නීතිඥ රංජිත් විජේනායක
නීත්‍යනුකූලව ලැබී ඇති අධිකාරී බලය සැලකුවොත් නිදහසින් පසු ලංකා ඉතිහාසයේ පැවති බලසම්පන්නම ආණ්ඩුව බිහිවී තිබේ. කෙසේවෙතත් ආණ්ඩුවක සැබෑ ශක්තිය එය සතු දේශපාලන ශක්තිය මිස මැතිවරණ අවස්ථාවල පවතින සමාජ මනෝවිද්‍යාත්මක තත්වයන් මගින් පෙන්නුම් කරන විශේෂ ස්වභාවයම යයි මම නොසිතමි. මෙම දේශපාලන ශක්තිය ආණ්ඩුව බිහි කිරීමට මෙන්ම පවත්වාගෙන යාමට ද එක සේ දායක විය යුතු ය. ඒ සඳහා ඓතිහාසික පිවිසීමක් සුදුසු යයි සිතමි.
සිංහල බෞද්ධ මධ්‍යම පංතිය, එහි දෘෂ්ටිවාදය හා ජවිපෙ
2019දී බිහිවූ ජාතික ජන බලවේගය 2022 අවසාන භාගය වන තෙක් බලවත් දේශපාලන බලවේගයක් බවට පත් නොවූවා පමණක් නොව ‘සියයට තුන’ යයි අවඥාවටද භාජනය විය.
එසේ වුවත් එහි දෘෂ්ටිවාදය විශාල සමාජ බලවේගයක දේශපාලන ස්වරූපය ගැනීමේ ශක්‍යතාවෙන් යුතු විය. එම සුවිශාල සමාජ බලවේගය වූයේ විවිධ ස්තරවලින් හෙබි සිංහල මධ්‍යම පංතියයි.
කලින් කලට යම් ස්වරූපමය වෙනස්කම් පැවතුණත්, සිංහල මධ්‍යම පංතියේ මෙම දෘෂ්ටිවාදය මූලික වශයෙන් සිංහල බෞද්ධ ජාතිකවාදී හරයකින් යුතු, සමාජවාදයේ ඇතැම් ලක්ෂණ ද, ලිබරල් වාදයේ අවස්ථාව අනුව අඩු වැඩිවන යම් මූලාංගද එල්ලා ගත් එකකි. කෙසේ වෙතත් එය රාජ්‍ය දෘෂ්ටිවාදය බවට පත්වීම නිසා ලංකාවේ දේශපාලනයේදී සුජාතභාවය මනින මානකයක්ද විය.
මෙම දැවැන්ත සමාජ බලවේගය දිනා ගැනීමේ වැදගත්කම ගැන විජේවීර පවා මුලසිටම අවබෝධයෙන් සිටියේය. එය මාක්ස්වාදී කතිකාව තුළ සූත්‍රගත කළේ නිර්ධන පංතියේ නායකත්වය යටතට මධ්‍යම පංතිය එකතුකර ගැනීමක් ලෙසය. කෙසේ වෙතත් ශ්‍රීලනිපය හා යූඑන්පිය සිංහල මැද පංතීන්හි දෘෂ්ටිවාදයට අනුගතව කටයුතු කරමින් එහි මූලික කොන්දේසි කඩ නොකරනතාක් දුරට අනෙකෙකුට බරපතළ මැදිහත්වීමක් කළ නොහැකි විය. එසේ වුවත් පක්ෂය ඉදිරිපත් කරන සටන් පාඨ මධ්‍යම පංතියේ අපේක්ෂාවන්ට, මනෝභාවයන්ට ගැළපෙන සේ සිංහල බෞද්ධ ජාතිකවාදයේ වාම ස්වරූපය වශයෙන් ඉදිරිපත් කෙරුණි. රාජ්‍ය බලය තම ඉලක්කය වශයෙන් කවදත් සැලකූ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සාමකාමී හෝ ප්‍රචණ්ඩ කවර වාතාවරණයකදී වුවද මෙම සිංහල මධ්‍යම පංතියේ වැදගත්කම අඩුවෙන් සැලකුවේ නැත.
71 කැරැල්ලෙන් පසුව 1977 දී නැවත දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වය ඇරඹූ ජවිපෙට කේඩර පක්ෂයක් ගොඩ නැගුවත් දේශපාලන බලවේගයක් වශයෙන් සිංහල මධ්‍යම පංතීන් අතර කැපී පෙනීමට හැකිවූයේ 1983න් පසු පක්ෂ තහනම පැවති කාලය තුළ, දෙමළ සටන්කාමී ව්‍යාපාරයට ප්‍රතිචාරාත්මකව අලුතෙන් පිබිදුණු සිංහල ජාතිකවාදී ව්‍යාපාරයේ පසුබිම තුළ ඊට ගැළපෙන දෘෂ්ටිවාදී හා දේශපාලන ස්ථාවර යටතේ ක්‍රියාකාරි වීමේදීය. 1985 සිට 1987 දක්වා දෘෂ්ටිමය වශයෙන් පක්ෂය සූදානම් කළ එයට, 1987 ඉන්දියානු මැදිහත්වීමේ සිට 1990 දක්වා රාජ්‍ය බලය ලබා ගැනීමට සන්නද්ධ ක්‍රියාමාර්ගයට එළඹුණේ ජේආර් ආණ්ඩුව එකී රාජ්‍ය දෘෂ්ටිවාදයේ කොන්දේසි කඩකර ඇති අවස්ථාවකය. 1987-88 අවධියේ සිංහල මධ්‍යම පංතිය සිටියේ ජවිපෙ නායකත්වයෙන් යුතු ශ්‍රීලනිප ඇුතුළු දේශපාලන හවුල සමගය.
එකී දෘෂ්ටිවාදයේ රාමුව තුළම ආර්. ප්‍රේමදාස ගත් දේශපාලන ක්‍රියාමාර්ග සහිත වාතාවරණයක් තුළ, තමන් දේශපාලන වශයෙන් හුදකලා බලවේගයක් බවට පත්වෙමින් තිබෙන බව වටහා නොගෙන, රාජ්‍ය බලය ලබා ගැනීමේ පැවති ක්‍රියාමාර්ගය අතහැරීමට ප්‍රමාදවූ ජවිපෙට 1989 දෙවන භාගයේදී මහා විනාශයකට මුහුණදීමට සිදුවිය.
1994 සිට සෝමවංශ නායකත්වය යටතේ නැවත සංවිධානගතව, පවතින දේශපාලන හා ව්‍යවස්ථාමය රාමුව තුළ දේශපාලන කටයුතු ඇරඹූ ජවිපෙ රාජ්‍ය බලය සඳහා සමාජවාදය හා ජාතිකවාදය මූලික වශයෙන් අඩංගු වූ ලිබරල්වාදය අඩු අනුපානයක් වූ දෘෂ්ටිවාද රාමුවක් තුළ ක්‍රියාකළේද මූලික වශයෙන් සිංහල බෞද්ධ මධ්‍යම පංතිය ඉලක්ක කර ගෙනය. 2004 දී හා 2005 දී සිංහල මධ්‍යම පංතියේ බොහෝ කොටස් එදා පැවති මැතිවරණවලදී සංවරණ හා තුලනමය ප්‍රතිකර්මයක් වශයෙන් ජවිපෙ නියෝජිතයන්ට මුල් මනාප දුන්හ.
සටන්කාමී සිංහල නියෝජිතයා වශයෙන් ජවිපෙ හිමිකරගත් ස්ථානය ක්‍රමයෙන් දියවී මහින්ද රාජපක්ෂ 2006 සිට 2009 දක්වා අනුගමනය කළ දැඩි යුදමය ක්‍රියාමාර්ගය සාර්ථකවී, සිංහල මධ්‍යම පංතිය තුළ වීරයා බවට පත්වූයේ රාජපක්ෂවාදයකුත් බිහි කරමිනි. 2006 සිට 2022 දක්වාම සිංහල මධ්‍යම පංතිය මැතිවරණවලදී විකල්පයක් ලෙස ජවිපෙ නොසැලකීය.
2015 දී රාජපක්ෂ පාලනය තුළ දූෂණය, නාස්තිය හා රාජපක්ෂ පාලනය තුළ ගොඩනැගුණු නව ප්‍රභූන්ගේ සංස්කෘතිය ගැන නොසතුටට පත් ඇතැම් මධ්‍යම පංතික කොටස් ලිබරල්වාදී පෙනුමක් සහිත එජාපය ප්‍රමුඛ යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට ගෙන ආවත් නාගරික ජන කොටස් හා සුළු ජනයාගේ සහාය මත ගොඩනැගුණ එයට පොරොන්දු වූ ලිබරල් ප්‍රතිසංස්කරණ, ජාතික ගැටලුව විසඳීමේ ක්‍රියාමාර්ග ආදිය සැපිරීමට නොහැකි වූයේද සිංහල සමාජය තුළ දේශපාලන පිටුබලය නොමැතිවීම නිසාය.
2015දී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ නායකත්ව පෙරළිය (සෝමවංශ වෙනුවට අනුර කුමාර) පසුබිමේ, යුද ජයග්‍රහණයෙන් කලකට පසු දේශපාලන කරළියේ සිංහල සටන්කාමී ජාතිකවාදයේ දැඩිබව අඩුවීම, රාජපක්ෂවරුන්ට හිමි ස්ථානය තරමක් පිරිහී තිබීම හා සමාජවාදය හා ජාතිකවාදය යන මූලාංගවල සැර අඩුවීම, ආර්ථික තලයේ ලිබරල් ප්‍රතිසංස්කරණවලට පෙරට වඩා පිළිගැනීමක් ඇතිවීම වැනි නව දෘෂ්ටිවාදී හැඩගැසීම් සිංහල සමාජය තුළ ඇතිවී පක්ෂය තුළ පිළිබිඹුවීමක් ලෙසින්ද කෙනකුට පෙනිය හැකිය. ඒ අනුව සමාජවාදය අයින්කර හෝ කල් දමා, ජාතිකවාදය තුළ සුළු ජන විරෝධය මෘදුවී ලිබරල් ලක්ෂණ පෙරට වඩා දැකිය හැකිවිය.
මෙම වෙනස්කම් සමග මධ්‍යම පංතිය ඇතුළු සිංහල සමාජය සමග නව සම්බන්ධකම් ඇතිකර ගැනීමේ උත්සාහයන් දිගින් දිගටම දරමින්, තමන් පැරණි පක්ෂය නොව සමාජයේ උගත් හා ප්‍රබුද්ධ ජනයාගේ ව්‍යාපාරයකි යන ප්‍රතිරූපය පැළපදියම් කිරීමේ ප්‍රයත්නයේ උස් මුඳුනක් වූයේ 2019 දී ජාතික ජන බලවේගය පිහිටුවීමයි.
2019 වසරේ අගදී පැවති ජනාධිපතිවරණයේදී රාජපක්ෂ පාලනය නැවත උදාවීම විශේෂයෙන් සිංහල මධ්‍යම පංතිය තුළ ආවේණික ගුණාංගයක් වූ සුළු ජනයා පිළිබඳ භීතිය හා සැකය දේශපාලන වශයෙන් කුළුගැන්වුණු අවස්ථාවක් පෙන්නුම් කරයි. තම ජයග්‍රහණයේ සිංහල ජාතිකවාදී හරය ගෝඨාභයම පිළිගත්තේය. ජාතික ජන බලවේගය වශයෙන්වූ ජවිපෙ නව පෙනුම බලාපොරොත්තුවක් ඇතිකළත් මැතිවරණ සාර්ථකත්වයකට තුඩු නොදුන්නේය.
ගෝඨාභය සමයේ ආර්ථික අර්බුදය තියුණුවීම සමග ගත් ක්‍රියාමාර්ගත් නිසා අත්‍යවශ්‍ය සේවා හා භාණ්ඩ හිඟය සියලු දෙනා මත ඇතිකළ පීඩනය දේශපාලන නායකත්ව අර්බුදයක් ලෙසින් 2022දී පුපුරා ගියේ ‘අරගලය’ මගින් කුළුගැන්වීමෙනි. ඒ රාජපක්ෂ පාලනය පමණක් නොව දේශපාලන ප්‍රභූන් ලෙස ගැනුණු බොහෝ පිරිස් කෙරේ කලකිරීම හා විරෝධයක් ලෙසද ප්‍රකාශයට පත් ‘ක්‍රම වෙනසක්’ පිළිබඳ නොපැහැදිලි සටන් පාඨයක්ද සමගය.
අරගලයට ආරම්භයේදී මැදිහත් නොවූ ජවිපෙට තම තරුණ අංශය ඊට මැදිහත් කළ පසුව වුවද ‘74 වසරක ශාපය නිම කරමු’ යන තම සටන් පාඨය ඇතු`ථ කිරීමට වැඩි දෙයක් කළ නොහැකි විය.
සිංහල බෞද්ධ මැද පංතියේ මෙවර තේරීම
ගෝඨාභය පලාගොස් රනිල් ජනපති වූ පසු ‘අරගලය’ සතු ගතිකත්වය පිරිහී, අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ හා සේවා සැපයීම සමග ඇතිවූ නව බලාපොරොත්තු, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ උපදෙස් අනුව ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩඒම සඳහා මධ්‍යම පංතිය ඇතුළු මුළු සමාජයටම බර පැටවීමත් සමග කඩා වැටුණි. ගෝඨාභයගෙන් ඉවත්වූ ජනයාගෙන් මැද පංතියේ සිංහල බහුතරය 2024 සැප්තැම්බරයේදී නව නායකත්වය ලෙස තෝරා ගත්තේ රනිල් හෝ සජිත් නොව අනුරවය. අනුර කුමාරගේ පෞරුෂය මෙහිදී දායක වූයේ එම පංතික ජන කොටස්වල අවස්ථානුකූල මනෝභාවයන්ට අමතමින් බලාපොරොත්තු දැනවීමේදී දැක්වූ සූර බවිනි.
පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී ලද දැවැන්ත ජයග්‍රහණය තනි අශ්වයාගේ තරගයකදී ඇතිවන මනෝභාවයන් පිළිබඳ ප්‍රශ්නයකි. එහිදී වැඩිවූ ඡන්ද ඉක්මනින් ගිලිහී යනු ඇත.
නමුත් ජනපතිවරණයෙන් හෙළිවූ ප්‍රකාශනය වඩා බැරූරුම් ලෙස ගත යුතුය. ලාංකීය ජනතාවගේ විවිධ ස්තර අතුරෙන් මාලිමාව ගැන වැඩියෙන්ම විශ්වාස කළ කොටස තැපැල් ඡන්දයෙන් ප්‍රකාශවූ පරිදි රජයේ සේවකයන් ය. ගමෙන් නගරයට සේන්දුවී පදිංචිව සිටින සෙසු මධ්‍යම පංතිකයෝ අනෙක් කොටසයි. වැඩි වශයෙන්ම අර්ධ නාගරිකයන්, නව නාගරිකයන් ලෙස සැලකිය හැකි මොවුන් ඉටුකළ කාර්යභාරය ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයේ නුවර පාර අසල ආසනවල, කැලණි නිම්නයේ ආසනවල, කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ මුහුදුබඩ හා රයිගම් කෝරලයේ ඡන්ද ප්‍රතිශතයන් පමණක් වුවද සොයා බැලීමෙන් තහවුරු වේ. ඒ හැම තැන සියයට පනහ ඉක්මවූ ප්‍රතිශතයක් මාලිමාවට ඡන්දය දුන්හ.
2024 දී ජනවාර්ගික කරුණු ඉස්මතු නොවුණු, පැවති ප්‍රභූ නායකත්වය ඉතිහාසයේ බරපතළම අභියෝගයට ලක්වූ වෙනස් ඓතිහාසික සන්දර්භයක් තුළ ජාජබ හා ජවිපෙ ලද ජය සිංහල මැද පංතියේ දෘෂ්ටිවාදයේම හඬගෑමකි.
විපර්යකාරක බලවේග තිබේද?
අනුර හා මාලිමාව ඉල්ලා සිටියේ පොහොසත් රටක් හා ලස්සන ජීවිතයක් සඳහා පුනරුදයක් ඇති කිරීමටය. ක්ෂණික ඡන්ද වාසි සඳහා දුන් පොරොන්දු හා ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ අලංකාරෝක්ති පසෙකින් තබමු. අවුරුදු 76ක නිෂේධනීය ප්‍රතිඵල ජයගත හැකි, ප්‍රභූ පාලනයට විකල්පයක් වන කාර්යක්ෂම රාජ්‍ය සේවයක් ඇතිකිරීමේ හා ආර්ථික අර්බුදයෙන් හුස්ම හිරකර නොගැනීමේ, කලින් කල වැසි සමග නගින තණකොළ වැනි සිංහල බෞද්ධ ජාතිකවාදයේ දැඩි ස්ථාවර කළමනාකරණය කිරීමේ අභියෝග මග හැරිය නොහැකිය. ඒ සඳහා වෙනස් රාජ්‍ය දෘෂ්ටිවාදයක් සමාජයේ අනුමැතියෙන් බිහිවිය යුතුය.
දැනට නම් ආණ්ඩුව ලොකු වෙනස්කම් පිළිබඳ න්‍යාය පත්‍රය අතහැර හෝ කල්දමා ඇති බව පෙනේ. ඒ වෙනුවට ඒ සා බලවත් ගෝඨාභය රජය බිඳ දැමීමට තරම් සමත්වූ ආර්ථික පීඩනය උග්‍රකිරීමෙන් වැළකීමට ප්‍රමුඛත්වය දෙනු ඇත. රනිල් එකඟවූ කරුණු යටතේ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමග කටයුතු කිරීමට තීරණය කිරීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ ‘මියෙම්වා රැකෙම්වා’ පියවර ගැනීමට ඔවුන්ගේ ඇති මැලිබවයි.
රජයට ‘පුනරුදයක්’ ගැන විශ්වාසය තැබිය හැකි සමාජ බලවේග තිබේ ද? මේ දක්වා සිංහල මධ්‍යම පංතිය පෙන්නුම් කර ඇත්තේ එවැනි ධනාත්මක විපර්යකාරකයකු ලෙස නොව නිෂේධාත්මක ආපසු හරවන්නකු හෝ ගතානුගතිකයකු වශයෙන් තම ශක්‍යතාවයි. ආණ්ඩුක්‍රම ප්‍රතිසංස්කරණ, අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ, ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ යෝජනාවලදී පෙරකී අත්දැකීම් සම්බන්ධයෙන් ඕනෑතරම් උදාහරණ ඉදිරිපත් කළ හැක.
2/3ක පාර්ලිමේන්තු බලය තිබෙද්දීත් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසිකිරීමක් ගැන ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයෙන්ද පොරොන්දුවක් නැත. ආර්ථික අර්බුදය සිතාගැනීමටත් අසීරු තරම් උග්‍රය. තමන් බලයට පත්කළ සමාජ බලවේගවල උවමනා ඉටුකිරීම අමාරුය. ජනතාව සමග කිට්ටු සම්බන්ධය දුබලවීම නව ප්‍රභූ පැලැන්තියක බිහිවීමට තුඩුදෙනු ඇත. ඵලදායී වෙනසකට උර දෙන සමාජ බලවේග නැත්නම් පවතින තත්වය ම පවත්වාගෙන යාමට සිදුවේ. එය අර්බුදය තවත් උග්‍රකරවීමකට තුඩු දෙනු ඇත. සංචාරක කර්මාන්තය, ශ්‍රමිකයන් රට යැවීම හැර නිෂ්පාදන ආර්ථිකය ගැන බලාපොරොත්තුවක් නැත. රජයේ සේවකයා පණ ගැන්වීමට ඩිජිටල්කරණය හැර යමක් අනුරටද නොපෙනෙන්නා සේය. ඉතිරිවන්නේ අධිකාරිවාදය පමණද?
අසුභවාදීවීම තරම් අපහසු දෙයක් තවත් නැත.
