්ලමකි. එහෙත්, ඒ අඳුරු පැල්ලමේ ද සිහින් රිදී ඉරක් තිඛෙන බව තේරුම් ගැනීම අවශ්ය ය. ඒ රිදී ඉරෙන් කියන්නේ, අප ක්රම ක්රමයෙන්, ඉතා හෙමින්, නීතියේ පාලනය යටතට ගමන් කරමින් සිටින බව ය. නීතියේ පාලනය යනු, රටේ ඉහළ ම ස්ථරයේ සිට පහළ ම ස්ථරය දක්වා තැනැත්තන්, එක ම නීතියක් යටතේ පාලනය වීමයි. ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩල ප්රධානියා වැනි, සාමාන්යයෙන් හසු නොවන විශාල මත්ස්යයකු අල්ලස් දැළට හසු කර ගැනීමට හැකි වීමෙන් පෙනෙන්නේ, මින් පෙර භාවිතයට වඩා වෙනස් භාවිතයක් නීතියේ පාලනය සම්බන්ධයෙන් රටේ ඇති වෙමින් තිඛෙන බවයි.
එය හුදෙක් අල්්ලස් කොමිසමේ ජයග්රහණයක් පමණක් නොවී, රටක් හැටියට ලත්, යුක්ති ගරුක මිනිසුන් හැටියට ලත් ජයග්රහණයක් බවට පත්වන්නේ එහෙයිනි. එවැනි ජයග්රහණ ලැබීම අසීරු කටයුත්තකි. අවාසනාව නම්, එවැනි ජයග්රහණ හුදෙකලා සිදුවීම් හැටියට දකින්නට ලැබීමයි.
එනිසා, අප ඉන්නේ සතුටුදායක තැනෙක නොවේ. සෑම පුද්ගලයකු ම නිතියේ පාලනයට යටත් කිරීම,
හුදෙකලා ප්රයත්නයන් වශයෙන් නොව, රටේ මහා සම්ප්රදායක් බවට පත්වීම, පත් කිරීම අත්යවශ්ය වෙයි. ඒ සඳහා එක පැත්තකින් නීතිය ක්රියාත්මක කිරීමේ ආයතන ස්වාධීන කිරීම මෙන් ම, ඒවාට අවශ්ය ශක්තිය හා හැකියාවන් ලබා දීමත් අවශ්ය ය. අවශ්ය නීති තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීමත්, ආයතනවලට පළපුරුද්ද හා දකෂකම ඇතියවුන් එකතු කර ගැනීමත්, ඔවුන්ගේ හැකියාවන් හා පළපුරුද්ද, දැනුම වැඩිදියුණු කිරීමත් අවශ්ය ය. ඒ කාර්යය ඉටු කළ හැකි තරමට දේශපාලන අධිෂ්ඨානයක් ද අවශ්ය ය.
ඒ නිසා, මේ වික්රමයෙන් වුවමනාවට වඩා සතුටු නොවී, අප ඇසිය යුතු වැදගත් ම ප්රශ්නයක් තිබේ.