යාපනය කියන්නේ වෙනම කතාවක්, මම ඒ විස්මිත කතාවට ආස ඇලුණ කෙනෙක්. මුලින්ම මම යාපනය දැක්කේ මගේ අම්මගේ දිලිසෙන ඇස් දෙකෙන්. ඉස්සර ඇය ගොම්මන කඩාගෙන වැටෙනකොට, වටකරගන්නකොට කනාමැදිරියෝ සර සර ගාලා තටු සලනකොට, කතා කියනවා. ඒ කතා අතරේ සොළොස්මස්ථානය වන්දනා කරන්න ගිය කතා අහන්න අපි හරි ආසයි. ඒ කතා අස්සේ නාගදීපය තිබුණා හැමදාම. බසෙකේ ගිහිං බෝට්ටුවෙන් යන ඒ ගමන අපිට ෆිල්ම් එකක් වගේ.
කුරිකඩ්ඩුවාන් ජැටියෙන් අපි අද නාගදීපයට පීනුවට එයාලට තිබුණේ ඊට වඩා දුර පිහිනුමක්. ඒක ත්‍රාසය පිරුණු ගමනක්. ඊට එහායින් ඩෙල්ෆ් කියලා ලස්සන සුරංගනා ලෝකයක් තියෙනවා, ඒකේ දුවන පනින නටන අශ්වයෝ ඉන්නවා, ලන්දේසීන්ගේ කතාකරන පරවියෝ ඉන්නවා කියලා ඇය දැනගෙන හිටියේ නෑ. ඒත් නාගදීපේ යාල්පානම් කොට්ටකිලංගු අතීතය ඇය ලස්සනට ෆිල්ම් එකක්වගේ කපලා කොටලා හැඩකරලා අපිට පෙන්නුවා.
එහෙම ගෙවුණ ජීවිතේ අස්සේ යාල්පානම් ගැන හැමදාම තිබුණේ අනුරාගයක්. ඒකට එක හේතුවක් තමයි යාල්පානම් බෙදාගන්න බැරිව අපි එකිනෙකා මරාගන්න ජාතීන් දෙකක් වීම. ඒ මරාගැනිල්ල අස්සේ යාල්පානම්වලට ලැබුණ අර්ථ අස්සේ යාපනය කවද්ද දකින්නේ කියන ආශාව ලියල ලියලා තියෙන කාලෙක 2002-2004 සාම කාලේ, සටන් විරාම කාලේ අපි ඓතිහාසික ගමනක් ගියා යාපනයට. ඒ මතකය තවමත් එහෙම්මමයි. ඒක හිත අස්සේ නතරවෙලා. එල්ටීටීඊ පාලන උතුරට ඇතුල් වීම, නෝමෑන්ස්ලෑන්ඩ් එක තරණය, විචිත්‍ර එල්ටීටීඊ සංස්කෘතිය වින්දනය අස්සේ ගෙවුණ ඒ ගමන ආයෙත් කවදාවත් යන්න නොහැකිවුණ ගමනක්. ආයේ ආයේ යාපනයේ ගියාට අර පිස්සු ආතල් එකනම් කවදාවත් ජීවිතේට ගන්න ලැබුණේ නෑ.
එහෙම යාපනයට ගියාම අපිව බයිසිකලේ ඇවිත් සෙනෙහසින් පිළිඅරගෙන ගෙදරට එක්කරගෙන ගිහිං වඩා හිඳුවලා කෑමෙන් බීමෙන් අපිව සැනසුවේ සාමිනාදන් විමල් අයියා. සාමී කියලා තමයි අපි ආදරේට කිව්වේ. සාමී දකුණේ කෙනෙක් වුණාට ඒ වෙනකොට යාපනේට මුල් ඇදලා හිටියේ. සාමී තමයි මට ඒ ගමනේදි මුලින්ම මලයාන් හෝටලයට පාර පෙන්නුවේ. මලයාන් කැෆේ. ඒක තමයි නම.
ග්‍රෑන්ඩ් බසාර් පාරේ යාපනේ බස් නැවතුමට වැඩි දුරක් නැති ඉසව්වක කොටි දෙන්නෙක් අලෝගෙන රස ආහාර පුරෝගෙන මලයාන් අපි එනකම් බලාගෙන හිටියා. ඉතිං අදටත් මම යාපනේ ගියොත් යන තැනක් තමයි මෙතන. කවුරු හරි ඇහුවොත් මචං කන්න හොඳ තැනක් කොහේද කියලා, මම ටකස් ගාලා කියන තැන මෙතන. මෙතන තමයි යාපනේ රස නහර මෙතනට එන්න කන්න කියලා තමයි කියන්න වෙන්නේ.
කෙහෙල්කොළේට බෙදන, කන්න ඕනී ප්‍රමාණය විතරක් බෙදන, කාලා ඉවර වුණාම කෙහෙල් කොළේ ගිහිං නිසි තැන අපිම බැහැර කරන්න ඕනෑ මේ හෝටලය, යාපනේ කෑම විලාසය කෑම කල්චරලුව සොයාගෙන යන්න හොඳම තැන. නියම උඳු පිටි රස එක්ක ක්‍රිස්පියට කරස් ගාලා හා කොහොමද මචං කියලා දිවට ටකස් ගාලා සෙට්වෙන උලුඳු වඩය ලංකාවේ වෙන කොහේවත් තියෙනවද කියලා කියන්න මම නම් දන්නේ නෑ. ඒතරමට ඒක රසයි.
නිතරම පූජනීය ගවයෙක් ඇවිත් හොම්බ දාගෙන මලයාන් දිහා බලාගෙන ඉන්න ගී කියන සුවඳ විදින ගී රස එක්ක දිවට පැටලෙන්න ඕනෑනම් ඉතිං යාල්පානම් ගියාම මලයාන් කැෆෙ එකට යන්නම වෙනවා. ඇටලොකු රතු වයිරන් නිවුඩු අලවාගත්ත කෝරා හාලේ බතට වටේට බෙදන මුරුංගා වම්බටු කරියේ රහ බලන්න නම් ඒකටත් ඉතිං යන්නම වටින තැනක් තමයි මෙතන. යාල්පානම් කෑම වට්ටෝරුව අස්සේ දම්පාටට හිනාවෙන දන්දින අල කතාව එහෙමත් නැත්තං රාජා අල පුරාණයත් එහෙමයි. දන්දින අල හොද්ද ඒක ඇත්තටම හොද්දක් නෙවෙයි, සොද්දක් කියලා කියන්න වටිනවා. ඒවා තමයි ඇත්තටම කෑම.
යාල්පානම් කියන්නේ ටිකක් වැඩියට තුනපහා හැපෙන තැනක්. සුදුවට ඉදෙන රට මැද මලය දමිළ කෑම රසට වඩා කිලිනොච්චියේ වව්නියාවේ මන්නාරමේ කෑම රසට වඩා යාල්පානම් කෑම රස වෙනස්. සුවඳ පැහැය වෙනස්. කෝට්ටේ කාලේ සපුමල්කරණය වෙලා ඊටපස්සේ වීදියේ බණ්ඩාර එහෙම නිතරම සේනා එක්ක ගිහිං පදිංචි වෙලා මුහුවෙලා නිසා දෝ දකුණේ කෑම රස එක්ක උතුරේ දකුණු ඉන්දියානු කෑම රස මිශ්‍ර වෙලා මාත්තු වෙලා වගේ කියලත් මට හිතෙනවා, මේ තුනපහා කතාව එක්ක.
ගී එක්ක එකතුවෙලා රසයම දෙන සුවඳ සලන කරස් කරස් පේපර් තෝසුව කන්නත් ඉතිං මලයාන්ම තමයි. යාල්පානම් කෑම රස මුලින්ම දැනුණේ සටන් විරාම කාලේ ගියාම තමයි ඇත්තටම. එදා මලයාන් ගියත් ඊටත් වඩා තදට දැනුණේ සාමිගෙ ගෙදරදි හදපු දැල්ලෝ හොද්ද. ඒ රස නසන දැල්ලෝ රසක් තවමත් දිව උඩට වැටිලා නෑ. ඒක ඒතරම් රසයි. එක රැයක් අපි ටවුන් එකට ගිහිං කැඩිලා බිඳිලා නටබුන් වෙලා තිබුණ රීගල් සිනමා ශාලාව ළඟ තැනකින් කාපු දැල්ලෝ කොත්තුවත් දිවට තොත්තු ටකර ටකර ගාලා දුන්න කෑමක්. තවමත් දැල්ලෝ කොත්තු මතකයි විතරක් නෙවෙයි එදැයින් පස්සේ තවමත් දැල්ලෝ කොත්තු කන්න බැරිවුණා. අපි ගිය ඒ කාලේ යාල්පානම් උතුරට දැල්ලෝ වසන්තයක් පීනගෙන ඇවිත් තිබුණා, ඉතිං අපි දැල්ලෝම කෑවා. යාපනේ කෑම අපේ වගේ රතුපාටට කිට්ටු නෑ. ඒක ටිකක් කහපාටට ළඟ බොර පාටක්. රසම රස පූරි කන්න ගී සාරු ඇඟිලි එක්ක දැවටෙනකොට සුවඳ සල සල කඩාගන කඩල අල සාරුව එක්ක දවට ගන්න එහෙමත් නැත්තං කිරි මෝරු චරස් ගාවන්න යන්නම ඕනෑ තැන තමයි මලයාන් කැෆෙ කියන්නේ.
මලයාන්වල වෙජි කෑම රස බලලා යාල්පානම් මස් මාළු කෑමත් කෑවේ නැත්තං කට තරහා වෙනවා ෂුවර්. යාපනේ රසම මස් මාළුව එහෙමත් නැත්තං මස් කරිය මොකද්ද කියලා ඇහුවොත් මම නම් කියන්නේ එළු මස් හොද්ද කියලා. එහෙමත් නැත්තං ටිකක් විතර ඩෙවල්කරණය කරලා තෙලට දාලා ගන්න එළු තෙම්පරාදුව. උඩින් වැටෙන සූදුරු මහදුරු සුවඳ එක්ක මුහුවෙලා මස් දීසිය වට කරගත්ත රස සුවඳ වළාකුලට නහය එබුවාම කන්නම හිතෙන මේ මස් කෑම නම් ඉතිං කන්න යාපනයටම යන්න වෙනවා. එතනදීත් හොඳට බඩ පිරෙන්න දිවට දැනෙන්න හිත පිරෙන්න එළුවා කන්න නම්, ඩෙල්ෆ් දූවට පීනන්න වෙනවා.
සුන්දර අශ්වයෝ බලලා නීල ක්‍රිස්ටල් කරිජ්ජේ පීනලා ජෙලි මාළු ඇගේ අලෝගෙන හීනියට තල් රා ටිකකුත් ගහගෙන ඇවිත් එළු මස් හට්ටියක් ඉස්සරහා වාඩිවුණානම් ආයෙත් බත් ඕනෑම නෑ. උදේට ශරීර කෘත්‍යයේදී පොඩ්ඩක් තටමන්න උනත් ඉතිං ඒ රස හිතට හරියන්න ගිලලානේ. අනෙක ඔයාට එළුවෙක්ම අරගෙන සුද්දකරගෙන ඒක රසට උයාගන්න නම් ඒත් ඉතිං යන්න ඕනෑ ඩෙල්ෆ් තමයි. යාපනේ එළු මස් කරිය නැත්තං සාරුව කියන්නේ අපි අස්සේ විතරක් නෙවෙයි ලෝකෙම ජනප්‍රිය දීසියක්. මේකෙත් රස වෙනස් වෙන්නේ කුළුබඩු මික්ස් කරන අයුරෙ වෙනස නිසා. එළුමස් එක්ක ඉඳියාප්පම් පිට්ටු කන්න නම් ඒත් ඉතිං යාපනේ තමයි.
යාපනේ රස ගැන ඇහුවාම ගොඩක් අය ඉතිං මතක් කරන්නේ යාපනේ අඩු කුල දුප්පත් ධීවරයන්ගේ කෑමක් විදිහට ඇවිත් දැන් යාපනේ කෑම සලකුණක් වුණ කූල් (ODIYAL KOOL) ගැන නේ. ඉස්සෝ දැල්ලෝ කකුළුවෝ පොඩි සුදු මාළු රතු නාඩු හාලත් එක්ක නැටවිලා පොඩිවෙලා සුදුලූණු ලූණු වියළි මිරිස් කරපිංචා කහ කුඩු මඤ්ඤොක්කා කොස් ඇට බෝංචි ඇට එක්ක මික්ස් වෙලා තල් පිටිවලින් උකුවෙලා යාපනේ විශේෂ කුළුබඩුවලින් සුවඳ වෙලා රසවෙලා ස්ටුවක් විදිහට තමයි මේක කෑමට එන්නේ. කෑම සහ බීම දෙකම කරන්න වෙනවා මොකද මේක සූපයක් නිසා. මේ සූපයෙන් සූපවත්වෙලා සුවපත් වෙන්නම යාපනේ යන මිනිස්සු ඉන්නවා. කොළඹනම් ඉතිං වැල්ලවත්තෙත් මේකටම කියාපු නියම හෝටලයක් තියෙනවා.
මලයාන් කැෆෙ එකෙන් වෙජි රසට කාලා ඊළඟට ඉතිං ඉස්සෝ දැල්ලෝ කකුළුවෝ කාලා, අඩුවට සියඹලාවිය එක්ක දියවෙලා ඉන්න රසම් එකකුත් බීලා, සීනි පැණි පොල් කිරි එක්ක මික්ස් කරලා නටවලා ඒකට නූඩ්ල්ස් මුද්දරස්පලම් කජු එහෙම දාලා රසට උකුවට එන කැඳ එකක් වගේ දකුණු ඉන්දීය සුවීට් රාජිනිය පායාසම් ටිකකුත් බීලා ඊළඟට ඩෙල්ෆ්වලට ගිහිං එළුවත් කෑවනම් යාපනේ කොච්චර රස තැනක්ද කියලා හිතෙයි ඕන්…
