කොවිඩ් වසංගතයට මුහුණ දීම සඳහා ලංකාව වසා දැමුණ් 2020 මාර්තු 15 දාය. ඉන් දෙසතියකට පසු පොලිස් මාධ්ය ඒකකය සියලුම මාධ්යයන්ට නිවේදනයක් නිකුත් කළේය. ‘කොවිඩ් වසංගතය සමයේ විවිධ රාජකාරි කටයුතුවල නිරත වන රජයේ නිලධාරීන්ගේ ‘සුළු අඩුපාඩුකම්’ මතුකර පෙන්වමින් ඉතා බරපතළ ලෙස එම රජයේ සේවකයන්ගේ රාජකාරියට බාධා කරමින් සහ ඔවුන්ට බැන තර්ජනය කරමින් අසත්ය හෝ ද්වේෂ සහගත ප්රකාශ ප්රසිද්ධ කරන බව වාර්තා වී ඇත. එම තැනැත්තන්ට එරෙහිව ඉතා තදින් නීතිය ක්රියාත්මක කිරීමටත්.. අත්අඩංගුවට ගෙන නීතිමය පියවර ගන්නා ලෙසත්.. උපදෙස් ලබාදී ඇත.’ වසංගතය පිළිබඳව ආණ්ඩුවට අනුචිත වන ප්රකාශයන් සිදුකළ සමාජ මාධ්ය පරිශීලකයන් අත්අඩංගුවට ගැනීම මේ වන විටත් ආරම්භ වී තිබුණි. උදාහරණයක් ලෙස සමාජ මාධ්ය හරහා වසංගතය පිළිබඳ වැරදි තොරතුරු පතුරුවන 40 දෙනකු අත්අඩංගුවට ගැනීමට මෙහෙයුමක් දියත් කළ බව පොලිසිය මාර්තු 17දා නිවේදනය කළේය.
විවිධ අණපනත් භාවිත කරමින් මුද්රිත හා විද්යුත් මාධ්යවලට මුකවාඩම් දමමින් සමාජ මාධ්ය පරිශීලකයන් දඩයම් කිරීමත් මහින්ද රාජපක්ෂ හා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලන සමයන් තුළ සාමාන්යයක් විය. මෙම ක්රියාමාර්ගයන්හි සැබෑ අරමුණ වූයේ ජනතාව ආරක්ෂා කිරීම නොව, රාජපක්ෂ පාලනය ආරක්ෂා කිරීමයි. මෙයට හොඳම උදාහරණයක් නම් 2021 මැයි මස සමාජ මාධ්යයන් හරහා අසත්ය තොරතුරු පතුරුවන චෝදනාව මත සීඅයිඩීය විසින් ගෙලිඔය නියෝජ්ය ඉඩම් කොමසාරිස්වරයා අත්අඩංගුවට ගැනීමේ සිද්ධියයි. ඔහුගේ ‘වරද’ වූයේ තම කලාපයේ සිදුවන වන විනාශය පිළිබඳව තමන්ගේ පෞද්ගලික මුහුණු පොතේ වාර්තා කිරීමයි.
මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා ඉතාමත්ම දැඩි මාධ්ය (සමාජ මාධ්යද ඇතුළුව) මර්දනයක් ක්රියාත්මක කළද, 2015 ජනපතිවරණ පරාජයෙන් ගැලවීමට ඔහුට නොහැකි විය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා එවැනිම වූ මාධ්ය මර්දනයක් ගෙනගියද ජනතා කෝපය ඉදිරියේ පලා යාමට ඔහුට සිදුවිය. 2022 අප්රේල් මස 3 වෙනිදා පැවැත්වීමට තිබූ මහජන විරෝධය වළකාලීමට පැය 36ක ඇඳිරි නීතියක් ප්රකාශයට පත් කොට සියලුම සමාජ මාධ්යයන් තහනම් කිරීමට රාජපක්ෂ පාලනය කටයුතු කළේය. නමුත් ජන ජීවිතය ඉතාමත්ම අවම මට්ටමකින් හෝ පවත්වා ගැනීමට නොහැකිවීම හේතුවෙන් ගොඩනැගුණු සමාජ පීඩනය පුපුරා යාම වැළැක්වීමට මෙම අණපනත් හා මර්දනයන්ට නොහැකි විය.
වත්මන් පාලනය විසින් කඩිමුඩියේ නීතිගත කළ සමාජ මාධ්ය පනත පිළිබඳව කියන්නට ඇත්තේත් ඒ ටිකමය. පනතේ අරමුණ ජනතාව ආරක්ෂා කිරීම නොව පාලකයන් රැකීමයි. එහි ක්රියාත්මකය මර්දනකාරී වීම නොවැළැක්විය හැක. නමුත් එළඹෙන ජනපතිවරණ හා මහා මැතිවරණ ප්රතිඵල වෙනස් කිරීමට මේ පනතට කිසිසේතම නොහැක. මාධ්ය (සමාජ මාධ්යද ඇතුළුව) මර්දනයෙන් හා/හෝ වෙනත් ආකාරවල මර්දනයෙන් මැතිවරණ ජය ගත හැකිනම් තවමත් රටේ ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාය. වෙන්ඩ ජනපතිවරයා නාමල් රාජපක්ෂ මහතාය. අප අද ජීවත්වනුයේ රාජපක්ෂ යුගයකය.
මෙරට ඡන්දදායකයන් බහුතරයක් තම මැතිවරණ තීන්දු ගනුයේ තර්කණ බුද්ධියෙන් නොවන හැඟීම් හා ඇත්දැකීම්වලිනි. 2015 මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා පරාජය වූයේ ආර්ථික හේතූන් නිසාය. 2019 ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට 69 ලක්ෂයක් ලැබුණේ මුස්ලිම්/දෙමළ භීතිය හා විරෝධය නිසාය. වසර දෙකහමාරකින් ඔහුට තනතුර හා රට අත්හැර පලායාමට වූයේ තෙල් හා ගෑස් පෝලිම් නිසාය. රනිල් වික්රමසිංහ මහතාට ජන මනාපයක් නැත්තේ ඉදිරි වසර කිහිපය තුළ තම ආර්ථික පීඩනය සමනය වනු ඇත යන බලාපොරොත්තු බහුතර ජනතාව තුළ ජනිත කිරීමට ඔහු අසමත්ව ඇති හෙයිනි. 2048 වනවාය කියන සංවර්ධනයක් වෙනුවෙන් 2024දී ඡන්දය දෙන්නේ කවුද?
මර්දනය පාරාවළල්ලකි
2001 ජුලි මස එජාපය ප්රමුඛ පක්ෂය චන්ද්රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග ආණ්ඩුවට එරෙහිව විශ්වාස භංග යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළේය. යෝජනාව ජයග්රහණය කිරීමට ඉඩ ඇති බව පෙනී ගිය විට එය වළක්වාලීම සඳහා ජනාධිපතිනිය ජුලි 10දා පාර්ලිමේන්තුව වාර අවසාන කළාය.
ජනාධිපතිනියගේ මෙම ප්රජාතන්ත්ර විරෝධී ක්රියාවට එරෙහිව එජාපය 2001 ජුලි 19දා ජනබල මෙහෙයුම නම් උද්ඝෝෂණයක් සංවිධානය කළේය. වත්තල, තොරණ හන්දිය, නුගේගොඩ, පෑලියගොඩ හා ගල්කිස්සෙන් ආරම්භ වූ පෙළපාලි 5ක් කොළඹට රැස්වීමට නියමිත විය. කොළඹට ළඟාවන විට උද්ඝෝෂකයන්ට එරෙහිව දැවැන්ත පොලිස් ප්රහාරයන් දියත් විය. පොලිසිය කඳුළු ගෑස්වලට අමතරව රබර් උණ්ඩද භාවිත කළේය. උද්ඝෝෂකයන් දෙදෙනකු මිය ගිය අතර, විශාල ප්රමාණයකට තුවාල සිදුවිය. උද්ඝෝෂකයන් ඇමතීමට ගිය එජාප නායක රනිල් වික්රමසිංහ මහතාද කඳුළු ගෑස් ප්රහාරයන්ට ලක්විය. කොතරම් මර්දනයක් දියත් කළද, බලය රැකගැනීමට පොදු ජන පෙරමුණු (පීඒ) පාලනයට නොහැකි විය. 2001 දෙසැම්බරයේ පැවැති මහ මැතිවරණයෙන් ජය ගත්තේ එජාපයයි. 2000එජාපය 2001දී 45%ක් දක්වා තම ඡන්ද ප්රතිශතය ඉහළ දමාගත් අතර, 2000දී 45%ක් ලැබූ පොදු පෙරමුණට 2001දී ලබාගත හැතකිවූයේ 37%ක් පමණි. උද්ඝෝෂණ මර්දනයෙන් මැතිවරණ ජය ගත හැකි නම් 2001 දෙසැම්බරයේදී රනිල් වික්රමසිංහ මහතා (දෙවන වරට) ලංකාවේ අගමැති ධුරයට පත්වන්නේ නැත.
විපක්ෂයේ පක්ෂ විසින් ප්රජාතන්ත්රවාදී රාමුව තුළ සිදුකරන සාමකාමී උද්ඝෝෂණවලට එරෙහිව උපරිම පොලිස් බලය යෙදීමේ පිළිවෙතක් වත්මන් වික්රමසිංහ පාලනය ක්රියාත්මක කරන බව සඳුදා පැවැති සජබ උද්ඝෝෂණයට එල්ල කළ ප්රහාරයෙන් යළිත් සනාථ විය. ජනප්රසාදය අහිමි පාලනයක් විපක්ෂයට එල්ල කරන මෙවැනි අසාධාරණ ප්රහාරයන්ගෙන් වාසි වනුයේ ආණ්ඩුවට නොව විපක්ෂයටමය. සජිත් ප්රේමදාස මහතාට හා සජබයට ඇති ජනතා මනාපය සුළු ප්රමාණයකින් හෝ වැඩිවීමට මෙම ප්රහාරය හේතුවනවා නිසැකය. එළඹෙන මැතිවරණයන්හිදී තම ප්රධාන ප්රතිවාදියා සජබෙ බව (නිවැරදිව) දකින ජවිපෙද ඉදිරි සති කිහිපය තුළ ආණ්ඩුවේ අනුවණ මර්දනය අපේක්ෂාවෙන් මහා උද්ඝෝෂනයක් සංවිධානය කළහොත් පුදුම විය යුතු නැත. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාට තනතුර අත්හැර පලායාමට සිදුවූයේ ඔහු විපක්ෂය මර්දනය නොකළ නිසා නොවේ. මර්දනයෙන් නවතා ලිය නොහැකි තරමට ජනතා විරෝධය දෙගොඩ තලා ගිය නිසාය.
2019 සිටම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලනය දිගින් දිගටම අනුගමනය කළේ සුළු විරෝධයකට වුවද ඉඩ නොදෙන පිළිවෙතකි. මෙයට හොඳම උදාහරණයක් නම් අමෙරිකාවේ ජෝජ් ෆ්ලෝයිඩ් නම් කළු ජාතිකයා පොලිසිය විසින් ඝාතනය කිරීමෙන් පසුව එරටත් ලොව පුරාත් පැන නැගුණ උද්ඝෝෂණයන්ට සමගාමීව උද්ඝෝෂණයක් සංවිධානය කිරීමට උත්සාහ කළ ලාංකිකයන්ට අත්වූ ඉරණමයි. සියලු කොවිඩ් රෙගුලාසිවලට ගරු කරමින් පැවැත්වුණු මෙම සාමකාමී උද්ඝෝෂණයට කඩා වැදුණු පොලිසිය නීතිඥයන් දෙදෙනකුද ඇතුළුව 58 දෙනෙක් අත්අඩංගුවට ගත්තේය. ඇමෙරිකාවේ ට්රම්ප් පාලනය පවා උද්ඝෝෂණයන්ට අත තැබීමට බිය වුවද ලංකාවේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලනය තුළ එවැනි දේශපාලන වශයෙන් ආන්තික (ලාංකික සන්දර්භය තුළ) උද්ඝෝෂණයකට පවා ඉඩක් නොතැබීය.
අවසානයට ඔහුට අත්වූ ඉරණමත් මර්දනකාරී ගමන් මගම යාමට සැරසෙන වත්මන් පාලනයට අමතක වූයේද? මේ මැතිවරණ වසරකි. ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණ පැවැත්වීමට වඩා වැදගත් වනුයේ පරාජය වීමට නියමිත පාලනයක් ගෙන එන මර්දනකාරී අණ පනත් නතර කිරීමයි. එය කළ හැක්කේ පාර්ලිමේන්තුව තුළය. විපක්ෂය මෙම කාර්යය නිසි ලෙස ඉටු කරනවාද යන්න ගැටලුවකි. ජනාධිපතිවරයා තේරීම සඳහා 2022දී පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති ඡන්දයේදී රනිල් වික්රමසිංහ මහතාට ඡන්ද 134ක් ලැබුණු අතර විපක්ෂය නියෝජනය කළ ඩලස් අලහප්පෙරුම මහතාට ඡන්ද 82ක් ලැබුණි. 2024 අයවැයට පක්ෂව ඡන්ද 122ක් ලැබුණු අතර විරුද්ධව ඡන්ද 81ක් ලැබිණි. නමුත් සමාජ මාධ්ය පනතට විරුද්ධව ලැබුණේ ඡන්ද 62ක් පමණි. මෙයින් අදහස් වනුයේ විපක්ෂයේ 19 දෙනෙකු කවර හේතුවක් නිසා හෝ පනතට එරෙහිව ඡන්දය භාවිත නොකළ බවය. ඒ මන්ද? ඔවුන් පනතට පක්ෂද? නැතහොත් පනත පරාජය කිරීම නොවැදගත්යැයි ඔවුන් සිතුවාද? පනතට පක්ෂ ඡන්දද ඇඩුව ඇති බැවින් විපක්ෂය ඒකාබද්ධව උත්සාහයක් දැරුවා නම් පනතට විරුද්ධ ඡන්ද ප්රමාණය වැඩි කරගැනීමටත්, පක්ෂ ඡන්ද ප්රමාණය අඩු කරගැනීමටත් ඉඩකඩත් තිබුණු බව අනුමාන කළ හැක. ආණ්ඩුව ත්රස්ත විරෝධී පනත යළිත් ගෙන ආවොත් විපක්ෂය ක්රියාකරනුයේ මෙවැනිම වගකීම් විරහිත හා උදාසීන ආකාරයකටද? මර්දන පනත් පරාජය කිරීමේ සැබෑ උවමනාවක් ඔවුන්ට නැතිද?
සමාජ මාධ්ය පනත ගෙනඅවුන්ටම හා එයට අත් එසවූවන්ටම එය අනාගතයේදී පාරා වළල්ලක් වනු නිසැකය. අවි ගත්තෝ අවියෙන් නැසෙති යැයි කියමනක් තිබේ. අද මර්දන අණ පනත් ගෙනන්නවුන් හෙට ඒවායේ ගොදුරු බවට පත්වනවාය යන්න අපේ අතීත අත්දැකීමයි. ප්රශ්නය නම් අවියෙන් නැසෙනුයේ අවි ගත්තවුන් පමණක්ම නොවීමය. කවුරු මර්දන අණපනත් ගෙන ආවත් ඉන් වැඩිපුරම තැලෙනුයේ සාමාන්ය ජනතාවයි, ඉන් වඩාත්ම හානියක් වනුයේ ලාංකීය ප්රජාතන්ත්රවාදයටයි.
ගෝඨභය 2024?
2022 ජූලි 11 දා ස්වර්ණවාහිනී නාලිකාවේ ‘ඉර හරි කෙලින්’ වැඩසටහනේ අරාධිතයා වූයේ ජවිපෙ නායක අනුර කුමාර දිසානායක මහතාය. ඒ වන විට සමාජය ඉහවහා ගිය අර්බුදය පිළිබඳ කතාකරමින් ඔහු කියා සිටියේ තමන්ට සහාය දීමට පාර්ලිමේන්තු බහුතරයක් කැමති නම් මාස 3-6ක අන්තර්කාලීන පාලනයක් ස්ථාපිත කිරීමට තමන් සූදානම් බවයි. ඒ පාලනයේ අරමුණ වනුයේ ‘සමාජය යථාවත් කිරීම’ බව ඔහු කීවේය. ඒ සඳහා ප්රමුඛතා ඔහු සඳහන් කළේ මෙසේය. ‘පාසල් ටික අරින්න, රෝහල්වලට බෙහෙත් ටික ලබාදෙන්න, රජයේ කාර්යාල ටික අරින්න, තෙල් පෝලිම් නැති කරන්න, අත්යවශ්ය භාණ්ඩ ටික බෙදීම වැනි කෙටිකාලීන වැඩසටහනක්’. ධීවරයාට මුහුදු යාමටත්, ගොවියාට ගොවිතැන් කිරීමටත් අවශ්ය පසුබිම නිර්මාණය කිරීම ගැනද ඔහු සඳහන් කළේය. ඒ විශ්ලේෂණය ඉතාමත් නිවැරදිය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාගෙන් පසු බලයට පත්වන ඕනෑම පාලනයක මූලික කර්තව්යය වනුයේ දිසානායක මහතා කීවාක් මෙන් ‘සමාජය යථාවත් කිරීමයි. ජන ජීවිතය අවම මට්ටමකින් හෝ පවත්වා ගත හැකි සමාජ-ආර්ථික පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීමයි.’
මේ අරමුණ ඉටුකරගැනීම සඳහා ජවිපෙ වැඩපිළිවෙළ කුමක්දැයි සාකච්ඡාවට සහභාගිවූ මාධ්යවේදියෝ ජවිපෙ නායකයාගෙන් ඇසූහ. ඔහුගේ පිළිතුර වූයේ, ‘ගෙවන්න තියෙන රාජ්ය ණය පස්සට දා ගැනීම, අලුතින් ණයක් ලබාගැනීමට උත්සාහ කිරීම, සංචාරක ව්යාපාරය දියුණු කිරීම, විදේශ ශ්රමිකයන්ගේ ප්රේෂණ යළිත් ලබාගැනීම හා අපේ පරිභෝජන රටාව වෙනස් කිරීමයි.’ මේ වන විට ලංකාව සියලුම ණය ගෙවීම නවතා ඇති බවට මාධ්යවේදියෙක් දිසානායක මහතාට මතක් කළේය. නමුත් ඊට විනාඩි ගණනාවකට පසු සමාජය යථාවත් කිරීමේ ජවිපෙ වැඩ පිළිවෙළ කුමක්දැයි යළිත් ඇසූ විට කට පාඩම් කරගත් ලැයිස්තුවක් කියවනවාක් මෙන් දිසානායක මහතා ‘ගෙවන්න තියෙන ණයක් ආපස්සට දාගැනීම…’ යයි කතාව ආරම්භ කළේය.
අලුත් ණයක් ලබාගැනීම සඳහා තමන් නම සඳහන් කොකළ රටක් සමග සාර්ථක සාකච්ඡා ආරම්භ කර ඇති බවත්, සංචාරක ව්යාපාරය නගා සිටුවීමට තමන්ට වැඩ පිළිවෙළක් ඇති බවත්, විශ්වාසයක් නැති ආණ්ඩුවකට විදේශ ශ්රමික ප්රේෂණ නොලැබුණද තම පාලනයක් ඇතිවූ වහාම ඒවා යළි ලැාබෙන බවත්, පරිභෝජන රටාව වෙනස් කිරීම තමන්ගෙන් පටන් ගන්නා බවත් ඔහු කියා සිටියේය. දිසානායක මහතාගේ මෙම මාධ්ය සාකච්ඡාවත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති අපේක්ෂකයා ලෙස සිදුකළ එකම මාධ්ය හමුවත් අතර ඇත්තේ තීරණාත්මක සමානකමකි. ආර්ථිකය සම්බන්ධයෙන් කවර වැඩපිළිවෙළක් ක්රියාත්මක කළ යුතුද යන්න පිළිබඳව ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට කිසිම දැනුමක් තිබුණේ නැත. වසර 2 1/2කින් ලංකාව බංකොලොත් කිරීමට ඔහුට හැකිවුණේ මේ අසීමිත නොදැනුවත්කමට විධායක ජනපති ක්රමයේ අසීමිත බලයත්, 69 ලක්ෂයක ජනතාවගේ හෘදයංගම කැමැත්තත් එක් වීම නිසාය.
ආර්ථිකයේ ඇති ප්රශ්න පිළිබඳව දිසානායක මහතාට ප්රමාණවත් දැනුමක් තිබේ. මෙම දැනුම ඉතාමත් ආකර්ෂණීය ලෙස ඉදිරිපත් කිරීමේ හැකියාවද ඔහුට ඇත. සිදුවී ඇත්තේ කුමක්ද යයි දැනගෙන සිටියද කළ යුත්තේ කුමක්ද යයි ඔහු නොදනී. ඔහුගේ පස් වැදෑරුම් වැඩපිළිවෙළ 2022 ජුලි මස වූ තත්වය සමනය කිරීමට කොහෙත්ම ප්රමාණවත් වන්නේ නැත. තෙල් හා ගෑස් පෝලිම් නිමා නොකොට සංචාරක කර්මාන්තය නගා සිටුවිය කොහැක. විදේශ ශ්රමික ප්රේෂණ ලැබෙන්නේද නැත. ණය ප්රතිව්යුහගත නොකර යළිත් ණයක් ලබාගතද නොහැක. ඇතැම් විට විශාල දේශපාලන මිලකට ඉන්දියාවෙන් හෝ චීනයෙන් යම් ණයක් ලැබෙනු ඇත. නමුත් ‘සමාජය යථාවත් කිරීමට’ එය කොහෙත්ම ප්රමාණවත් නොවේ. තෙල්-ගෑස් පෝලිම් අවසන් කිරීම පිළිබඳ නිවැරදි විසඳුමක් ඒ මොහොතේ ජවිපටවත් සජබටවත් නොතිබුණි. සුනිල් හඳුන්නෙත්ති මහතා කීවේ විදේශගත ශ්රී ලාංකික සහෝදරවරුන් එවන ඩොලර්වලින් ප්රශ්නය විසඳන බවය. සජිත් ප්රේමදාස මහතා කීවේ මිතුරු අරාබි රටකින් තෙල් ඉල්ලන බවය.
ඒ වන විටත් රනිල් වික්රමසිංහ මහතා ඉන්ධන බෙදීම සඳහා කිව්ආර් ක්රමයක් සකස් කිරීමේ කාර්යය විශේෂඥයන්ට පවරා තිබුණි. ඊට කිසිදු දේශපාලන ඇඟිලි ගැසීමක් සිදු නොවීමටද ඔහු වග බලා ගත්තේය. ඔහු අගමැතිධුරයට පත්වූ විට ඇරඹි ඒ වැඩ පිළිවෙළ ඔහු ජනාධිපති වූ පසු ක්රියාවට නැංවිණි. අගෝස්තු මස නව වැඩපිළිවෙළ ක්රියාත්මක වූ අතර ක්රම ක්රමයෙන් ඉන්ධන පෝලිම් අහෝසි විය. ගෑස් අර්බුදයට එක් හේතුවක් වූයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා ලිත්රෝ ගෑස් සමාගමේ සභාපතිත්වය විෂය පිළිබඳ කිසිදු දැනුමක් නොතිබූ අනුගාමිකයන්ට ලබාදීමය. පිපිරෙන ගෑස් සිලින්ඩර් නිර්මාණය වූයේත්, එතෙක් ලාබ ලැබූ ලිත්රෝ ගෑස් සමාගම පාඩු ලබන්නට පටන්ගත්තේත් දේශපාලන එහෙයියන්ගේ වැරදි කළමනාකරණය හේතුවෙනි.
2023 වසර තුළ මෙම තත්වය ක්රමයෙන් වෙනස් විය. ‘සමාජය යථාවත්’ වුවද පහළ ආදායම් ලබන ස්තරවල ආර්ථික පීඩනය අඩු කිරීමට වික්රමිසිංහ පාලනය අසමත් වීම මෙයට ප්රධාන හේතුවක් විය හැක. අයිඑච්පී ආයතනය 2022 ජුලි මස සිදු කළ මත විමසුමකට අනුව අපේ සමාජයේ දුප්පත්ම 33%න් වැඩි කොටසක සහාය තිබුණේ එජාපය/සජබටය. සමාජයේ ඉහළම ආදායම් ලබන 33% බහුතරයක සහාය තිබුණේ ජවිපෙටය. මැද සිටින 33%න් බහුතරයක් ජවිපෙටද, සුළුතරයක් එජාප/සජබටද සහාය දැක්වූහ. අයිඑච්පී සංවිධානය 2022 දෙසැම්බරයේ නිකුත් කළ මත විමසුමකට අනුව සමාජයේ දුප්පත්ම 33%න් 89%ක් ආර්ථික අර්බුදය ප්රමුඛ ප්රශ්නය ලෙස සැලකීය. සිංහල නොවන ලාංකිකයන්ගෙන් 95%ක්ද ප්රමුඛතාව දුන්නේ ආර්ථික අර්බුදයටය. 2022 නොවැම්බර් අයිඑච්පී මත විමසුමකට අනුව රාජ්ය මුදල් වියදම් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ලාංකිකයෝ 66%ක් සෞඛ්යයටද, 60%ක් අධ්යාපනයටද, 49% කෘෂිකර්මයටද ප්රමුඛතාව දිිය යුතු බව කීහ. ප්රමුඛතා ලැයිස්තුවේ පහළම තුන ලැබුණේ හමුදාවට පොලිසියට හා මහාමාර්ගවලටය.
2022 රනිල් වික්රමසිංහ ජනපතිවරවයාට යම් පිළිගැනීමක් වූයේ ඔහු ‘සමාජය යථාවත්’ කළ නිසාය. 2023 ඒ පිළිගැනීම ඔහුට අහිමි වූයේ ජනතාවගෙන් බහුතරයකගේ ඊළඟ අපේක්ෂාවන් ඉටු කිරීමට ඔහු අසමත් වූ නිසාය. ඒ අඩුව පිරවීම මර්දන නීතිවලින් කළ හැකියැයි ඔහු සිතනවා විය හැක. එය මිරිඟුවකි. ඒ මිරිඟුවේ ප්රතිඵලය වනු ඇත්තේ ආර්ථික වශයෙන් කළ යුත්තේ කුමක්දැයි නොදන්නා තවත් ‘ගැලවුම්කරුවකුට’ දොර විවර වීමයි.