අපට ඕනෑ පර්චස් 20ක්

මලයහ දෙමළ ජනයාගේ නිවාස ප්‍රශ්නයට විසඳුමක් ලෙස එම ප්‍රදේශවල තට්ටු නිවාස ඉදිකළ යුතු බවට නාගරික සංවර්ධන, ඉදිකිරීම් හා නිවාස සංවර්ධන අමාත්‍ය අනුර කරුණාතිලක සහ වැවිලි සහ ප්‍රජා යටිතල පහසුකම් අමාත්‍ය සමන්ත විද්‍යාරත්න පවසා තිබිණි.

2025 වර්ෂය තුළ වතු ජනතාවට නව නිවාස 4,350ක් ඉදිකරන බවත් වතු ජනතාවගේ යටිතල පහසුකම් දියුණු කර ඔවුන් දිළිඳු බවින් මුදවාගැනීම රජයේ අරමුණ වී ඇති බවත් ඔවුන් පවසා තිබිණි. මීට පෙර වතු ජනතාවට කියා නිවාස ඉදිකර ලබාදී තිබුණේ දේශපාලන හිතවත්කම් මත බවත්, නව රජය යටතේ මෙම නව නිවාස ලැබිය යුතුම වතු ජනතාවට පමණක් ලබාදෙන බවත් විද්‍යාරත්න මහතා පවසා තිබිණි.

ජන සංගණනවලට අනුව මෙරට නිවාස හිමිකාරිත්වය ගත් විට ජාතික වශයෙන් එය 83.75%ක් බවත් එය වතු ආශ්‍රිතව 5.6%ක් පමණක් බවත් මේ තත්ත්වය තුළ වතු ජනතාව දිළිඳු බවින් මුදවා නිවාස ප්‍රශ්නයට කඩිනම් විසඳුම් ලබාදීම අරමුණ බවත් කියා සිටි අමාත්‍යවරයා ඉන්දීය ආධාර මත ඉදිකෙරෙන නිවාස දසදහසෙන් නිවාස 1300ක් ඉදිකර අවසන් බවත්, 2025 වර්ෂය අවසන් වීමට පෙර නිවාස 4,350ක් ද, 2026 වර්ෂය තුළ තවත් 4,350ක් ද ඉදිකර වතු ජනතාවට එම නිවාස ලබා දෙන බවත් පවසා තිබිණි.

ජනාධිපතිවරයාගේ ප්‍රකාශය

2024 වර්ෂයේ අගෝස්තු 14 දින සිරස රූපවාහිනියේ වැඩසටහනකට ඉදිරිපත් වූ ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගෙන්, එම වැඩසටහන මෙහෙය වූ නිවේදකයා මලයහ දෙමළ ජනතාවගේ නිවාස ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්නයක් අසන අතර එයට පිළිතුරු ලබා දෙමින් ‘කඳුකරයේ පවුල් ලක්ෂ එකහමාරක් ඉඩම් කෑල්ලක් නැතිව ඉන්නවා. පවුලකට පර්චස් 6 ගානේ පර්චස් ලක්ෂ 9ක ඉඩම් අවශ්‍යයි. මධ්‍යම කඳුකරයට මෙවැනි දැවැන්ත ඉඩම් ලබාදීමේ බලපෑම අපට බලන්නට සිදුවෙනවා. මධ්‍යම කඳුකරයේ මෙම ඉඩම් ලබා ගත හැක්කේ කොතැනින්ද, ඔබට නිවාස සඳහා එවැනි ඉඩම් විශාල ප්‍රමාණයක් ලැබුණු විට ඇති විය හැකි ගැටලු මොනවාද? අපිට උස් ගොඩනැගිලිවලට යන්න බැහැ.” ජනාධිපතිවරයා පවසා තිබිණි.

ජනාධිපතිවරයා බලයට පත්වීමට පෙර මලයහ ජනතාවට ලබා දුන් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයේ මලයහ ජනතාවගේ ඉඩම් ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ප්‍රකාශයක් ඇතුළත් වී තිබිණි.

ඉතිහාසය

මේ වන විට වතුකරයේ ජනාවාසකරණයට වසර 200ක් ගත වී ඇත. ලංකාවේ ආර්ථිකයට සුවිශේෂී දායකත්වයක් දක්වන මලයහ දෙමළ ජනතාව අදටත් ජීවත්වන්නේ එදා බි්‍රතාන්‍ය පාලන සමයේ ඉදිකරන ලද ලැයිම් කාමර තුළය. වතු ආර්ථිකය යහපත් කාල වකවානු තුළ වූවත් වතු කම්කරුවන් සදහා වාසස්ථාන සැපයීමට පාලකයන් දක්වන ලද්දේ අඩු සැලකිල්ලකි. විදේශික වතු හිමිකරුවන් විසින් 10’ං12 ½’ ප්‍රමාණයේ ලැයිම් කාමර ඉදි කරන ලද්දේ පිරිමි කම්කරු ශ්‍රමිකයන් වෙනුවෙනි. ඔවුනට කලත්‍රයා එක්වූ පසු ඒවා නිවාස බවට පත්විය. 2012 ජන හා නිවාස සංගණනයට අනුව වතු අංශයේ නිවාස ඒකක ප්‍රමාණය 227,362 ක් වූ අතර මුළු‍ ජනගහනය 901,647 කි. වතුකරයේ ජනතාව සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු පවත්වා ගෙන යනු ලබන්නේ ඒ ඒ වතු මට්ටමින් ය. වතු මට්ටමින් කරන ලද සමීක්ෂණවලට අනුව වතුකරයේ නිවාස ඒකක 160,000 ක් ලැයිම් කාමර හා සේවා පහසුකම් නොමැති තාවකාලික නිවාස ලෙස ගණන් බලා ඇත. ඒ ආශ්‍රිතව පදිංචි ජනගහනය 640,000 කට වඩා අධිකවේ. එම ලැයිම් කාමරවලින් බහුතරය ද ජීවත් වීමට නුසුදුසු ලෙස අබලන් තත්වයේ පවතින ඒවාය.

1972 ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ කොමිෂන් සභා පනත ක්‍රියාත්මක වීමත් සමග එතෙක් පුද්ගලික සමාගම් සතුව තිබූ වැවිලිකරය රජය සතුකරන ලද අතර, රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාව හා ජනතා වතු සංවර්ධන මණ්ඩලය යන රාජ්‍ය ආයතනවලට ඒවායේ කළමනාකාරිත්වය පැවරිණි. 1992 වතු ජනතාකරණය වනතෙක් වතුකරයේ නිවාසකරණය වතු කළමනාකාරිත්වයේ වගකීමක් වී තිබිණි. වතුකරයේ නිවාස ප්‍රශ්නයට පැහැදිලි විසඳුමකින් තොරව ක්‍රමවත් සුභසාධක වැඩසටහනක්ද සකසා ගත නොහැකි බව තේරුම් ගත් රජය වතු ප්‍රජාවගේ ජීවන තත්වය නගා සිටුවීමේ අරමුණින් 1994 වසරේ වතු නිවාස වෙනුවෙන් අලු‍ත් නියෝජ්‍ය අමාත්‍යාංශයක් පිහිටුවන ලදි.

අපෙන් අහන්න

වතු ජනතාවගේ ඉඩම් අයිතිවාසිකම දිනාගැනීම සඳහා වූ ව්‍යාපාරය වෙනුවෙන් අදහස් දක්වමින් එස්.ටී. ගනේෂලිංගම් මහතා මෙසේ පැවසීය.

‘මලයහ දෙමළ ජනතාවගේ දාඩිය මහන්සියෙන්, ශ්‍රමයෙන් ලංකාවට විදේශ විනිමය ගෙනල්ලා තියෙන්නේ. ලංකාවේ බලයට පත්වෙලා හිටපු ආණ්ඩු ලංකාව සංවර්ධන කරලා තියෙන්නේ අපේ ජනතාව නිසා. ඒත් අපේ ජනතාවට මේ රටේ ඉඩම් අයිතියත් අහිමිවෙලා තියෙනවා. ඉඩම් අහිමි වීම නිසා, මලයහ දෙමළ ජනතාවට නිවසක ලිපිනයක්වත් නැහැ. ලැයිම් කාමරයකට ලිපිනයක් ලබා ගන්නත් අපිට සටන් කරන්න සිදු වුණා. අපි කොතරම් රට වෙනුවෙන් මහන්සි වුණත්, අපිට මේ රටේ කිසිම දෙයක අයිතියක් නැහැ. චන්දිකා මැතිනියගේ ආණ්ඩුව කාලේ මලයහ දෙමළ ජනතාවට නිවාස හදාගන්න කියා, ණයක් ලබා දීලා, ණය ගෙව්වාට පස්සේ ඒ නිවාස ජනතාවට ලබා දෙනවා කියා කිව්වා. ඒත් පොලියත් එක්ක ණය ගෙවා අවසන් කළත්, තවමත් මිනිස්සුන්ට ඒ ගෙවල්වල ඔප්පු ලබා දීලා නැහැ. යහපාලන ආණ්ඩුවෙන් ලබා දුන්න නිවාසවලත් විවිධ අඩුපාඩු තිබුණා. යහපාලන ආණ්ඩුව පර්චස් 1.25 මහල් නිවාස මිනිස්සුන්ට හදලා දුන්නා. අපි ඒ මහල් නිවාස සෑදීමට විරෝධය දක්වමින් විරෝධතා කරලා, යහපාලන ආණ්ඩුවේ මහල් නිවාස ව්‍යාපෘතිය නැවැත්තුවා. පර්චස් 1.25ක පවුලකට ජීවත් වෙන්න පුළුවන්ද? මේ ආණ්ඩුව බලයට පත්කරන්නත් මලයහ දෙමළ ජනතාව ගොඩක් මහන්සි වුණා. අපේ ඉඩම් අයිතිය ලබා දෙනවා කියා ජනාධිපතිවරයා අපිට පොරොන්දු වුණා,. ඒ විශ්වාසය මතයි අපි ඡන්දය දැම්මේ. අපි හිතුවේ වත්මන් ආණ්ඩුව හරි දුන්න පොරොන්දු ඉෂ්ට කරයි කියලා. ඒත් ආණ්ඩුව අපේ ඉඩම් අයිතිය තහවුරු කරනවා වෙනුවට කියන්නේ අපිට මහල් නිවාස ලබා දෙනවා කියලා. අපේ ජනතාවට මහල් නිවාස ඕනෑ නැහැ. ඇයි ආණ්ඩුව අපෙන් අහන්නේ නැත්තේ අපිට ඕනෑ මොනවාද කියලා. මේ විදියට මිනිස්සුන්ට මහල් නිවාස හදලා දෙන්න කියලා ආණ්ඩුව දැඩි තීරණයක ඉන්නවා නම් අපිත් පාරට බැහැලා විරෝධතා කරන්න ලෑස්තියි.’

සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරි එම් ප්‍රදීපන් මලයහ දෙමළ ජනතාවගේ නිවාස සම්බන්ධයෙන් අප කළ විමසීමේදී මෙසේ අදහස් දැක්වීය. ‘මීට කලිනුත් යහපාලන ආණ්ඩුව කාලේ පුස්සැල්ලෑව, වටවල සහ රොසීටා ප්‍රදේශවල මහල් නිවාස ගණනාවක් හදලා මිනිසුන්ට දුන්නා. ඒක ඒ තරම් සාර්ථක වැඩක් නෙවෙයි. මහල් නිවාස කිව්වාම මිනිස්සුන්ට හිතෙන්නේ ආණ්ඩුව හදන්න ලෑස්ති වෙන්නේ අපි කොළඹ දකින තට්ටු නිවාස කියලා. ඒත් කඳුකරයේ ජනතාවට යහපාලන කාලේ හදලා දුන්න මහල් නිවාස ලයිම් කාමරයක ස්වභාවයමයි. කිසි වෙනසක් නැහැ. ලයිම් කාමරයක් උඩ තවත් ලයිම් කාමරයක් හදලා වගේ. ඒ ගෙවල්වල මිනිස්සුන්ට ජීවත් වෙන්න ඉඩ නැහැ. මරණයක් වුණාම ඒ මිනීපෙට්ටිය තියාගන්නවත් ඒ ගෙවල්වල ඉඩ නැහැ. කාලෙන් කාලෙට පත්වෙන ආණ්ඩු ඒ ගෙවල්වල ජීවත්වෙන මිනිස්සුන්ගෙන් කිසිම දෙයක් අහන්නේ නැතිව තමන්ට කැමති විදියට මිනිස්සුන්ගේ ජීවිත ගැන මේ විදියට තීරණ ගන්නකොට අහිංසක මිනිස්සුන්ගේ ජීවිත අනාථවෙලා යනවා. මීට කලින් පර්චස් 07 ගෙවල් හදලා දීලා තියෙනවා. ඒවා හැදුවේ කොහොමද කියලාවත් අපිට හිතාගන්න බැහැ. දඹේතැන්නේ, කඳු මුදුන්වල මිනිස්සු ගෙවල් හදලා තියෙන්නේ. අනෙක් එක ඒ ගෙවල්වලට යකඩ වහලවල් දාලා. උඩ ගෙදරින් ගලාගෙන එන වතුර ටික පහළ ගෙදරට ගලාගෙන එනවා. කිසිම සැලැස්මකට මේ ගෙවල් හදලා නැහැ. සමහර තැන්වලට යන්න පාරවල් නැහැ, වතුර නැහැ, විදුලිය නැහැ. කොටගල ප්‍රදේශයේ ඉන්දියන් ආධාර මත හදලා දුන්න ගොඩක් ගෙවල් මිනිස්සු අතහැරලා දාලා. ඒවාවල ජීවත්වෙන්න බැහැ. ඊට වඩා හොඳයි ඒ මිනිස්සු හිටපු ලයිම් කාමර.’

රෙඩ්ෆිල්ඩ් ජනතා මධ්‍යස්ථානයේ නීතිඥ රන්ජන් රාමලිංගම් අදහස් දක්වමින් මෙසේ පැවසීය.‘අපිව ලංකාවට අරගෙන ඇවිත් අවුරුදු 200ක් ගත වුණත්, මලයග දෙමළ ජනතාව ලංකාවේ වෙනත් ජාතීන් අතර තමන්ගේ ස්වඋත්සාහයෙන් ජාතියක් විදිහට ගොඩනගාගෙන ආවත්, සිංහල-බෞද්ධ ජාතිවාදී රාජ්‍යයක මූලිකවම ආර්ථික, සමාජ, දේශපාලන මට්ටමින් හැම අවස්ථාවේදීම පීඩාවට ලක්වෙනවා. මලයහ ජනතාවට ඉඩම් ලබාගැනීමට මුහුණ දෙන්න වෙන ගැටලුව අදටත් තියෙනවා. කිසිම ආණ්ඩුවක් මලයහ දෙමළ ජනතාවගේ ඉඩම් අයිතිය පිළිගන්න ලෑස්ති නැහැ. අඩුතරමේ අපේ ප්‍රශ්න ගැනවත් උනන්දුවක් දක්වන්නෙත් නැහැ. 1994දී, එවකට තිබුණු ආණ්ඩුව මලයහ ජනතාවට පර්චස් 7ක ගෙවල් දෙනවා කියලා රැවැට්ටුවා. දැන් බලයට පත්වෙලා ඉන්න එන්පීපී ආණ්ඩුව කරන්න යන්නෙත් අපේ මිනිස්සුන්ව රවට්ටන්න හදන එක. මලයහ දෙමළ ජනතාව අක්කර ගණං කිසිම ආණ්ඩුවකින් ඉල්ලන්නේ නැහැ. අපි ඉල්ලන්නේ අපිට ඉන්න, අපිට එළවළු‍ කොටුවක් දාගන්න ඉඩම් කෑල්ලක්. 2018 වර්ෂයේ ප්‍රකාශයට පත් කළ උඩරට නව ගම්මාන, යටිතල පහසුකම් සහ ප්‍රජා සංවර්ධන අමාත්‍යාංශයේ ක්‍රියාකාරී වාර්තාවට අනුව කඳුකර ජනතාවට අවශ්‍ය නිවාස සංඛ්‍යාව 186,298 ක්. 2024 වර්ෂයේදී පවුල් වැඩි වීමත් සමඟ ඒ ගණන ඉහළ යන්න පුළුවන්. වතුකරයේ මුළු භූමි ප්‍රමාණය හෙක්ටයාර 280,034ක්. (1972 න් පසු ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ නීති මගින් සිංහල ජනතාවට නේවාසික සහ වෙනත් අවශ්‍යතා සඳහා වතු ඉඩම් හෙක්ටයාර් ගණනාවක් බෙදා දී තියෙනවා), වගා නොකළ අතර භාවිතයට නොගත් ඉඩම් වැවිලි ඉඩම් හෙක්ටයාර 117,275ක් ලෙස වාර්තාවේ සඳහන් කරලා තියෙනවා. අපේ මිනිස්සු ඉල්ලන්නේ පර්චස් 20ක්. අපිට මහල් නිවාස ඕනෑ නැහැ. ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ පනතේ 3 වැනි වගන්තියට අනුව වතුකරයේ ජීවත් වන සෑම පවුලකටම පර්චස් 20 ක ඉඩමක් ලබා දීම සහතික කිරීමට පදනමක් තියෙනවා.’

මාධ්‍යවේදී සෙල්වරාජා රාජසේකර් අදහස් දක්වමින් මෙසේ පැවැසීය.
‘මේ ආණ්ඩුවට බලයට පත් කරන්න මලයහ ජනතාව ගොඩක් කැපවුණා. ඒ නිසාම කඳුරටින් ඡන්දය ඉල්ලපු, පරණ දේශපාලනඥයන් බොහෝ දෙනෙකුට පාර්ලිමේන්තුවට එන්න ඡන්ද මදි වුණේ. මේ ආණ්ඩුව මලයහ ජනතාවගේ ප්‍රශ්නවලට විසඳුමක් ලබා දෙයි කියන විශ්වාසය මතයි අපේ ජනතාව ආණ්ඩුවට ඡන්දය ලබා දුන්නේ. ඒත් මේ වෙද්දි මලයහ දෙමළ ජනතාවගේ දෛනික වැටුපට විසඳුමක් ලබාදෙන්නේ කොහොමද කියලාවත් ආණ්ඩුව කතා කරන්නේ නැහැ. මිනිස්සුන්ගේ ඉඩම් අයිතිය වෙනුවෙන් සෑහෙන්න කාලයක් අපි අරගල කළා. ඒත් අපේ අරගල කිසිම වැඩක් නැහැ වගේ, මුල ඉඳලා පටන් ගන්නයි මේ ආණ්ඩුව හදන්නේ. ආරුමුගම් තොන්ඩමන් මලයහ ජනතාවට ගෙනල්ලා, අසාර්ථක වුණ මහල් නිවාස ව්‍යාපෘතිය ආපහු මේ ආණ්ඩුව ගේන්න යන්නේ. අඩුම තරමේ ගෙවල්වල ජීවත් වෙන්න යන මිනිසුන්ගෙන්වත් අදහසක් අහන්නේ නැතිවයි ආණ්ඩුව මේ මහල් නිවාස හදනවා යැයි කියන්නේ. සජිත් ප්‍රේමදාස නිවාස සංවර්ධන අමාත්‍යවරයා විදියට හිටපු කාලේ අමාත්‍යාංශයෙන් වතු සමාගම්වලට ලබාදීලා තිබුණ ඉඩම් නැවත රජයට පවරාගෙන, මලයහ දෙමළ ජනතාවට නිවසක් සහිත පර්චස් 20ක ඉඩමක් ලබා දුන්නා. ඇයි මේ ආණ්ඩුවට ඒ වගේ ප්‍රතිපත්තියකට එන්න බැරි. අපි ආණ්ඩුවෙන් ඉල්ලන්නේ මලයහ ජනතාව එක්ක සාකච්ඡා කරන්න, ඒ මිනිස්සු වෙනුවෙන් වැඩ කරන මිනිස්සු එක්ක කතා කරන්න කියලා..’