ලෝක බැංකුව හා ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල ගතවූ දෙසතිය තුළ ලංකාව පිළිබඳව වාර්තා දෙකක් නිකුත් කළේය. ආර්ථිකය කඩාවැටීම නතර කොට ඊට යම් ස්ථාවරත්වයක් ලබාදීමට ගෙවුණු මාස 6 තුළ හැකිවුණ බව වාර්තා දෙකම පෙන්වා දෙයි. නමුත් ලංකාව තවමත් සිටිනුයේ අවදානම් කලාපයක් තුළ බවත් ඉදිරි මාස 6 තුළ මෙම අවදානම තීව්ර විය හැකි බවත් වාර්තා දෙකම අවධාරණය කරවයි.
මෙම වාර්තා දෙකේ සම්පිණ්ඩනය සලකා බලන විට විද්යමාන වනුයේ අප ඉදිරියේ ඇති, වත්මන් පාලනයත්, 2024දී බලයට පත්වන නව පාලනය කවරක් වේවා එයත්, විසඳිය යුතු තීරණාත්මක තෝරාගැනීමකි. එනම් ආර්ථිකය යළි ප්රතිෂ්ඨාපනය කිරීමේ බර විවිධ සමාජ කණ්ඩායම් අතර බෙදී යන්නේ කවරාකාරයටද යන්නය. ප්රශ්නය වඩාත් සරලව ඉදිරිපත් කරනවා නම්, මේ බරෙන් වැඩි කොටසක් දැරිය යුත්තේ දුප්පත් හෝ ඊට ආසන්න අවදානම් කලාපයේ සිටින 50%ද, මැදි හා ඉහළ මැදි ආදායම්ලාභී 40%ද, ඉහළ ආදායම්ලාභී 10%ද යන්නය.
දේශපාලන වේදිකාවල හෝ රූපවාහිනී වාදපිටිවල මෙම ප්රශ්නයට සරල විසඳුමක් තිබේ. එනම් ජනතාව මේ බර දැරිය නොයුතු බවය. නමුත් ජනතාව යනු එක් පෘථුල සමජාතීය කුලකයක් නොවේ. ජනතාව යන්න රටේ සියලුම වැසියන් ලෙස අර්ථ දැක්වුවහොත් එය තුළ විවිධාකාර බෙදීම් තිබේ. මෙය අප කවුරුත් දන්නා කාරණයක් වුවද දේශපාලන කතාබහේදී මෙම යථාර්ථය අර්ථවිරහිත වාග් මාලාවන්ගෙන් වැසීයයි. නමුත් (පාලනය කාගේ වුවද) ප්රතිපත්ති තීරණ ගැනීමේ හා ක්රියාත්මක කිරීමේ ක්රියාදාමය තුළ මෙම වෙනස්කම්වලට හිමිවනුයේ තීරණාත්මක වැදගත්කමකි.
2024 මැතිවරණ වර්ෂයකි. එබැවින් 2024 සඳහා වූ අයවැය ‘ජනප්රිය’ අංගයන්ගෙන් සමන්විත වීම සාමාන්යයකි. මේ වන විට ප්රකාශයට පත්ව ඇති ඇස්තමේන්තු අනුව 2024 වසරේදී වැඩිම කුට්ටිය හිමිවනුයේද ආරක්ෂක වියදම් වෙනුවෙනි. යුද්ධය නිමාවී වසර 14ක් ගෙවී ඇත. යුද්ධ සමය තුළ සකලාකාර ආයුධවලින් සන්නද්ධ සංඛ්යාත්මක වශයෙන් විශාල හමුදාවක් අවශ්ය විය.
නමුත් එවැනි සාම්ප්රදායික යුද්ධයක් නොමැති හා එවැන්නක් ඇතිවීමේ අනාගත ඉඩකඩ ශුන්යයට ආසන්න තත්වයක් තුළ මෙතරම් විශාල හා මෙතරම් සන්නාහ සන්නද්ධ යුද හමුදාවක් අපට අවශ්යද යන කාරණය පිළිබඳව පාර්ලිමේන්තුව තුළත් ඉන් පිටතත් පුළුල් කතාබහකට ලක්විය යුතුය. එවන් කතාබහක් ආරම්භ කිරීමට සුදුසු සිදුවීමක් ගතවූ සතියේ පාර්ලිමේන්තුවේ වාර්තා විය. එනම් ආරක්ෂාව පිළිබඳ ආංශික අධීක්ෂණ කමිටු රැස්වීමකදී තමන්ට මුහුණ දීමට සිදුවූ අත්දැකීමක් සම්බන්ධයෙන් චන්දිම වීරක්කොඩි මන්ත්රීවරයා කළ කතාවයි.
මන්ත්රීවරයා පාර්ලිමේන්තුවේදී කළ ප්රකාශයට අනුව ප්රශ්නයට තුඩු දී ඇත්තේ ඉහළ හමුදා නිලධාරීන්ගේ දූෂණ හා නාස්තිය පිළිබඳව කමිටුවේදී ඔහු කළ කතාවයි. බොහෝ ඇමතිවරුන් පවා නාස්තිකාර වියදම් අඩුකොට ඇති බවත් ආරක්ෂක ලේකම්වරයා හා හමුදාපතිවරයා ඇතුළු උසස් හමුදා නිලධාරීන් තවමත් පරිවාර රථ පිරිවරා ගමන් කරන බවත් මන්ත්රීවරයා කීවේය.
‘හමුදාපතිවරයාගේ නිල නිවාසයේ වත්ත හදන්න රුපියල් ලක්ෂ 800ක්. මේ වෙලාවේ.. ආරක්ෂක ලේකම් සිවිල් ඒවියේෂන් ඔතෝරිටි (Civil Aviation Authority) එකේ සාකච්ඡාවට යන්න කලින් 15 දෙනකුගෙන් සමන්විත කොන්වෝයි (convoy) එකක් ඇවිල්ලා, පරිශ්රය චෙක් කරලා විශාල නැටුමක් නටනවා කියලා.. කාගේ සල්ලිද මේවා? මෙන්න මේ දේවල් නවත්තන්න කියලා කිව්වම පාර්ලිමේන්තු පරිශ්රය තුළ තර්ජනාත්මකව කතාකිරීමට කටයුතු කළා.. ආරක්ෂක ලේකම් යනකොට උදේට ඇවිදින්න.. අපි පඩි ගෙවන ගෞරවනීය රණවිරුවන් යැයි කියන සොල්දාදුවෝ දෙන්නෙක් බල්ලෝ අරගෙන යනවා ඉස්සරහින්.. ඊට පස්සේ ජීප් එකක් යනවා. තව වාහනයක් යනවා. කාගෙ සල්ලිද මේ? අපේ ගෙම් පන්සලට ආවා. බද්දේගම. පන්සලට එන්න කලින් ඇඩ්වාන්ස් පාටියක් (advance party) ආවා සිය ගණනක. හාමුදුරුවන්ට කන්න දීගන්නත් බැරිවුණා..’
තමන් හමුදාවේ ඉහළ නිලධාරීන්ගේ වාහන භාවිතය පිළිබඳ කතාකරද්දී ජාතික ආරක්ෂාව පිළිබඳ ආංශික අධීක්ෂණ කමිටුවේ සභාපති සරත් වීරසේකර මන්ත්රීවරයා තමන්ට කතා කිරීමට ඉඩක් නොදුන් බවත් ආරක්ෂක ලේකම්වරයා හා හමුදාපතිවරයා තමන්ට දිගින් දිගටම තර්ජනය කළ බවත් වීරක්කොඩි මන්ත්රීවරයා තම වරප්රසාද කඩවීමේ ලිඛිත ප්රකාශයේ සඳහන් කළේය. මෙය ශ්රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදක් බවත් මේ පිළිබඳව පාර්ලිමේන්තු වරප්රසාද කමිටුවේ කඩිනම් පියවරක් ගන්නා ලෙසත් මන්ත්රීවරයා ඉල්ලා සිටියේය.
‘ජනතාව’ යන යෙදුම තුළ මෙන්ම ‘ආරක්ෂක වියදම්’ යන යෙදුම තුළද බොහෝ විෂමතාවන් අන්තර්ගත වේ. සාමාන්ය සොල්දාදුවන්ට හා පහළ නිලධාරීන්ට තමන්ගේ ජීවිතය පවත්වාගැනීමට අවශ්ය කරන වියදමත් ඉහළ නිලධාරීන්ට තමන්ගේ මමත්වය පවත්වාගැනීමට කරන අනවශ්ය වියදමත් යන දෙකම අයත් වනුයේ ආරක්ෂක වියදම් ගණයටය. වීරක්කොඩි මන්ත්රීවරයා මෙම වියදම් දෙවර්ගය වෙන් කොට දක්වා කතාකිරීම සාමාන්යයෙන් පාර්ලිමේන්තුව තුළත් ඉන් පිටතත් සිදු නොවන්නකි. සිවිල් අංශයේ රාජ්ය ආයතනවල වියදම් වර්ගීකරණය කොට අනවශ්ය වියදම් අඩු කිරීමට කටයුතු කිරීම හා සමාන ක්රියාමාර්ගයක් ආරක්ෂක අංශ සම්බන්ධයෙන්ද ගැනීම අත්යවශ්යය.
ආරක්ෂක හමුදා ප්රමාණය අඩු කිරීමේදී වඩාත් විය යුත්තේ දැනටත් සේවයේ සිටිනවුන් ඉවත් කිරීමට වඩා (සිවිල් රාජ්ය අංශයේ මෙන්) අලුතින් බඳවා ගැනීම් සීමා කිරීමයි. පශ්චාත්-යුද සමයක හමුදාවේ ප්රමාණය හා සංයුතිය පිළිබඳව, ඊට අවශ්ය අවිආයුධ හා අනෙකුත් උපකරණ පිළිබඳව විද්යාත්මක ගවේෂණයක් හා ඇස්තමේන්තුවක් කිරීම කඩිනමින් විය යුත්තකි.
රනිල් වික්රමසිංහ ජනාධිපතිවරයාට ජනමතයක් නොමැති බැවින් ඉහළ ආරක්ෂක අංශ නිලධාරීන් අකමැති ක්රියාමාර්ගයක් ගැනීමට ඔහු යොමුවෙතැයි සිතිය නොහැක. රාජපක්ෂ කඳවුරෙන්ද එවැන්නකට විරෝධයක් මතුවනු නොඅනුමානය. වීරක්කොඩි මන්ත්රීවරයා අයත් විපක්ෂයෙන්වත් ඒ සම්බන්ධයෙන් යම් පියවරක් ගැනේද? ආරක්ෂක වියදම් වර්ගීකරණය කොට අනවශ්ය වියදම් කපාහැරීමේ ව්යායාමයකට විපක්ෂය උර දෙයිද? අඩුම තරමින් වීරක්කොඩි මන්ත්රීවරයාගේ වරප්රසාද කඩවීම පිළිබඳව පරීක්ෂණයක් පැවැත්වීමටවත් ඔහුට තර්ජනය කළ ආරක්ෂක ලේකම්වරයා හා හමුදාපතිවරයා පාර්ලිමේන්තුවට කැඳවා ඒ සම්බන්ධයෙන් නිසි පියවර ගැනීමටවත් විපක්ෂය පෙරමුණ ගනීද? නැතහොත් මෙම අවක්රියාවන් කාලයේ වැලිතලාවේ සැඟවී යාමට ඉඩදී විපක්ෂය ගිරව් රෑනක් මෙන් ‘ජනතාව’ හා ‘රණවිරුවන්’ පිළිබඳ සුමධුර එහෙත් අර්ථ ශුන්ය ප්රකාශ කිරීමට පමණක් සීමා වේද?
අතරමග නතර වීම?
ඉදිරි කාල සීමාව තුළ ලංකා ආර්ථිකය මුහුණ දෙන අභියෝග අතර, රජයේ වියදම් අඩු කිරීමේ ක්රියාමාර්ග තුළින් වර්ධනය වන ජනතා අසහනය නම් සාධකය අයිඑම්එෆ් හා ලෝක බැංකු වාර්තා දෙකම අවධාරණය කරයි. ඉදිරියේදී විදුලි බිල හා වතුර බිල වැඩිවීමට නියමිතය. ඉන්ධන මිල ඉහළ යාමේ හැකියාව ඊශ්රායල්- හමාස් ගැටුම නිසා තවත් වර්ධනය වී ඇත. මෙහි ප්රතිඵලය වනුයේ පහළ ආදායම් ලබන 50%ක ජීවන තත්වය තවත් අවදානමකට ලක්වීමයි.
බලයට පත්වූ මුල් මාස 8ක පමණ කාලය තුළ ජන ජීවිතය යම් තරමින් යථා තත්වයට පත්කිරීමටත් කඩාවැටෙමින් පවතින ආර්ථිකයට ස්ථාවරත්වයක් ලබාදීමටත් රනිල් වික්රමසිංහ ජනාධිපතිවරයාට හැකි විය. ලංකාව ලෙබනනයක් හෝ ආජන්ටිනාවක් නොවූයේ ඔහු ගත් ක්රියාමාර්ගයන් හේතුවෙනි. ප්රශ්නය නම්, සමාජ-ආර්ථිකමය වශයෙන් සාධනීය මගක රට තවදුරටත් ගෙනයාමේ ප්රතිපත්තිමය හා ක්රියාමාර්ගික හැකියාව ඔහු සතුද යන්නය.
අයිඑම්එෆ් දෙවැනි වාරිකය පමාවීමට මූලික හේතුව රටේ අනාගත මූල්ය ස්වාධීනතාවට අවශ්ය ප්රතිසංස්කරණ ක්රියාත්මක කිරීමට ආණ්ඩුව අපොහොසත් වීමයි. එකතු කළ බදු ආදායම අයිඑම්එෆ් සංවිධානය සමග ඇතිකරගත් ඇස්තමේන්තුගත එකඟතාවට වඩා රුපියල් බිලියනයකින් පමණ අඩුවීම මෙයට උදාහරණයකි.
රාජ්ය මූල්ය තත්වය ස්ථාවර කිරීමේ ප්රයත්නය අසාර්ථක වීමේ ප්රතිමූර්තියක් ලෙස 2024 අයවැය ඇස්තමේන්තුව සැලකිය හැක. මෙයට අනුව රජයේ අපේක්ෂිත වියදම රුපියල් ටි්රලියන 3.9ක් වන අතර ආදායම ටි්රලියන 1.6ක් පමණ වේ. මේ පරතරය පියවා ගන්නේ කෙසේද යන ප්රශ්නයට ආණ්ඩුව දෙන පිළිතුරු අනුව රටේ ආර්ථිකය මෙන්ම ලාංකිකයන්ගේ ආර්ථිකයද තීරණය වනු ඇත.
2023 බිලියන 410ක් පමණ ඉහළ මට්ටමක පැවැති ජාතික ආරක්ෂාව සඳහා වෙන්කිරීම 2024දී බිලියන 423.7ක් දක්වා ඉහළ නංවා ඇත්තේ කුමකටද යන ප්රශ්නය වඩාත් දැඩිව මතුවන්නේ මෙම සන්දර්භය තුළය. මෙතරම් විශාල ධනස්කන්ධයක් වැය කරනුයේ කාගේ ආරක්ෂාවටද? ආබාධිත විශ්රාමික සෙබළුන්ගේ ප්රශ්න විසඳීමටවත් මුදල් නොමැති නම් මේ මුදල් වැය වනුයේ කාගේ සුභසිද්ධියටද? වංචාව, නාස්තිය හා දූෂණය ඇත්තේ දේශපාලන ක්ෂෙත්රයේ හා සිවිල් රාජ්ය අංශයේ පමණක්ද? හමුදාවන් මේ පිළිකාවෙන් නිදහස්ද?
‘රණවිරුවා’ යනු පව් නොකරන ශුද්ධවූ මිනිසෙකි යන මිථ්යාවෙන් සමස්ත ආරක්ෂක ක්ෂෙත්රයටම රැකවරණ නොලැබේද? ඒ ක්ෂෙත්රයේ අක්රමිකතා ගැන කතා කිරීම දේශප්රේමයට පටහැණිය යන මතය සමාජය තුළ මුල් බැසගෙන නොමැතිද? චන්දිම වීරක්කොඩි මන්ත්රීවරයා කළ ප්රකාශයට දේශපාලන ක්ෂෙත්රයෙන් මෙන්ම මාධ්ය හා සමාජයෙන් ලත් උදාසීන ප්රතිචාරය මෙම ‘දේශප්රේමී’ සීමාවන් ඉක්මවා යාමට ඇති නොකැමැත්තේ හා බියේ ප්රතිඵලයක් නොවේද? දේශපාලකයන්ගේ නාස්තිකාර ක්රියා පිළිවෙත් ඉතාමත් නිවැරදි හා නිර්දය ලෙස විවේචනය කරන අය ආරක්ෂක ලේකම් කමල් ගුණරත්න හිටපු ජෙනරාල්වරයාගේ නාස්තිකාර චර්යාව පිළිබඳ ඒ උච්චස්වරයෙන්ම විවේචනය නොකරන්නේ මන්ද?
විදුලි බිල වැඩිවීමට එක හේතුවක් නම් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ අකාර්යක්ෂම පාලනයයි. රාජ්ය ආයතන ප්රතිව්යුහගත කළ යුත්තේ ඒවායින් රටට සේවයක් නොවන නිසා නොවේ, ඒවායින් සැපයෙන සේවයට වඩා කිහිප ගුණයක මහජන මුදල් ඒවාට වැය කිරීමට සිදුවීම නිසාය. සිවිල් රාජ්ය අංශය ප්රතිව්යුහගත කළ යුත්තේ එවැනි ක්රියාදාමයකින් තොරව රාජ්ය මූල්ය ස්ථායිතාවක් ඇතිකරගත නොහැකි බැවිනි. ඒ තර්කයම හමුදාවන්ටත් බල නොපායිද? පශ්චාත්-යුද්ධ සමයකට හා බංකොලොත් රටකට අනුරූප වන අයුරින් හමුදා සේවයේත් ප්රතිව්යුහගත කිරීමක් සිදු විය යුතු නේද?
අවාසනාවකට මෙවැනි කාර්යයකට අත ගසන්නට මැලි වනුයේ රනිල් වික්රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා හා රාජපක්ෂවරු පමණක් නොවෙති. දැනටමත් භික්ෂු අනුශාසක මණ්ඩලයක් පිහිටුවාගෙන සිටින සජිත් ප්රේමදාස විපක්ෂ නායකවරයාට එවන් පියවරක් ගැන සිතීමට පවා ඔහුගේ අනුශාසක භික්ෂූන්ගෙන් ඉඩක් නොලැබෙනු ඇත. විශ්රාමික හමුදා සාමාජිකයන් තම බල කණුවක් බවට පත්කිරීමට සංවිධානාත්මකව කටයුතු කරන ජවිපෙටද එවන් හැකියාවක් නොමැත. විකල්පයද විකල්පයක් නොවූ කල නිර්මාණය වන සංවෘත අර්බුදයක ලංකාව නිමග්න වී ඇත්තේ එබැවිනි.
රනිල් වික්රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා ජ’මනියේ ඩොයිෂ වෙලර් නාලිකාව හා කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාව අද සමාජයේ දැඩි කතාබහටකත්ව ඇත. එය රාජ්ය නායකයකුට පමණක් නොව රනිල් වික්රමසිංහ නම් දේශපාලන චරිතයටද නොතරම් එකක් බව අවිවාදිතය. (ඔහුගේ ප්රකාශයන්හි ස්වභාවයට වඩා ප්රශ්නකාරී වනුයේ ඔහුගේ හැසිරීම් රටාවයි.)
නමුත් මෙවැනි මාතෘකාවකට ලැබෙන සමාජීය හා දේශපාලන අවධානය සරත් වීරසේකර මන්ත්රීවරයා පාර්ලිමේන්තු වරප්රසාද පිටිපසු සැඟවී දෙමළ ජාතික මහේස්ත්රාත්වරයකුට කළ ජාතිවාදී තර්ජනය කෙරෙහි හෝ පාර්ලිමේන්තු වරප්රසාද කඩකරමින් ආරක්ෂක ලේකම්වරයා හා හමුදාපතිවරයා තමන්ට කළ තර්ජනය පිළිබඳව චන්දිම වීරක්කොඩි මන්ත්රීවරයා කළ හෙළිදරව්ව ගැන හෝ යොමු නොවන්නේ මන්ද?
‘මගෙ කවියෙන් මම දකින්න’ යනු මහගම සේකරයන්ගේ කවි පන්තියක නමයි. සමාජයක් ලෙස, විශේෂයෙන්ම ඡන්දදායක සමාජයක් ලෙස, අප අවධානය යොමු කරන හා නොකරන කතා කරන හා නොකරන දැයින් අප දකිනුයේ අපේම ස්වභාවය නොවේද? 2019 අප හා අද අප අතර වෙනස කුමක්ද?
මර්දනයේ සරණ යාම
ඉන්දික තොටවත්ත නම් ජ්යොතිර්වේදියා අයිසීසීපීආර් පනත යටතේ අත්අඩංගුවට පත්වීමේ යම් හාස්යජනක බවක් නැත්තේද නොවේ. රටට හා දේශපාලකයන්ට ප්රසිද්ධියේ අනාවැකි කියන මෙම ජ්යොතිර්වේදියාට තමන්ට වන්නට යන විපාක පෙනුණේ නැත. අනාවැකි නම් ප්රපංචය ප්රශ්නයට ලක්කිරීමට මෙවැනි නොහැකියාවන් තුඩු දිය යුතුය.
අයිසීසීපීආර් පනත ගෙනාවේ සිවිල් හා දේශපාලන අයිතීන් සුරකින්නටය. තොටවත්ත මහතා සම්බන්ධයෙන් මෙම පනත ක්රියාත්මකව ඇත්තේ මෙම පරමාර්ථයට පටහැණිවය. ඔහු කළ වරද මහම්මත්තුමාට අපහාස කිරීම බව වාර්තා වේ. ශක්තික සත්කුමාර, සේපාල් අමරසිංහ, නතාෂා එදිරිසූරිය හා බෲනෝ දිවාකර අත්අඩංගුවට ගැනීම් සම්බන්ධයෙන් මෙන්ම මෙම අවස්ථාවේදීද අයිසීසීපීආර් පනත ක්රියාත්මකව ඇත්තේ ආගමික අපහාස නීතියක් ලෙසය. ඒ හරහා භාෂණයේ අයිතිය සීමා කරන මෙවලමක් ලෙසය.
නතාෂා එදිරිසූරිය මහත්මිය අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් පසු අන්තවාදී භික්ෂූහු හා ගිහියෝ කිහිප දෙනෙක් සිංහල-බෞද්ධයන් උසිගැන්වීමට උත්සාහ කළහ. නමුත් අයිසීසීපීආර් නීතිය ඒ කිසිවකුටත් එරෙහිව ක්රියාත්මක වූයේ නැත. ලංකාවේ සන්දර්භය තුළ එය යළි යළිත් ක්රියාත්මක වනුයේ අයිතීන් රැකීමේ නීතියක් නොව අයිතීන් කප්පාදු කිරීමේ උපකරණයක් ලෙසය.
යෝජිත ත්රස්ත විරෝධී පනත මෙන්ම සමාජ මාධ්ය ජාලා පනතද සම්මත වුවහොත් මෙම හිංසනකාරී තත්වය තවත් තීව්ර වනු ඇත. සමාජ මාධ්ය නියාමන පනත 1973 පුවත්පත් මණ්ඩල පනතේ අන්තර්ජාලමය යළි ඉපදීමක් ලෙස හැඳින්විය හැක. 1973 වන විට ජනප්රියතාවෙන් පිරිහෙමින් සිටි සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුව පුවත්පත් මණ්ඩල පනත ගෙන ආවේ ඡන්දදායකයන්ගේ තොරතුරු දැනගැනීමේ හා විවේචනයේ ඉඩකඩ සීමා කිරීමටය. එවකට විපක්ෂයේ සිටි එජාපය එය නිවැරදි ලෙස විවේචනය කරමින් තමන් බලයට ආ විට එය අහෝසි කිරීමට පොරොන්දු විය.
නමුත් 1977 බලයට පත්වුණ විට එජාපය කළේ පත්තර පනත අහෝසි කිරීම නොව එය බිහිකළ ශ්රීලනිප, සමසමාජ හා කොමියුනිස්ට් පක්ෂ ප්රමුඛ විපක්ෂයටත් සකල සියලු විරුද්ධ මතධාරීන්ටත් එරෙහිව එය භාවිත කිරීමයි.
නතාෂා එදිරිසූරිය මහත්මිය අයිසීසීපීආර් පනත යටතේ අත්අඩංගුවට පත්වීම ඉන්දික කොටවත්ත මහතාට ප්රශ්නයක් වූයේ නැත. මන්ද නුදුරු දිනකදීම අයිසීසීපීආර් පනත තමන්ටද එරෙහිව අවභාවිත වනු ඇතැයි ඔහු නොසිතූ නිසාය. මර්දනයේ ස්වභාවය එයයි. සමාජ ජාලා නියාමන පනතට එරෙහිව අත ඔසවන මන්ත්රීවරුන් හා ඔවුන්ගේ පාක්ෂිකයන්ගේ කටවල් වැසීමටද එම පනත ඉදිරියේදී (වැඩිකල් නොයාම) භාවිත විය හැක.
ලංකාව මුහුණ දෙන මූල්ය අස්ථායිතාවට පිළියම ලෙස ලෝක බැංකුව හා ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල කරන ප්රධාන යෝජනා දෙකක් නම් බදු පදනම පුළුල් කිරීමත්, ඇති හැකියවුන් මත වැඩි බරක් පටවන ඍජු බදු පැනවීමත්ය. බූදල් බද්ද, ධන බද්ද හා තෑගි බද්ද එවැනි අවශ්ය නව බදු ලෙස ලෝක බැංකුව තම (Sri Lanka Development Update) වාර්තාවේ සඳහන් කරයි. ප්රාග්ධන බද්ද ශක්තිමත් කිරීමද තවත් යෝජනාවකි.
මේ බදුවල විශේෂත්වය නම් මේවා බලපානුයේ ඉහළ මැදි හා ඉහළ ආදායම් ලාභී සමාජ ස්තරයන්ට පමණක් වීමය. ප්රමාණාත්මක වශයෙන් කුඩා වුවද මෙම සමාජ ස්තරයන්ට ඇති දේශපාලනමය හා මාධ්යමය බලපෑම් හැකියාව විශාලය. ආදායම් බදු ඉහළ නැංවීමට එරෙහිව වෛද්යවරුන් ඇතුළු ඇතැම් වෘත්තීය පිරිස් තවමත් දක්වන විරෝධතාවෙන් මෙය පැහැදිලි වේ. මෙම පිරිස් මේ යෝජිත බදුද ‘ජන පීඩක’ බදු ලෙස හෙළා දකිනු ඇත. මේවා ජනතාවගෙන් 20%කට පමණක් බලපාන බදු බවත්, වක්ර බදු තවත් වැඩි කළහොත් එය අඩු ආදායම්ලාභී 50%ට මරු පහරක් වන බවත් මේ ‘ජනපීඩක’ බදු ඝෝෂාව තුළ සැඟවී යනු ඇත.
තෑගි බද්ද, දේපළ බද්ද හා බූදල් බද්ද අතිශයින්ම ප්රගතිශීලී බවත් ඇති නැති පරතරය අඩු කිරීමට විශාල ලෙස දායක වන බවත් ඓතිහාසික දත්තවලින් පෙනේ. නමුත් මෙවැනි බදු ගෙනඒමට වික්රමසිංහ ජනපතිවරයා කටයුතු කළහොත් ඔහුට දක්ෂිණාංශිකයැයි ලේබල් ගසන ලාංකීය ‘වාමාංශිකයන්’ ඒවාද ‘ජන පීඩක බදු’ ලෙස හඳුන්වමින් විරුද්ධ පිළේ සිටගනු ඇත. එය ලංකාවේ ස්වභාවයයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බදු කප්පාදුවේ ප්රතිඵලවලින් පෙනීයන්නේ රටකට බදු අත්යවශ්ය බවයි. තෝරාගැනීම නම් වැඩි බදු බරක් පැටවිය යුත්තේ කවර ජන කොටස්වලටද යන්නය. ඍජු බදුවලට විරුද්ධ වීම, වක්ර බදුවලට දොර විවර කිරීමකි. ආරක්ෂක වියදම් වැඩි කිරීමට විරුද්ධ නොවීම යනු සමාජ වියදම් කප්පාදුවට පාර කැපීමකි. මර්දනකාරී අණපනත්වලට විරුද්ධ නොවීම යනු සමස්ත සමාජයේම නිදහස ඛාදනය වීමට ඉඩ සැලසීමකි. මේ තෝරාගැනීම් සැබෑ ලෙස වටහා නොගතහොත්, ජනපති පුටුවේ කවුරුන් සිටියත් පාර්ලිමේන්තු බහුතරය කාට ලැබුණත් අර්බුදය නම් නිමා නොවනු ඇත.