ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ සේවකයින්ගේ වැටුප් හා දීමනා ඉතා ඉහළ අගයකින් වැඩි කර ගැනීමේ සිදුවීම දැන් නටපු නැටුමකුත් නැති බෙරේ පලුවකුත් නැති තත්වයට පත්වී ඇත. එසේ කියන්නට හේතුව වන්නේ එම වැටුප් හා දීමනා වැඩි කිරීම සම්බන්ධයෙන් ‘අනිද්දා’ කළ මුල්ම අනාවරණයෙන් පසු ආණ්ඩු විපක්ෂ භේදයකින් තොරව මන්ත්‍රීවරුන් පාර්ලිමේන්තුවේදී සිය විරුද්ධත්වය දක්වමින් අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමත්, ඉන්පසු ඒ සම්බන්ධයෙන් විමසීම සඳහා කැබිනට් මණ්ඩලයට, පාර්ලිමේන්තුවේ පක්ෂ නායක රැස්වීමට හා මුදල් පිළිබඳ කාරක සභාවට මහ බැංකුවේ වගකිව යුත්තන් කැඳවා ප්‍රශ්න කිරීමත් නිසාය.
එම සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් කැබිනට් මණ්ඩලය පාර්ශ්වයෙන් මහ බැංකුවේ අධිපතිවරයා ඇතුළු වගකිව යුත්තන් ගෙන්වා ප්‍රශ්න කිරීමක් ගැන කරුණු වාර්තා වීමක් නොවුණද, පසුව වාර්තා වූයේ පාර්ලිමේන්තුවට කැඳවීමට ප්‍රථම කැබිනට් මණ්ඩලයට ඔවුන්ව කැඳවන බවයි. ඒ අනුව මාර්තු 04 වැනිදා කැබිනට් මණ්ඩලය හමුවට මහ බැංකු අධිපති ඇතුළු වගකිව යුත්තන් පැමිණ තිබුණි.
මුදල් ඇමතිවරයාද වන ජනාධිපතිවරයා එහිදී කියා තිබුණේ මහ බැංකුවේ පඩි වැඩි කිරීම් ගැන ඔහුද නොදන්නා බවත්, ඒ ගැන ඔහුද දැනුවත් නොකළ බවයි. කැබිනට් මණ්ඩල සාමාජිකයන්ගේ අදහස් දැක්වීම්වල පොදු හරය වී තිබුණේ රට ආර්ථික අර්බුදයකින් පෙළෙමින් සිටින මෙවැනි අවස්ථාවක මහ බැංකුවේ සේවකයින් විශාල අගයකින් පඩි වැඩිකර ගැනීම සදාචාරාත්මක නොවන බවයි. මහ බැංකුවේ අධිපතිවරයා ඇතුළු වගකිව යුත්තන්ගේ ඒ සඳහා වූ පිළිතුරේ සංක්ෂිප්තය වී තිබුණේ, එම පඩි වැඩි කිරීම සඳහා මහ බැංකු පනතින් ඔවුන්ට බලය තිබූ බවත්, ඒ අනුව එය සිදුකර ගත් බවත්, ඒ සඳහා ඒකාබද්ධ අරමුදලේ මුදල් භාවිත කළේ නැති බවත් හා මහ බැංකු අරමුදල් භාවිත කළ බවත්ය.
ඉන්පසු මාර්තු 05 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පක්ෂ නායක රැස්වීමට මහ බැංකු අධිපතිවරයා ඇතුළු වගකිවයුත්තන් මුලින්ම ගොස් තිබූ අතර එහිදී අලුත් දෙයක් මතුවී තිබුණී. ඒ අනිද්දා මෙම වැටුප් වැඩිකර ගැනීමේ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් දෙවන වරටත් අනාවරණය කළ එකී වැටුප් වැඩි කිරීම්වලට අදාළ රජයේ ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයට පත්කළ වලංගු සාමූහික ගිවිසුමක් නැතිය යන කරුණයි. ඒ ගැන ප්‍රශ්න කිරීමේදී මහ බැංකු අධිපතිවරයා පිළිගෙන තිබුණේ ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයට පත්කළ සාමූහික ගිවිසුමක් නැති බවයි. නමුත් මෙම වැටුප් වැඩිවීම් සම්බන්ධයෙන් පාර්ලිමේන්තුව හා මාධ්‍ය වාර්තා කරන්නට මෙන්ම ප්‍රශ්න කරන්නට වූ විට මහ බැංකු අධිපතිවරයාගේ සහ මහ බැංකුව පාර්ශ්වයේ පිළිතුර වූයේ එහි වෘත්තීය සමිති හා පාලනාධිකාරිය අතර ඇතිකරගත් සාමූහික ගිවිසුම අනුව එම වැටුප් වැඩි කිරීම් සිදුකළ බවයි.
එම පක්ෂ නායක රැස්වීම සඳහා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ටද සහභාගි වීමේ අවස්ථාව ලබාදී තිබුණ අතර ඔවුන් බොහෝ පිරිසකගේ අදහස වී තිබුණේ මුදල් බලය ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තුවට බැවින් එවැන්නකදී පාර්ලිමේන්තුවේ අවසරය මහ බැංකුව ලබාගත යුතු බවයි. ඒ මහ බැංකුවේ අරමුදල් මෙම වැටුප් වැඩි කිරීම් සඳහා වැය කරන බව මහ බැංකුව පාර්ශ්වයෙන් පැවසීම නිසා හා එකී අරමුදල් යනුද මෙරට මහජනයාට අයිති මුදල් බව මන්ත්‍රීවරුන් පෙන්වා දීම නිසාය.
අවසානයේ රජයේ මුදල් කාරක සභාවට මහ බැංකුව එදිනම කැඳවීමේදීත් පිළිතුරුවල හා ප්‍රශ්න කිරීම්වල වෙනසක් සිදුවී තිබුණේ නැත. සිදුවී ඇත්තේ එහි සභාපති ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා ඉහළ අගයකින් නොව ඊට වඩා පහළ අගයකින් මහ බැංකු සේවකයින් වැටුප් හා දීමනා වැඩිකර ගත්තා නම් ප්‍රශ්නයක් නැහැ යන මතයකට පැමිණීම පමණය.
මහ බැංකුවේ වැටුප් හා දීමනා වැඩිකර ගැනීම් සම්බන්ධයෙන් නටපු නැටුමකුත් නැහැ බෙරේ පලුවකුත් නැහැ යැයි මුලින් සඳහන් කළේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ හා පාර්ලිමේන්තුවේ මෙකී නාටකය නිසාය.
මහ බැංකු පාලනාධිකාරිය එහි වෘත්තීය සමිති සමග වැටුප් වැඩි කිරීම සඳහා ඇතිකර ගත්තේ යැයි කියන සාමූහික ගිවිසුම කම්කරු කොමසාරිස් ජනරාල්වරයාට ඉදිරිපත් කර නීත්‍යනුකූල එකක් බවට රජයේ ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයට පත්කර නැත්නම්, එවැනි ගිවිසුමක් මත වැඩි කළා යැයි කියන මහ බැංකුවේ වැටුප් හා දීමනා වැඩි කිරීම් කැබිනට් මණ්ඩලය හා පාර්ලිමේන්තුව පිළිගත යුතුද? අපගේ එක් ප්‍රශ්නයක් වන්නේ එයයි. නමුත් එම කරුණ අනාවරණය වී තිබියදීත්, කැබිනට් මණ්ඩලයවත් පාර්ලිමේන්තුවවත් ගත් පියවරක් හෝ තීරණයක් නැත.
වැටුප් වැඩි කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන සාමුහික ගිවිසුමක් නීත්‍යනුකූල වන්නේ කෙසේදැයි යන්න පිළිබඳ මූලික අවබෝධයක් වත් නැත්නම් රාජ්‍ය මූල්‍ය පාලනයේ වගකීම්වලට අමතරව මහ බැංකුවේ පරිපාලන කටයුතු එම පාලක මණ්ඩලයට සිදුකළ හැකිද යන්නද ප්‍රශ්නයකි.
මහ බැංකුවේ පාලක මණ්ඩලය ලෙස සඳහන් වන්නේ එහි අධිපතිවරයා ඇතුළු තවත් පත්කළ සාමාජිකයන් පිරිසකි.
මේ සඳහා වූ සුදුසු පුද්ගලයින්ගේ නම් මහ බැංකු විෂය අයත් අමාත්‍යවරයා විසින් ජනාධිපතිවරයාට යෝජනා කළ යුතු අතර එම පුද්ගලයින් සුදුසු නම් ජනාධිපතිවරයා අනුමැතිය සඳහා ආණඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවට යොමුකළ යුතුය. එම සභාවෙන් නම් අනුමත වීමෙන් පසු ජනාධිපතිවරයා විසින් එම පත්කිරීම් සිදුකරනු ලැබේ. මේ අනුව මහ බැංකු අධිපතිවරයා ඇතුළු පාලක මණ්ඩල සාමාජිකයන් සම්බන්ධයෙන් පත්කිරීමේ බළධාරියා වශයෙන් ජනාධිපතිවරයාට වගකීමක් ඇත. එම වගකීම තවත් වැඩි වන්නේ ඔවුන්ව නිර්දේශ කරන විෂයභාර ඇමතිවරයාද ජනාධිපතිවරයා වන නිසාය. මන්ද මහ බැංකුවේ නියෝජ්‍ය අධිපතිවරුන්ගේ සිට පහළට වන සියළු සේවකයින්ගේ පාරිශ්‍රමික හෙවත් වැටුප් හා දීමනා තීරණය කිරීමේ බලය මෙම පාලක මණ්ඩලයට හිමිවන නිසාය. එමෙන්ම මහ බැංකු අධිපතිවරයා ඇතුළු එම පාලක මණ්ඩලයේ වැටුප් හා දීමනා තීරණය කිරීමේ බලය විෂයභාර ඇමතිවරයා වශයෙන් ජනාධිපතිවරයාට හිමිවන බැවින්ය.
කැබිනට් මණ්ඩලයේදී මෙන්ම පාර්ලිමේන්තුවේද කිසිවකු නොඇසූ තීරණාත්මක ප්‍රශ්නයක් වූයේ මහ බැංකු අධිපතිවරයාගේ හා එහි පාලක මණ්ඩලයේ වැටුප් හා දීමනා විෂය භාර ඇමතිවරයා වශයෙන් ජනාධිපතිවරයා තීරණය කර ඇත්තේ කෙසේද යන්නයි. පාලක මණ්ඩලයේ සෙසු සාමාජිකයන්ට ගෙවන දීමනාව කෙසේ වෙතත්, මහ බැංකුවේ අධිපතිවරයා එහි නියෝජ්‍ය අධිපතිවරුන්ට වඩා වැටුප් හා දීමනාවලින් ඉහළින් සිටිය යුතු නිසා නියෝජ්‍ය අධිපතිවරයෙකුට මාසයකට රුපියල් ලක්ෂ 17ක් පමණ වන වැටුප් හා දීමනා ලැබෙද්දී මහ බැංකු අධිපතිවරයාට ලබාදෙන ගණන කොපමණද? රටේ ජනතාවට පටි තද කරගන්න යැයි කියූ මහ බැංකු අධිපතිවරයාගේ එම ඇත්ත හෙළිකරගත යුතුම එකකි.
මන්ද මෙයත් කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් විනිසුරුවරුන්ගේ වැටුප් වැඩි කිරීමට සමාන වන එකක් නිසාය. විනිසුරුවරුන්ගේ වැටුප් තල අනුව ජනාධිපති, අගමැති, කැබිනට් ඇමති හා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ වැටුප් තබා ඇති හෙයින් එක් පිරිසගේ වැටුප් වැඩි කරන නිසා අනෙක් පිරිසගේ වැටුප් වැඩිවීම ද නිරායාසයෙන්ම සිදුවේ. අතීතයේදී කැබිනට් මණ්ඩලය තමන්ගේ වැටුප් වැඩිකර ගැනීමට වුවමනා වූ විට කළේ විනිසුරුවරුන්ගේ වැටුප් වැඩි කිරීමය. ඒ මගින් සිදුවූයේ ජනාධිපති, අගමැති ඇතුළු මැති ඇමතිවරුන්ගේ වැටුප් ඉබේම වැඩිවීමය.
කොහොමත් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ පාලක මණ්ඩලය, මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති මණ්ඩලය ඇතුළු නිලධාරින් සිය වගකීම නිසිලෙස ඉටුකළේ නම් රට මේ ආකාරයට ආර්ථික වශයෙන් අගාධයට වැටෙන්නේ නැත.
වැටුප් හා දීමනා වැඩි කිරීම් සාධාරණය කරමින් මාධ්‍ය හමු පවත්වන හා නිවේදන නිකුත් කරන ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ විධායක නිලධාරීන්ගේ සිට පහළට දිවෙන සේවක කණ්ඩායම්වලින් සමන්විත වෘත්තීය සමිති වෘත්තීය සමිති අයිතිවාසිකම් යටතේ පසුගිය කාලයේ මහ බැංකුව ගත් තීන්දු තීරණ වැරදි බව ඔවුන්ගේ දැනුම අනුව රටට හඬගා කීවේ නම් අද රටට මෙවැනි තත්වයක්ද උදාවන්නේ නැත. එහෙත් ඔවුන් කළේ රට ආර්ථික වශයෙන් අගාධයට යනතෙක් කිසිවක් නොකියා සිටීමය. දැනුදු ඔවුන් සිය වැටුප් ගැන මිස රටේ ආර්ථිකය ගැන කිසිවක් කියන්නේ නැත. වෘත්තීය සමිතියක් ලෙසවත් ඒ ගැන කියන්නට බැරි මහ බැංකුවේ විශේෂඥයින් යැයි කියා ගන්නා පිරිස්වලින් නම් රටට වැඩක් නැත. රටේ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර නියෝජනය කරන වෘත්තිකයන් අයත් වෘත්තීය සමිති තියෙන්නේ නම් ඊට වඩා ඉදිරියෙන් බව නම් සටහන් කළ යුතුමය.
එම වෘත්තීය සමිතිවල විශේෂඥතාව තවදුරටත් සිනහවට ලක්වන්නේ වැටුප් වැඩි කිරීම සාධාරණය කරමින් ඔවුන් කියා ඇති තවත් කතාවක් නිසාය. එම කතාව නම් මෙසේ වැඩිවූ වැටුප්වලින් සැලකිය යුතු කොටසක් බදු වශයෙන් ආපසු රජයට යන බව පැවසීමය. රජයට බදු වශයෙන් සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් නොයන ලෙස ඔවුන් වැටුප් තබා ගත්තා නම් මේ ආකාරයේ ප්‍රශ්නයක් ඇති වන්නේ නැත. මේ හරියට රජයට බදු ගෙවීම සඳහා ඔවුන් වැටුප් වැඩිකර ගත්තා වැනි කතාවකි.
එසේ රට අගාධයට වැටෙන තෙක් කට වසා ගෙන සිටි ඔවුන් අද කියන්නේ ඔවුන්ගේ ඇති විශේෂඥතාව අනුව එම වැටුප් හා දීමනා වැඩිවීම සිදුවිය යුතු බවයි. නොඑසේ නම් බුද්ධි ගලනයක් හෙවත් විශේෂඥයින් මහ බැංකුව හැරදා යෑම වැඩිවිය හැකි බවයි. එසේ නම් මෙම තත්වය රටේ අනෙකුත් විශේෂඥ සේවාවලට අදාළ වන්නේ නැද්ද? මහ බැංකුවේ පහළම සේවකයන් හා ලිපිකරු මට්ටමේ සේවකයන් විශේෂඥ මට්ටමේ අයද? පහළම සේවකයන්ගේ වැටුප් පවා අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයෙකුගේ වැටුප් වලට වඩා ඉහළින් තිබීම සාධාරණීය කරන්නේ කෙසේදැයි පාර්ලිමේන්තුවේදී මන්ත්‍රීවරයෙකු ඇසුවේ වැටුප් වැඩි කිරීම් සාධාරණීය කිරීමේ පිළිතුරුවල ඇති එම අතාර්කික තත්වය නිසාය.
මාර්තු 06 වැනිදාත් පාර්ලිමේන්තුවේදී විපක්ෂය ආණ්ඩුවෙන් ඇසුවේ මහ බැංකුවේ වැටුප් වැඩි කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ගන්නා හෝ ගැනීමට නියමිත ක්‍රියාමාර්ග මොනවාද යන්නයි. මේ ආකාරයේ හිතුමතයට වැටුප් වැඩිකර ගැනීම් නැවැත්වීම සඳහා මහ බැංකු පනත සංශෝධනය කරන්නට වුවත් සූදානම් යැයි කියූ ඇමති නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා නියෝජනය කරන ආණ්ඩුව ඒ ගැන නිශ්චිත පිළිතුරක් ලබාදුන්නේ නැත. බෝලය පාස් කරමින් කීවේ පාර්ලිමේන්තුවේ මුදල් කාරක සභාව ඒ සම්බන්ධයෙන් ලබාදෙන වාර්තාව අනුව කටයුතු කරන බවයි.
දැන් බෝලය ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තුවේ මුදල් කාරක සභායේ සභාපති ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා අතය. ඔහුගේ වාර්තාව කුමක් වනු ඇතිද අපි බලා සිටිමු.
