රජයේ පූර්ණ අයිතියට ජාතික පද්ධති සමාගම පමණයි
සම්ප්‍රේෂණ සමාගමේ 50%කට අඩු අයිතිය පෞද්ගලික අංශයට
බෙදාහැරීම් සමාගම්වල රජයේ අයිතිය ගැන කිසිවක් නොකියයි
විවාදයට හේතු වී ඇති ශ්‍රී ලංකා විදුලි බල පනත් කෙටුම්පත මේ වනවිට රජයේ ගැසට් පත්‍රයක් වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත්වී ඇත. එහෙත් එහි සිංහල පිටපතේ අකුරු වශයෙන් දෝෂ රාශියක් ඇති අතර ඒ නිසාම එම දෝෂ සහිත තැන්වලින් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද යන්න තේරුම්ගත නොහැකිය.
මෙම පනත් කෙටුම්පත රජයේ මුද්‍රණාලයේ වෙබ් අඩවියේ දෙසැම්බර් 05 දින සහිතව දක්නට ලැබුණද, එහි මුද්‍රිත පිටපතක් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් තිබුණේ නැත. ඒ පිළිබඳව විදුලි බල මණ්ඩලයේ ඉංජිනේරු සංගමය හා අනෙකුත් සංගම්ද ආර්ථික අර්බුදයේ බලපෑම සමනය කිරීම පිළිබඳ ආංශික අධීක්ෂණ කාරක සභාවට දෙසැම්බර් 07 දින පෙන්වා දුන් අතර එහිදී ඔවුන් කීවේ එසේ රජයේ මුද්‍රණාලයේ වෙබ් අඩවියේ මුද්‍රණය කළ නොහැකි ආකාරයට එම පනත් කෙටුම්පත දිස්වුවද රජයේ මුද්‍රණාලාධිපති ගංගානි ලියනගේ සතුවද එහි මුද්‍රිත පිටපතක් නැති බව ඔවුන් කළ විමසීම්වලදී දැනුම් දුන් බවයි.
එහිදී විදුලි බල මණ්ඩලයේ වෘත්තීය සමිති පාර්ලිමේන්තු කමිටුවට පෙන්වා දී තිබුණ එක් ප්‍රධාන කරුණක් වූයේ මේ ආකාරයට පනත් කෙටුම්පතේ මුද්‍රිත පිටපතක් නොමැති තත්වය තුළ ඒ සඳහා අභියෝග කිරීමේ දින වකවානු ඉක්ම යන බවයි. එමෙන්ම ඔවුන් පෙන්වා දුන් ඊට අදාළම තවත් කරුණක් වූයේ පාර්ලිමේන්තුව අයවැය විවාදය සඳහා අවසන් වරට රැස්වීමට නියමිත දෙසැම්බර් 12 වැනිදා මෙම පනත් කෙටුම්පත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ හැකි බවත්, දෙසැම්බර් මාසයේ එළඹෙන උසාවි නිවාඩුව නිසා අධිකරණයට යෑමේ හැකියාව පවා ඔවුන්ට ඉන් අහිමි වන බවයි. මෙසේ මුද්‍රිත පිටපතක් නොමැතිව පනත් කෙටුම්පත ගැසට් මගින් නිකුත් කර ඇත්තේ කිසිදු අභියෝගයකින් තොරව එම පනත් කෙටුම්පත ඉතාම රහසිගතව සම්මත කර ගැනීමට බවයි.
පනත් කෙටුම්පත සම්බන්ධයෙන් එවැනි සැක සංකා මතු කිරීමෙන් පසු දෙසැම්බර් 08 දින එම පනත් කෙටුම්පතේ මුද්‍රිත පිටපතක් රජයේ මුද්‍රණාලයේ වෙබ් අඩවියේ පළකළ අතර ඉහත සඳහන් කළ ආකාරයටම එය මුද්‍රණ දෝෂ සහිත විය. ඒ සම්බන්ධයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ ප්‍රශ්න කිරීමෙන් පසු විෂය භාර ඇමති කංචන විජේසේකර පාර්ලිමේන්තුවට කියා තිබුණේ එම පනත් කෙටුම්පතේ දෝෂ රාශියක් ඇති බැවින් ඒවා නිවැරදි කර ලබන වසරේ ජනවාරි මාසයේදී යළි ඉදිරිපත් කරන බවයි.
ඒ අනුව මෙම පනත් කෙටුම්පත සම්බන්ධයෙන් විදුලි බල ක්ෂේත්‍රයේ වෘත්තීය සමිතිවලට තිබූ ප්‍රශ්නය යම් තාක් සමනය වී ඇති බව පෙනේ. මුද්‍රණ දෝෂ කිහිපයක් ඇතත් දැනට ප්‍රකාශයට පත්වී ඇති පනත් කෙටුම්පතෙන් එහි අන්තර්ගතය කුමක්ද යන්න හඳුනා ගැනීමේ බාධාවක් නැත. එහෙත් විදුලි බල මණ්ඩලයේ ඉංජිනේරු සංගමය මෙම පනත් කෙටුම්පතේ අන්තර්ගතය සම්බන්ධයෙන් කිසිවක් මෙම සටහන ලියන මොහොත වනවිටත් ප්‍රසිද්ධියේ කියා නැත.
එසේ වුවද දෙසැම්බර් 09 වැනි සෙනසුරාදා මුළු රට පුරා ඇතිවුන විදුලිය බිඳ වැටීම එම පනත් කෙටුම්පත සම්බන්ධයෙන් ලංකා විදුලි බල මණ්ඩල ඉංජිනේරුවන්ගේ අනතුරු ඇඟවීමක්ද යන්න පිළිබඳ යම් සැක සංකා මේ වනවිට මතුවී තිබේ. එම විදුලි බිඳවැටීමට හේතුව කුමක්ද යන්න පිළිබඳව පරීක්ෂණයක් සිදුකරන බව ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය පාර්ශ්වයෙන් ප්‍රකාශ කර ඇති අතර විෂය භාර ඇමති කංචන විජේසේකර ද කියා ඇත්තේ පරීක්ෂණයක් සිදුකරන බවයි. එයින් එම විදුලි බිඳ වැටීම සිදුවුණු ඇත්තම හේතුව සමහරවිට සොයාගත හැකිවනු ඇත. සමහරවිට යැයි සඳහන් කළේ එම විදුලිය බිඳ වැටීමේ ඇත්ත හේතුව සෙවීමද විදුලි බල මණ්ඩල ඉංජිනේරුවන්ගේ අතේම පවතින්නක් වන නිසාය.
මෙම ලිපියට නිමිත්ත වන ශ්‍රී ලංකා විදුලි බල පනත හඳුන්වා ඇත්තේ ‘විදුලිබල කර්මාන්තයට සිදුකරනු ලබන ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීමට විධිවිධාන සැලැස්වීම සඳහාද, ජාතික විදුලි බල උපදේශක සභාව පිහිටුවීමට විධිවිධාන සැලැස්වීම සඳහාද, 2002 අංක 35 දරන ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව පනත යටතේ පිහිටුවන ලද, ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව මේ පනත ප්‍රකාර විදුලිබල කර්මාන්තය සඳහා නියාමක වශයෙන් කටයුතු කිරීමට විධිවිධාන සැලැස්වීම සඳහාද, විදුලිබල උත්පාදනය කිරීම, සම්ප්‍රේෂණය කිරීම, බෙදා හැරීම, වෙළඳාම් කිරීම, සැපයීම සහ ප්‍රසම්පාදනය කිරීම සම්බන්ධ සියලු කටයුතු පැවරී ඇති සංස්ථාමය අස්තිත්ව 2007 අංක 07 දරන සමාගම් පනත යටතේ සංස්ථාගත කිරීමට අදාළ ව්‍යවස්ථාමය පියවර සැපයීම සඳහාද, ඒ හා සම්බන්ධ සියලු කටයුතුවලට අදාළ වන ක්‍රියාපටිපාටි නිශ්චිතව දැක්වීම සඳහාද, 1969 අංක 17 දරන ලංකා විදුලි බල මණ්ඩල පනත සහ 2009 අංක 20 දරන ශ්‍රී ලංකා විදුලිබල පනත පරිච්ඡින්න කිරීම සඳහා සහ ඒ හා සම්බන්ධ හෝ ඊට ආනුෂංගික කාරණා සඳහා විධිවිධාන සැලැස්වීම පිණිස ද වූ පනත් කෙටුම්පතකි’ යනුවෙන්ය.
එම පනත් කෙටුම්පතේ ඇති කරුණු අනුව ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය විසින් මේ වනවිට සිදුකරමින් පවතින විදුලි බලය උත්පාදනය, සම්ප්‍රේෂණය, බෙදා හැරීම ඇතුළු සියලු කටයුතු සඳහා සමාගම් පනත යටතේ වෙන වෙන සමාගම් ඇති කරනු ලබන අතර ඒ අනුව ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය පිහිටුවූ පනත මෙන්ම ඒ සම්බන්ධයෙන් වූ සංශෝධිත පනතද අහෝසි වී ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය අහෝසි වේ.
ඒ වෙනුවට ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ ජල විදුලිය උත්පාදන වත්කම් පවරා ගැනීම සඳහා එක් සමාගමක්ද, ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය සහ ලංකා ගල් අගුරු සමාගම විසින් හිමිකාරිත්වය දරන සහ ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන ගල් අගුරු විදුලි පිරියතය පවරා ගැනීම සඳහා එක් සමාගමක්ද, ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ තාප විදුලි උත්පාදන වත්කම් පවරා ගැනීම සඳහා එක් සමාගමක්ද, ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය විසින් හිමිකාරිත්වය දරන, සන්තකය දරන සහ ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන සුළං විදුලි පිරියතය පවරා ගැනීම සඳහා එක් සමාගමක්ද, ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ජාලකය සැකසෙන්නා වූ භෞතික යටිතල පහසුකම් වැඩි දියුණු කිරීම, පවත්වාගෙන යෑම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ කර්තව්‍ය පවරා ගැනීමට එක් සමාගමක්ද, ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ අනාගත විදුලි සහ සම්ප්‍රේෂණ ඉල්ලීම් සැලසුම් කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන කර්තව්‍ය සහ උත්පාදන කාල සටහන් ගත කිරීම, කැපවීම සහ උත්පාදන පිරියතවල ආර්ථික ප්‍රේෂණය සම්බන්ධයෙන් වන කර්තව්‍ය පවරා ගැනීමට එක් සමාගමක්ද, ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ බෙදා හැරීම් අංශවල බෙදා හැරීමේ කර්තව්‍ය පවරා ගැනීමට වෙන් වූ සමාගම්ද, ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ අවශේෂ කර්තව්‍ය කළමනාකරණය කිරීම සඳහා අවශ්‍ය වන සමාගම්ද වශයෙන් එම සමාගම් හඳුන්වා ඇත.
එම අවශේෂ කර්තව්‍ය සඳහා ඇතිකරනු ලබන සමාගම් සම්බන්ධයෙන් විශේෂයෙන් සඳහන් කරන්නේ අනෙකුත් සමාගම්වලට පැවරූ කර්තව්‍ය සහ කටයුතු හැර ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ අනෙකුත් කර්තව්‍ය පවරා ගැනීම සඳහා එක් සමාගමක් සහ එහි අර්ථසාධක අරමුදල හා විශ්‍රාම වැටුප් අරමුදල සඳහා එක් සමාගමක් ඒ යටතේ පිහිටුවිය යුතු බවය. එමෙන්ම අර්ථසාධක හා විශ්‍රාම වැටුප් අරමුදල් සමාගමේ පූර්ණ කොටස් අයිතිය රජයට හිමිවිය යුතු බවය.
ඒ අනුව ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ වත්මන් කාර්යයන් අනිවාර්යයෙන්ම සමාගම් 10ක් හෝ ඊට වඩා වැඩි ගණනකට වෙන් කෙරෙන බව පෙනේ. මෙසේ ඇතිකරන සමාගම් පූර්ණ රජයේ හිමිකාරිත්වය ඇති සමාගම් පමණක් නොවන බවද පනත් කෙටුම්පතේ ඇති තොරතුරු අනුව පෙනී යයි.
එහි බලපත්‍රයක් සඳහා ඉල්ලුම් කිරීමේ යෝග්‍යතාව ලෙස සඳහන් වන්නේ, 1987 අංක 23 දරන රාජ්‍ය සංස්ථා හෝ රජයට අයිති ව්‍යාපාර ව්‍යවසායන් පොදු සමාගම් බවට පර්වර්තනය කිරීමේ පනත යටතේ හෝ 2007 අංක 07 දරන සමාගම් පනත යටතේ සංස්ථාපිත කළ සමාගමක්, පළාත් පාලන ආයතනයක් හෝ 1972 අංක 05 දරන ජාතික රාජ්‍ය සභාවේ සමුපකාර සමිති පනත යටතේ ලියාපදිංචි කළ සමිතියක් යන්නය.
එහි තවදුරටත් සඳහන් කර ඇත්තේ ජාතික පද්ධති ක්‍රියාකරු බලපත්‍රය නිකුත් කිරීම සඳහා ඉල්ලුම් කිරීමට යෝග්‍ය විය යුත්තේ 2007 අංක 07 දරන සමාගම් පනත යටතේ සංස්ථාපිත ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් සියයට සියයක කොටස් දරන පොදු සමාගමක් පමණක් බවය.
එමෙන්ම එම සමාගම් පනත යටතේම සංස්ථාපිත රජය විසින් සියයට පනහකට වඩා කොටස් දරන සමාගමක් පමණක් ජාතික සම්ප්‍රේෂණ ජාල සේවා සැපයුම්කරු බලපත්‍රය නිකුත් කිරීම සඳහා ඉල්ලුම් කිරීමට යෝග්‍ය විය යුතු බව සඳහන් කර ඇත.
එසේ වුවද විදුලිය බෙදා හැරීම් සම්බන්ධයෙන් වන පිහිටුවීමට නියමිත සමාගම්වල රජය සතු කොටස් අයිතිය සම්බන්ධයෙන් පනත් කෙටුම්පතේ කිසිවක් සඳහන් වන්නේ නැත.
ඒ අනුව තවදුරටත් පැහැදිලි වන කරුණ වන්නේ මෙම පනත මගින් ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ වත්මන් කටයුතු කොටස් කිහිපයකට කඩා වෙන වෙන රජයේ සමාගම් ලෙස පවත්වාගෙන යෑමට පමණක් නොව ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ එසේ කැඩෙන කර්තව්‍ය පෞද්ගලීකරණයක්ද මේ මගින් සිදුවන බවය. මන්ද විදුලි උත්පාදනය හැරුණු විට විදුලි සම්ප්‍රේෂණය සම්බන්ධයෙන් පිහිටුවන සමාගම්වල කොටස් අයිතියෙන් සියයට 50ට අඩු සංඛ්‍යාවක් හිමිකර ගැනීමේ අයිතිය පෞද්ගලික අංශයට ඇති බව මෙම පනත් කෙටුම්පතෙන්ම පිළිගෙන ඇති නිසාය. එසේම විදුලි බෙදා හැරීමේ සමාගම් සම්බන්ධයෙන් රජය සතු කොටස් අයිතියේ ප්‍රමාණයක්වත් සඳහන් කර නැති තත්වය තුළ විදුලිය බෙදා හැරීම සඳහා රජයට බහුතර කොටස් අයිතිය නැති සමාගම් බිහිවිය හැකි බවය.
ශ්‍රී ලංකා විදුලි බල පනතේ සදහන් කරුණු එයාකාරයෙන් වන නිසා එහි තේරුම වන්නේ ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ කටයුතු සම්පූර්ණ වශයෙන් නොවුණත් මුල් අදියරේදී යම් පෞද්ගලීකරණයකට ලක්කිරීම බව පෙනේ. ඉන්පසු අදියරවලදී එය කෙසේවනු ඇත්දැයි නිශ්චිතවම දැන්ම කිව නොහැකි වූවත් පැහැදිලිම කරුණ වන්නේ විදුලිබල මණ්ඩලය පෞද්ගලීකරණයේ මාවත සඳහා මෙම පනත ඉදිරිපත් කර ඇති බවය. ඉංජිනේරු සංගමය ඇතුළු ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ වෘත්තීය සමිතිවල ඒ සම්බන්ධයෙන් වන ප්‍රතිචාර තවමත් දක්වා නැති තත්වය තුළ ඔවුන්ගේ ප්‍රතිචාරය මත මෙම පනතේ ඉදිරිය තීරණය වනු ඇති බව නම් කිව හැකිය. මන්ද ජාතික විදුලි බල පද්ධතිය පවත්වාගෙන යෑමේ වගකීම බාහිර පාර්ශ්වයකට කළ නොහැකි එකක් නිසාය. විශේෂයෙන්ම විදුලි ඉංජිනේරුවන් මෙම පනතේ යෝජනා කර ඇති අන්තර්ගතයට අකමැති නම් ආණ්ඩුවට එය සිදු කිරීම පහසු නැති අතර විදුලිය බිඳවැටීම් දරා ගැනීමටද මහජනතාවට සිදුවනු ඇත.
