වරදින් මිදුණු යහපත් පුද්ගලයකු බිහිකිරීම සිය දැක්ම කරගත් ප්‍රජා පාදක විශෝධන දෙපාර්තමේන්තුව 1999 අංක 46 චදරන පනත මගින් ස්ථාපිත කරන ලද රාජ්‍ය ආයතනයකි.
1999 වසරේදී අධිකරණ අමාත්‍යාංශය යටතේ නියමු ව්‍යාපෘතියක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාව තුළ ප්‍රජා විශෝධන ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කර ඇති අතර 1999 පනත යටතේ අධිකරණ 3කින් ආරම්භ වූ නියමු ව්‍යාපෘතිය මේ වනවිට රටපුරා සංචාරක අධිකරණ හා මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ 125ක ක්‍රියාත්මක වේ. සුළු වරදකරුවන් ප්‍රජා විශෝධන ක්‍රියාවලියට යොමු කිරීම තුළින් අධික බන්ධනාගාර තදබදය අඩු කිරීම හා එමගින් වරදකරුවන් නඩත්තුව සඳහා වැයවන අධික වියදම අවම කිරීම, සුළු වරදකරුවන් බන්ධනාගාර ගත කිරීම තුළින් සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවන් බවට පත්වීමේ ඉඩකඩ වැළැක්වීම හා ඔවුන් වඩාත් ඵලදායී පුනරුත්තාපන ක්‍රියාවලියකට යොමු කිරීම මෙම විශෝධන ක්‍රියාවලිය මගින් අරමුණු කර ඇත.
අධිකරණයේ සුළු වරදකරුවකු වූ පුද්ගලයකුට ප්‍රජා විශෝධන ආඥාවක් ලබාදීම තුළින් අපේක්ෂා කරනුයේ ප්‍රජාව තුළම තබා ඔහුගේ වරදකාරී චර්යා රටාවන් මුදවා යහපත් පුරවැසියකු බවට පත් කිරීමට අවශ්‍ය කටයුතු කිරීමයි. එම විස්තර සඳහන් වන්නේ ප්‍රජා පාදක විශෝධන දෙපාර්තමේන්තුව පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර ඇති සිය 2022 වාර්ෂික කාර්ය සාධන වාර්තාවේය.
එම වාර්තාවට අනුව 2022 වර්ෂය තුළදී ආඥාලාභීන් 7988ක් ප්‍රජා විශෝධන ක්‍රියාවලිය සඳහා අධිකරණය මගින් යොමු කර ඇත. එසේ යොමු කරන ලද පුද්ගලයින් අතරින් ආඥා සම්පූර්ණ කළ පුද්ගලයින්ගෙන් සියයට 42.8ක් සාර්ථක ලෙස විශෝධනය කර සමාජගත කර ඇත. ආඥාව අවසන් කරන ලද ආඥාලාභීන් සංඛ්‍යාව 4502ක් වන අතර එහි ප්‍රතිශතය සියයට 56කි. එසේම ආඥාව කඩකළ ආඥාලාභීන් සංඛ්‍යාව 2021 වර්ෂයේ ආඥා ලැබූ ආඥාලාභීන් සමඟ 1803ක් වන අතර එහි ප්‍රතිශතය සියයට 22කි.
මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ මගින් 2022.01.01 සිට 2022.12.31 දක්වා කාලය තුළ ආඥාලාභී නියෝග ලබාදී ඇති පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාව පළාත් අනුව මෙසේය. බස්නාහිර 2471, මධ්‍යම 975, උතුර 913, දකුණ 750, වයඹ 703, ඌව 598, නැගෙනහිර 593, සබරගමුව 576 හා උතුරු මැද 409 වශයෙනි.
එම කාලයේදී මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ මගින් වරද අනුව ලබාදී ඇති ආඥා සංඛ්‍යාව මෙසේය. හෙරෝයින් සම්බන්ධයෙන් 2527, නීති විරෝධී මත්පැන් සම්බන්ධයෙන් 2218, ගංජා සම්බන්ධයෙන් 958, මෙතම්ෆෙටමින් සම්බන්ධයෙන් 450, මහජන සාමය කඩකිරීම් සම්බන්ධයෙන් 429, සූදුව සම්බන්ධයෙන් 333, සොරකම් සම්බන්ධයෙන් 155, ගෟහස්ත ප්‍රචන්ඩත්වය සම්බන්ධයෙන් 76, වංචාව සම්බන්ධයෙන් 50, කැරලි කෝලහාල සම්බන්ධයෙන් 10, සොර බඩු ලඟ තබා ගැනීම ගැනීම සම්බන්ධයෙන් 9, නීති විරෝධී අවි ආයුධ ළඟ තබා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් 7 හා වෙනත් 766ක් වශයෙනි.
එම වාර්ෂික වාර්තාවට ඇතුළත් කර ඇති විගණකාධිපතිවරයාගේ වාර්තාවේ වියදම් කළමනාකරණය යටතේ සඳහන් කරන්නේ ජාතික අයවැය චක්‍රලේඛ හා රාජ්‍ය වියදම් පාලනය කිරීම පිළිබඳ චක්‍රලේඛ අනුව වර්ෂය තුළ වියදම් දැරීම සඳහා වෙන්කරන ලද ප්‍රතිපාදනවල ඉතිරිවීම් ඇත්නම් ඒවා වර්ෂය අවසන් වීමට පෙර වෙනත් වියදම් සඳහා යොදවා නොගත යුතු වුවද, සමාලෝචිත වර්ෂයේ වැය ශීර්ෂයන් 4ක් සඳහා මුදල් රෙගුලාසි 66 යටතේ රුපියල් 15,030,000ක ප්‍රතිපාදන මාරු කරගෙන තිබුණ බවයි. වැය ශීර්ෂයන් අතර එලෙස මාරු කිරීමේ ප්‍රතිශතය සියයට 29 සිට 231 අතර පරාසයක් ගෙන තිබුණ බවයි. එසේ ලබාගත් ප්‍රතිපාදනවලින් ඉතිරිය සියයට 5 සිට සියයට 52 දක්වා පරාසයක් ගෙන තිබුණ බවයි.
එමෙන්ම නීති, රීති හා රෙගුලාසිවලට අනුකූල නොවීම යටතේ සඳහන් කරන්නේ මුදල් රෙගුලාසි පරිදි හානි හා පාඩු ලේඛනයක් පවත්වාගෙන ගොස් නොතිබුණ බවයි.
එසේම එම වර්ෂයේදී භාණ්ඩ අපහරණය කර තිබූ බවත්, එම භාණ්ඩ විකිණීමෙන් ලද සත්‍ය මුදල පිළිබඳ තොරතුරු හා විනාශ කරන ලද භාණ්ඩ පිළිබඳ තොරතුරු විගණනයට ඉදිරිපත් නොකළ බවයි. තවද 2022 නොවැම්බර් 11 හා නොවැම්බර් 18 දිනවල නිකුත් කරන ලද විගණන විමසුම් සඳහා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පිළිතුරු ලබාදී තිබුණද විමසුමේ අදාළ සියලුම නිරීක්ෂණ ආවරණය වන පරිදි පිළිතුරු ලබාදී නොතිබුණ බවයි.
ඉඳුවර බණ්ඩාර
