ආණ්ඩුවේ තුන්වැනි ඇමති මණ්ඩල මාරුව ද සිදු විය. ඒ අනුව මේ ආණ්ඩුවේ අවුරුදු තුනක ආයු කාලය තුළ වසරකට එකක් බැගින් වන පරිදි ඇමති මණ්ඩල මාරුවක් සිදු කර තිබේ. කියන පරිදි මෙවර මාරුව ආණ්ඩුවේ අවසාන ඇමති මණ්ඩල මාරුව යි.
වසර තුනකට තුන් වරක් ඇමති මණ්ඩලය මාරු කිරීම කුමන අයුරකින්වත් ආණ්ඩුවක යහපත් ලකෂණයක් ලෙස සැලකෙන්නේ නැත. එය ආණ්ඩුවක දුර්වලකමේ ලකෂණයකි. අභ්යන්තර ආතතියේ ලකෂණයකි. අකාර්යකෂමතාව පිළිබඳ ප්රශ්නයකි. එක් ඇමති මණ්ඩල මාරුවක් විසින්, ඊට පෙර ඇමති මණ්ඩල මාරුව සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවේ නායකයන් මෙන් ම ඇමතිවරුන් ඇතුළු අනෙකුත් අය ද කියන පුරාෙජ්රු කතා නිෂ්ප්රභ වන බව පැහැදිලි කරුණකි. එවැනි දේවලින් තටු ලැඛෙන්නේ මේ ආණ්ඩුව දුර්වල හා අස්ථාවර ආණ්ඩුවක් ය යන ප්රවාදය පතුරුවන්නන්ට ය.
එහෙත්, හැමදාම කරනවාක් මෙන්, තමන්ගේ දේශපාලන සතුරන් අතට, තමන්ට විදීම සඳහා හී ලබා දෙන්නේ ද ආණ්ඩුවේ ම උදවිය යි.
මෙවර ඇමති මණ්ඩල මාරුව විද්යානුකූල ව අමාත්යාංශ හා ඒවාට අදාළ ආයතන එකිනෙක වෙන් කරමින් කළ එකක් බව ද කියනු ඇසේ. පත්වීම විද්යානුකූල ව වේවා නොවේවා, ඇමති මණ්ඩලය කළ යුත්තේ රටේ විධායකය එදිනෙදා ක්රියාත්මක කිරීමට අවශ්ය ප්රතිපත්තිමය හා මාර්ගෝපදේශමය කාර්යය ඉටු කිරීමයි. ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවට අනුව, ජනරජයේ පාලනය මෙහෙයවීම සහ ඒ පාලනය පිළිබඳ විධානය භාර වී ඇත්තේ අමාත්ය මණ්ඩලයට ය. ඒ අර්ථයෙන් මේ ඇමති මණ්ඩලය කෙතරම් කාර්යශ+ර දැZයි පැහැදිලි නැත.
කරුණු කෙසේ වෙතත්, අවුරුදු තුනක් ඇතුළත තුන් වතාවක් ඇමති මණ්ඩල මාරු කිරීමට හේතු වූයේ, ආණ්ඩුව ගැන මහජනතාවට ඇති අප්රසාදය, විසින් ආණ්ඩුව තුළ ද ඇති කරන ලද කැළඹිල්ල බවට සැකයෙක් නැත. පසුගිය අවුරුදු තුන තුළ අමාත්ය මණ්ඩලයත්, අගමැතිවරයාත්, ජනාධිපතිවරයාත් වෙන් වෙන් ව සහ සාමූහික ව, අසාර්ථක වී ඇති අතර, ඒවාට පිළියම් ලෙස කරන ලද ඇමති මණ්ඩල මාරුවලින් සිදුවූ යහපත් ප්රතිඵලයක් ද දකින්නට නැත. එහෙත්, අවම වශයෙන් ආණ්ඩුව ගැන ඇති විවේචනවලට විරෝධතාවලට ඇමති මණ්ඩල මාරුවකින්වත් පිළිතුරු දෙන්නට තරම් ආණ්ඩුව පිටත ගැන නම්යශීලී වීම වුව ද යහපත් ලකෂණයකි.
ආණ්ඩුව කෙරෙහි එල්ල වන බරපතළ විවේචනය මෙන් ම ඒ විවේචනයට සාධාරණ ව හේතු වන කරුණු රාශියක් ද තිබේ. එක පැත්තකින් පසු ගිය අවුරුදු තුන ඇතුළත ආණ්ඩුව මහජනතාවට පොරොන්දු වුණු දේවලින් භාගයක්වත් ඉටුකරන්නට සමත් වී නැත. අනෙක් අතින්, පරණ වැරදි ගැන කියමින් බලයට ආ ආණ්ඩුවක්, අලූතෙන් ද වැරදි කරමින් සිටියි. රටේ නීතියේ පාලනයක් පවතින්නේ නැත.
මේ ගැටලූවලට සංයුක්ත පිළිතුරු සෙවීම ආණ්ඩුවේ වගකීම යි. ඒ පිළිතුරු හුදෙක් ඇමති මණ්ඩල මාරුවක් නිසා සොයා ගන්නට ලැඛෙන්නේ නැත. සමහර විට කාලයක් කර ගෙන ආ අමාත්යාංශයක වැඩ තවත් අලූත් ඇමතිවරයකු නිසා අවුල් වනු හෝ මුල සිට පටන් ගන්නට සිදු වනු දකින්නට ලැබේ. එමෙන් ම, අලූතෙන් පත් වන ඇමතිවරයා, සිය කාර්ය මණ්ඩල පත් කිරීම, අමාත්යාංශය යටතේ ඇති ආයතනවල තනතුරු සඳහා පුද්ගලයන් පත් කිරීම. ඔවුන් වැඩ භාර ගැනීම, ඔවුන්ගේ සිතැඟි පරිදි කාර්යාල, වාහන, සේවකයන් වෙනස් කිරීම වැනි විවිධාකාර දේවල් අලූතෙන් සිදුවන්නට පටන් ගනියි. ආණ්ඩුවක් පත්වුණු අලූත නම් එවැනි දේ සිදුවීම සාමාන්ය වනවා පමණක් නොව ඉවසිය යුතු ද වෙයි. එහෙත්, ආණ්ඩුවක් පවත්වා ගෙන යන අතරතුර මෙලෙස බලවත් වෙනස්කම් සිදුවීම විසින් අඩපණ වන්නේ හෝ මන්දගාමී වන්නේ අමාත්යාංශ හෝ රාජ්ය ආයතනවල සේවාවන් ය. එය බැරෑරුම් ප්රශ්නයකි.
කොහොම නමුත්, මේ ඇමති මණ්ඩල මාරුවේ දී, පරණ මාරුවල දී සිදුව තිබූ සමහර අවුල් විසඳා ගන්නට යම් පියවර ගෙන ඇති බවක් ද පෙනේ. සංස්කෘතික අමාත්යාංශය යටතේ තිබුණු සමහර ආයතන අධ්යාපන අමාත්යාංශය යටතට හිතුවක්කාර හා කිසිම තර්කානුකූල පදනමකින් තොර ව පසුගිය අමාත්ය මණ්ඩල මාරුවීම්වල දී පවරා තිබුණි. ඒ නිසා, ඒ ඒ ආයතන, අධ්යාපන අමාත්යාංශයේ මුල්ලකට විසිවුණු තත්ත්වයක් දක්නට ලැබුණු අතර, ඒ ආයතනවල කටයුතු ඉටු කිරීමට ප්රමාණවත් මුදලක් හා නිලධාරී සහායක් නොලැබුණ ආකාරයක් ද දක්නට ලැබිණි. මේ ඇමති මණ්ඩල මාරුවේ දී ඒ ආයතන නැවතත් සංස්කෘතික අමාත්යාංශය යටතට පවරා තිබේ. ඒ ගෞරවය හිමි විය යුත්තේ, ඇමති මණ්ඩල මාරුව කිසියම් පිළිවෙළකට කරන්නට දායක වුණු ජනාධිපති ලේකම්වරයාටත්, අග්රාමාත්ය ලේකම්වරයාටත් ය. හුදෙක් පකෂ දෙකේ දේශපාලන නායකයන්ගේ වුවමනා එපාකම් හා කඹ ඇදීම් අනුව මෙවැනි දේ නොකර, පළපුරුදු හා රාජ්ය ව්යුහය හොඳින්ම දන්නා නිලධාරීන් හවුල් කරගෙන ඒවා කිරීමෙන් වන යහපත මෙවර ඇමති මණ්ඩල මාරුවෙන් යම් ප්රමාණයකට ප්රදර්ශනය වෙයි.
එහෙත් ආණ්ඩුව සැලකිය යුත්තේ, මහජනතාව ආණ්ඩුව ගැන දක්වන නොපහන් බව හුදෙක් ඇමති මණ්ඩලය නිසා හටගත්තක් නොවන බව ය. එය මුළු ආණ්ඩුවේම ඉහළ සිට පහළ දක්වා වූ නායකයන්ගේ හා අනුගාමිකයන්ගේ අසමත් ක්රියාකාරිත්වය නිසා හටගත්තකි. එනිසා, ඇමති මණ්ඩල මාරුවකින් එහාට ගිය කැපවීමක් හා දර්ශනයක්, මේ මඩ ගොහොරුවෙන් එළියට ඒම සඳහා ආණ්ඩුවට අවශ්ය ය.•
