කොරෝනා වෛරසය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඉරණමටද බලපාවිද?

වර්තමාන කොරෝනා අර්බුදය සම්බන්ධයෙන් ලෝකයේ විවිධ ආණ්ඩු ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග, තම දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රයටද අනුකූලව සකස් කරන ඒවා බව කෙනෙකුට පහසුවෙන් නිරීක්‍ෂණය කළ හැකිය. ඇමෙරිකාවේ ජනාධිපති ට්‍රම්ප්, කොරෝනා පාලන මූලෝපාය, නොවැම්බර් මාසයේ පැවැත්වීමට නියමිත ජනාධිපතිවරණයෙන් නැවත වරක් ජයගැනීමේ උපායික අපේක්‍ෂාව සමග සම්බන්ධකොට තිබේ. ඉන්දියාවේ කෙරෙන්නේ අගමැති මෝදිගේ හින්දුත්ව අධිපතිවාදී අධිකාරවාදී දේශපාලන පරිවර්තන න්‍යාය පත්‍රයේ රාමුව තුළ, කොරෝනා පාලන ක්‍රියාවලිය සිරකිරීමයි. අප රටේ Peo TV එකෙන් විසුරුවා හරින, මෝදිවාදී සහ හින්දුත්වවාදී TIMES NOW ටීවී චැනලයේ කොරෝනා ප්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණය මෝදිගේ මූලෝපායට සේවය කරන්නේ, අප රටේ දෙරණ සහ හිරු නාලිකා දෙකේ පක්‍ෂග්‍රහීභාවයද පරාජය කරමිනි.

මේ අතර  බංග්ලාදේශයේ කොරෝනා අර්බුදය දුෂ්කළමනාකරණය කිරීම නිසා මහජන අප්‍රසාදයට පත්ව සිටි අගමැති ෂෙයික් හසිනා කෙළේ, මෝදි සහ ට්‍රම්ප් ද පරදවන දෙයකි. එනම්, 1975දී සිදුවූ තම පියාවූ අගමැති මුජිබුර් රහුමාන් ඝාතනය ගැන මරණ දඬුවම නියම වී සිට කට්ටි පනිමින් සිටි හිටපු හමුදා නිලධාරියකු, ඔත්තු සේවා යොදවා අත්අඩංගුවට ගෙන දවස් තුනක් ඇතුළතදී එල්ලා මැරීමයි. එවැනි තවත් මරණ දණ්ඩනයට නියමිතව කට්ටි පනිමින් සිටින චුදිතයකු සොයා, බංගලාදේශයේ රහස් ඔත්තු සේවා දැන් රට පුරාත්, බටහිර බෙංගාලයත් පීරමින් සිටින බව වාර්තාවේ.

මේ අතර පාකිස්ථානයේත්, ඉන්දියාවේත් ආණ්ඩු ලබමින් යන කොරෝනා පසුබෑම මැද්දේ, දෙරට අතර මිනි දේශසීමා යුද්ධයක් ඇතිවී, සතුරු පාර්ශ්වය බරපතළ පරාජයක් ලැබූ බවට වාර්තා අද හෙටම පළවන්නටද හොඳටම ඉඩ තිබේ. එම ගැටුම ඇත්තටම ඇතිවූ බවට වීඩියෝ වාර්තා පවා එළියට දැමෙන්නට පුළුවන.

දැන් ලෝකයේ බොහෝ රටකම දක්නට ලැබෙන්නේ දේශපාලනය විසින් මහජන සෞඛ්‍ය අර්බුදය පාලනය කිරීම් ක්‍රියාවලිය අත්පත් කරගෙන, ගිලගෙන ඇති බවයි. හැම රටකම පාහේ දේශපාලන සාකච්ඡාවද අලූත් වී තිබෙන බව, මේ දිනවල අන්තර්ජාලයෙන් පහසුවෙන් කියවිය හැකි ජාත්‍යන්තර වාර්තාවලින් පෙනේ. අලූතෙන් බිහිවී ඇත්තේ සුවිශේෂ ආකාරයක දේශපාලනයකි. එය නම් ‘හදිසි අවස්ථා’ දේශපාලනයයි. පෙබරවාරි මාසය පමණ දක්වා අප දැන සිටි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට නැවත පැමිණෙන්නට නොහැකි තරමට, නැත්නම් පැමිණෙන්නට නොහැකිවීමේ අභියෝගය ලෝකය ඉදිරියේ නැගී සිටින තරමට, ‘හදිසි අවස්ථා’ රාඡ්‍යයේ නැගීමත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පස්සට තල්ලූ කිරීමේත් ප්‍රවණතාව ශක්තිමත් වී තිබේ.

හදිසි අවස්ථා

මේ අතර, ලංකාවේ සිදුවෙමින් පවතින හදිසි අවස්ථා දේශපාලනයේ නැගීම, එයටම සුවිශේෂ ගතිලක්‍ෂණවලින් සමන්විත එකක් බව පෙනේ. එහි ප්‍රධාන ලක්‍ෂණ දෙකක් තිබෙන බව පෙනේ. ඉන් පළමුවැන්න නම්, හදිසි අවස්ථා තත්වයක්, නෛතික වශයෙන් වලංගු වන පරිදි ප්‍රකාශ කරන්නේ නැතිව, ඇත්තටම හදිසි තත්ත්වයක් රටේ ප්‍රායෝගික වශයෙන් පැවතීමයි. දෙවැන්න, රටේ තිබෙන්නේ මහජන සෞඛ්‍ය හදිසියක් (Public Health Emergency එකක්) නොව සාමාන්‍ය, සුළු සෞඛ්‍ය ප්‍රශ්නයක්ය යන කතිකාවද නිල මතවාදයක් ලෙසින් ඉදිරිපත් කිරීමයි. හිටපු අග්‍රවිනිශ්චයකාර සරත් සිල්වා මහතා මෙම දෙවැනි ලක්‍ෂණය පිළිබඳ තර්කය ඉදිරිපත් කරන විශේෂඥයා ලෙස ඉදිරියට පැමිණ තිබේ.

හදිසිය ප්‍රකාශ නොකිරීම

ජනාධිපතිතුමා ඇත්තටම හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශ කර නැත්තේ මක් නිසාද? මෙය ආණ්ඩුව පැත්තෙන් තවමත් පැහැදිලි පිළිතුරක් දී නැති ප්‍රශ්නයකි. සාමාන්‍යයෙන්, හදිසි අවස්ථාවක් ප්‍රකාශ කිරීම හෝ හදිසි අවස්ථාවකට සමාන බලයක් විධායකයට ලබාදෙන, ත්‍රස්තවාද මර්දන නීති වැනි නීති ක්‍රියාත්මක කරවීම, ආණ්ඩුවල ස්වභාවයයි. ඉන්දියාවේ ක්‍රියාවට නගන්නේ ජාතික ආරක්‍ෂණ පනතයි. (^National Security Act ). ලංකාවේ කොරෝනා අර්බුදය කළමනාකරණය කිරීමේදී ත්‍රස්තවාද විරෝධී පනත (PTA) ප්‍රයෝජනයට ගන්නා බවක්ද පෙනෙන්නට නැත. එය ප්‍රයෝජනයට ගන්නේ ඉස්ලාමීය ත්‍රස්තවාදය සම්බන්ධයෙනි. ආණ්ඩුව ක්‍රියාකරන්නේ පොලිස් ආඥා පනතේ සහ වසංගත රෝග මර්දන පනතේ, එනම් සාමාන්‍ය නීතියේ විධිවිධාන යටතේය යන්න සහ ඒවා ප්‍රමාණවත්ය යන්න ආණ්ඩුවේ පැහැදිලි කිරීම බවද පෙනේ.

එය එසේ නම්, අනාගත දේශපාලන ප්‍රශ්න දෙකක් මෙතැනදී මතුවේ. පළමුවෙනිව, හදිසි නීති තත්ත්වයක් ප්‍රකාශ කිරීමට ආණ්ඩුව උවමනාවෙන්ම මැලිවන්නේද? යන්නයි. දෙවැන්න, දැනට පනවා තිබෙන ඇඳිරි නීතියත්, ඇඳිරි නීතිය කඩකිරීම යන චෝදනාව යටතේ දහස් ගණනක් පුරවැසියන් අත්අඩංගුවට ගැනීමත්, නීතියෙන් අවසර ලැබී ඇති ක්‍රියාමාර්ගද? යන්නයි. මෙම දෙවැනි ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් ලබාගත හැක්කේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙනි. ඒ සඳහා අත්අඩංගුවට පත්වූ පුරවැසියකු මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කරමින්, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට යා යුතුව තිබේ. එසේ නොකළොත් සිදුවනු ඇත්තේ අනීතිය නීතිය බවට පත්කිරීමෙන්, පුරවැසි නිදහස උල්ලංඝනය කිරීම දිගටම සිදුවීමයි.

දෙවැනි ප්‍රශ්නයට ඇත්තේ, ලංකාවේ දැනට බලයේ සිටින ආණ්ඩු පක්‍ෂයේ දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රය වෙතින් පැනනගින පිළිතුරු දෙකකි. පළමුවැන්න නම්, හදිසි තත්වයක් ප්‍රකාශ නොකර, සාමාන්‍ය නීතිය යටතේ ක්‍රියාකරමින්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේද සංශෝධනයක් කරන්නේ නැතිව, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය නැවත ගෙනඒමයි. දැනටමත් අප රටේ පවතින්නේ ව්‍යවස්ථාවේ නොමැති විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයකි. පාර්ලිමේන්තුව ක්‍රියාත්මකව නැති තත්වය තුළ, අගමැති සහ කැබිනට් මණ්ඩලයද, භාරකාර තත්වයේ සිටින ගමන්, විධායක ජනාධිපතිවරයාට ස්වවේච්ඡාවෙන් යටත්ව සිටින බව පෙනේ.

දෙවැන්න, ව්‍යවස්ථාව වෙතින්ම පැනනගින පිළිතුරකි. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා තිබියදී හදිසි තත්වයක් ප්‍රකාශ කිරීම යනු විසුරුවා ඇති පාර්ලිමේන්තුව නැවත කැඳවීමේද ප්‍රකාශනයක් වන බව ව්‍යවස්ථාවේ 155(4)ස වගන්තියෙන් කියැවෙයි. හදිසි නීතිය ප්‍රකාශ කර දසවැනි දිනයේ විසුරුවා හැර ඇති පාර්ලිමේන්තුව රැස්විය යුතු අතර, එසේ කැඳවනු ලැබූ පාර්ලිමේන්තුව එම හදිසි නීතිය අවසන් වන තුරු හෝ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පවත්වා අවසන් වන තුරු හෝ ක්‍රියාත්මකව පවතින බවද මෙම වගන්තිය කියයි. මෙම වගන්තිය බලාත්මක කෙරෙන ආකාරයට පියවරක් ගැනීමට ආණ්ඩුවේ ඇති අකමැත්තත්, කිසිවකු පුදුමයට පත්කරන්නක් නොවේ.

ඒ අතර, 155 වගන්තිය යටතේ පියවර ගත්තද, ඒ මගින් දේශපාලන ප්‍රශ්න පහසුවෙන් විසඳෙනු ඇතැ’යි සිතිය නොහැකිය. මන්ද යත්, ආණ්ඩු පක්‍ෂය සහ විපක්‍ෂය අතර බල තරගය ඉතා උග්‍රවී තිබෙන පසුබිමක, ආණ්ඩුවට බහුතරයක් නැති පාර්ලිමේන්තුවක් තවත් මාස ගණනකට බලගන්වන්නට නම්, ආණ්ඩුවත් විරුද්ධ පක්‍ෂයත් අතර, හරවත් දේශපාලන සාකච්ඡාවක් ඇතිවිය යුතුව තිබේ. කොරෝනා අර්බුදය සහ එය විසින් ජනිත කරන ලද අනෙක් අර්බුද පැන නැග තිබෙන්නේ ලංකාවේ පාලක පන්තියේ කණ්ඩායම් අතර බල අරගලය ඉතාම තියුණු අවධියකට පත්වී තිබෙන පසුබිමක බවද අප අමතක නොකළ යුතුය.

දේශපාලන සන්ධිස්ථානය

කොරෝනා අර්බුදය ලංකාවට පැමිණ තිබෙන්නේ රටේ දේශපාලනය තීරණාත්මක සන්ධිස්ථානයක පවත්නා මොහොතකය. මෙම සන්ධිස්ථානය පහත සඳහන් ලක්‍ෂණ විසින් නිර්මාණය කරනු ලැබ තිබෙන්නකි.

(අ) පාලක පන්තිය කැබලිවලට කැඞී එනම් fragment වී, තුන්කොන් බල අරගලයක යෙදී සිටීම

(ආ) පාලක පන්තියේ බල අරගලය, පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සීමාවන් තුළට සීමා කර ගැනීමට නොහැකි අවධියකට පැමිණ තිබීම.

(ඇ) පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය විශ්‍රාම ගැන්වීම තම න්‍යාය පත්‍රයේ අංගයක් කරගෙන ඇති පාලක පන්තියේ ස්තරයක නැගීම

(ඈ) පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, දේශපාලන පක්‍ෂ, පාර්ලිමේන්තුව, මානව අයිතිවාසිකම් හා නීතියේ ආධිපත්‍යය සමාජයට දැරිය නොහැකි බරක් වී ඇත යන දෘෂ්ටිවාදය වේගයෙන් පැතිරීම සහ පැතිරවීම.

(ඉ) කොරෝනා අර්බුදය, එය විසින් උත්සන්න කරනු ලබන ආර්ථික අර්බුදය සහ අලූතෙන් තියුණු වන සමාජ අර්බුද ඉදිරියේ දේශපාලන පරිවර්තනයේ ගමන්මග නොපැහැදිලි සහ අවිනිශ්චිත අවධියකට පත්වීම.

මේ පසුබිම තුළ ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ සිදුවිය හැකි පරිවර්තනයක් ලෙස පෙනෙන්නේ, රාඡ්‍යයේ ස්වභාවය වෙනස්වීමට ඇති හැකියාවයි. පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පිළිබඳ විවාදය තියුණු වී තිබෙන්නේ මෙම හැකියාව පසුබිම් කරගෙනය. කොරෝනා අර්බුදය තුළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පත්වෙමින් යන්නේ ලෝක පරිමාණ පස්සට යෑමකටය යන යථාර්ථය අමිහිරි වුවත්, මනුෂ්‍ය වර්ගයා විසින් මුහුණ දිය යුතුව තිබෙන ඉරණමක් බවද පෙනේ.

එක් එක් රටක සුවිශේෂ තත්වයන්ට ගැළපෙන පරිදි සහ ඒවායින් ඉල්ලා සිටින පරිදි, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකගැනීම සඳහා වූ අරගල සහ න්‍යාය පත්‍ර අලූතෙන් පරිකල්පනය කිරීමද, දැනට ලැබී ඇති ‘කොරෝනා නිවාඩු කාලය’ තුළදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බුද්ධි කේඩරවලට පැවරෙන ඓතිහාසික වගකීමකි.

කොරෝනා අර්බුදයේ නැගීම සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පසුබෑම ලෝක මට්ටමෙන් ඇතිවන ඓතිහාසික ප්‍රවණතාවක් වී ඇතැයි අප පිළිගන්නේ නම්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අරගලයද නව ඓතිහාසික අවධියකට එළඹිය යුතු බව පිළිගැනීමට අපට සිදුවනු ඇත. මෙම යුගය තුළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට අරගල කරන්නට සිදුවන්නේ මූලික වශයෙන්ම දක්‍ෂිණාංශික සහ අධිකාරවාදී ජනකාන්තවාදී ව්‍යාපාර සහ මතවාද සමගය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මහජනතාව (democratic public ) දක්‍ෂිණාංශික ජනකාන්තවාදයට ආකර්ෂණය වීම පසුගිය අවුරුදු කිහිපය තුළ සිදුවූයේ ගෝලීයකරණය විසින් නිර්මාණය කරන ලද සමාජ අර්බුද හමුවේය. දැන් දක්‍ෂිණාංශික ජනකාන්තවාදී පාලන තන්ත්‍ර, කොරෝනා අර්බුදය විසින් ජනිත කරවනු ලබන නව ප්‍රතිවිරෝධතා විසින් දුර්වල කරනු ලැබීමේ අවකාශය නියත ලෙස විවෘත වන බව කිව හැකිය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මහජනතාවන් අප සමාජවලින් යළි පැනනැගීමේ හැකියාවද එම අවකාශය තුළින්ම පැනනැගීම පශ්චාත්-කොරෝනා දේශපාලනයේ නව ප්‍රවණතාවක් වන්නට හොඳටම ඉඩ තිබේ. එබැවින් ලෝකය පුරාම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යාපාර වත්මන් පසුබෑමට මුහුණ දිය යුත්තේ අපේක්‍ෂාභංගත්වයේ නිෂේධනීය දේශපාලනයට ගොදුරු නොවී හිස ඔසවාගෙනය.

ඡායාරූපය: ඉෂාර එස් කොඩිකාර / Getty Images