ජනාධිපතිවරයා දැනටමත් කියා ඇති පරිදි 2024 මැතිවරණ වසරකි. මහමැතිවරණය හා ජනාධිපතිවරණය ඒ අවුරුද්දේ පැවැත්වෙන බව දැනගන්නට තිබේ. මුලින් එන්නේ මහමැතිවරණයද කියා කියන්නට අසීරුය. මොකක් ඉදිරියෙන් ආවත්, එම ඡන්ද විමසීම් දෙක පැවැතුණහොත්, රටේ දේශපාලන චිත්‍රය වෙනස්වන්නට ඉඩ ඇති බව නම් පැහැදිලිය. එම මැතිවරණවලින් වර්තමාන පාලක සන්ධානය බරපතළ පරාජයක් ලබන බව ඉතා පැහැදිලිය. ජනාධිපතිවරණය පළමුව තිබුණත්, දෙවනුව තිබුණත් මේ තත්වයෙන් නම්, වත්මන් ජනාධිපතිවරයාට එය ජයගැනීමද අපහසුය.
ඒ අනුව, ඊළඟ ජනාධිපතිවරයා හා ආණ්ඩුව දැනට සිටින විරුද්ධ පක්‍ෂයෙන්, ඒවායේ නායකයන්ගෙන් පත්වන්නට නියමිතය. ඊළඟ ජනාධිපතිවරයා වනුයේ සජිත් ප්‍රේමදාසද, අනුර කුමාර දිසානායකද යන්න තවමත් පැහැදිලි නැත. ඊළඟ ආණ්ඩුව පිහිටුවීමට පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩි බලය ලැබෙන්නේ කුමන පක්‍ෂයට හෝ සන්ධානයට දැයි යන්නද තවමත් පැහැදිලි නැත. එහෙත්, දේශපාලන නිරීක්‍ෂකයන්ගේ අදහස වනුයේ, විරුද්ධ පක්‍ෂයේ ප්‍රධාන පක්‍ෂ දෙක ඇතුළුව කිසිදු දේශපාලන පක්‍ෂයකට හෝ සන්ධානයකට 2024 මහමැතිවරණයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ පැහැදිලි වැඩි බලයක් නොලැබෙනු ඇතිය යන්නයි.
සමගි ජන බලවේගය පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය ඉලක්ක කරගනිමින් නව දේශපාලන සන්ධාන ඇතිකරගැනීමට කතාබහ කරමින් සිටින අතර, ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ විශ්වාස කරන්නේ, කිසිවකු සමග සන්ධානගත නොවී ජවිපෙ හා ජාතික ජන බලවේගයට පමණක් තනිව ජයගන්නට පුළුවන් බවයි. එය, එක්තරා විදියකින් 2019දී ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ සම්බන්ධයෙන් තිබූ දේශපාලන මතයට සමාන එකකි. සජබ සාපේක්‍ෂව වැඩි ආසන සංඛ්‍යාවක් ලබාගත්තොත්, ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීම සඳහා අවශ්‍ය වන ඉතිරි දුර යෑම ඔවුන්ට අපහසු නොවේ. සජබ දිගින් දිගටම සභාග හා සහයෝගී දේශපාලනයක නියුක්තව ඇති නිසාය. 2019 ජනාධිපතිවරණයේදීද, සජබ පුළුල් එකතුවක් හදා ගත්තේය.
එහෙත්, ජවිපෙ බලාපොරොත්තු වන්නේ තනිවම ජයගැනීමටය. සන්ධාන යනු පරණ රැවටිල්ලක් බව ඔවුහු කියති. ප්‍රශ්නය වන්නේ, මහමැතිවරණයෙන් ප්‍රමාණවත් වැඩි බලයක් හිමි නොවුණහොත් ජවිපෙ ආණ්ඩුවක් පිහිටුවන්නේ කොහොමද කියාය. ඒ ගැන ආලෝකයක්, පසුගිය දේශපාලන අර්බුද කාලයේදී ජවිපෙ දේශපාලන නායකයන්ගෙන්ම ලැබුණේය. ඔවුන් කීවේ, තමන්ට ආණ්ඩුවක් පිහිටුවන්නට ආරාධනා කරන්නේ නම්, පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින තමන්ගේ තුන්දෙනාට අමතරව, අනෙකුත් පක්‍ෂවල ‘හොඳ’ මන්ත්‍රීවරුන් තෝරාගෙන ඔවුන්ගෙන් සමන්විත කැබිනෙට්ටුවක් පිහිටුවා පාලනය ගෙන යන බවයි. මේ හොඳ කට්ටිය කවුද, ඔවුන් තෝරාගන්නේ කුමන නිර්ණායක අනුවද, හොඳම හොඳ මන්ත්‍රීවරු පාර්ලිමේන්තුවේ සිටිත්ද යනාදි ඒවා දෙවනු ප්‍රශ්නය.
2024 මහමැතිවරණයෙන් පසුවද, එවැනි පිරිසක් ඇතුළු කරගෙන ජවිපෙට ආණ්ඩුවක් පිහිටුවා ගන්නට සිදුවුණොත් ඇතිවන තත්වය කෙබඳුද? පාර්ලිමේන්තුවට පත්වන වෙනත් පක්‍ෂ නියෝජිතයන් ජවිපෙ ආණ්ඩුවකට සහාය දෙන්නේ අත ලෙවකන්නට නොවේ. තමන්ගේ කෝන්දේසි සහ ප්‍රතිපත්තිවලටද ඉඩක් ලැබෙන අයුරිනි. එලෙස පිහිටුවන ආණ්ඩුවක් යන්නේ කොයිද කියා හැම කාලයේම විචිකිච්චා තිබෙන්නේ එබැවිනි.
කොහොම වුණත්ඳ සජබ හෝ ජවිපෙ ආණ්ඩුවක් පිහිටුවනවාය, ඒ පක්‍ෂයක නායකයා ජනාධිපතිවරණයෙන් ජයගන්නවාය කියා හිතුවොත්, එවැනි පාලනයක් යටතේ ලංකාව කුමක් වනු ඇද්ද? 2022 ගෝල්ෆේස් අරගලයේදී කියැවුණාක් මෙන් සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් එතැනින් පටන් ගැනෙනු ඇද්ද?
කිසිම පක්‍ෂයකට අයත් නොවන සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බැලුවහොත්, රට ඉල්ලමින් තිබෙන්නේ කුමන වෙනස්කම්ද? එවැනි වෙනස්කම්, එනම් තීරණාත්මක වෙනස්කම් කිහිපයක් මෙලෙස ලැයිස්තුගත කළ හැකිය.
විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීම, වෙස්ට්මින්ස්ටර් ක්‍රමයට හෝ වෙනත් සුදුසු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයකට යෑම, එක්සත් රාජ්‍ය ව්‍යුහයක් තුළ සුළුතර ජනතාව සමග බලය බෙදාහදාගෙන පාලනය ගෙනයන අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කිරීම, එවැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් හදන තුරු දැනට 13 වැනි සංශෝධනයෙන් පවතින පළාත් සභා බලතල සම්පූර්ණයෙන් දීම, රට ආර්ථික අගාධයෙන් ගොඩගැනීම, අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය පවත්වා ගැනීම, රටේ මානව අයිතිවාසිකම් ගරුකිරීම, වැඩිදියුණු කිරීම, පුළුල් කිරීම, ජාත්‍යන්තර වගවීම්වලට ගැළපෙන ලෙස පවතින මර්දනකාරී පනත් ඉවත් කිරීම හෝ සංශෝධනය කිරීම.
ලංකාවේ දැන් පවතින සමාජ ආර්ථික හා දේශපාලන චිත්‍රය මුළුමනින්ම වෙනස් කිරීමට නම්, ඉහත කී කාරණා ක්‍රියාවට නංවන වැඩපිළිවෙළක් තිබිය යුතුය. රටේ දැනුවත් පුරවැසියන්ට නම්, හැම මහ මැතිවරණයක්ම, ජනාධිපතිවරණයක්ම මේ න්‍යාය පත්‍රය ක්‍රියාවට නංවාගැනීම සඳහා ලැබෙන අගනා අවස්ථාවකි. එහෙත් පසුගිය ඉතිහාසය තුළ ඒ න්‍යාය පත්‍රය කොරගසමින් කෙටි දුරක් ඉදිරියට ගෙනගියා විනා, තර්කානුකූල අවසානයකට ගෙනයන්නට කිසිවකුට නොහැකි විය.
මේ න්‍යාය පත්‍රය පුරවැසියන්ගේ න්‍යාය පත්‍රයකි. මේ පුරවැසියෝ දේශපාලන පක්‍ෂවල සාමාජිකයෝ නොවෙති. දේශපාලන පක්‍ෂවලට ඇලුණෝ නොවෙති. 2022 ගෝල්ෆේස් අරගලයේදී මේ මූලධර්ම සියල්ල හෝ වැඩි ප්‍රමාණයක් සටන් පාඨ ලෙස ඉදිරියට පැමිණියේය. එදා ගෝල්ෆේස්හි තිබුණේ පක්‍ෂවල දේශපාලන අරගලයක් නොවේ. පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන අරගලයකි. දේශපාලන පක්‍ෂ හිටියේ එක්කෝ අරගලයට වෛර කරන අන්තයකය. නැතිනම් එය විවේචනය කරමින් අහක බලාගෙන සිටින අන්තයකය.
‘පාරට බැසීම’ තමන්ගේ ප්‍රතිපත්තිය නොවේයැයි කියන දේශපාලන පක්‍ෂද ඒ කාලයේ තිබිණ. එහෙත්, අරගලය ඉස්මත්තට නැගීමත් සමග, බොහෝ දේශපාලන පක්‍ෂවලටද එය නොදැක නොඅසා සිටිය නොහැකි තත්වයකට පත්විය. ඒ නිසා එම දේශපාලන පක්‍ෂවල කූඩාරම්ද අරගලවලට එකතු විය. ඒවායේ තරුණ නායකයෝ අරගලයේ මාධ්‍ය ප්‍රකාශනවල මුල් තැනක් ඉක්මනින්ම අල්ලා ගත්හ.
ගෝල්ෆේස් අරගලයේදී තිබුණේ පුරවැසි ක්‍රියාකාරිත්වයක් නිසා ඉහත කී මූලධර්ම වෙනුවෙන් ඉදිරිපත්වීම එහි බහුතරයකට (අන්තවාදීන්ද නොසිටියා නොවේ.) අපහසුවක් නැති දෙයක් විය. එහෙත්, මේ මූලධර්ම වනාහි ගෝල්ෆේස් අරගලයේදී අලුතෙන් මතුවුණු කාරණා නොවේ. ඒවා දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ රටේ දේශපාලන හා බුද්ධිමය ක්‍ෂෙත්‍රවල කතාබහ කෙරෙමින්, සංවාද කෙරෙමින්, ප්‍රකාශන කෙරෙමින් පැවැති ඒවාය.
2014 කාලයේ සාධාරණ සමාජයක් සඳහා වූ ජාතික ව්‍යාපාරය ඉදිරියට ගෙනායේද ඒ මූලික මූලධර්මමය. ඊට කාලයකට පෙර. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග ජනාධිපතිනියගේ කාලයේ 17වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය හැටියට ඉදිරියට එන්නේද ඒ කාලයේ පුරවැසි සමාජයේ, පුරවැසි සංවිධානවල සාකච්ඡා වෙමින් තිබුණු අදහස්ය. න්‍යාය පත්‍රයය. මනුවර්ණගේ මතකය නිවැරදි නම්, කුමාරතුංග ජනාධිපතිනිය හා පරිවාස ආණ්ඩුවක් හැදූ ජවිපෙට, 17 වැනි සංශෝධනය ලෙස ඉදිරියට ගන්නට හැකිවුණේ, සිමොග් නමැති පුරවැසි සංවිධානයේ මැදිහත්වීමෙන් ඒ කාලයේ කෙටුම්පත් කෙරෙමින් තිබුණු ව්‍යවස්ථාමය වෙනස්කම්ය. ජවිපෙට ඒ වෙලාවේ එවැනි වැඩපිළිවෙළක් නොතිබුණි.
ඉහත ලැයිස්තුවේ තිබෙන මූලධර්ම රටේ ඒ විදියටම ක්‍රියාත්මක වෙන්නට නම්, මනුවර්ණ සිතන්නේ, පක්‍ෂ දේශපාලනය හා හරි හරියට පුරවැසි දේශපාලනයද ඉහලින් තිබිය යුතු බවයි. 2014දී සිදුවුණේ එවැන්නකි. එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයෙන් ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත්වීම ස්ථිර කර සිටි රනිල් වික්‍රමසිංහට එම බලාපොරොත්තුව අතහැර පුරවැසි සමාජයෙන් ඉදිරියට ගෙනා විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීම ඇතුළු යහපාලන න්‍යාය පත්‍රයට එකඟ වෙන්නට සිදුවුණේ පුරවැසි ක්‍රියාකාරිත්වය ඒ මොහොතෙහි තිබුණු ඉහළ තත්වය නිසාය. විශේෂයෙන් මාදුළුවාවේ සෝභිත හිමි වැන්නකුගේ කැරිස්මාවද ඒ ව්‍යාපාරයේ බලවත්කමට ඒ මොහොතේ දායක විය.
එහෙත් 2015 යහපාලන ආණ්ඩුව පත්වී ටික කාලයක් යන විට, පුරවැසි න්‍යාය පත්‍රය යටපත් වී ශ්‍රීලනිපයේ හා එජාපයේ දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රය ඉදිරියට ආවේය. මෛත්‍රීපාල සිරිසේන හා රනිල් වික්‍රමසිංහ නායකයන් දෙදෙනා මෙන්ම ඔවුන්ගේ පක්‍ෂද මුල් තැන දෙන්නට වුණේ ‘යහපාලන බන්ධනයෙන් ගැලවී’ ඊළඟ මැතිවරණවලින් තනි තනිව ජය ගන්නේ කෙසේද යන කාරණයටය. පුරවැසි න්‍යාය පත්‍රය යටපත් විය. ආණ්ඩුවද අවුරුදු පහකින් පරාජයට පත්විය.
පුරවැසි න්‍යාය පත්‍රයේ තිබෙන කාරණා, දේශපාලන පක්‍ෂ විසින් ගැනෙන්නේ විවිධ වෙනස්කම්වලට භාජනය කෙරෙමින් හෝ විකෘති කෙරෙමින්ය. ඒ සඳහා උදාහරණයක් හැටියට විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීම ගත හැකිය. විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීම ලංකාවේ දේශපාලන සිස්ටම් එක චේන්ජ් කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය වන අංක එකේ කාරණය වන නමුත්, පසුගිය දශක දෙක පමණ කාලයේ කෙතරම් ඉස්මත්තට ගෙනාවත් ඉටුකරගන්නට නොහැකි වූ දෙයකි. පුරවැසියන්ගේ දෘෂ්ටිකෝණයෙන්, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසියත්, වෙස්ට්මින්ස්ටර් ක්‍රමයට නැවත යාමත් මේ මොහොතේ දේශපාලනයට අවශ්‍යය.
එහෙත්, විපක්‍ෂයේ ප්‍රධාන දේශපාන පක්‍ෂ දෙක ඒ ගැන කියන්නේ මොනවාද? සජබය පුන පුනා කියන්නේ තමන් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරන්නට කැපවී සිටින බවත්, ඒ සඳහා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කෙටුම්පතක් පවා ඉදිරිපත් කළ බවත්ය. එහෙත්, ඊළඟ ජනාධිපතිවරණයේදී ජයගන්නට ඉඩක් තිබේයැයි විශ්වාස කරන නිසා, අද සජබත් සජිත් ප්‍රේමදාස මහතාත් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසිය ගැන වචනයක්වත් කියනු නොඇසේ. ක්‍රිකට් පරිපාලනයේ දූෂණ ගැන පැය ගණන් කියවන විපක්‍ෂ නායකයා, මේ කාරණය ගැන වචනයක්වත් නාස්ති කරන්නේ නැතිවා වාගේය. ඔවුන් විශ්වාස කරන බව පෙනෙන්නේ, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ආහෝසි කරනවායැයි කියමින් ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වුණොත් තමන්ට ඡන්දය නොලැබෙනු ඇති බවයි.
තනතුර අහෝසි කරන්නට කතාකරන අයකුට ජනතාව ඡන්දය නොදෙනු ඇති බවයි. එහෙත් මෙය වනාහි විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තවදුරටත් පවත්වාගැනීමේ වාගාලංකාරයක් විනා වෙන දෙයක් නොවේ. විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරන්නාට ජනතාව ඡන්දය දෙන්නේ නැතිනම් 2015දී මෛත්‍රීපාල සිරිසේන කෙනකු පත්වන්නට ඉඩක් නැත. ඊට පෙර චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග ජනාධිපති වන්නට ඉඩක් නැත.
මෙයින් පෙනෙන්නේ, සජබ, ඒ කාලයේ ගෙනා සංශෝධන කෙසේ වෙතත්, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසිය ගැන වැඩි කැමැත්තක් නැති බවය. හැම දේශපාලකයකුගේම ප්‍රාර්ථනාව වනාහි, මේ බල සහිත තනතුර හැකි තාක් කාලයක් තමාගේ අතේ තබාගැනීමය.
ජවිපෙද. සිස්ටම් චේන්ජ් කරන්නට එන පක්‍ෂය හැටියට තමාව හඳුන්වා ගත්තත් සජබ තත්වයෙන් වෙනස් නැත. ජවිපෙද මීට පෙර විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසියට තමන් කැපවී සිටින බව ප්‍රසිද්ධියේ කියා ඇත. එහෙත්, දැන් ඔවුන් හිතන බව පෙනෙන්නේ, තමන්ට රාජ්‍ය බලය ලැබුණොත් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තම අතේ තිබීම වැදගත් බවයි. එකක්, රාජ්‍ය බලයේ ආරක්‍ෂාවටය. තමන් වැනි පක්‍ෂයක් බලයට ආවොත්, සාම්ප්‍රදායික දේශපාලන පක්‍ෂ හා පුද්ගලයන්ගෙන් ආ හැකි දේශපාලන අභියෝග ගැන ඔවුන්ට ඇත්ත තක්සේරුවක් තිබෙනවා විය හැකිය. ඒවා ජයගැනීමට හා දූෂණය පිටුදැකීමට, මහජනතාව වෙනුවෙන් යහපත් පාලනයක් ගෙනයාමට විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයේ බලතල හොඳ අතට පාවිච්චි කළ යුතුයැයි ඔවුන් සිතන බව පෙනේ. මනුවර්ණ මීට පෙරද කීප වරක්ම ලියා ඇති පරිදි, රනිල් වික්‍රමසිංහගේ අමාත්‍යාංශ තුනක් චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග ජනාධිපතිනිය පවරා ගත් අවස්ථාවේදීද ජවිපෙ සිටියේ ජනාධිපති ක්‍රමය වර්ණනා කරමිනි. එහිදීද ඔවුන්ගේ තර්කය වුණේ, ජනාධිපතිධුරය හොඳ විදියට පාව්චිචි කරනවා නම් අවුලක් නැති බවයි.
ඒ නිසා ජවිපෙද දැන් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසිය ගැන කෙලින් කිසිවක් කියන්නේ නැත. පරණ පුරුදු වචනම කිව්වත්, ඔවුන්ගේ ඇල්ම එය පවත්වාගැනීමට බව දැන් හැසිරෙන ආකාරයෙන් පැහැදිලිව පෙනෙයි.
ඒ නිසා සජබ හා ජවිපෙ යන කුමන පක්‍ෂයක් 2024දී බලයට ආවත් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාමට තිබෙන නැඹුරුව වැඩිය.
මානව හිමිකම් තත්වයද එසේමය. සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා දිගින් දිගටම කියමින් සිටින්නේ සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පමණක් නොව ආර්ථික සමාජීය හා සංස්කෘතික අයිතිවාසිකම්ද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව හරහා බලාත්මක කළ යුතු බවයි. මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් කැපවුණු බවක් පෙනෙන ඔහුගේ පරස්පරය පෙනෙන්නේ මරණ දඬුවම සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ ස්ථාවරයෙනි. ‘කවුරු මොනවා කිව්වත් මම මත්ද්‍රව්‍ය හා බරපතළ අපරාධකරුවන්ට මරණ දඬුවම දෙනවාමයි’ යැයි ඔහු පුන පුනා කියයි. මානව හිමිකම් ආරක්‍ෂා කිරීම හා මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කිරීමය යනු එකිනෙකට ප්‍රතිවිරුද්ධ අන්ත දෙක බව ඔහු දනියි. එහෙත් එය කරන බවම කියයි. මේ පරස්පරෙයනක් ජයගනු ඇත්තේ කුමක්ද?
ජවිපෙ සම්බන්ධයෙන්ද තත්වය වෙනස් නැත. සජිත් ප්‍රේමදාස මෙන් පැහැදිලි සාධක නැති වුණත්, ජවිපෙ සිටින්නේ මහජනයාගෙන් ලැබෙන බලය ක්‍රියාත්මක කිරීමට මුල් තැන දිය යුතුය යන ස්ථාවරයේය. තමන්ට බලය ලැබෙන්නේ දූෂණය මුලිනුපුටා දැමීමට, ආර්ථිකය සමාජවාදී මාවතේ ගෙනයාමට හා අනෙකුත් යහපත් දෑ කිරීමට නිසා, ඒවා කරගෙන යන්නට විවේචන කරමින්, විරෝධතා පවත්වමින්, උද්ඝෝෂණය කරමින් ‘බාධා කරන්නවුන්‘ට විරුද්ධව ජනතාවගෙන් ලැබුණු රාජ්‍ය බලය පාව්චිචි කළාට කමක් නැතැයි දැනටමත් එහි නායකයෝ කියනු කනින් කොනෙන් ඇසේ. ඇත්ත වශයෙන්ම ජවිපෙන් අනාගතයේදී බලාපොරොත්තු විය හැකි දේ එයයි.
එනම්, තමන්ට ලැබෙන මහජන බලයට එරෙහිව හා වෙනස්ව යන්නන් ගැන දැඩි ප්‍රතිපත්තියක් පවත්වා ගැනීමයි. එවිට අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම ඇතුළු මානව අයිතිවාසිකම් ඔවුන්ට පෙනෙනු ඇත්තේ ප්‍රතිවිප්ලවයේ හඬ ලෙසය. ඒවාට කළ යුතු දේ ඔවුහු දනිති. මෙයින් පැහැදිලි වන තත්වය වන්නේ, පුරවැසි න්‍යාය පත්‍රය දේශපාලන පක්‍ෂවල හා නායකයන්ගේ අතේදී විකෘති වන්නට හෝ අපගමනය වන්නට තිබෙන ඉඩකඩයි. ඒවා දේශපාලන පක්‍ෂවලට වුවමනා විදියට වෙනස්වීමෙන් සිදුවන්නේ 2015දී යහපාලන ආණ්ඩුවෙන් සිදුවූ දේටම සමාන දෙයකි.
අවාසනාවකට තවමත් රටේ පුරවැසි දේශපාලනය ඉස්මත්තට පැමිණ නැත. විවිධ තැන්වල විවිධ පුරවැසි කණ්ඩායම් වෘත්තිකයන් ලෙස හෝ වෙනත් ආකාරවලින් එක් රැස්වී සිටින බව පෙනේ. රටේ පුරවැසි න්‍යාය පත්‍රය ගැන විවිධ කෝණයන්ගෙන් ඔවුන් අතර සාකච්ඡා සිදුවන බවද පෙනේ. එහෙත් තවමත් ඒවා පවතින්නේ ප්‍රකාශ නිකුත් කිරීම් වැනි දියාරු මට්ටමේය. මහජන ආකර්ෂණයෙන් තොර තත්වයේය.
ජවිපෙ සමග එකතු වී සිටින ජාතික ජන බලවේගයටද, මේ පුරවැසි න්‍යාය පත්‍රය ඉදිරියට ගෙනයන්නට නොහැකිය. ඔවුන් තම පුරවැසිභාවයට වඩා ජවිපෙ වෙත ආකර්ෂණය වී ඇති බැවිනි. අනෙක, ජාජබට තමන්ගේ කියා සිවිල් සමාජ නයාය පත්‍රයක් නැත. ඔවුන් කරන්නේ ජවිපෙ තමන්ට ලියා දෙන හෝ කියාදෙන දේ අනුව ජවිපෙට වුවමනා දේ කිරීමය. ඒ අර්ථයෙන් රටේ අගනා කලාකරුවන් හා වෙනත් පුරවැසි ක්‍රියාකාරිකයන් එහි සිටියත්, ඔවුන් ජවිපෙ සාමාජිකයන්ගේ තත්වයෙන් කිසිසේත් වෙනස් නොවේ.
එය හඳුනා ගැනීමට, එවැනි අය ෆේස්බුක්හි වරින් වර තබන සටහන් කියවීම ප්‍රමාණවත්ය. ජාජබ පෙන්වන කාරණය වන්නේ, රටේ යහපත සඳහා නිදහස්ව තැබිය යුතු පුරවැසි න්‍යාය පත්‍රයක් හා පුරවැසි ක්‍රියාකාරිත්වයක් පක්‍ෂ දේශපාලනයට එකතු වූ විට දුර්වලවී යන (පරණ) උදාහරණයමය.
ඒ නිසා, මනුවර්ණ අවධාරණය කරන්නට කැමැත්තේ, 2024 මැතිවරණ වසර රටට ඇත්තටම සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් කිරීම සඳහා යොදාගන්නට අවශ්‍ය නම්, දේශපාලන පක්‍ෂවලටද බලපෑම් සහගත වන න්‍යාය පත්‍රයක් සමග පුරවැසි දේශපාලනය ඉදිරියට පැමිණිය යුතු බවයි. ඒ සඳහා වුවමනා තරම් කාලය තිබේ.
