මට හිතෙන විදිහට වින්‍යා මැණිකේ ජයසේකර කියන්නේ පමාවෙලා කවිකාරියක් වුණ කෙනෙක්. මම ආසයි මුලින්ම දැනගන්න ඔබ අස්සේ කවිකාරියක් ඉන්නවා කියලා මුලින්ම දැනගත්ත මොහොත ගැන..
පොත් කියවීම විනෝදාංශයක් වුණාට කවි ලියන්න තියා කවියක් කියවන්නවත් කැමැත්තක් තිබිච්ච කෙනෙක් නෙවෙයි මම. මගේ ජීවිතේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍ය හැම එකක් ම වගේ බොහොම සොඳුරු අහම්බයන්. ආදරය, විවාහය, දරුවො මේ හැම දෙයක් වගේම කවිය කියන්නෙත් ඒ වගේ අහම්බයක්.
2016 නිවුන් දරු උපතක් එක්ක මම දරුවො තුන් දෙනෙක්ගෙ අම්මෙක් වෙනවා. වෛද්‍ය විද්‍යාවට අනුව නිවුන් දරුවන් කියන්නෙ අවදානම් ගර්භිණි අවස්ථාවක්. දරුවො දෙන්නාට අවුරුද්දක් විතර යනකල් පැය විසි හතර ගෙවා ගන්න එකත් අපිට ලොකු අභියෝගයක් වෙනවා. දරුවො ටික ටික ලොකු වෙද්දි එයාලගෙ ජීවිතේ පුංචි පුංචි විශේෂ අවස්ථා පවා මට අමතක වෙයි කියලා බය හිතෙන තරමට කාර්යබහුලකම මාව හිරිවට්ටලා තිබුණේ. ඉතිං මම ඒ දේවල් පුංචි සටහන් පොතක ලියන්න පටන් ගත්තා. මේ අතර එයාලා තුන්දෙනා ගැන ලියවෙච්ච මුල් ම කවිය මම මුහුණු පොතේ පළ කරනවා. ඒක ලියවුණේ හදවතින් ම. ඒ කවිය බොහෝම ආදරණීයව මගේ අතින් ලියවුණා. ඉතින් එදා ඉඳලා මම කවි ලියනවා.
කවි කියන්නේ ආවේශයක්. මේ ආවේශය සොයාගත්තට පස්සේ ජීවිතේ අනික් භූමිකාවලට මොකද්ද වුණේ. උදාහරණයකට පෙම්වතියට මවට ගෘහණියට..
රැකියාවෙන් ඉවත් වීම සහ පූර්ණකාලීන මවක් වීම ගැහැනියකගෙ ජීවිතේ තනිකර කණපිට හැරවීමක්. මඟහරින්න බැරි වගකීම් සහ යුතුකම් එක්ක කාලයක් යද්දි ඉබේම ඒ වෙනසට ඕනෑම ගැහැනියක් ඇබ්බැහි වෙනවා. නමුත් ඒ ඇබ්බැහිය ඇතුළෙන් මට දැනෙන්න ගන්නවා මට මාව නැතිවේගෙන යනවා කියලා. මම කියන ප්‍රීතිමත් නිදහස්කාමී ගැහැනිය සෙමෙන් මියයනවා කියලා. එතැනදි මම මගේ පරණ විනෝදාංශ හොයාගෙන යනවා. කලාව සාහිත්‍යය අර ප්‍රීතිමත් ගැහැනියව ආයෙ ජීවතේට ආවේශ කරවනවා.
මට ලැබෙන පුංචි විවේකයක අස්සේ පවා මගේ ඇසුරට එන්නෙ පොතක්. අහන දකින විඳින විඳවන බොහෝ දේ ඒ අතර කවි වෙනවා. පවුල ඇතුළෙ යුතුකම් වගකීම් එක්ක හැඟීම් වියපත් නොවුණ ප්‍රීතිමත් ගැහැනියක් තාම ජීවත් වෙනවා. මගේ සහකරුට අදටත් මම හොඳ පෙම්වතියක්. අපේ දරුවො තුන්දෙනාම හරි ආදරණීය දරුවන්. ඉතින් ඒ කියන්නෙ මම ආදරණීය මවක්.
ඔබගේ කවි කියෙව්වාම ඒවා නිරායාස කවි කියන දේ පැහැදිලියි. කවියක් හිත අස්සේ හොල්මන් කරන්න වුණාට පස්සේ ඒක කොළයක් උඩට පැමිණීම සහ ඊට අනන්‍ය භාෂාවක් සොයාගෙන යාමේදී සිදුවෙන ක්‍රියාවලිය ගැන ටිකක් කතාකරමු..
ආයාසයෙන් කවි ලියන්න මට බැහැ. මම ලියන්නෙ මගේ හැඟීමක් නිදහස් කර ගන්න පමණයි. යම් අත්දැකීමක් කාගෙ හෝ වේවා මට දැනුණ මම වින්ද හෝ විඳවූ තරම ඒ අත්දැකීමට සාපේක්ෂව හිතලා වචනවලින් පිට කරලා නිදහස් වෙන්න ගන්න දරන උත්සාහයක් පමණයි ඒක. බොහෝ විට මට කවියක් හිතට එන්නෙ රූපකයක් හරහා. අලුත් රූපකයක් කවියකට ගේන්න මම පුංචි උත්සාහයක් දරනවා. නිදහස් සැහැල්ලු මනසින් ඉන්න වෙලාවට ලියන්න ඕනෑ කියලා හිතුණොත් අර කලින් හිතට ආපු කවියක් සටහන් කරපු තැනට ගිහින් සංස්කරණය කරනවා. මුද්‍රණයෙන් පළකළාටත් පස්සෙත් සමහර කවි තව සංස්කරණය කරන්න ඇත්නම් කියලා හිතෙනවා.
ඔබට විශාල වදන් පැසක් තිබෙන බව පේනවා. කවි කියන්නේ භාෂාව යොදාගෙන කරන ක්‍රීඩාවක් කියලා කියන්නත් පුළුවන්. අනෙක් පැත්තෙන් කවියන්ට විතරයි භාෂාව වෙනස් කරන්න කඩන්න බිඳින්න අවසරය හම්බවෙලා තිබෙන්නේ. ඉතිං මම ආසයි භාෂාව කොහොමද ඔබ ඉගෙනගත්තේ කියන දේ දැනගන්න. විශේෂයෙන් තමන්ට කියලා කවි බසක් හොයාගෙන යන්න තරම් පොහොසත් භාෂාවක් හිමිකරගත්තේ කොහොමද?
සමහර විට මගේ භාෂාව පොහොසත් වෙන්න හේතුව මම හොඳ පාඨකයෙක් වීම වෙන්න පුළුවන්. කියවීමේ පුරුද්ද මට ඇති වුණේ අම්මා තාත්තාගෙන්. මම සවුත්ලන්ඩ්ස් බාලිකාවක්. මට මතකයි මම නවය පන්තියේදී මගේ සිංහල ගුරුතුමිය පනංගලගේ මහත්මිය ඒ කාලෙ උසස් පෙළ සිංහල පන්තියේ සහෝදරියන්ට පෙන්නන්න මගේ රචනා පොත අරන් යනවා. මගේ රචනාවල තිබුණු භාෂා වැනුමට එතුමියගෙන් ලැබුණේ බොහොම ඉහළ ප්‍රශංසාවක්. නමුත් මම කවදාවත් කවි ලියලා නැහැ. සමාන්‍ය පෙළින් පස්සෙ මට භාෂාව සහ සාහිත්‍යය අතහැරුණා. ඒ ගැන අදටත් මට තියෙන්නේ කනගාටුවක්. දැනටත් කවි ලියනවට වඩා මම කවි කියවන්න ආසයි. ඒත් කිසිම කවියෙකුගෙ හෙවණැල්ලක් නොවැටි මගේ කවිය නිම කරන්න මම පරෙස්සම් වෙනවා. ඒක ඇතුළෙ මගේ අනන්‍යතාව රඳවන්න උපරිම උත්සාහ ගන්නවා. ඒ නිසා භාෂා හරඹය ඇතුළෙ මට පොඩි පොඩි වැඩ ටිකක් තියෙනවා.
මහාචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති ඔබගේ කවි ගැන ඔහුගේ බ්ලොග් අඩවියේ ලියලා තියෙනවා, ඔබගේ කවි අස්සේ තිබෙන කවි පද අනිශ්චිතාර්ථවත්ය කියලා. මෙන්න මේ ගුණය ගැන මම ආසයි ඔබ ටිකක් කතාකරනවා නම්. මොකද කාන්තාවෝ සාමාන්‍යයෙන් අවිනිශ්චිතතාවට එච්චර කැමති නෑ.
මට අනුව කවියක් කියන්නෙ නතර වෙලා විඳින්න පුළුවන් දෙයක් වෙන්න ඕනෑ. පාඨකයෙක් හැටියට අනිශ්චිතාර්ථවත් කවියක් මට දැනෙන්නේ හරියට සංචාරක කලාපයක් වගේ. කැමති කෙනෙකුට කැමති තැනක නතර වෙන්න, රස විඳින්න, කැමති තැනකින් ඇතුල් වෙලා කැමති තැනකින් පිට වෙලා යන්න නිදහස් දොරටු තියෙන පුළුල් වපසරියක් ඒ ඇතුළෙ තියෙනවා. කවියක් ඇතුළෙ තියෙන ඒ නිදහසට මම හරි කැමතියි. කොයිතරම් රස වුණත් බොම්බැයිමොටැයි වගේ කටේ දිය වෙලා එකපාර විඳීම අහවර කරන නිශ්චිතාර්ථවත් කවිවලට වඩා නෙල්ලි ගෙඩියක් එහෙමත් නැත්නම් හපන්න හපන්න විවිධ රස දැනෙන චුයින්ගම් එකක් වගේ කවිවලට මං ආසයි.
එතැන කවියා විසින් පාඨකයාට විචාරන්න රසවින්දනයට පුංචි අභ්‍යාසයක් දෙනවා. අන්න ඒ අභ්‍යාසය ඇතුළෙ සමහර විට කවියා නොහිතපු දොරවල් පවා විවෘත කරගන්න සමහර පාඨකයින් සමත් වෙනවා. මම මෙයින් අදහස් කරන්නේ පාඨකයා වෙහෙසට පත්කිරීමක් ගැන නෙවෙයි. ඒ අභ්‍යාසයට කැමති පාඨකයෙක් විදියට මම අනිශ්චිතාර්ථවත් කවි හොය හොයා කියවනවා. ඒ වගේ කවි ලියන්න පුළුවන් තරම් උත්සාහ ගන්නවා. එතනදි මම කොයි තරම් සාර්ථකද කියලා නම් මම දන්නෙ නැහැ.
ඔබගේ පළමු කවිපොතේ ඉඳලා තුන්වෙනි කවි පොතට එනකොට ඔබ තුළ විශාල වෙනසක් සිද්ධවෙලා තිබෙන බව පේනවා. ආදරය, ප්‍රේමය, විරහව, සමාජය දෙස ඔබ බලන බැල්ම සෑහෙන්න ලොකු වෙනසකට භාජනය වෙලා තිබෙනවා. ඒක සිද්ධවුණේ කොහොමද? මේ වෙනස ඔබ තුළමත් සිද්ධවුණ විශාල වෙනසක්ද?
පළමුවෙනි කවි පොත ‘රෝස නිල් පාට හීන’ නිකුත් වෙන්නෙ මම ලියන්න පටන් අරගෙන අවුරුදු දෙකක් වගේ පුංචි කාලයකින්. මම කලින් කිව්වා වගේ ඒක සිද්ධ වෙන්නෙත් හරි අහම්බයකින්. මම ලියන කවි ගැන මට තක්සේරුවක් අවශ්‍ය වෙනවා. ඒ නිසා ලියපු කවි කීපයක එකතුවක් 2019 ගොඩගේ අත්පිටපත් තරගයට මම යොමු කරනවා. එතැනදී ඔවුන් එය මුද්‍රණය සඳහා සුදුසු කෘතියක් වශයෙන් තෝරාගෙන මුද්‍රණය කරනවා. මේක මට ලොකු අවස්ථාවක් වගේම කවියේ ඉදිරි ගමන ගැන පුංචි අභියෝගයකුත් ගේනවා. ඒ ලැබුණු උත්තේජනය ඊළඟ වසරෙත් මම ඒ තරගයටම ඉදිරිපත් වෙලා නැවත අවසන් වටයට තේරෙනවා. ඒ “සරුංගල් ප්‍රේමිය” නමින්. තුන් වෙනි කවි පොතට එද්දි තරමක ඉවසීමකින් ඉඳලා වසර තුනක කාලයක් මම ගන්නවා. ඒ වනවිට මම ඇසුරු කරපු කලාව සහ සාහිත්‍යය වගේම වයසත් එක්ක මම ලබපු ජීවන අත්දැකීම් ඇතැම් විට මගේ කවිය පොහොසත් කරන්න ඇති.
ඔබ මේ වෙනකොට ලංකාවෙන් පිට ජීවත් වෙන්නේ දරු පවුල සමග. මෙන්න මේ විප්‍රවාසය ඔබගේ කවියට කරන බලපෑම කොහොමද?
විප්‍රවාසී වීමේ වාසි අවාසි දෙකම තියෙනවා. ලංකාවෙ ගෙවපු ජීවිතේට සාපේක්ෂව මට පැවරුණු දෛනික රාජකාරී ප්‍රමාණය අඩු වීම නිසා යම් තරමක කාලය ඉතිරි වීමක් තියෙනවා. ඒ නිසා මානසික නිදහසත් මට උපරිමය ලැබෙනවා. ඒ වාසියෙන් උපරිම ප්‍රයෝජන අරගෙන තුන් වන කවි පොත “නාඳුනන මන්දාකිනි” කාව්‍ය සංග්‍රහයට කවි සංස්කරණය කරගන්න මම සමත් වුණා. ඒ වගේම ජීවිතේට එකතු වෙන අලුත් අත්දැකීම් කවදා හරි දවසක නිර්මාණ විදියට එළියට එන්නටත් ඉඩ තියෙනවා. නමුත් විප්‍රවාසී වීමෙන් ලංකාවේ මට බොහෝ අවස්ථා මගහැරෙනවා සහ සාහිත්‍ය ඇසුර ගිලිහෙනවා. ඒක ලොකු අවාසියක්.
කවියක් සිත අස්සට ආවාම ඒකත් එක්ක කාලය ගත වෙන්නේ කොහොමද විශේෂයෙන් ගෙදර වැඩ ළමයින්ගේ වැඩ අස්සේ..
ඉස්සර මම කවි ලිව්වෙ පොත්වල කොළවල. ඒ කාලෙ ගෙයි පුරා කවි තැන තැන. කවියක් හිතට ආපු වෙලාවක කොහේ හරි සටහන් කරලා තියලා විවේක වෙලාවක හෙමිහිට සංස්කරණය කළා. ඒ මොහොතෙම ලියා ගන්න බැරි වෙලා අමතකම වෙලා ගිය කවි ගැන පසුතැවීම් පවා තියෙනවා. ඒ වගේම ඒ මොහොතෙම සටහන් කරලා අස්ථානගත වෙච්ච කවිත් ඕනෑ තරම් තියෙනවා. කවියක් හිතට එන්නෙ බොහොම අනපේක්ෂිත මොහොතක. සමහරවෙලාවට නින්දෙන් ඇහැරුණු මැදියමක. දැන් නම් කවි ලියවෙන්නෙ ජංගම දූරකථනයේ නිසා බොහෝවිට ඒ මොහොතේ ම සටහන් කරලා හිතුණු දවසක කවිය නිම කරනවා.
අන්න ඒකට වෙලාව හොයා ගන්න දරුවො පුංචි කාලෙ වගේම දැනටත් මම පුංචි පුංචි ප්‍රයෝග යොදනවා. දවසේ පැය විසිහතර ඇතුළෙ මම වෙනුවෙන් අනිවාර්ය කාලයක් වෙන් කර ගන්න පුරුද්දක් මට තියෙනවා. මොකද දරුවො ටික ටික වැඩෙද්දි කාලය ඉතිරි වෙනවා කියන්නෙ තනිකරම බොරුවක්. කොයි තරම් කාර්යබහුල වුණත් ඒක කළමනාකරණය කර ගන්න තරම් තමන් දක්ෂ වෙන්න ඕනෑ.
