මුතුරාජා හා සාංඝික රට

තායිලන්තයේ උපත ලබා ළදරු වියේදී ලංකාවට ගෙනැවිත් මුළු ජීවිතයම අනේක දුක් කරදර විඳි මුතුරාජා හස්තියාට සිය සැඳෑ සමය නිදහසේ ගතකිරීමට අවස්ථාව උදා වී ඇත. ඒ ඔහු තායිලන්තයේ උපත ලැබීමට තරම් භාග්‍යවත්වූ හෙයිනි. මුතුරාජා ලංකාවේ උපන්නා නම් පෙරහර සංස්කෘතියේ ගොදුරු බවට පත්වන අනෙක් අලි ඇතුන්ට මෙන් යදමින් බැඳ, හෙණ්ඩු පහර කමින්, අන්ධ භක්තිය හා බුුද්ධිමත් තණ්හාවෙන් ළතෙත් බව යටවුණු සාධු නාදය විනා ‘සබ්බේ තසන්ති දණ්ඩස්ස’ (සියල්ලෝම දඬුවමට තැති ගැනෙති) වැනි බුදු වදන් නොඇසෙන බිමක ජීවත්වී මියයන්නට ඔහුට සිදුවනු ඇත.

මුතුරාජාගේ කතාව පාර්ලිමේන්තුවේ දිග හැරුණ විට සිද්ධිය නිසා ලංකාවට වන අපකීර්තිය පිළිබඳ කණස්සල්ල විනා මුතුරාජාට හා අනෙක් එවැනි හස්තීන්ට ජීවිතය පුරා විඳින්නට සිදුවන දුක්ගැහැට පිළිබඳ කනගාටුවක් පක්‍ෂ-විපක්‍ෂ කාගෙන්වත් පළවූයේ නැත. පවතින පෙරහැර සංස්කෘතිය තුළ අලි ඇතුන්ට සලකන ආකාරය කොතරම් නම් බුදුන් වහන්සේගේ ධර්මයට අනුකූලද යන්න පිළිබඳව බුද්ධිමත් සංවාදයක් අපේ වත්මන් පාර්ලිමේන්තුව වැනි ස්ථානයක ඇතිවීමට ඇති ඉඩකඩ කණ කැස්බෑවා විය සිදුරෙන් අහස දකිනවාටත් වඩා විරලය. නමුත් මෙම පාර්ලිමේන්තු කතාබහේදී වත්මනට ඉතාමත් වැදගත් පුවතක් හෙළිවිය. එනම් වනජීවි නිලධාරීන්ට මුතුරාජාගේ ගැටලූවට ඍජුවම මැදිහත් වීමට බැරිවූ හේතුවයි.

පවිත‍්‍රා වන්නිආරච්චි ඇමතිවරිය කියන ආකාරයට 2000දී පමණ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග ජනපතිනිය විසින් මෙම අලි පැටවා සන්නසකින් අලූත්ගම කන්දේ විහාරයට පවරා දී තිබේ. ‘රජය සන්නසකින් ඇතෙක් හෝ සතෙක් හෝ යම්කිසි දෙයක් පූජා කළාට පස්සේ ඒ වගකීම වනජීවි දෙපාර්තමේන්තුවට නැතිව යනවා. ඒ වගකීම පන්සල සතුයි.’ ඇය කියූ කතාව නිවැරදි නම් එයින් ගම්‍ය වනුයේ වනජීවි නීතිය පන්සලට අදාළ නොවන බවය. පන්සල සිටිනුයේ වනජීවි නීතියට ඉහළින් බවය. 

සත්‍යය එය නම් මුතුුරාජාගේ (හා පන්සල්වලට අයත් අනෙක් බොහෝ අලි ඇතුන්ගේ) කතාවෙන් හෙළිදරව් වනුයේ ‘සාංඝික දේපළ’ නමින් මෙරට ක‍්‍රියාත්මක වන ක‍්‍රමයේ වැඩවසම් ස්වභාවයයි. මෙම ක‍්‍රමය නොගැළපෙන්නේ 21 වන සියවසට පමණක් නොවේ, බුදුන්ගේ කාලයටද, බුදුදහමටද එය ගැළපෙන්නේ නැත. විනය පිටකයට අනුව භික්‍ෂුවක් සතුවිය හැක්කේ ජීවිතය පවත්වාගැනීමට අවශ්‍ය වස්තුන් අටක් පමණක් බව කියැවේ. පන්සල්වලට අලි ඇතුන් පූජා කරන නායක නායිකාවන්ද, ඒ පූජාවන් අපේක්‍ෂා කරන, ඉල්ලා සිටින හා බාරගන්නා භික්‍ෂූන්ද කටයුතු කරන්නේ බුදු බණට පටහැණිව නොවේද?

මුතුරාජාගේ සිදුවීමේ දේශපාලන කාලීනත්වයට හා මුතුරාජාගේ ඉරණම ඉන් කම්පනට පත්වූ – නොවූ ලාංකීය අප කාටත් වැදගත් වීමට හේතුව නම් මුළු ලංකාවම සාංඝික දේපළක් බවට මේ දිනවල ඇසෙන කතාවයි. කුරුන්දි ප‍්‍රශ්නය හරහා හටගැනුණු විසංවාදයේදී මෙම කතාව දේශපාලන භික්‍ෂුවගේ ප‍්‍රධාන තර්කයක් විය. 

උදාහරණයක් ලෙස මිහින්තලේ විහාරාධිපති වලවාහැංගුණවැවේ ධම්මරතන හිමියන් කියූ පරිදි පෙර රජුන් ලංකාව තෙවරක්ම සංඝ සසුනට පූජා කර ඇත. ‘ඒ (කුරුන්දි) ඉඩම් දෙන්න බැරිකමක් තියෙනවා. ඒ පර්යේෂණ කරන භූමි. අනෙක් එක මේ රට සාංඝික රටක්. ලෝකේ වෙන කිසිම රටක් නෑ සාංඝික. තුන් හතර පාරක් සාංඝික කරලා තියෙනවා, ශ‍්‍රී මහා බෝධින් වහන්සේට, මිහින්තලේට, රුවන්වැලි සෑයට රජදරුවෝ. ඉස්සෙල්ලාම පූජා කරලා තියෙන්නේ මිහින්තලේට දේවානම්පියතිස්ස රාජෝත්තමයන් වහන්සේ.’

සිදුහත් කුමරුන් රජකම හා රජ සැප අතහැර සසර දුකින් මිදීමේ මගක් සොයා ගිය බව අපි කියවා ඇත්තෙමු. මෙරට දේශපාලන භික්‍ෂුව රාජ්‍ය බලය (රජකම) වෙනුවෙන් බුදුන් වහන්සේගේ නම හා කහ සිවුර අවභාවිත කරයි. පෙර රජවරුන් රට සාංඝික කළායැයි කියමින් දේශපාලන භික්‍ෂුව මේ ඉල්ලන්නේ මුතුරාජාගේ සිද්ධියේදී මෙන් නීතියට ඉහළින් වැජඹීමේ බලය නොවේද? නීතිය හිතු මනාපයට අවභාවිත වීමේ බලය නොවේද? 

දේශපාලන භික්‍ෂුවගේ මේ අභිප‍්‍රාය සාර්ථක වුවහොත් ලංකාවට සහ එහි වසන අපට අත්වන ඉරණම කවරක් වේදැයි නිගමනය කිරීම අපහසු නැත. සිංහල-බෞද්ධ ඉරාකයක්, සෞදි අරාබියක් හෝ ඇෆ්ගනිස්ථානයක් තුළ අපි සැවොම මුතුරාජලා වන්නෙමු. එකම වෙනස නම් අප මෙරට උපන් බැවින් අපව ගලවා ගැනීමට තායිලන්තයට නොහැකි වීමය.

අපූරු යහළුවෝ

‘අසීමිත හා ගෞරවාන්විත නොවූ මතවාදී /සිතීමේ නිදහස තුළින් වෛරය ජනිත වේ. එය බහුසංස්කෘතිකවාදයට (muti-culturalism) හා සාමකාමී සංවාදයට පටහැණිය.’

අයිසීසීපීආර් නීතිය ආගමික අපහාස නීතියක් (blasphemy law) ලෙස අවභාවිත කරන්නවුන්ගේ චින්තනය සමග ඉහත ප‍්‍රකාශය මුළුමනින්ම සැසඳේ. නමුත් මෙම ප‍්‍රකාශය කළේ නතාෂා එදිරිසූරිය ප‍්‍රහසනවේදිනිය බුදුදහමට අපහාස කළායැයි කෑගසන (නමුත් දිලිත් ජයවීර ව්‍යාපාරිකයාගේ ‘සිද්ධාර්ථ මොකෙක්ද? ලොසෙක්ද?’ කතාව නොඇසෙන) දේශපාලන භික්‍ෂුවක් හෝ ගිහි අනුගාමිකයෙක් නොවේ. මෙම ප‍්‍රකාශය කළේ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් සංවිධානය ඇමතූ පකිස්ථාන නියෝජිතයාය. ඒ ඉස්ලාමීය රටවල සංවිධානය (Organisation of Islamic Countries-OIC) වෙනුවෙන් 2005-2006දී මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරමිනි. ජාත්‍යන්තර නීති පද්ධතියට ආගමික අපහාස නීතියක් ඇතුළත් කිරීමත් ඒ හරහා ආගමික අපහාසය ලොව පුරා නීතිමය අපරාධයක් බවට පත්කිරීමත් මෙම යෝජනාවේ අරමුණ විය.

සලමන් රුෂ්ඩි කතුවරයාගේ The Satanic Verses සාහිත්‍යමය කෘතියට හා එහි කතුවරයාට එරෙහිව එවකට ඉරානයේ ආධ්‍යාත්මික නායක අයටොල්ලා රුහුල්ලා කොමේනි 1989 පෙබරවාරි 14 දා ආගමික ආඥාවක් (fatwa) නිකුත් කළේය. ආගමික අපහාසය ජාත්‍යන්තර නීති පද්ධතියට ඇතුළත් කිරීමේ දණ්ඩනය අරඹුණේ එතැනිනි. මුලින් මේ උත්සාහයට බටහිර රටවල්ද චීනයේ හා රුසියාවේද සහාය ලැබුණි.

නමුත් ආගමික අපහාස නීති පවතින රටවල ඒ නීතිවල නාමයෙන් සිදුවන අපරාධ වර්ධනය වත්ම එවැනි ජාත්‍යන්තර නීතියකට වූ ජාත්‍යන්තර සහාය අඩුවන්නට විය. පාකිස්ථානයේ මුල්ම සුළු ජාතික/ආගමික කටයුතු පිළිබඳ ඇමතිවරයා වූ ෂබාස් බාටි (Shahbaz Batti) මහතා තලිබාන් සාමාජිකයන් විසින් වෙඩි තබා මරාදැමීම  මේ සම්බන්ධයෙන් තීරණාත්මක විය. පකිස්තාන හමුදා පාලක සියා උල් හක් විසින් 1950-60 කාලය තුළ හඳුන්වා දුන් ඉතාමත්ම දරුණු ආගමික අපහාස නීතියට එරෙහිව කතා කිරීම හා එහි ප‍්‍රසිද්ධතම ගොදුරක් වූ අසීයා බිබී මහත්මිය වෙනුවෙන් පෙනිසිටීම බාටි මහතා කළ ‘වරද’ විය.

අසීයා බිබී සිද්ධිය තුළින් ආගමික අපහාස නීතියේ ක‍්‍රෑර හා අසාධාරණ ක‍්‍රියාකාරිත්වය හෙළිවූ සෙයින්ම ඒ නීතියට එරෙහි වීම නිසා ෂබාස් බාටි මහතා ඝාතනය කිරීම තුළින් ආගමික අපහාස විරෝධී මතවාදය හා ප‍්‍රචණ්ඩත්වය අතරැති සබඳතාව පැහැදිලි විය. 2004 පමණ කාලයේ සිට ජාත්‍යන්තර ආගමික අපහාස නීතියකට වූ ජාත්‍යන්තර සහාය අඩු වූ අතර, 2011 වන විට එය ඉතාම අඩු මට්ටමක පැවතිණි. පකිස්ථානය හා OIC සංවිධානය 2011 සිට ආගමික අපහාස නීති යෝජනාව මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට ගෙන ආවේ නැත්තේ එබැවිනි.

‘ආගමික අපහාස’ යන සංකල්පය බුදු දහම, හින්දු ආගම හා ජෛන දහම වැනි පෙරදිග ආගමික විශ්වාසයන්ට ආගන්තුකය. ආගමික අපහාස නීතිය ලංකාව, ඉන්දියාව වැනි රටවලට උරුම කළේ බටහිර අධිරාජ්‍යවාදීන්ය. අද බටහිර රටවල් බහුතරයක් මෙම නීතිය තම නීති පොත්වලින් ඉවත් කොට ඇත. නමුත් අපේ වැනි රටවල මෙම නීතිය පවත්වාගන්නවා පමණක් නොව එය වඩා දරුණු කිරීමේ ව්‍යායාමක නිරතව සිටියි.

විවිධ ආගම්වලට අයත් අන්තවාදීන් අතර බල-පොර පමණක් නොව සමාජීය – සංස්කෘතික කාරණා සම්බන්ධයෙන් (වක‍්‍ර එහෙත් සැබෑ) එකඟතාවන්ද පවතී. ආගමික අපහාස නීතිවල අවශ්‍යතාව පිළිබඳව සිංහල-බෞද්ධ අන්තවාදීන් හා ඉස්ලාම්, කිතුනු, හින්දු අන්තවාදීන් සිිටිනුයේ එකම පිලේය. දේශපාලනය, ආර්ථිකය හා සමාජය හැකි තාක් සංවිධිත ආගමට නතු කිරීම (මධ්‍යතන යුරෝපයේ පැවතුණාක් මෙන්) ඔවුන් සියල්ලන්ගේම පොදු අවශ්‍යතාවයි.

1618-48 කාලය තුළ යුරෝපය අමු සොහොනක් බවට පත්කළ තිස් අවුරුදු යුද්ධය නිමාවූයේ වෙස්ට්ෆේලියා ගිවිසුමෙනි (Treaty of Westphalia). යුද්ධය හටගත්තේ යුරෝපයේ කතෝලික හා ප්‍රොතෙස්තන්ත රාජ්‍යයන් හා ප‍්‍රජාවන් අතරය. වෙස්ට්ෆේලියා ගිවිසුම කීවේ රජුගේ/පාලකයාගේ ආගම ඔහුගේ /ඇයගේ බල ප‍්‍රදේශයේ රාජ්‍ය ආගම විය යුතු බවය. යුරෝපයේ කතෝලික-ප්‍රොතෙස්තන්ත බෙදීම මෙයින් පිළිගැනුණු නමුදු පුද්ගලයකුට තමන් කැමති ආගමක් ඇදහීමේ නිදහස මෙයින් පිළිගැනුණේ නැත.

අද සියලූම ආගම්වල අන්තවාදීන් ඉල්ලා සිටිනුයේ නව වෙස්ට්ෆේලිියා එකඟතාවකි. එනම් රට රටවල් තුළ තමන්ට රිසි අයුරින් දේශපාලනික – සංස්කෘතික – සමාජ කටයුතු මෙහෙයවීමට ඒ රටවල බහුතර ආගමට අයිතිය ලබාදීමයි. බොහෝ ඉස්ලාමීය රටවල, කිතුනු බහුතරයක් ඇති උගන්ඩාව වැනි අප‍්‍රිකානු රටවල හා නරේන්ද්‍ර මෝදිගේ ‘හින්දුස්තාන්’ ඉන්දියාවේ මෙය සිදුවනු අපි දකිමු. නමුත් දේශපාලන භික්‍ෂුවගේ මැදිහත්වීම තුළින් ලංකාව ගමන් කරමින් පවතිනුයේද මෙම දිශාවටම බව අපට නොපෙනේ. බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් අපරාධමය වරදක් බවට පත්කළ සමලිංගිකත්වය නිර්-අපරාධකරණය (de-criminalisation) කරන පෞද්ගලික මන්ත‍්‍රී යෝජනාවක් ප්‍රේමනාත් දොලවත්ත මන්ත‍්‍රීවරයා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර ඇත (පොදු පෙරමුණේ සියලූ මන්ත‍්‍රීවරුන් මතවාදීමය ගල් යුගයක සිරකරුවන් නොවන බව ඉන් පැහැදිලි වේ). මෙම යෝජනාවට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේද අනුමැතිය ලැබී තිබේ. ලාංකිකයන් 70%ක් පමණ මෙම නිර්-අපරාධකරණයට පක්‍ෂ බවද මත විමසුමකින් හෙළිවී ඇත.

නමුත් මෙම යෝජනාව පනතක් ලෙස පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් වුවහොත් බෞද්ධ, කිතුනු, ඉස්ලාම් පූජකවරුන් ඊට එරෙහිව බෝඩ් ලෑලි උස්සාගෙන එක පෙළට සිටගෙන නොසිටීද?

ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මේ දිනවල සිදුවෙමින් පවතින සිද්ධීන් දාමයක් ලංකාවේ ඇතිිවිය හැකි තත්වයට ඉඟියක් දෙයි. LGBTQ ප‍්‍රජාවගේ සංකේතය ලෙස සැලකෙන දේදුනු වර්ණැති ‘අභිමානයේ ධජය’ (Pride Flag) තහනම් කිරීමට කිතුනු අන්තවාදී පිරිස් බහුතර බලය දරන පළාත් පාලන ආයතන ගණනාවක් තීරණය කර ඇත. මිචිගන් ප‍්‍රාන්තයේ පිහිටි Hamtramck නගර සභාව මෙම ලැයිස්තුවේ නවතම සාමාජිකයාය. සුවිශේෂත්වය නම් මෙම තීරණය ගෙන ඇත්තේ ඒ නගර සභාවේ බහුතරය උසුලන ඉස්ලාමීය අන්තවාදීන් වීමය.

වයස 18ට අඩු නම් ඡන්දය දීම හා රිය පැදවීම වැනි බොහෝ දේ කළ නොහැක. නමුත් ළමා විවාහ හා ළමා භික්‍ෂූත්වය එසේ තහනම් නැත. ළමුන් විවාහ කිරීම හා ළමුන් මහණ කිරීම යන නීති දෙකම ගෙන ආවොත් ඊට එරෙහිව භික්‍ෂූන් හා මුල්ලාවරුන් එකට රොද නොබඳීද?

ප‍්‍රශ්නය ආගම නොවේ. ආගමේ නාමයෙන් දේශපාලන බලයෙන් කුට්ටියක් කඩා ගැනීමට සියලූ ආගම්වල අන්තවාදීන් දරන උත්සාහයයි. ආගම හා දේශපාලනය අතර කිසිදු බෙදුම් රේඛාවක් නොතිබූ මධ්‍යතන යුරෝපය කෙතරම් නම් මර්දනකාරී, අයුක්ති සහගත හා ක‍්‍රෑර කලාපයක් වූවාදැයි අද බොහෝ දෙනා නොදනිති. නමුත් මෙම බෙදුම් රේඛාව නොතිබීමේ ආදිනව වටහා ගැනීමට ඈත ඉතිහාසයට එබී බැලීම අවශ්‍ය නැත. යළිත් තලේබාන් ග‍්‍රහණයට නතුවූ ඇෆ්ගනිස්ථානය පිළිබඳව, රාජ්‍යය තුළට ආගම හා හමුදාව කැන්දාගත් පකිස්ථානය පිළිබඳව ප‍්‍රවෘත්තියක් දෙකක් කියවීම/ඇසීම/නැරඹීම ඊට හොඳටම ප‍්‍රමාණවත්ය. 

ආණ්ඩු ඇති කිරීම හා නැති කිරීම

කුරුන්දි විසංවාදය අතරතුර සමගි ජන බලවේගයේ ආගමික කටයුතු ප‍්‍රධානියා නමින් හඳුන්වාගන්නා පුද්ගලයෙක් මිහින්තලේ විහාරාධිපති හිමියන් බැහැදැකීමට ගියේය. තමන් පැමිණියේ බුද්ධාගමට මේ දිනවල ලැබෙන ‘කුඩම්මාගේ සැලකිල්ල’ ගැන කතා කිරීමට බව ඔහු කීවේය.

ඔහු හා ධම්මරතන හිමියන් අතර කතාබහේ එක් කොටසක් තුළින් දේශපාලකයන් (හා ඔවුන්ගේ සහ-පිරිවර) දේශපාලන භික්‍ෂුවට ඇති බය පැහැදිලිව පෙන්වා දේ. මිහින්තලේ මිහිඳු පෙරහැර ගැන කතා කරමින් වූ දෙබස යූටියුබ් නාලිකාවකට අනුව මෙසේය.

ධම්මරතන හිමි: මිහිඳු පෙරහැර ගැසට් කරලා තියෙන්නේ. ඒක ව්‍යවස්ථාවට ඇතුළත් නැද්ද?

සජබ නියෝජිත: අනිවාර්යයෙන් එය සිදු කළ යුතුයි.

ධම්මරතන හිමි: ව්‍යවස්ථාවට ඇතුළත් නොවෙයිද?

සජබ නියෝජිතයා: ඇතුළත්.

ධම්මරතන හිමි: ඒක පාර්ලිමේන්තුවෙ ගැසට් කරන්නේ මිලියන 6ක් දෙන්න කියලා.

සජබ නියෝජිතයා: එහෙමයි.

මෙම ඛණ්ඩය නරඹන්නකුට ව්‍යවස්ථාව හා ගැසට්ටුව අතර වෙනසත්, ගැසට්ටුව හා පාර්ලිමේන්තු පනත අතර වෙනසත් ධම්මරතන හිමියන් නොදැනගත්තාට සජබ නියෝජිතයා දැන සිටි බව පැහැදිලි වේ. කෙලින් පිළිතුරක් නොදී මගහරින්නට ඔහු උත්සාහ කළේ එබැවිනි. නමුත් ධම්මරතන හිමියන් යළිත් ප‍්‍රශ්නය නැගූ විට ඔහු දැනුවත්වම බොරුවක් කීවේය. ඔහු කළ යුතුව තිබුණේ ගැසට්ටු ව්‍යවස්ථාවට ඇතුළත් නොවන බව සංයමයෙන් කරුණු කාරණා සහිතව ධම්මරතන හිමියන්ට තේරුම් කරදීමයි. ඔහු එසේ නොකළේ ධම්මරතන හිමියන් කෝප වෙතැයි ඇති බිය නිසාද? නැතහොත් භික්‍ෂුවක් කියන සියල්ලටම (මතුපිටින්) එකඟවීම බෞද්ධත්වය යැයි ඔහු සිතූ නිසාද? සිංහල- බෞද්ධ ගිහි-පැවිදි අගතිගාමීන්ගේ දෝෂ දර්ශනයට ලක්වීමෙන් ගැලවීමටද?

බුදුන් වහන්සේගේ ධර්මය තුළ සංවාද-විසංවාදයට ඉඩ තිබුණද සිංහල-බුද්ධාගම තුළ දැන් දැන් එවැනි නිදහසක් නොමැත. පිළිගත් සම්ප‍්‍රදායන් ප‍්‍රශ්න කරන බුද්ධිමය සංවාදයකට ඉඩක්ද නැත. විශේෂයෙන්ම සිංහලෙන් තමන්ගේ නිර්මල ධර්මය පවතිනුයේ ලංකාවේ පමණක් බවට බුදුන් වහන්සේ කී බවක් මහා පරිනිර්වාණ සූත‍්‍රයේ හෝ පාලි මූලික ග‍්‍රන්ථවල නොමැත. ඒ ඇත්තේ මහා වංශයේය. පිරිනිවන් මංචකයේදී බුදුන් වහන්සේ කළ කී දෑ පිළිබඳ වඩාත් නිවැරදි වාර්තාව විය හැක්කේ මහා පරිනිර්වාණ සූත‍්‍රයද? මහා වංශයද?

ලංකාව සිංහල-බෞද්ධ රටක සිට සඟ සතු රටක් බවට පරිවර්තනය කරන නවතම දේශපාලන භික්‍ෂු තර්කයට මතවාදීමය සාධාරණත්වයක් සැපයෙනුයේ (ත‍්‍රිපිටකයේ නොමැති) මහා වංශයේ ඇති මෙම මිථ්‍යාවෙනි. මෙම මිථ්‍යාව ගැන සංවාදයක් ඇති නොවීමේ ප‍්‍රතිඵලය වනු ඇත්තේ පාලකයන් තැනීමට හා ඔවුන් බලයෙන් පහකිරීමට අයිතිය තමන් සතු කර ගැනීමට දේශපාලන භික්‍ෂුව දරන උත්සාහයට උඩ ගෙඩි දීමකි. රාජ්‍ය පාලනය භික්‍ෂු අභිමතය අනුව සිදුවිය යුතුය යන දේශපාලන භික්‍ෂු සංකල්පය ශක්තිමත් කිරීම මෙයින් සිදුවේ.

මේ භයානක ගමන් මගේ අවසානය කවරක් විය හැකිද පිළිබඳ ඉඟියක් මෑතකදී පැවැති මාධ්‍ය සාකච්ඡාවකදී පළවුණි. මෙයට සතියකට පෙර සිංහල රාවය ජාතික සංවිධානයේ ලේකම් වූ ප‍්‍රභාත් මධුභාෂණ රණහංස නමැත්තා කුරුන්දි සිද්ධිය පිළිබඳ මාධ්‍ය අමතමින් මෙසේ කීවේය. ‘ඔබතුමාට (රනිල් වික‍්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයාට) කියනවා ඔබතුමා වුණත් ඔය රජීව් ගාන්ධිට වෙච්ච සිද්ධිය එහෙම පොඩ්ඩක් අවධානයට ගත්තා නම් හොඳයි. මොකද දේශප්‍රේමියෝ ඔබ අසලත් සිටිනවා. ජාතික සංවිධානවලට අත තියලා ජාතික සංවිධාන විනාශ කරන්න හදනකොට ජාතික සංවිධාන මතට පාස්කු ප‍්‍රහාරය පටවන්න හදනකොට අපි ගෝඨාභයගේ ආණ්ඩුවටත් කිව්වා ඔයාට ගෙදර යන්න වෙයි කියලා. අපි කියලා ගෙදර යැව්වේ. ගෝඨාභයගේ ආණ්ඩුව වැටෙන්න ප‍්‍රධාන හේතුව තමයි ගෝඨාභය 69 ලක්‍ෂයක් සිංහල බෞද්ධයන්ගේ ඡුන්දවලින් ඇවිල්ලා 69 ලක්‍ෂයේ සිංහල බෞද්ධයන්ට කොකා පෙන්නලා සබ්රි වගේ කෙනක්ව අධිකරණ ඇමති විදිහට පත්කරගත්ත එක. ඊට පස්සෙ සුදු ලූණු, සීනි ගනුදෙනුවලට මුස්ලිම් ව්‍යාපාරිකයන්ට සහන සලස්සපු එක. මේ රට සිංහල-බෞද්ධ රටක්. මේ රට නො-බෝසතුන් නො-රජ වෙච්ච රටක්. .. ජනාධිපතිතුමාගේ ළඟම ඉන්න හිතවතුන් පිරිසක් තමයි ඔය වීඩියෝ එක මුදාහැරියේ. (ජනාධිපතිවරයා හා පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්‍ෂ-ජෙනරාල්වරයා අතර වූ දෙවන හමුව පිළිබඳ වීඩියෝව.) ජනාධිපතිතුමා තේරුම් ගන්න  ඕනා ඔබතුමා අසල දේශප්‍රේමී බෞද්ධයෝ ඉන්නවා කියන එක. ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය වගේ ප‍්‍රබල තැනක වන සිදුවීම් දාමයක් එළියට ලේසියෙන් එන්නෑනේ.. නමුත් ජීවිත අවදානම, ආරක්‍ෂක විධිවිධාන සියල්ලම අබිබවමින් මේ වීඩියෝ එක සමාජයට මුදා හැරියේ සිංහල-බෞද්ධයාට වන දැඩි අසාධාරණය වෙනුවෙන්, දේශප්‍රේමී බෞද්ධයන් ඔබ අතර නිතර ගැවසෙන නිසා. ඒ දේශප්‍රේමී බෞද්ධයෝ රට වෙනුවෙන්  ඕනෑ දෙයක් කරයි. රට වෙනුවෙන් ඔවුන් කළ යුතු හැම මැදිහත්වීමක්ම කරයි. ඔබතුමාට දැනුම් දෙයි මේ දේවල් කරන්න, මේ දේවල් කරන්න එපා කියලා. නමුත් මේ දේවල් කළොත් ඔබතුමාව බලයෙන් පහවෙන මට්ටමටම ඔබ අසල සිටින දේශප්‍රේමී බෞද්ධයන් වැඩ කරයි කියන එක ජනාධිපතිතුමනි ඔබ නිරතුරුවම සිහියේ තබාගෙන, නිදාගන්න වෙලාවට නිදාගන්න, ඇහැරෙන වෙලාවට ඇහැරෙන්න කියලා අපි මතක් කර සිටිනවා.’

මේ කථාවේ සත්‍යය-අසත්‍යය කවරක් වුවද එයින් හෙළිදරව් වනුයේ දේශප්‍රේමී භික්‍ෂුව හා ඔහුගේ ගිහි අනුගාමිකයන් දකින, ජීවත්වන ලෝකයයි. මෙම ලෝකය තුළින් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයට, නීතියට, සමාජ සාමයට, ශිෂ්ටත්වයට එල්ල වන තර්ජනය සුළු කොට තැකීම මෝඩකමකි.

මේ රට තමන්ගේ පරවේණිය බවට දේශපාලන භික්‍ෂුව හා සිංහල-බෞද්ධ අන්තවාදීන් විශ්වාස කරන තාක් රාජ්‍ය පාලනයේ තීරක සාධකය බවට පත්වීමට ඔවුන් ගන්නා උත්සාහයත් නතර නොවනු ඇත. 1956 තුළින් 1959ක් බිහිවූයේ එබැවිනි. යළිත් වතාවක් 1956ට සමාන මතවාදී මානසිකත්වයක් සමාජය තුළ ආධිපත්‍යධාරී වුවහොත් එය ගමන් කරනු ඇත්තේ තවත් 1959කට නොවේද?

මෙම අගතිගාමී මැදිහත්වීම් අද රනිල් වික‍්‍රමසිංහගේ ප‍්‍රශ්නය වුවද හෙට එය ජනපති පුටුවේ ඉඳගන්නා  ඕනෑම කෙනකුගේ ප‍්‍රශ්නය වනු ඇත. එවන් සමාජයක මුතුරාජලාගේ ඉරණම හිමිවනුයේ සාමාන්‍ය ජනතාව වූ අපට පමණක් නොවේ, දේශපාලකයාට වනු ඇත්තේද දේශපාලන භික්‍ෂුවගේ අණට යටත් වීමටය. එසේ නොකළොත් ‘හෙණ්ඩු පහරක්’ කෑමටය. මුතුරාජාට හෙණ්ඩු පහර වැදුණේ කකුලටය. දේශපාලකයාට එය වදිනු ඇත්තේ කකුලට නම් නොවේ.