ලංකාවේ මෑත අතීතය සහ වර්තමානය වනාහි මඩ ගොහොරුවකි. ඒ ගොහොරුව අතීතයේ ම තාර්කික නිෂ්පාදනයකි. ඒ අවාසනාවන්ත මෑත අතීතය නිරාකරණය කර ගැනීමට ප්‍රකට සිවිල් සේවකයෙකු වන ඔස්ටින් ප්‍රනාන්දු රචිත ‘මම ඔස්ටින්’ ස්වචරිතාපදානය සැලකිය යුතු අත්වැලක් සපයයි. පසුගියදා ප්‍රමිතියෙන් තොර බෙහෙත් ගෙන්වීමට තමාට අණ කළේ විෂය බාර ඇමතිවරයා යැයි පවසන සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාගේ කටඋත්තරය වර්තමාන පරිපාලන ප්‍රධානීන්ගේ මට්ටම හා ඔවුන් ඇද වැටී සිටින තැන වටහා ගැනීමට කදිම සාක්ෂියකි. එවන් වටපිටාවක ‘මම ඔස්ටින්’ කෘතිය පරිශීලනය වනාහි ඔස්ටින් යුගයේ සිට යට කී ලේකම්වරයාගේ යුගය තෙක් වන පරිහානියේ තරම, ඒවාට හේතු වූ කාරණා වටහා ගැනීමට කදිම ප්‍රවේශයකි.
මුහුදුකරයේ හික්කඩුවේ උපත ලබා ගමේ පාසලෙන් හා ගාල්ල රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලයෙන් මූලික අධ්‍යාපනය ලැබූ ඔස්ටින්ගේ දිවිපවත ගුරුවරයෙකු සිට ජනාධිපති ලේකම්වරයෙකු දක්වා ගිය දුර ගමන හා ඒ ගමනේ දී මුණගැසුණු අභියෝග, ඒවාට මුහුණ දුන් ආකාරය සිවිල් පුරවැසියන් වන අපටත්, විශේෂයෙන් රාජ්‍ය සේවය යළි ස්වාධීන හා අදූෂිත එකක් බවට පත්කිරීමට තැත් කරන දේශපාලනික බලවේගවලට හා එවැනි ප්‍රාර්ථනා සහිත හැමෝටමත් ඵලදායීය. මෙම කෘතියේ ඔහුගේ යහගුණයම නිරූපණය වන ආකාරයට ලියා ඇතත් ඔහු ස්පර්ශ කළ වපසරිය දේශපාලනිකව හා සමාජී ඇසකින් දැක ගැනීමට මහඟු දොරටුවක් අපට විවෘත කරයි.
කීර්තිමත් පරිපාලන නිලධාරියෙකු වූ නෙවිල් ජයවීර මහතා ඔහුගේ යාපනේ අත්දැකීම් අළලා ලියවුණු කෘතිය Jaffna Exorcising the Past and Holding the Vision කියවන අපගේ සම්මානයට පාත්‍ර වන සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක කවර තරම් ජාතිවාදී නායිකාවක් දැයි නව මතයක් සම්පාදනය කරයි. ජාතිවාදයෙන් තොර පුද්ගලයෙකු ලෙස ජයවීර පොදුවේ සම්භාවනාවට පත්වෙන්නෙකි. 1960-65 ඔහු යාපනයේ දිසාපති ලෙස කටයුතු කළ ආකාරයෙන් අභීත රාජ්‍ය නිලධාරියෙකුට කවර මට්ටමකින් වැරදි දේශපාලනයක් සමග අරගල කළ හැකිදැයි අපට යාපන අත්දැකීම් කෘතියෙන් උදාහරණ සපයයි.
“ශ්‍රී ලංකාව ගැනත් ලාංකීය සමාජය ගැනත් ඉතා තරුණ අදහස් කිහිපයක් මට ඇත. ජාතිවාදය ආගම්වාදය පිටු දකින සාධාරණ සාමකාමී සමාජයක් මගේ ජීවිත කාලය තුළ ශ්‍රී ලංකාවේ බිහිවෙනු දැකීමට කැමැත්තෙමි. ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන සමාජ, දේශපාලනික, ව්‍යවස්ථාමය ප්‍රතිසංස්කරණ සිදුවීම අත්‍යවශ්‍යය. මගේ ජීවිත කාලය තුළ ත්‍රස්ත විරෝධී පනත අහෝසි වනු දැකීමට මම කැමැත්තෙමි. ”
430 පිටුව, මම ඔස්ටින්.
එකම පිටුවක තැනින් තැනින් උපුටා දැක්වූ එම කරුණු කිහිපයෙන් ඔස්ටින් ප්‍රනාන්දුගේ පරිපාලන රටාවට ඔහුගේ පුද්ගලභාවය මුසුකළ ආකාරය වටහා ගැනීමට ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි සැපයේ. නැගී ආ දැන් එහි කුරිරුම වේශයෙන් පෙනී සිටින දේශපාලන බලාධිකාරිය පරිපාලන සේවයේ නීති හා රීති අතරට පැන ඒවා මැදින් සිදුරු කිරීමට කටයුතු කළ ආකාරය සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායකගේ සිට රනිල් වික්‍රමසිංහ යන සියලුම පාලකයින් දක්වාම අපට දකින්නට පුළුවන.
ඔස්ටින්ගේ වැදගත් විශ්වාසයන් හා සසඳමින් මෑත කාලයේ සිදුවීමක් මම (මේ ලියුම්කරු) මෙහි සටහන් කරමි. මේ කියන පුද්ගලයා එවකට ජනමාධ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාය. කුප්‍රකට ආනන්ද කුමාරස්වාමි මාවත, නෙලුම් පොකුණ මාවත ලෙස නැවත නම් කිරීමේ ඉතිහාස විරෝධී මුග්ධ තීරණය සැබෑවක් කිරීමේ වගකීම පැවරී තිබුණේ ඔහුටය. ඔහු හමුවූ මගේ මිතුරෙකු ‘ලේකම්තුමනි, ඔය වැඩේ වැරදියි නේද? එහෙම සේවාවක් කළ පුද්ගලයෙකු වෙනුවෙන් වෙන් කරපු නමක් ඔහොම වෙනස් කරන එක හොඳද?’
‘…….. ඔයත් මේ පරදෙමළෙකු වෙනුවෙන් පෙනී හිටිනවානේ…..’ ලේකම්වරයාගේ පිළිතුර විය. ඒ පිළිතුරෙන් කියවෙන්නේ එකල පාලකයන්ගේ ජාතිවාදී දෘෂ්ටිවාදයේ ම පහසු ගොදුරක් බවට පරිපාලක නිලධාරියා පත්වුණු ආකාරය පමණක් නොව ඔහුගේ දැනුමේ තරමය. ආනන්ද කුමාරස්වාමිගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය නොදත් ඔහුගේ ජාතිකත්වයට අවමන් කරන පරිපාලන සේවයේ ඉහළම ඇවරියේ සිටින ලේකම්වරයෙකුගේ ප්‍රකාශය කියාපාන්නේ ඔස්ටින්ලාගේ යුගයේ සිට අදාළ ලේකම්වරයා දක්වා පැමිණ ඇති නින්දනීය ගමනක කතාවයි.
ඔස්ටින් සමකාලීන ශ්‍රී ලාංකික ඉතිහාසයේ සන්ධිස්ථාන කිහිපයක දී ම සංකීර්ණ භූමිකාවල නිරත වූ සිවිල් සේවකයෙකි. සටන් විරාම ගිවිසුම ක්‍රියාත්මක වූ 2001-2003 සමයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් ධුරයත්, 2017-2018 වකවානුවේ ජනාධිපති ලේකම් ධුරයත් ඔහු දැරුවේය. සුප්‍රකට සිදුවීමක් නම් ඔහු ජනාධිපති ලේකම් ධුරය දැරූ මෛත්‍රිපාල සිරිසේන මහතා පොළොන්නරුවේ ග්‍රාමසේවක ධුරයක් දරන කාලයේ ඔස්ටින් ඔහුගේ දිසාපතිවරයා වීමය. එය දෛවෝපගත සිදුවීමකි.
බ්‍රිතාන්‍ය පරිපාලන සේවයට තිඹිරිගෙදර වූ ලංකා සිවිල් සේවය මිනිසෙකු කපා ඔප මට්ටම් කර නව මිනිසෙකු නිර්මාණය කිරීමට සමත් වූ බව අප අසා දැක ඇත. සිවිල් සේවයට ඇතුළත් කරගන්නාගේ අධ්‍යාපන සුදුසුකම් පමණක් නොව හැසිරීම ද ඇඳුම පැළඳුමද වැදගත් සාධක ලෙස පරිපාලන සේවය එකල සැලකීය. මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර සිවිල් සේවා විභාගයෙන් ලංකාවේ පළමු වැනියා වී ඇඳුම නිසා සම්මුඛ පරීක්ෂණයෙන් අසමත්ව පරිපාලන සේවයට ඇතුළුවීමට නොහැකිවීම එක් ප්‍රකට උදාහරණයකි. ඒ තේරීම් ස්වභාවයේ හොඳ නරක දෙකම ඇත. කෙසේ වෙතත් එකල ලංකා පරිපාලන සේවයට තෝරා ගන්නා තැනැත්තා ගරු කටයුතු මිනිසෙකු ලෙස කටයුතු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය බව රාජ්‍යය විශ්වාස කළේය. නිදහසින් පසු පරිපාලන සේවය විනාශ වීම ඇරඹුණේ ක්‍රමිකවය. කුලය වැනි සාධකද පසුකාලීන පරිපාලන සේවයට තෝරා ගැනීමට හේතු කාරක වූ බව පැවසේ.
කෙසේ වෙතත් ඔස්ටින් යනු නිදහසින් පසු පරිපාලන සේවයේ මූලධර්ම වැඩි ප්‍රමාණයක් ක්‍රියාත්මක වූ යුගයක පරිපාලන සේවයට ඇතුළු වූ පුද්ගලයෙකි. එකල සිවිල් සේවකයා මහා ද්විභාෂක උගතෙකි. සමහරු ත්‍රෛභාෂික උගතුන්ය. නෙවිල් ජයවීර එවැන්නෙකි. අද සිවිල් සේවකයන් පමණක් නොව සමහර තානාපතිවරුද ඉංග්‍රීසි බස හැසිරවීමේ නොහැකියාවෙන් පෙළෙන්නෝ වෙති.
ඔස්ටින් වනාහි සිවිල් සේවකයෙකු ලෙස සුදුසුකම් ලැබූ පුද්ගලයෙකි. මෙම කෘතියේම සඳහන් ඔහුගේ සමකාලීනයෙකු වන ලයනල් ප්‍රනාන්දු, ආචාර්ය සරත් අමුණුගම, අමරදාස ගුණවර්ධන එවැන්නෝ වෙති. අනෙක් අතට මේ නම් සඳහන් කරන කිහිප දෙනාත් ඒ යුගයට අයත් බොහෝ සිවිල් සේවකයනුත් දෘෂ්ටිවාදාත්මකව වර්තමාන සිවිල් සේවකයාට වඩා බොහෝ ඉදිරියෙන් සිටියෝ වෙති. මේ ඔස්ටින්ගේ දෘෂ්ටිවාදය හෙළිදරව් වන තැනකි.
“ඉන්දියාවේ සමහර හින්දූන් සාධාරණීකරණය කරන පරිදි, මුස්ලිම්වරුන්ට පකිස්තානයට හෝ මැදපෙරදිග රටකට යා හැකි හෙයින් ඉන්දියාව හින්දුන්ට ඉතිරි වී හින්දු රාෂ්ට්‍රය බිහිවන්නා සේ, සිංහලයන්ට පූර්ණ සිංහල දේශයක්, මුස්ලිම්වරුන් ඔවුන් මුලින් පැමිණි රටවලට යාමෙන් බිහි කරගත හැකි යයි සිතන අතලොස්සක් වුවද සිංහල පිරිස් අතර සිටිති. ප්‍රභාකරන් මරා දැමීමෙන් පසු ගැටලු ඇති නොකරතැයි සිතමින් ද්‍රවිඩයින් දැනටමත් සම පුරවැසියන් නොව යටත් දාස වැසියන් ලෙස සලකන්නා සේය.” 426 පිටුව, මම ඔස්ටින්.
පැරණි යුගයේ සිවිල් සේවයේ නිෂ්පාදනයක් වන ඔස්ටින්ගේත්, ආනන්ද කුමාරස්වාමි පර දෙමළෙකු වූ මෑත කාලීන සිවිල් සේවකයෙකුගේත් වෙනස සැසඳීමට ඔස්ටින්ගේ ඉහත ප්‍රකාශයම සෑහේ. දෙවැනි සිවිල් සේවකයා බොහෝ දුරට සමාන වන්නේ අත්අඩංගුවේ පසුවන බෙහෙත් වංචාවට සම්බන්ධ සිවිල් සේවකයාටය. මක් නිසාද යත් දෙදෙනාටම දේශපාලන අණ විනිවිදීමට ඇති අසමත්කමය. ඔස්ටින් අවම වශයෙන් රාජ්‍ය නායකයන් පස් දෙනෙකු සමග සමීපව රාජකාරි කර ඇත. ඉන් වඩාත් ඔහු සමීපව වැඩ කටයුතු කර ඇත්තේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා සමගය. එහෙත් ඔස්ටින්ට සිය විශ්‍රාම ජීවිතයේ දී වුවත් රනිල් වික්‍රමසිංහ ද ඇතුළත් ඒ සියල්ල කෙරේම විවේචනාත්මක දෘෂ්ටියකින් බැලීමට හැකිවීමම ඔහු සැබෑ පරිපාලකයෙකු වූ බවට සාක්ෂියකි.
ජේ.ආර්. ජයවර්ධන ඔහු අනුගමනය කළ ක්‍රමවේදය නිසා මේ රටට මෙම විනාශය සිදුවූ බව අපගේ විශ්වාසයයි. එහෙත් ඔහු පෞද්ගලිකව දූෂිතයෙකු නොවූ බව අපි මෙතෙක් විශ්වාස කළෙමු. එහෙත් ඔස්ටින් සිය කෘතියේ අප නිවැරදි නොවන බව සමීප සාක්ෂි සහිතව පෙන්වා දෙයි.
දියුණු රටවල (ඉන්දියාවේ පවා) නායකයන්ගේ පෞද්ගලික දෘෂ්ටිය පමණක් රාජ්‍ය පාලනයේ ක්‍රමවේදයම බවට පත් නොකර ගනී. උපදේශකයන් හා සිවිල් සේවයේ අනුදැනුම ඔවුහු ඉහළින් අගයති. අගතිගාමී ආගමිකභාවයක් සහිත ජනතාවක්, ඒවාට උඩගෙඩි දෙන දේශපාලකයින් සිටින රටක් වුවත් ඉන්දියාව නොනැවතී ලෝකයේ දියුණු රටක් ලෙස ඉදිරියට යන්නේ එරට සිවිල් සේවය ද ඇතුළත් පාලන සහායක බලකණු සිය මූලධර්මයන් අනුව වැඩකටයුතු කරන හෙයිනි.
ලංකාවේ පාලනයේ ස්වභාවය මුළුමනින්ම වෙනස් කළ යුතු යයි අන් කවරදාවත් නොවූ තරම් සාකච්ඡාවක් සමාජයේ ඇතිවී තිබෙන අවධියක ඔස්ටින් චරිතාපදානය හැදෑරීම වටින්නේ ඒ සමාජයට අදාළ පරිපාලනමය අභියෝගයන් වටහා ගැනීමටය.
