කොළඹ පන්නිපිටියේ මහල්වරාවේ බේකරිය කිව්වාම මුලින්ම මතක් වෙන්නේ වෙසක් පහන් කූඩුව. ඊළඟට විකල්ප සංගීතය. ඊළඟට කලාව පස්සෙන් පිස්සුවෙන් වගේ දුවන තරුණ තරුණියෝ රොත්තක්. 2022 අරගලයෙන් පස්සේ බේකරිය කිව්වාම මතක් වෙන්නේ අරගලය. අරගලය වෙනුවෙන් දියත්වුණ බොහෝ පාගමන්වල මුලින්ම ගියේ බේකරිය. මුලින්ම ඇහුණේ බේකරියේ සංගීතය. ඊළඟට ගෝල්ෆේස් අරගල භූමිය අස්සේ දෛනිකව ඇසුණ විකල්ප සංගීතය ජනනය කළේ බේකරියේ කුටිය. දැන් දශක දෙකක් විතර එහා කාලෙක ඉදලා බේකරිය ලංකාවේ විකල්ප කලා භාවිතාවන්ට දැනුවත්ව මැදිහත් වෙමින් ලොකු ගමනක් යමින් ඉන්නවා. ඒ ගමනේ එක හැරවුමක් තමයි අරගලය කියන්නේ.
අනෙක් පැත්තෙන් බේකරිය පටන් ගත්ත විකල්ප සංගීතය දැන් ප්‍රධාන දහරාවේ සංගීතය විදිහට අපිට ඇහෙන්න අරගෙන. එදා චින්තක ගීතදේවලා, සුදන්ත මාධවලා කියපු සිංදු වගේ සිංදු දැන් ‘අමු’ වගේ නම්වලින් ජනප්‍රිය ප්‍රධාන දහරාවේ වේදිකාවේ ඇහෙන්න අරගෙන. ඒ ගීත ආර දැන් රියැලිටි වැඩසටහන්වලත් ජනප්‍රියව ගැයෙන්න වෙලා. මේකෙන් පේන්නේ බේකරිය ලංකාවේ කලා අවකාශයට කරපු මැදිහත්වීම විශාල වෙනසක් කලාවට කරලා කියන එක.
මෙහෙම බේකරිය පහුගිය කාලේ අලුත් වැඩක් පටන් ගත්තා. ඒකත් කලාව වෙනස් කරන විශාල වැඩක්. කලාව විතරක් නෙවෙයි රටම වෙනස් කරන වැඩක් වෙන්න ශක්තිය මේ වැඩේ අස්සේ තියෙනවා. අනික බේකරිය කුඩේ අස්සේ ඉන්න තරුණ ක්‍රියාකාරිකයන් රොත්තට ඒක කරන්න ශක්තිය තියෙනවා. මුදල් අඟහිඟකම් තිබුණත් බේකරියේ තරුණයන්ගේ ශක්තිය එක ඉලක්කයක් වෙනුවෙන් නොනැවතී කැරකෙනවා. ඒක ජවාධික චලිතයක්.
‘නුවරටම වැඩ වාඩියක්‘ වැඩමුළුව සහ ඩව්න්ටවුන් පල්ස් 2023 තමයි බේකරිය ලංකාවේ කලා අවකාශය වෙනස් කරන්න කරන අලුත් කලා කැරැල්ලේ පළවෙනි වැඩේ වුණේ. නුවර වැඩේ ගැන කතා කරපු බේකරියේ ලොක්කා විරාජ් ලියනාරච්චි මෙහෙම කතාවක් කිව්වා.
‘නුවර අපේ වැඩමුළුව සංගීතය, නාට්‍ය හා රංග කලාව, චිත්‍රපට, ඡායාරූපකරණය සහ දෘශ්‍ය කලාව කියන ක්ෂේත්‍ර යටතේ තමයි කළේ, අයැදුම්පත් ගෙන්නගෙන අපි 64 දෙනෙක් තෝරගෙන තමයි මේ වැඩමුළුව පටන්ගත්තේ. අවසානයේ අපි සංගීත කණ්ඩායමක් හැදුවා, ඔවුන් දැන් සංගීතයේ නිරතවෙලා ඉන්නවා. කෙටි චිත්‍රපට හතරක් නිෂ්පාදනය කළා, 16 දෙනෙක් එකතුවෙලා වේදිකා නාට්‍යයක් හැදුවා ‘අරුම ඵලය‘ කියලා. වීඩියෝ ආර්ට් වැඩක් කළා. ඔය වගේ විශාල වැඩක් අපි නුවර සාර්ථකව අවසන් කළා. විමුක්ති ජයසුන්දර තමයි සිනමා වැඩමුළුව කළේ, සිතුමිණි රත්නමළල තමයි ඡායාරූපකරණය වැඩමුළුව කළේ, විමුක්ති බධුගොඩ, බුද්ධි අබේසිංහ තමයි වේදිකා නාට්‍ය වැඩමුළුව කළේ.‘
නුවර කේන්ද්‍රකරගෙන බේකරිය කරපු මේ පළවෙනි වැඩේ අස්සේ නුවර දිස්ත්‍රික්කයේ විසිරුණු තරුණ ප්‍රජාව අස්සෙන් පෙරිලා එන පිරිස අස්සේ අවුරුදු 18ත් 30ත් අතර පිරිස තමයි බහුතරය. මේ පිරිස 64 දෙනා අස්සේ තරුණ කාන්තාවෝ 25කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ඉඳලා තියෙනවා. මේ වැඩේ කොච්චර සාර්ථකද කියනවා නම් මේ වැඩසටහනට වතුකරෙන් ආපු දෙමළ තරුණයෝ නිර්මාණය කරපු ‘සායම්‘ කියන කෙටි චිත්‍රපටය අද වෙනකොට ඇජෙන්ඩා 14 සිනමා සම්මාන උළෙල අස්සේ පවා කතාබහට ඇගයීමට ලක්වෙලා. මේ වැඩෙන් ආපු උත්තේජනය නිසාම අද නුවර කලාකාමියෝ ගොඩක් අය බේකරියේ ශාඛාවක් නුවර අරින්න කියනවා. ඒක හොඳ තත්ත්වයක්.
දෙවැන්න ගාල්ලට
නුවර වැඩේට පස්සේ දැන් දෙවෙනි වැඩේ ගාල්ලේ කරන්න බේකරිය ලෑස්ති වෙනවා. මේකත් නුවර කළා වගේම නේවාසික වැඩමුළුවක්. මට හිතෙන්නෙ නුවරට වඩා විශාල වැඩක් මේක. මේක අස්සේ ගාල්ලේ ඉඳලා මුළු දකුණම ආවරණය කරන්න තමයි බේකරිය සූදානම් වෙන්නේ. මේ අලුත් වැඩේ පටන් ගන්න එක ගැනත් මම විරාජ්ගෙන් ඇහුවා.
‘ඔව් අපි ගාල්ලේ වැඩේට අයැදුම්පත්‍ර කැඳවලා තියෙන්නේ. උඩ අපි කිව්ව ශානර හතර යටතේම තමයි මේ කැඳවීමත් අපි කරන්නේ. එක අංශයකින් 16 දෙනෙක් මුළු දකුණෙන්ම තෝරගන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා. දෙසැම්බර් මස 20 වැනිදාට පෙර අයැදුම්පත්‍ර එව්වොත් මේ වැඩේ එක්ක සෙට් වෙන්න පුළුවන්. මේ ගමන අපේ තේමාව වෙන්නේ ‘තාරුණ්‍යයේ සමාජ දේශපාලන ගැටලු’. ජනවාරි, පෙබරවාරි මාසවල සති අන්තයේ තමයි මේ වැඩමුළු දියත් වෙන්නේ. පස්සේ එකම උළෙලක අවසන් නිෂ්පාදන එළියට ඒවි. අපි දන්නවා පහුගිය කාලේ විශාල අරගලයක් තිබුණා රට ඇතුළේ, මේ අරගලයෙන් පස්සේ තරුණයා හිතන්නේ කොහොමද? ඔහු තවදුරටත් මේ රට වෙනස් කරන්න ලෑස්තිද? අපි අවධානය දෙන්නේ මෙන්න මේවට. මේ ගමන දකුණේ වැඩමුළුවේ සිනමා වැඩමුළුව කරන්නේ ප්‍රවීණ සිනමාකරු ප්‍රසන්න විතානගේ සහ ප්‍රවීණ සිනමාකැමරා අධ්‍යක්ෂ එම් ඩී මහින්දපාල, සංගීත වැඩමුළුව මෙහෙයවන්නේ චින්තක ගීතදේව. අනෙක් අංශ දෙක නුවර මෙහෙයවපු සිතුමිණි සහ විමුක්ති මෙහෙයවනවා දකුණෙදිත්‘.
නුවර තරුණයෝ හිතන විදිහට නෙවෙයි දකුණේ තරුණයෝ හිතන්නේ, ඔවුන් මුහුණ දෙන සමාජ ආර්ථික ගැටලු වෙනස්. මෙන්න මේ වෙනස මේ කලා වැඩමුළුව ග්‍රහණය කරගන්නේ කොහොමද? මම විරාජ්ගෙන් ඇහුවා. ඔහුට ඒකට තිබුණේ මේ වගේ උත්තරයක්.
‘චිත්‍රය ගත්තොත් නුවර තියෙන්නේ වෙනස් හැඩයක්, වෙනස් වර්ණ. සංගීතය ගත්තාම නුවර සවුන්ඩ් එක වෙනස්. අපි ඒ වෙනස නුවරදි අත්වින්දා. නුවර හැදුණ ‘සායම්‘ වගේ ෆිල්ම් එකක කතාකරන්නේ ඔවුන්ටම අනන්‍ය වුණ ප්‍රශ්න. ඒක එහෙම තමයි වෙන්න ඕනෑ. අපි කොළඹින් ගියා කියලා කොළඹ පැහැය තවරන්න අපිට අවශ්‍ය නෑ. රස වින්දනයයි අපිට වැදගත්. සංවාදයයි අපිට වැදගත්. මේ වෙනස්කම් එක්ක මුළු ලංකාවම එකතුකරන එක තමයි අපේ බලාපොරොත්තුව. දකුණේ කළාට පස්සේ, අපි වයඹට, ඌවට, උතුරට යනවා. අපිට මේ සියල්ල එකතුකරන්නයි ඕනෑ‘
මෙහෙම බැලුවාම විරාජ් ප්‍රමුඛ බේකරියේ කට්ටිය මේ කරන්නේ ලංකාවේ ආණ්ඩුව සංස්කෘතික අමාත්‍යාංශය කරන්න ඕනෑ වැඩ කන්දක්.
බේකරිය පටන් ගත්ත විකල්ප සංගීත වැඩේ ‘අමු‘ වගේ නමකින් නැත්තං සන්නාමයකින් වෙළඳපොළ ජයග්‍රහණය කිරීම ගැන බේකරියට තියෙන්නේ මොන වගේ අදහසක් ද? මට අහන්න හිතුණා.
‘විනෝද වෙන්න ඕනෑ, අපි තරහා නෑ ඒකට. ආතල් ගන්න, ඒ එක්කම සමාජ කතිකාවේදී පෙරමුණත් ගන්න, ඒකයි අපි කියන්නේ. අරගලයේදී අපි හදපු සංගීතය විකල්ප සංගීතය විදිහට රට භාරගත්තා. ගෝඨාභය ගියා. මුදල් හම්බකරන්න එපා වගේ දේවල් අපි කියන්නේ නෑ. අපි හදපු විකල්ප සවුන්ඩ් එක මේන්ස්ටී්‍රම් ගිහිං මේ හැප්පෙන්න යන්නේ කොහේද කියන එක ගැන සවිඥානික වෙන්න කියලයි, අපි ඉල්ලන්නේ. ලංකාවේ වීඩියෝ ආර්ට් සහ වෙසක් කූඩු කලාව පවා අපි නිසා යම් වෙනසකට ගිහිල්ලා. අපි ඒවාට අයිතිවාසිකම් කියන්න යන්නේ නෑ. අපි කියන්නේ සංවාදය අමතක කරන්න එපා කියන එකයි. මේක පිටිපස්සේ හිටවලා තියෙන අරමුණ ගැනත් ටිකක් හිතන්න, ඒකයි වැදගත්.
මේ වැඩමුළු මාලාවෙන් පස්සෙත් අපේ අරමුණ අපි මේ වැඩමුළු හරහා නිෂ්පාදනය කරන කලා නිර්මාණ සම්පූර්ණ එකතුවක් විදිහට එකතුකරලා විශාල කලා උළෙලක් කොළඹදී කිරීම. අනෙක තමයි අන්තර්ජාතික නාට්‍ය උළෙලක්, සංගීත උළෙලක් සහ සිනමා උළෙලක් ගැන හීනයක් අපිට තිබෙනවා. අපි මේ පළාත් මට්ටමින් දිස්ත්‍රික් මට්ටමින් ආරම්භ කරලා තියෙන්නේ, ඒ ගමන කියන එක කියන්න ඕනෑ. අපි කරන දේශපාලනය තමයි මේ. අපි හිතුවා මේ හරහා ලංකාව වෙනස් කරන්න පුළුවන් කියලා, අදත් එහෙම හිතනවා.‘
වැඩමුළුව ගැන වැඩි විස්තර – https://bakeriyekattiya.org/down-town-pulse-2024-galle/
