ඉඩම් හිමිකම් දුන් උරුමය වැඩසටහන නවත්වයි
සාමාන්‍යයෙන් සතියකට වරක් පැවැත්වෙන අමාත්‍ය මණ්ඩල සාකච්ඡාවේදී ගත් තීරණ සම්බන්ධයෙන් මාධ්‍ය දැනුවත් කිරීමේ ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡාවක් පැවැත්වෙන අතර ඊට අමතරව අමාත්‍ය මණ්ඩල කාර්යාල වෙබ් අඩවියේ හා රජයේ බැඅිගකන වෙබ් අඩවියේ එම තීරණ ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සිදුවේ. එහෙත් මෙතෙක් පැවති ආණ්ඩු සම්බන්ධයෙන් ගත් කල යථාර්ථය වූයේ අමාත්‍ය මණ්ඩල සාකච්ඡාවේදී ගනු ලබන සියලු තීන්දු තීරණ ඒ පිළිබඳ පවත්වන කැබිනට් මණ්ඩල ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡාවේදී මෙන්ම වෙබ් අඩවිවල පළකරන නිවේදනවලද සඳහන් කරන්නේ නැති බවය.
ජනතාවගෙන් කරුණු වසන් කිරීමේ එම පිළිවෙත ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවක් බලයට පත්වීමෙන් පසු අවසන් වේ යැයි සිතුවද එය එසේ නොවන බව මෙම ආණ්ඩුවද පෙන්නුම් කරමින් සිටියි.
ඒ සඳහා වන පළමු උදාහරණය ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුව පෙන්නුම් කරනු ලැබූ එක් අවස්ථාවක් වූයේ ව්‍යාපාරික ධම්මික පෙරේරාට අයත් හේලීස් ෆෙන්ටොස් සමාගමට මන්නාරම් දූපතේ මෙගාවොට් 50ක සුළං විදුලි බලාගාර ටෙන්ඩරය ලබාදීමේදීය. එම ටෙන්ඩරය ලබාදී තිබුණේ කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයක් මත වන අතර මෙම ආණ්ඩුව බලයට පත්වීමෙන් පසු ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති කිසිදු කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයක ඒ සම්බන්ධයෙන් සඳහන් කළේ නැත. ඒ සම්බන්ධයෙන් පසු අවස්ථාවක ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක ප්‍රකාශ කළේ ඉන්දියානු අදානි සමාගමේ සුළං බල විදුලි ව්‍යාපෘතියේ මිල වැඩි බවට අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේදී එයට සැසඳීමක් වශයෙන් හේලීස් ෆෙන්ටෝස් සමාගමට ලබාදුන් ව්‍යාපෘතිය ගැන කියමින්ය.
මන්නාරම් දූපතේ මෙගාවොට් 50ක එම සුළං විදුලි බල ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් වූ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියේදී මුල් අවස්ථාවේදී මෙන්ම අභියාචනා අවස්ථාවේදී ද ප්‍රසම්පාදන කමිටුව හා කැබිනට් මණ්ඩල සාකච්ඡා කමිටුව එය ලබාදෙන ලෙස නිර්දේශ කර තිබුණේ කිලෝවොට් එකක් සඳහා ඇමරිකානු ඩොලර් ශත 4.88 ක මිලක් ඉදිරිපත් කර තිබූ වින්ඩ්ෆෝස් සමාගමටය. එහෙත් මුල් අවස්ථාවේදීම ටෙන්ඩර් කොන්දේසි සපුරා නොතිබීම නිසා ඉවතට වීසි වූ හේලීස් ෆෙන්ටොස් සමාගමට කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයක් මත එය ලබාදී තිබුණේ කිලෝවොට් එකක් සඳහා ඇමරිකානු ඩොලර් ශත 4.65ක අඩුම මිලක් යැයි සඳහන් කරමින්ය.
මේ කියන්නට යන්නේත් තවත් එවැනි කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයක් සම්බන්ධයෙන්ය. මෙයද කැබිනට් මණ්ඩල තීරණ වශයෙන් මෙතෙක් ප්‍රකාශයට පත්වී නැත. අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයක් වශයෙන් එය 2025.02.14 දින සහිතව ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ කෘෂිකර්ම, පශු සම්පත්, ඉඩම් සහ වාරිමාර්ග අමාත්‍ය වශයෙන් කේඩී ලාල් කාන්තය. එහි මාතෘකාව වශයෙන් සඳහන් කර ඇත්තේ, ‘ඉඩම් අවසරපත්‍ර හා දීමනාපත්‍ර ලාභීන්ට රජයේ ඉඩම්වල පරම අයිතිය ලබාදීම සඳහා නිදහස් දීමනා පත්‍ර ලබාදීමේ වැඩසටහන නැවත සමාලෝචනය කිරීම’ යන්නය.
එම කැබිනට් මණ්ඩල සංදේශයේ පසුබිම වශයෙන් සඳහන් කර ඇත්තේ 2024 වර්ෂයේ අයවැය යෝජනා මගින් ඉදිරිපත් කළ, 2024 වර්ෂයේදී ආරම්භ කොට වසර කිහිපයක් තුළ සම්පූර්ණයෙන්ම නිම කිරීමට යෝජිත වූ රජයේ ඉඩම් සින්නක්කරව ලබාදීමේ ‘උරුමය වැඩසටහන’ ක්‍රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධවයි. ඒ සඳහා හිටපු සංචාරක හා ඉඩම් අමාත්‍යවරයා විසින් ඉඩම් අවසර පත්‍ර හා දීමනා පත්‍රලාභීන්ට රජයේ ඉඩම්වල පරම අයිතිය ලබාදෙන ‘උරුමය වැඩසටහන’ මැයෙන් අංක 23/2379/615/067 සහිත 2023.12.06 දිනැතිව අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයක් ඉදිරිපත් කර තිබූ බවත්, ඒ සඳහා 2023.12.11 දිනැතිව අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය ලැබී ඇති බවත් සඳහන් කර ඇත.
එම වැඩසටහන යටතේ මේ වනවිට පරම අයිතිය සහිත ප්‍රදානපත්‍ර 18373ක ප්‍රමාණයක් ප්‍රතිලාභීන්ට නිකුත් කර ඇති බවත්, 4000කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ ප්‍රතිරූ අත්සන් තැබීමෙන් අනතුරුව ඉඩම් කොමසාරිස් භාරයේ ඇති බවත් සඳහන් කර ඇත.
‘ඉඩම් සංවර්ධන ආඥා පනත යටතේ ගොවි පන්තිය වෙනුවෙන් දීමනා පත්‍ර ලබාදී ඇත්තේ අදාළ අවම බෙදුම් සීමාවන්ට යටත්ව නේවාසික හා ජන ජීවිතය පවත්වා ගනිමින් කෘෂි කර්මාන්තය නඟා සිටුවීම පෙරදැරිකරගෙන වන අතර, පෙර කී වැඩසටහන මගින් එකී සීමා සියල්ල ඉවත් කර එම දේපල සඳහා රජයේ ඉඩම් ආඥා පනත මත පරම අයිතිය සහිත ප්‍රදානපත්‍ර ලබාදීමට කටයුතු කර ඇත.’ යනුවෙන් සඳහන් කරමින් එහි ඇති භයානක බව ලාල් කාන්ත ඇමතිවරයා සිය කැබිනට් සංදේශය මගින් පෙන්වා දී ඇත.
එම ‘උරුමය වැඩසටහන’ මගින් පරම අයිතිය සහිත ප්‍රදානපත්‍ර නිකුත් කිරීම තුළ විශේෂයෙන්ම ඉඩම් සංවර්ධන ආඥා පනත යටතේ බැහැර කරන ලද මඩ ඉඩම්, එනම් කුඹුරු ඉඩම් සහ ගොඩ ඉඩම් ලෙස කෘෂිකාර්මික කටයුතු සඳහා බැහැර කරන ලද ඉඩම් කොටස් එකී ප්‍රදානපත්‍රලාභීයාගේ කැමැත්ත හෝ මනාපය පරිදි අවම බෙදුම් සීමා නොසලකා කොටස්වලට බෙදීමේ හැකියාව ඇති බව ඔහු අවධාරණය කර ඇත.
තවද එලෙස ගොවි පන්තිය වෙත කෘෂිකාර්මික කටයුතු සඳහා බැහැර කරන ලද ඉඩම් කොටස්වලට කොන්දේසි විරහිතව පරම අයිතිය ලබාදීම නිසා ඉඩම් කොටස් කුඩා ප්‍රමාණයේ ඉඩම් කැබලිවලට වෙන්වීම හා ගොවි පන්තියෙන් බැහැරවීමේ අවදානමක් මතු වන බවද, ඒ නිසාම සමාජීය, ආර්ථිකමය හා සංස්කෘතිකමය ගැටලු ඇතිවීමේ හැකියාව වැළැක්වීම සඳහා එම අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශය ඉදිරිපත් කරනු ලබන බවද එහි වැඩිදුරටත් සඳහන් කර ඇත.
එම සින්නක්කරව ඉඩම් ලබාදීමේ වැඩසටහන කඩිනම් වැඩසටහනක් ලෙස නිසි අධ්‍යයනයකින් තොරව ක්‍රියාත්මක කිරීම හේතුවෙන් ඉඩම් සංවර්ධන ආඥා පනත මගින් බලාපොරොත්තු වූ ගොවි පන්තිය වෙනුවෙන් ඉඩම් ලබාදී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තය සුරක්ෂිත කරමින් ඔවුන්ගේ ජීවන තත්වය උසස් කරලීම සඳහා වන අරමුණු විතැන් වී ඇති බවද, ඒ තුළින් නුදුරු අනාගතයේදී ආර්ථික, සමාජීය හා සංස්කෘතික වශයෙන් ගැටළු ඇති වීමේ අවදානම බැහැර කළ නොහැකි බවද, එබැවින් මේ සම්බන්ධව නිසි අධ්‍යයනයක් සිදු කිරීම හරහා වඩා තිරසාර ආකාරයෙන් කෘෂිකාර්මික ජන ජීවිතය සුරක්ෂිත කරමින් වර්තමානයට ගැලපෙන පරිදි අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ හැකියාව පවතින බවද සාධාරණීකරණය යටතේ එම කැබිනට් සංදේශයේ සඳහන් කර ඇත.
ඒ අනුව එම කැබිනට් සංදේශයෙන් නිර්දේශ කර ඇත්තේ, එම වැඩසටහන සමාලෝචනය කර නිර්දේශ ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා 09 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත විද්වත් කමිටුවක් පත් කිරීමටයි.
ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ හසල දැනුමක් ඇති විද්වත් විශ්‍රාමික නිලධාරීන් 03ක් (ඉන් අයෙකු සභාපති), ඉඩම් කොමසාරිස් ජනරාල් (ලේකම් හෝ කැඳවුම්කරු), කෘෂිකර්ම, පශු සම්පත්, ඉඩම් සහ වාරිමාර්ග අමාත්‍යාංශයේ (ඉඩම් අංශයේ) ශ්‍රී ලංකා පරිපාලන සේවයේ විශේෂ ශ්‍රේණියේ හෝ 1 වන ශ්‍රේණියේ නිලධාරියකු, ක්ෂේත්‍රයට සම්බන්ධ විෂයය පිළිබඳ අවබෝධයක් ඇති ප්‍රවීන නිලධාරීන් දෙදෙනෙකු, පළාත් ඉඩම් කොමසාරිස්වරුන් අතුරින් තෝරා ගන්නා ලද පළාත් ඉඩම් කොමසාරිස්වරයකු, ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන් අතුරෙන් තෝරාගන්නා ලද ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයකු වශයෙන් එම විද්වත් කමිටුව සමන්විත වේ.
කමිටුවේ කාර්යභාරය කෘෂිකර්ම, පශු සම්පත්, ඉඩම් සහ වාරිමාර්ග අමාත්‍යාංශ ලේකම් විමසා ඉඩම් කොමසාරිස් ජනරාල් විසින් සකස් කිරීම, අදාළ කමිටුව ක්ෂේත්‍ර නිරීක්ෂණ, සම්මුඛ සාකච්ඡා, මහජන අදහස් විමසීම්, සිද්ධි අධ්‍යයන ආදී සියලු ආකාරවලින් තොරතුරු ලබාගැනීම, වාර්තාව කමිටුව පත්කර ලිත් මාසයක කාලයක් තුළ ලබාදීම, එම වාර්තාවේ නිර්දේශ ලැබී ඒ සඳහා අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය ලැබෙන තෙක් දැනට ක්‍රියාත්මක උරුමය වැඩසටහනේ ඉදිරි කටයුතු තාවකාලිකව අත්හිටුවීම ඒ යටතේ වැඩිදුරටත් ඉල්ලා ඇති අනුමැති වේ.
මෙවැනි තීරණයක් ගැනීම සඳහා ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවට හේතු වන්නට ඇත්තේ රජයේ ඉඩම් සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් මීට පෙර සිටි ස්ථාවරය විය හැකිය. රජයේ ඉඩම් අයිතිය ජනතාවට ලබාදීමේදී ඒවා විකිණීම මගින් බහු ජාතික සමාගම් හා විදේශිකයන්ගේ අතට එම ඉඩම් පත්වන බවට වන දැඩි මතයක් ඔවුන් මීට පෙර දැරීම එයට හේතුවය.
මෙම උරුමය වැඩසටහන සඳහා පළමු අමාත්‍ය මණ්ඩල තීරණය 2023.12.11 දින පසුගිය ආණ්ඩුව විසින් ගෙන තිබූ අතර ඒ සම්න්ධයෙන් වන කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයේ උද්ධෘතය වශයෙන් සඳහන් කර තිබුණේ,
‘ඉඩම් අවසර පත්‍ර හා දීමනාපත්‍රලාභීන්ට රජයේ ඉඩම්වල පරම අයිතිය ලබාදෙන ‘උරුමය වැඩසටහන’ යනුවෙනි.
කැබිනට් මණ්ඩල තීරණය යටතේ එය විස්තර කර තිබුණේ මෙසේය.
‘ඉඩම් සංවර්ධන ආඥා පනත යටතේ අවසරපත්‍ර හා දීමනාපත්‍ර ලබාදී ඇති ගොවි ජනතාව ප්‍රමුඛ මහජනතාවට තමන් භුක්ති විඳින හෝ සංවර්ධනය කරන ලද ඉඩම් සඳහා පරම අයිතිය නොමැති වීමෙන් අදාළ භූමිය මානව සහ සංවර්ධන අවශ්‍යතාවන්ට යොදා ගැනීමේදී විවිධ ගැටලුවලට මුහුණ පෑමට සිදුවී ඇත. එබැවින්, එම ගැටලු අවමකර ගැනීම සඳහා එවැනි ඉඩම්වල පරම අයිතිය ගොවි ජනතාව ප්‍රමුඛ මහජනතාවට ලබාදීම පිණිස පවතින නීතිමය රාමුව තුළ අවශ්‍ය පියවර ගැනීමට සහ 2024 වර්ෂය ආරම්භයේදී එකී වැඩපිළිවෙල ආරම්භ කර වසර කිහිපයක් තුළ සම්පූර්ණයෙන්ම නිම කිරීමට හැකි වන පරිදි ‘උරුමය වැඩසටහන’ නමින් වැඩසටහනක් ක්‍රියාත්මක කිරීම පිණිස 2024 අයවැය කතාවේදී ගරු ජනාධිපතිතුමා විසින් යෝජනා කරන ලදි. එම වැඩසටහන අදියර තුනක් යටතේ ක්‍රියාත්මක කිරීමට සැලසුම් කර ඇති අතර, එමඟින් පවුල් ලක්ෂ විස්සකට නේවාසික හා ගොවි බිම්වල අයිතිය ලබා දීමට අපේක්ෂා කරනු ලබයි. ඒ අනුව, අදාළ පියවර අනුගමනය කරමින් ඉඩම් සංවර්ධන ආඥා පනත යටතේ අවසරපත්‍ර හා දීමනාපත්‍ර ලබාදී ඇති ඉඩම් කොටස් සඳහා රජයේ ඉඩම් ආඥා පනතේ 2 වගන්තිය යටතේ පරම අයිතිය සහිත ප්‍රදාන පත්‍රයක් නිකුත් කිරීම පිණිස සංචාරක හා ඉඩම් අමාත්‍යතුමා ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදි.’
එම කැබිනට් මණ්ඩල තීරණය තවදුරටත් පුළුල් කරමින් 2024.02.12 දින තවත් අමාත්‍ය මණ්ඩල තීරණයක් ගෙන තිබූ අතර ඒ ‘ඉඩම් අවසරපත්‍ර හා දීමනාපත්‍රලාභීන්ට රජයේ ඉඩම්වල පරම අයිතිය ලබාදෙන ‘උරුමය වැඩසටහන’ ශ්‍රී ලංකා මහවැලි අධිකාරිය විසින් මහජනතාව වෙත ලබාදී ඇති ඉඩම් සඳහා අදාළ කර ගැනීම’ යනුවෙනි. එය විස්තර කර තිබුණේ මේ ආකාරයටය.
‘ඉඩම් අවසරපත්‍ර හා දීමනාපත්‍රලාභීන්ට රජයේ ඉඩම්වල පරම අයිතිය ලබාදෙන ‘උරුමය වැඩසටහන’ ක්‍රියාත්මක කිරීම පිණිස අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් 2023.12.11 දින පැවති රැස්වීමේදී අනුමැතිය ලබාදී ඇත. ඒ අනුව, සංචාරක හා ඉඩම් අමාත්‍යාංශය විසින් දැනට ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන වැඩසටහනට අනුගතව, ශ්‍රී ලංකා මහවැලි අධිකාරිය විසින් මහජනතාව වෙත ලබාදී ඇති ඉඩම්වලට අදාළවද ‘උරුමය වැඩසටහන’ ක්‍රියාත්මක කිරීම පිණිස වාරිමාර්ග අමාත්‍යතුමිය ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදි.’
මේ මගින් පෙන්නුම් කරන කරුණ වනුයේ රජයේ ඉඩම් සින්නක්කරව ලබාදීමේ පසුගිය ආණ්ඩුවේ උරුමය වැඩසටහන නැවැත්වීමට හා ඒ සම්බන්ධයෙන් යළි සමාලෝචනය කරන්නට වත්මන් ආණ්ඩුවේ කැබිනට් මණ්ඩලය මෙතෙක් ප්‍රසිද්ධියට පත්නොකළ තීන්දුවක් ගෙන ඇති බවයි. එකී සමාලෝචන කටයුතු සඳහා කමිටුවක්ද පත්කර ඇති බවයි.
ටෙන්ඩර් වැනි ව්‍යාපාරික ගනුදෙනුවක්ද නොවන මෙම කැබිනට් මණ්ඩල තීරණය ප්‍රසිද්ධියට පත්නොකර හොර රහසේ තබාගැනීමට ආණ්ඩුවට වුවමනා වී ඇත්තේ ඇයි? සලකා බැලිය යුතු කරුණ වන්නේ එයයි. බොහෝ විට මෙම කැබිනට් මණ්ඩල තීන්දුව ඉදිරි පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධාවක් ලෙස ආණ්ඩුව සිතූ නිසා විය හැකිය. මන්ද එම උරුමය වැඩසටහනින් සින්නක්කර ඉඩම් අයිතිය ලබා ගැනීමට සිටි පිරිස ලක්ෂ සංඛයාවක් නොව දශ ලක්ෂ සංඛ්‍යාවක් බව ඒ සම්බන්ධයෙන් මීට පෙර ඉදිරිපත් කර ඇති කැබිනට් මණ්ඩල සංදේශ මගින් හෙළිවන නිසාය.
