මාර්තු 10 වැනිදා කුලියාපිටිය නගර සභා පිටියේ පැවති ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ප්‍රථම ජනාධිපතිවරණ ප්‍රචාරක රැළියට කථිකයින් ලෙස සහභාගි වූවන් අතර එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ ජාතික සංවිධායක ලෙස කටයුතු කරන සාගල රත්නායකද විය. ඔහු මේ වනවිට ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානියා ලෙසද කටයුතු කරයි. ඒ නිසා පැන නගින ප්‍රශ්නය වන්නේ ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩලයේ ප්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කරන පුද්ගලයෙකුට දේශපාලන පක්ෂයක ජාතික සංවිධායක ලෙස කටයුතු කළ හැකිද යන්න හා දේශපාලන පක්ෂයක ප්‍රචාරක රැලියක කතා පැවැත්විය හැකිද යන්නයි.
මන්ද රටේ උත්තරීතර නීතිය වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩල නිලධාරීන් රජයේ නිලධාරීන් ලෙස සැලකෙන බැවින්ය. හිටපු ජනාධිපතිවරුන් කිහිප දෙනෙකු විසින් ජනාධිපති කාර්ය මණ්ඩලයට මෑතකදී එකතු කරන ලද ජනාධිපති කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානි තනතුර මේ වනවිට තබා ඇත්තේ ජනාධිපති ලේකම්වරයාට පහළින් හා ජනාධිපති අතිරේක ලේකම්වරයෙකුට ඉහළින් ජනාධිපති ජ්‍යෙෂ්ඨ අතිරේක ලේකම්වරයෙකුගේ සම තත්වයේය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 41(3) ව්‍යවස්ථාවේ ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩලය සම්බන්ධයෙන් සඳහන් වන්නේ, ‘ඒ ලේකම්වරයන්, නිලධරයන් සහ කාර්ය මණ්ඩලය සේවයෙන් පහ කිරීමේ සහ ඔවුන්ගේ විනය පාලනය කිරීමේ බලය ජනාධිපතිවරයා සතු විය යුතු වීම හැර ඒ ලේකම්වරයන්, නිලධරයන් සහ කාර්ය මණ්ඩලය රජයේ නිලධරයන් ලෙස සැලකිය යුත්තේය. එකී නිලධරයන් සහ කාර්ය මණ්ඩලය සේවයෙන් පහ කිරීම සහ ඔවුන්ගේ විනය පාලනය කිරීම පිළිබඳ බලතල ජනාධිපතිවරයා විසින් එවැනි යම් ලේකම්වරයෙකුට පවරනු ලැබිය හැක්කේය.’ යනුවෙන්ය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව පැහැදිලි කරුණ වන්නේ ජනාධිපති කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානියා රජයේ නිලධාරියෙක් ලෙස සලකන බවයි. ඒ වාගේම අප දන්නා කරුණ වන්නේ රජයේ මාණ්ඩලික මට්ටමේ නිලධාරීන්ට, සන්නද්ධ හමුදාවල සාමාජිකයන්ට හා පොලිසියේ සාමාජිකයන්ට ප්‍රසිද්ධ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් නොමැති බවයි.
රජයේ නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් විනය පිටකය වශයෙන් සැලකෙන ආයතන සංග්‍රහයේ ස කොටසේ ංංංසස වැනි පරිච්ඡේදයේ රජයේ නිලධාරීන්ගේ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් ගැන සඳහන් වන අතර එහි දේශපාලන අයිතිවාසිකම් භුක්ති විඳීම යටතේ සඳහන් කර ඇත්තේ අධිකරණ නිලධාරියෙකු, සන්නද්ධ සේවාවල නිලධාරියෙකු, පොලිස් හමුදාවේ නිලධාරියෙකු සහ අපරාධ නඩු විධිවිධාන සංග්‍රහය යටතේ පොලිස් කටයුතු සිදුකරන වෙනත් සාම නිලධරයෙකු (උදා ග්‍රාම නිලධාරීන්), (138 වැනි අධිකාරිය වන) වෘත්තීය සමිති ආඥා පනතේ 20 වැනි වගන්තියේ විග්‍රහ කර ඇති පරිදි බන්ධනාගාර නිලධරයෙකු, රජයේ සේවයේ නියුක්ත මාණ්ඩලික හෝ අධීක්ෂණ නිලධරයෙකු, මැතිවරණ කටයුතු පිළිබඳ දෙපාර්තමේන්තුවේ (පාර්ලිමේන්තු, පළාත් පාලන ආදි) සේවයේ නියුතු නිලධරයෙකු, එහි සේවය කරන තාක් කල්, ඔවුන්ට ප්‍රසිද්ධ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් නොමැති බවයි.
ඔවුන්ට කළ හැක්කේ, ජනාධිපති තේරීමකදී, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකදී, ජනමත විමසුමකදී, පළාත් සභා මැතිවරණයකදී හෝ පළාත් පාලන මැතිවරණයකදී ඡන්දය දීම පමණය. වෙනත් කිසිදු ආකාරයක දේශපාලන කටයුත්තක යෙදීම තහනම් වේ. ඊට පටහැනිව ක්‍රියා කිරීම සේවයෙන් පහ කිරීමේ දඬුවමට භාජනය වියයුතු වරදක් ලෙස සඳහන් කර ඇත. ඉහත සඳහන් කරන ලද කිනම් හෝ මැතිවරණයකට සහභාගි වීම, එම මැතිවරණවලට ඉදිරිපත් වන අපේක්ෂකයෙකුට මොනයම් ආකාරයකින් හෝ ආධාර කිරීම එකී වැරදි ලෙස සඳහන් කර ඇත.
එසේම එයට අදාළව ආයතන සංග්‍රහයේ සස කොටසේ 9 යටතේ රජයේ නිලධරයන් දේශපාලන කටයුතුවල නියැලීම සම්බන්ධයෙන් සඳහන් කර ඇති අතර එය එහි 9.1 මෙසේ සඳහන් කර ඇත. ‘ආයතන සංග්‍රහයේ පළමුවන කාණ්ඩයේ ංංංසස පරිච්ඡේදය ප්‍රකාරව දේශපාලන අයතිවාසිකම් භුක්ති විඳීමට වරප්‍රසාද හිමි නිලධරයන් එම දේශපාලන අයිතිවාසිකම් භුක්ති විඳිය යුතු වන්නේ එම පරිච්ඡේදයේ දක්වා ඇති විධිවිධානයන්ට යටත්වය. එම විධිවිධානයන් හා සීමාවන් ඉක්මවා යෑම රාජ්‍ය සේවකයකු විසින් කරනු ලබන බරපතල විෂමාචාරයක් සේ සැලකෙන අතර, එය මෙම සංග්‍රහයේ පළමුවන උපලේඛනය යටතේ දඬුවම් පැමිණවිය හැකි වරදක් ලෙස සැලකිය යුතු වන්නේය.’
එය තවදුරටත් එහි 9.2 යටතේ විස්තර කර ඇත්තේ මෙසේය. ‘ආයතන සංග්‍රහයේ පළමුවන කාණ්ඩයේ ංංංසස පරිච්ඡේදය ප්‍රකාරව දේශපාලන අයිතිවාසිකම් අහිමි කොට ඇති යම් රාජ්‍ය නිලධාරියකු දේශපාලන කටයුතුවල නිරතවීම ඉතා බරපතළ ගණයේ විෂමාචාරයක් සේ සැලකෙන අතර, එය මෙම සංග්‍රහයේ පළමුවන උපලේඛනය යටතේ දඬුවම් පැමිණවිය හැකි වරදක් ලෙස සැලකිය යුතු වන්නේය.’
ආයතන සංග්‍රහයේ ඇති රජයේ නිලධාරින්ගේ විනය සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමේ බලය රාජ්‍ය සේවා කොමිසමට පවරා ඇත. එමෙන්ම එහි සඳහන් කර ඇත්තේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව රජයේ නිලධාරීන් ලෙස සලකන සමහර අය සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමේ බලය රාජ්‍ය සේවා කොමිසමට නැති බවයි. එසේ රාජ්‍ය සේවා කොමිසමට එම බලය නොලැබෙන රජයේ නිලධාරීන්ගේ කාණ්ඩවලට ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩලයද අයත් වේ.
ආයතන සංග්‍රහය අනුව එම නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් විනය පියවර ගැනීමට රාජ්‍ය සේවා කොමිසමට බලය නොලැබුණද, ඔවුන්ට මේ ආකාරයේ ප්‍රසිද්ධ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් ඇති බවක් ඉන් අදහස් වන්නේ නැත.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ පැහැදිළිවම සඳහන් කර ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයාගේ කාර්ය මණ්ඩලය සම්බන්ධයෙන් විනය පියවර ගැනීමේ බලය ජනාධිපතිවරයා සතුවන බව හා ඔහුට එම බලය වෙනත් ලේකම්වරයෙකුට පැවරිය හැකි බවයි. ජනාධිපතිවරයා ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලය සම්බන්ධයෙන් විනය පියවර ගැනීමේ බලය ඔහු අතේ තබාගෙන සිටිනවාද, නැත්නම් ජනාධිපති ලේකම්වරයාට පවරා තිබෙනවාද යන්න පිළිබඳ කිසිවක් වාර්තා වන්නේ නැත. ඒ කෙසේ වෙතත් එම බලය නෙකෙකුට පවරා නැත්නම් ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලයේ විෂමාචාර ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරයා විනය පියවර ගත යුතු අතර එම බලය වෙනකෙකුට පවරා ඇත්නම් එම පුද්ගලයා එම විනය පියවර ගත යුතුය.
මේ අවස්ථාවේ ලියුම්කරුගේ මතකයට එන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාව සිටියදී එම වකවානුවේ පැවති පළාත් සභා මැතිවරණයේ අපේක්ෂකයෙකු වූ උදය ගම්මන්පිලගේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය එළිදැක්වීමේ අවස්ථාවට සහභාගි වීමේ අවස්ථාවයි. එවක මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා ලෙස කටයුතු කළ මහින්ද දේශප්‍රියට පුරවැසියෙකු ලෙස ලියුම්කරු ඒ සම්බන්ධයෙන් පැමිණිලි කළේය. ඒ සම්බන්ධයෙන් මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා ගත් ක්‍රියාමාර්ගය ගැන විමසූ විට ලැබුණ පිළිතුර වූයේ ලේකම්වරුන්ගේ ප්‍රධානියා ජනාධිපති ලේකම්වරයා බැවින් ඒ පිළිබඳව එවක ජනාධිපති ලේකම් ලලිත් වීරතුංගට දැනුම් දුන් බවයි. ලලිත් වීරතුංගගෙන් ඒ පිළිබඳව ලියුම්කරු ලිඛිතව විමසුවත්, පිළිතුරක් නම් ලැබුණේ නැත. එම පැමිණිල්ල ගැන මහින්ද රාජපක්ෂගේ පරාජයෙන් පසු අවස්ථාවක ලියුම්කරුට මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉහළ නිලධාරියෙකු පැවසුවේ එම පැමිණිල්ල සම්බන්ධයෙන් මහින්ද රාජපක්ෂට දැනුම් දීමක් කළ බවත්, පැමිණිල්ල ගැන ඔහු කෝපයට පත්වූ බවත්ය. පැමිණිලිකරුගේ ජීවිතය සම්බන්ධයෙන් එම අවස්ථාවේදී එම නිලධාරියාට බියක් ඇති වූ බවත්ය. ඉහත උදාහරණය ගෙනහැර පෑවේ නීතිය වල්වැදුණ තත්වයකදී නීතිය සැමට එකසේ ක්‍රියාත්මක නොවන බව පෙන්වා දීමටයි. අප කතා කරන මෙම සිදුවීමද නීතිය වල්වැදුන මේ සමයේ සිදුවන දෙයකි.
සාගල රත්නායක ඔහු මේ වනවිට දරමින් සිටින ජනාධිපති කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානී තනතුර හේතුවෙන් රජයේ නිලධාරියෙකු ලෙස සැලකේ. මාණ්ඩලික මට්ටමේ නිලධාරියෙකු බැවින් ඔහුට ප්‍රසිද්ධ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් නොමැති බවද පැහැදිළිය. එහෙත් ඔහු රටේ පිළිගත් ලියාපදිංචි දේශපාලන පක්ෂයක ජාතික සංවිධායකවරයා ලෙස ප්‍රසිද්ධියේම කටයුතු කරයි. ඉන් ඔබ්බට ගොස් එම පක්ෂයේ කථිකයෙකු වශයෙන් රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ජනාධිපතිවරණ ප්‍රචාරක රැලියේ මහජනතාවද අමතනු ලබයි.
ඔහුගේ පත්වීම් බලධාරියා හා විනය නිලධාරියා වන ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මේ සියල්ල දනිමින් හා දකිමින් එහි සිටියි. ඒ අනුව ඔහුට එරෙහිව කිසි පියවරක් අනෙකුත් රජයේ නිලධාරින් සම්බන්ධයෙන් මෙන් රනිල් වික්‍රමසිංහ නොගන්නා බව පැහැදිලිය. ඒ සාගල රත්නායක ජනාධිපති කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානියා ලෙස රනිල් වික්‍රමසිංහ පත්කර ගන්නේ ඔහු නායකත්වය දරන පක්ෂයේ ජාතික සංවිධායක බව දැන දැනම වන බැවිනි. එමෙන්ම කුලියාපිටියේ පැවති රැස්වීම සාගල රත්නායක අමතන්නේ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ වුවමනාව අනුව ද වන බැවිනි.
මේ සිදුවීම අපට පෙන්නුම් කරන්නේ තමාට බලය නැති අවස්ථාවලදී, නැත්නම් විපක්ෂයේ සිටියදී නීතියේ පාලනය, නීතියේ ආධිපත්‍යය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වටිනාකම් හා සම්ප්‍රදායන් හා සුපිළිපන් බව ගැන කතා කරන රනිල් වික්‍රමසිංහ ඔහුට බලය ලැබුනු විට ඒවා තුට්ටුවකට මායිම් නොකර කටයුතු කරන බවයි. ඔහු බලය නොමැතිව විපක්ෂයේ සිටියදී කී කතා සම්බන්ධයෙන් යම් වගකීමක් හෝ දරනවා නම් රනිල් වික්‍රමසිංහ මුලින්ම කළ යුතුව තිබුණේ ජනාධිපති කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානියා ලෙස පත්කර ගත් අවස්ථාවේදීම සාගල රත්නායකව පක්ෂයේ ජාතික සංවිධායක තනතුරෙන් ඉවත් කිරීමය. එසේ වූයේ නම් කුලියාපිටියේ පැවති එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ රැලිය ඇමතීමේ අවස්ථාවක් සමහරවිට ඔහුට ලැබෙන්නේ නැත.
එහෙත් රනිල් වික්‍රමසිංහ එසේ නොකරන බව අපට කැට තියා කිව හැකිය. අභියෝගයක් ලෙස අප රනිල් වික්‍රමසිංහට කියන්නට කැමති වන්නේ හැකි නම් සාගල රත්නායක සම්බන්ධයෙන් විනය පියවර ගෙන පෙන්නීම කෙසේ වෙතත් එම තනතුර රජයේ නිලධාරියෙකුගේ ගරු කටයුතු තත්වයේ තබා පෙන්වන ලෙසයි. එහෙත් සැබෑ රනිල් වික්‍රමසිංහ යනු කියන කතාවලට හාත්පසින්ම විරුද්ධ වෙනත් දෙයක් කරන පුද්ගලයෙකු මේ වනවිටත් හොඳින්ම පෙන්වා තිබේ. නීතිය නොතකා හරින හා තමාට කළ නොහැක්කක් නොමැති බව මහජන ඡන්දයෙන් තේරී පත් නොවීත් පෙන්නුම් කරන ඔහු, අපට අනතුරු හඟවන්නේ මහජන ඡන්දයෙන් ඔහුට දේශපාලන බලයක් ලැබුණහොත් එය කෙතරම් භයානක වියහැකිද යන්නයි.
