ජාතික ජන බලවේගය දේශපාලන බලය ලබා ගැනීමට පෙර අවධාරණය කළ එක් කරුණක් වූයේ ඔවුන්ගේ පාලනයක් යටතේ ඥාති සංග්‍රහ අහෝසි කරන බවයි. රාජ්‍ය ආයතනවල තනතුරුවලට මෙන්ම විදේශ සේවයේ තනතුරුවලටද එය එක සේ අදාළ වන බව කීවේය. එය කොතෙක් ද යත් පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කර ආණ්ඩු බලය ලබා ගැනීමෙන් පසු කැබිනට් ඇමතිවරුන්ගේ හා නියෝජ්‍ය ඇමතිවරුන්ගේ පෞද්ගලික කාර්ය මණ්ඩලයේ තනතුරු සඳහා බඳවා ගැනීමේදී සිය ඥාතීන් එම තනතුරුවලට බඳවා නොගන්නා ලෙස ආණ්ඩුවේ බලධාරීන් දැඩි ලෙස නියෝග කරනු ලැබීය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මීට පෙර ආණ්ඩුවල ඇමතිවරුන්ගේ හා නියෝජ්‍ය ඇමතිවරුන්ගේ පෞද්ගලික කාර්ය මණ්ඩලවල සිටි බිරින්දෑවරු, දූ දරුවන්, ලේලිලා, බෑනලා, සහෝදර සහෝදරියන් හෝ සමීප ඥාතීන් වත්මන් ආණ්ඩුවේ ඇමති හා නියෝජ්‍ය ඇමතිවරුන්ගේ පෞද්ගලික කාර්ය මණ්ඩලවල දක්නට ලැබුණේ නැත. එය ඉතා හොඳ තත්වයකි.
මීට පෙර පැවති ආණ්ඩු යටතේ විදේශ සේවය හෙවත් විදේශ තානාපති හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලවල සේවය සඳහා දේශපාලන පත්වීම් ලෙස ගිය දේශපාලනඥයින්ගේ දූ දරුවන් ඇතුළු ඥාතීන් සහ හිතවතුන් යළි රටට ගෙන්වා ගන්නා බවට ආණ්ඩුව පොරොන්දු වූ අතර ඒ අනුව එසේ දේශපාලන පත්වීම් ලබා ගිය පිරිස් යළි රටට කැඳවනු ලැබීය. එයද ඉතා හොඳ තත්වයකි. (විදේශ සේවය සඳහා සුදුසුකම් ලබා සිටින දේශපාලන සබඳතා ඇති පිරිස් සඳහා එම අවස්ථා අහිමි කළ යුතුයි යන්න ඉන් අදහස් වන්නේ නැත)
මෙම විදේශ සේවයේ තනතුරු සඳහා යැවීමේදී දේශපාලනීකරණයට ලක්වුණු තවත් දෙයක්ද තිබුණි. ඒ විදේශ තානාපති කාර්යාලවල සහ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලවල හමුදා අනුයුක්ත හෙවත් මිලිටරි ඇටෑච් ලෙස හමුදා සේවයේ නිරත පුද්ගලයින් අනුයුක්ත කිරීමය. ඒ සඳහා පසුගිය රාජපක්ෂ පාලන කාලවල බොහෝ විට යැවුණේ නියම සුදුසුකම් තිබූ පිරිස් වෙනුවට රාජපක්ෂවරුන් වෙනුවෙන් කටයුතු කළ හා කටයුතු කරන හිතවත් පිරිස්ය.
එම තත්වය වත්මන් ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවක් යටතේ වෙනස් වෙතැයි යන්න හමුදා සාමාජිකයන්ගේ බලාපොරොත්තුව විය. එහෙත් එම බලාපොරොත්තුව කඩවීදෝ යන සැකයක් මතුවන සිදුවීමක් අපට වාර්තාවේ.
ඒ පාකිස්තානයේ ශ්‍රී ලංකා මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය සඳහා හා චීනයේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලය සඳහා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය විසින් හමුදා අනුයුක්තිකයන් තෝරා යැවීමේදීය. ඒ සඳහා ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව අයැදුම්පත් කැඳවීමෙන් පසු විභාග කිහිපයක් පවත්වා ඇති අතර එම විභාගවලට බි්‍රගේඩියර්වරුන්, තාවකාලික බි්‍රගේඩියර්වරුන් මෙන්ම කර්නල්වරුන්ද සහභාගි වී ඇත. ඉන් තේරුණු 6 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත ලැයිස්තුවක් යුද හමුදාව විසින් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට යොමුකර ඇත. එසේ යුද හමුදාව විසින් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට යොමුකර ඇති පිරිස වන්නේ බි්‍රගේඩියර් ඒඩී රොද්‍රිගු, බි්‍රගේඩියර් යූආර්අයිබී රණතුංග, බි්‍රගේඩියර් ජීඒකේආර් ගුණරත්න, කර්නල් ඊඩබ්ලිව්ආර්එස්බී ඇහැලේපොල, කර්නල් බීඑන්එස්බී රන්ගම හා කර්නල් බීඩීටීඩී ජයරත්න යන අයයි.
එම පිරිසෙන් පාකිස්තානයේ හා චීනයේ මහ කොමසාරිස් හා තානාපති කාර්යාලවලට යැවීම සඳහා දෙදෙනෙකු තෝරා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් වන සම්මුඛ පරීක්ෂණ පෙබරවාරි 14 දින ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාගේ සාකච්ඡා කාමරයේදී පවත්වා ඇත. එහිදී තෝරාගෙන ඇති දෙදෙනා වන්නේ බි්‍රගේඩියර් ඒඩී රොද්‍රිගු, බි්‍රගේඩියර් ජීඒකේආර් ගුණරත්න යන අයයි. එසේ තෝරාගත් අයගෙන් එක් අයෙකු වන බි්‍රගේඩියර් ඒඩී (අරුණ) රොද්‍රිගු වත්මන් ආරක්ෂක නියෝජ්‍ය ඇමති විශ්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් අරුණ ජයසේකරගේ මස්සිනා වේ. මෙම තෝරා ගැනීම ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය අහම්බෙන් සිදුකළාද දැනුවත්ව සිදුකළාද යන්න අප දන්නේ නැත. කෙසේ වෙතත් එය දේශපාලනඥයෙකුගේ ඥාතියෙකුට ලබාදුන් අවස්ථාවක් ලෙසද මේ අවස්ථාවේ අර්ථ ගැන්විය හැකිය. මන්ද එම සම්මුඛ පරීක්ෂණයට අදාළ ප්‍රතිඵල රහසිගත වන නිසාය.
අනෙක් අතට ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව ආරක්ෂක අනුයුක්තකයින් සම්බන්ධයෙන් වන විභාගයෙන් තෝරා යවා ඇත්තේ ඒ සම්බන්ධයෙන් සුදුසුකම් ලැබූ ඉහළම අයවලුන්ද යන්නද රහසිගත වන නිසාය. තෝරාගෙන ඇති අනෙක් බි්‍රගේඩියර්වරයාද හිටපු යුද හමුදාපති සරත් පොන්සේකාගේ අධි සහායක වශයෙන් කටයුතු කර ඇති තැනැත්තෙක්ය. එම තෝරා ගැනීම ගැන වන චෝදනාව වන්නේද හිටපු හමුදාපතිවරයාගේ වුවමනාව අනුව එය සිදුකර ඇති බවයි.
ඒ කෙසේ වෙතත් ආරක්ෂක අනුයුක්තකයෙකුට සාමාන්‍ය වශයෙන් තිබිය යුතු යැයි සැලකෙන සුදුසුකම් කිහිපයක් තිබේ. ඒ ආරක්ෂක අණ හා මාණ්ඩලික විද්‍යාලයේ සුදුසුකම, කර්නල් හෝ ඊට ඉහළ යුද හමුදා නිලයක් දැරීම, ජාත්‍යන්තර සබඳතා හෝ දේශපාලන විෂය ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධියක් තිබීම ආදියයි. තෝරාගත් දෙදෙනාට හා සම්මුඛ පරීක්ෂණ සඳහා කෙටි ලැයිස්තු කළ ගත කළ පිරිසට එම සුදුසුකම් තිබුණාද යන්න ප්‍රශ්නකාරිය. යුද හමුදාව පාර්ශ්වයෙන් අපට පැහැදිලි කරන්නේ එයයි. එම සුදුසුකම් අවශ්‍ය වන්නේ රට තුළ යුද හමුදාව තුළ කටයුතු කිරීමට එහා ගිය වගකීම් සහගත කාර්යයක් එම හමුදා අනුයුක්තිකයින්ට විදේශ මහ කොමසාරිස් හෝ තානාපති කාර්යාලවලදී සිදුකිරීමට ඇති හෙයින්ය.
විකිපීඩියා නිර්වචනයට අනුව එසේ එම සුදුසුකම් අවශ්‍ය වන්නේ, හමුදා අනුයුක්ත නිලධාරියෙකු හෝ ආරක්ෂක අනුයුක්ත නිලධාරියෙකු ‘හමුදා රාජ්‍යතාන්ත්‍රිකයෙකු’ ලෙසද හඳුන්වන නිසාය. එමෙන්ම ඔහු හෝ ඇය තානාපති කාර්යාලයක හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයක රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික මෙහෙවරක සේවය කරන, තම රටේ ආරක්ෂක අවශ්‍යතා නියෝජනය කරන හමුදා නිලධාරියෙකු වන බැවිනි.
එවැනි අනුයුක්ත නිලධාරීන්ගේ භූමිකාව ලෙස හැඳින්වෙන්නේ, තම මව් රටේ හමුදාව සහ සත්කාරක රට අතර සම්බන්ධක ලෙස ක්‍රියා කිරීම හා තම රටේ ආරක්ෂක අවශ්‍යතා නියෝජනය කිරීම වන හෙයිනි.
එමෙන්ම එම නිලධාරීන්ගේ වගකීම් ලෙස දැක්වෙන්නේ දේශපාලන හා මිලිටරි තත්වයන් තක්සේරු කිරීම සඳහා දූත මණ්ඩල ප්‍රධානියාට (තානාපතිට හෝ මහ කොමසාරිස්වරයාට) හමුදා තොරතුරු සැපයීම, ආරක්ෂක ආධාර ක්‍රියාකාරකම් පරිපාලනය කිරීම, හමුදා සබඳතා සහ ආරක්ෂාව සඳහා ද්විපාර්ශ්වික හෝ බහු පාර්ශ්වික සහයෝගිතාව ප්‍රවර්ධනය කිරීම, ආරක්ෂක ක්ෂේත්‍රයේ කොන්ත්‍රාත් සහ ගිවිසුම් සකස් කිරීම, සාකච්ඡා කිරීම සහ අත්සන් කිරීම, ආරක්ෂක කටයුතු සම්බන්ධයෙන් සත්කාරක ජාතිය සඳහා සම්බන්ධතා ස්ථානයක් ලෙස සේවය කිරීම සහ හමුදා සහ ආරක්ෂක ප්‍රතිපත්ති සංවර්ධනයන් පිළිබඳව ඔවුන්ගේ බලධාරීන් දැනුවත් කිරීම ආදියයි.
හමුදා අනුයුක්ත නිලධාරි යනුවෙන් විදේශ තානාපති කාර්යාලවල හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලවල වෙනම තනතුරක් නැති අතර ඔවුන්ව අනුයුක්ත කරන්නේ එම කාර්යාලවල ඇති තනතුරකටමය. එහිදී තෝරා එවන හමුදා සාමාජිකයාගේ හමුදා තනතුරට ගැලපෙන තත්වයක තනතුරකට ඔවුන්ව අනුයුක්ත කරන අතර එය තානාපති කාර්යාලයේ හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ පළමු නිලධාරියා, දෙවන නිලධාරියා හෝ තුන්වන නිලධාරියා විය හැකිය. මෙසේ අනුයුක්ත වන නිලධාරීන්ට තානාපති කාර්යාලයේ අනෙකුත් සිවිල් නිලධාරීන්ට මෙන්ම වේතන, දීමනා හා පහසුකම් හිමිවේ. ඒ යුද හමුදාවෙන් ලැබෙන වැටුප්වලට අමතරවය. ඒවා අතරට වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකා මුදලින් රුපියල් ලක්ෂ 5ක් පමණ වන ජීවත්වීමේ දීමනාවක්, නිවසක්, ළමයින්ට පාසල් හා ඊට අදාළ ගාස්තු ගෙවීම් ආදිය ලැබේ.
මේ ආකාරයට හමුදා අනුයුක්ත නිලධාරීන් ශ්‍රී ලංකාව තානාපති සේවය සලසන සෑම රටකටම නොයවන අතර ශ්‍රී ලංකාවට දේශපාලනික හා ආරක්ෂක වශයෙන් වැදගත් වන රටවලට පමණක් අනුයුක්ත කරනු ලැබේ. මෙම සටහනේ සඳහන් කළ පාකිස්ථානය හා චීනයට අමතරව ඉන්දියාව, මහ බි්‍රතාන්‍ය, කැනඩාව, ඕස්ටේ්‍රලියාව, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය යන රටවල් එම රටවල් අතර තිබේ.
මෙම සේවාව අනවශ්‍ය රටවල් දක්වා දිගු කිරීම පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන යුගයේදී ඇරඹී ඇති අතර එහිදී විශ්‍රාමික හමුදා නිලධාරීන් මෙන්ම ඒ සඳහා කිසිදු සුදුසුකමක් නැති කනිෂ්ඨ හමුදා නිලධාරීන්ද යොමු කිරීම සිදුවී තිබේ. එහි එක් හොඳම උදාහරණයක් වන්නේ ලන්ඩනයේ ශ්‍රී ලංකා මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ හමුදා අනුයුක්තකයා ලෙස කටයුතු කරමින් සිටියදී විරෝධයක නිරතවූ දෙමළ ඩයස්පෝරා සාමාජිකයන්ට තර්ජනය කිරීමෙන් ආපසු රටට එන්නට සිදුවූ බි්‍රගේඩියර් ප්‍රියංක ප්‍රනාන්දුය. මේ ආකාරයට හමුදා අනුයුක්තකයෙකු වශයෙන් රට නියෝජනය කරමින් පත්කරන පුද්ගලයෙකුට ඒ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීම සඳහා කොතරම් දැනුමක් තිබිය යුතුද යන්න පෙන්නුම් කරන ලද එක් අවස්ථාවක් වූයේ එයයි. ඒ නිසා එම අනුයුක්ත කිරීමට අදාළ සුදුසුකම් යන්න බැහැර කළ නොහැකි සාධකයකි. සන්ඩේ ලීඩර් කර්තෘ ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් සැකකරුවෙකු බවට පත්වී සිටින හිටපු යුද හමුදා බුද්ධි අංශ සාමාජික ප්‍රේම් ආනන්ද උදලාගම රාජපක්ෂවරුන් විසින් ජර්මනියේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලයේ සේවය සඳහා යෙදවීමද විදේශ සේවය දේශපාලනීකරණයට අදාළ වෙනත් උදාහරණයකි.
හමුදා අනුයුක්තකයින් සඳහා වන යුද හමුදා විභාගයෙන් කෙටි ලැයිස්තු ගතකළ පිරිස් එසේ සුදුසුකම් ලැබුයේ කිනම් පදනමක් නිසාද යන්න හා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය එම කෙටි ලැයිස්තුගත පිරිස අතරින් දෙදෙනෙකු තෝරා ගත්තේ කිනම් පදනමකින් යන්නද ස්වෙච්ඡාවෙන් හෙළිදරව් කිරීම මෙම අවස්ථාවේදී ඉතා වැදගත්ය. ඒ තෝරාගත් පිරිස අතර සිටින ආරක්ෂක නියෝජ්‍ය ඇමතිවරයාගේ මස්සිනා වන බි්‍රගේඩියර් අරුණ රොද්‍රිගු ඒ සඳහා ඇත්තටම සුදුසුකම් ලබා සිටිනවා නම් සම්පූර්ණ තොරතුරු නැති තත්වය තුළ ඔහුට අසාධාරණයක් සිදුවන නිසාය. මන්ද අප පෙර සඳහන් කළ පරිදිම සුදුසුකම් තිබෙන පිරිස් දේශපාලන ඥාතීත්වය නිසා අසාධාරණයට ලක් නොවිය යුතු බැවිනි. එමෙන්ම ආණ්ඩුවට එම තනතුරු සඳහා පත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් දේශපාලන වුවමනාවක් නොතිබුණේ නම් එහිදීත් ආණ්ඩුවට අසාධාරණයක් සිදුවන බැවිනි.
ඒ නිසා පාකිස්තානයට හා චීනයට හමුදා අනුයුක්තිකයින් පත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් සිදුවූයේ හෝ සිදුවුණේ කුමක්ද යන්න පිළිබඳව මෙන්ම අනෙකුත් රටවල එම තනතුරු සඳහා තෝරා ගත්තේ කෙසේද යන්න ප්‍රසිද්ධියට පත්කිරීමේ වගකීම ඇත්තේ ආණ්ඩුව පාර්ශ්වයටය. මන්ද ඔවුන් පැවති ආණ්ඩුවලින් වෙනස් බව පෙන්නුම් කළ හැක්කේ ඒ මගින් පමණක් වන නිසාය.
