”ඒ අනුව මෙම මරණකරුවන් වන පිළිවෙළින්, ඇරැව්වලගේ බවන්ත මහින්ද, සිිංගක්කාර ලියනගේ සම්පත් පුෂ්පකුමාර, මාලන් ක්‍රොක්, අලංකාර දේවගේ අමිත් සුභසිංහ, දොරවකගේ ඉන්දික පුෂ්පකුමාර, යකුපිටියගේ රසික හර්ෂණ කාරියවසම්, සුදු දේවගේ ප‍්‍රදීප් අතුල කුමාර, වැලිකල විතානලාගේ තරිඳු සුලක්ෂණ රොද්‍රිගෝ, සරණප‍්‍රිය ජයසේකර පටබැඳිගේ සුජිත් කුමාර, හෙට්ටිආරච්චිගේ ලහිරු නිමන්ත, විතානගේ අවිෂ්ක මල්ෂාන් අයවලූන්ගේ මරණ සියල්ලම ගිනි අවි පත්තු වීමෙන් ඇතිවූ වෙඩි වැදීම් මගින් උදර කුහරයෙන් ඉහළ විවිධ ප‍්‍රදේශයන්ට ඇතිවූ තුවාල හේතුවෙන් සිදුවූ මරණ බවට තීරණය කරමි.”
2023 අප්‍රේල් 26 දින සහිතව එසේ සඳහන් කර ඇත්තේ වැලිසර මහේස්ත‍්‍රාත් ධම්මික උඩුවවිදානය. ඒ 2020 නොවැම්බර් 29 දින ආරම්භ වූ මහර බන්ධනාගාරයේ කළහකාරී සිදුවීම්වලදී මියගිය රැඳවියන්ගේ මරණවලට හේතුව ප‍්‍රකාශයට පත් කරමින්ය.
එම මරණවලට හේතුව ප‍්‍රකාශ කිරීම සඳහා මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා අගතියට පත් පාර්ශ්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි නීතිඥයින්ගේ විවිධ සැලකිරීම්, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ ස්ථාවරය, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ විමර්ශනවලට අදාළ සැලකිරීම්, පූර්වගාමී මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා ලබාදී ඇති ස්ථාන පරීක්ෂණයේ සහ මරණ පරීක්ෂණයේදී සිදුකරන ලද නිරීක්ෂණයන්, මරණ පරීක්ෂණයේදී ලබා ගන්නා ලද සාක්ෂි, පැමිණිිල්ලේ සහ අගතියට පත් පාර්ශ්වයේ ඉල්ලීම් මත පත්කරන ලද විශේෂ විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගෙන් සැදුම්ලත් වෛද්‍ය මණ්ඩලය විසින් නිකුත් කරන ලද මරණයට හේතු පිළිබඳ වාර්තාවන්හි සඳහන් කරුණු පාදක කරගෙන ඇත.
තවදුරටත් එම රැඳවියන්ගේ මරණ සම්බන්ධයෙන් මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා සඳහන් කර ඇත්තේ ”එසේම මෙම මරණකරුවන් 11 දෙනාගේම මරණ සිදුවී ඇති ආකාරය අනුව සහ මෙම නඩුවේදී වෙඩි වැදුණු තුවාල ලැබූ රැඳවියන් විසින් සාක්ෂි ලබාදී ඇති ආකාරයට බන්ධනාගාර අධිකාරිවරයා විසින් දණහිසෙන් පහළට වෙඩි තබමින් අවම බලයක් යොදා රැඳවියන් සන්සුන් කර පාලනය කිරීමට ගන්නා ලද මානුෂීය මෙහෙයුමක් බවට මෙම තත්වය පෙනී නොයයි. මරණකරුවන් 11 දෙනාගේ සිරුරේ වෙඩි වැදී ස්ථාන පිළිබඳව සලකා බැලීමේදී උදරය ආශ‍්‍රිතව සහ ඊට ඉහළින් වූ අවයවයන්ට වෙඩි වැදී ඇති බැවින්, මෙම මරණකරුවන්ගේ මරණ සිදුවී ඇත්තේ රැඳවියන් පාලනය කිරීමට සහ පිරිස විසුරුවා ජීවග‍්‍රහයෙන් ආයතන තුළට ඒකරාශි කිරීමේ අරමුණින්ද යන්න සැක මතුවේ. ගිනි අවි මගින් සිදුවූ වෙඩි තැබීම් සතර දිශාවන්ට සිදුකර ඇති බව පෙනී යන අතර අවම බලය යෙදීම සඳහා රැඳවියන්ගේ දණහිසෙන් පහළ ඉලක්ක කර සිදුකර ඇති වෙඩි තැබීම් නිරීක්ෂණය නොවේ.” යන්නය.
එම තීන්දුවේ තවදුරටත් සඳහන් කරන්නේ ”එසේම මෙම මරණකරුවන් ඇතුළු කලහකාරී රැඳවියන් බන්ධනාගාරයේ තිබූ බෙහෙත් ගබඩාව බිඳ එම ඖෂධ භාවිත කර කලහකාරී ලෙසට හැසිරුණු බවට බන්ධනාගාර පරිපාලනය විසින් ප‍්‍රකාශ කළද, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් මෙම අධිකරණයට ගොනුකර ඇති 2021.03.18 දිනැති වැඩිදුර වාර්තාවේ සඳහන් වී ඇති පරිදි බන්ධනාගාර රෝහලේ මානසික වෛද්‍යවරුන්ගේ ප‍්‍රකාශයන්ට අනුව එම ඖෂධ භාවිත කිරීමෙන් ක‍්‍රියාකාරී තත්වය හීනවීමක් මිස ආවේගශීලි තත්වයක් ඇති නොවන බවට අනාවරණය කරගෙන ඇත.” යනුවෙනි.
එසේම මහේස්ත‍්‍රාත්වරයාගේ එම තීන්දුවේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කරන්නේ, එම වෙඩි තැබීම සිදුවූ අවස්ථාවේ බන්ධනාගාරයේ අවි ගබඩාව බාරව සිටි නිලධාරීන්ට අවි නිකුත් කිරීමේදී එම අවි භාවිත කරන නිලධාරියා හඳුනාගත හැකි ආකාරයට ගිනි අවි නිකුත් කර නොමැති බව හා නැවත එම අවි බාර ගැනීමේදී නිසි පරිදි පරීක්ෂාවක් සිදුකර බාරගෙන නොමැති බව අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අනාවරණය කරගෙන ඇති බවයි.
එසේම, පූර්වගාමී මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා මුල් වරට ස්ථාන පරීක්ෂණයට ගිය අවස්ථාවේදී බන්ධනාගාර අධිකාරිවරයා විසින් ”සිරකරුවෝද මනුෂ්‍යයෝය” යන කැටයම පිහිටි ප‍්‍රදේශයේ සිට පමණක් වෙඩි තැබීම සිදුකරන ලද බවට සඳහන් කර ඇති නමුදු අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් සිදුකරන ලද විමර්ශනයේදී බන්ධනාගාරයේ විවිධ ස්ථානවල සිට බන්ධනාගාර නිලධාරීන් විසින් ගිනි අවි පත්තු කර ඇති බවට අනාවරණය කරගෙන ඇත යනුවෙන් සඳහන් කරයි.
ඒ අනුව සිය මරණ පරීක්ෂණ තීන්දුව ලබාදෙමින් මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා අවසාන වශයෙන් නියෝග කරන්නේ, මෙම මරණ සම්බන්ධයෙන් බැලූ බැල්මට අපරාධයක් සිදුවී ඇති බවට සාධාරණ සැකයක් උද්ගත වී ඇති බැවින්, අපරාධ නඩු විධාන සංග‍්‍රහයේ ප‍්‍රතිපාදනවලට අනුව සුදුසු කඩිනම් පියවර ගෙන එයට සම්බන්ධ සියලූම සැකකරුවන් අත්අඩංගුවට ගෙන අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට නියෝග කරන බවයි.
මෙම රැඳවියන්ගේ මරණ සිදුවී තිබුණේ 2020 නොවැම්බර් 29 දින සිට දෙසැම්බර් 01 අතර කාලයේදී මහර බන්ධනාගාරයේදී සිදුවූ කළහකාරී තත්වය හේතුවෙන්ය. එම සිදුවීම සිදුවූ අවස්ථාවේම රැඳවියන් 08 දෙනෙකු මරණයට පත්වී තිබූ අතර රෝහගල්ගතව ප‍්‍රතිකාර ලබමින් සිටියදී පසුව රැඳවියන් 03 දෙනෙකු මරණයට පත්වී තිබුණි. එමෙන්ම එම සිදුවීමේදී තුවාල ලබා ඇති රැඳවියන් ගණන 111ක් වශයෙන් වාර්තාවන අතර ඉන් බොහෝ පිරිසක් රෝහල්ගතව ප‍්‍රතිකාර ලබා ඇත. බන්ධනාගාර නිලධාරීන් තිදෙනෙකු එම සිදුවීම්වලදී තුවාල ලැබූ බව සඳහන්ව ඇතත් ඒ කිසිවකුත් රෝහල්ගතව ප‍්‍රතිකාර ලබා නැත. සිදුවීම වන අවස්ථාවේ මහර බන්ධනාගාරය තුළ සැකකරුවන් 2148ක් හා සිරකරුවන් 729ක් සිට ඇති අතර එම සිරකරුවන් අතරින් 89 දෙනෙකු එළිමහන් කඳවුරු වශයෙන් රඳවා තිබී ඇත.
මෙම මරණ පරීක්ෂණයේදී සාක්ෂි ලබාදෙමින් බන්ධනාගාර අධිකාරිවරයා ප‍්‍රකාශ කර ඇත්තේ සියලූ රැඳවියන්ට කොවිඩ් පරීක්ෂණ සිදු කිරීම, දේශපාලනඥයින් හා පොලිස් නිලධාරීන් ඇතුළු පුද්ගලයින්ට විශේෂ සැලකිලි ලබා නොදීම, ඇප නියම කර ඇති පිරිස් මුදා හැරීම, හෙරොයින් සන්තකයේ ඇති බවට අත්අඩංගුවට ගන්නා ලද සැකකරුවන් ඇප මත මුදා හැරීමේ කටයුතු කඩිනම් කිරීම හා අධිකරණයේ නඩු විභාග කීරීම් කඩිනම් කිරීම යන ඉල්ලීම් රැඳවියන්ගේ පාර්ශ්වයෙන් එම සිදුවීමේ මුල් අවස්ථාවේදී ඉදිරිපත් වී තිබුණ බවයි. ඒ සඳහා සාධාරණ හා කඩිනම් ක‍්‍රියාමාර්ග ගැනීමට එකඟ වුවද පිරිස විශාල වෙමින් බන්ධනාගාර අධිකාරිවරයා ඇතුළු පිරිස ආක‍්‍රමණය කිරීම උත්සාහ දරන බව පෙනී ගිය බැවින් පසුබැස්ස බවයි.
ඒ වනවිට මහර බන්ධනාගාර පරිශ‍්‍රය තුළ කොවිඩ් වෛරසය පැතිරී යෑම, වැලිකඩ බන්ධනාගාර රෝහලින් 2020.11.09 දින මහර බන්ධනාගාර රෝහල වෙතට පීසීආර් පරීක්ෂණ සිදුනොකරන ලද සැකකරුවන් 112ක් යොමු කිරීම හා බෝගම්බර බන්ධනාගාරයෙන් මහර බන්ධනාගාරය වෙතට රැඳවියන් 69 දෙනෙකු යොමු කිරීම හෝ ඖෂධ අධික ලෙසට භාවිත කිරීමෙන් රැඳවියන් අතර නොසන්සුන්තාවක් හා කලබලකාරිත්වයක් ඇති වූයේද යන්න පිළිබඳ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව පරීක්ෂණ කරන බව අධිකරණයට මුලින් වාර්තා කර තිබී ඇති අතර, මීට පෙර සඳහන් කළ පරිදි ඖෂධ නිසා එවැන්නක් සිදුවිය නොහැකි බව බන්ධනාගාර රෝහලේ වෛද්‍යවරුන් උපුටා දක්වමින් එම දෙපාර්තමේන්තුවම පසු වාර්තාවක සඳහන් කර ඇත. ඒ නිසා එම කළහකාරී සිදුවීම්වලට ඖෂධවල සම්බන්ධයක් නැති බව විමර්ශනවලදී අනාවරණය වී ඇත. නොසන්සුන් තත්වයට හා කළහකාරී තත්වයට කොවිඩ් පැතිරීයෑම හා ඊට අදාළ සිදුවීම් බලපා ඇති බව අනුමාන කළ හැකිය.
මෙම පරීක්ෂණවලදී අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ සමූහ මංකොල්ල විමර්ශන අංශය තුවාල ලැබූ රැඳවියන් 58ක් ඇතුළුව රැඳවියන් 74කගේ ප‍්‍රකාශ සටහන් කරගෙන ඇති අතර මහර බන්ධනාගාර අධිකාරි, සහකාර අධිකාරිවරුන් දෙදෙනා, ප‍්‍රධාන ජේලර්වරයා ඇතුළු බන්ධනාගාර කාර්ය මණ්ඩලයේ සමාජිකයින්ගේ ප‍්‍රකාශ 49ක්ද, මහර බන්ධනාගාර රෝහලේ සේවය කළ වෛද්‍යවරු 09 දෙනෙකුගේ හා හෙද කාර්ය මණ්ඩලය ඇතුළු ඖෂධවේදීන් 17කගේ ප‍්‍රකාශ සටහන් කරගෙන ඇති බව අධිකරණයට වාර්තා කර ඇත.
එමෙන්ම මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා සඳහන් කරන්නේ මෙම සිදුවීමේදී රැඳවියන් විසින් බන්ධනාගාරයේ අවි ගබඩාවේ හෝ බන්ධනාගාර නිලධාරියකුගේ සන්තකයේ තිබූ ගිනි අවි ලබාගෙන වෙඩි තැබීමක් සිදුකළ බවට කරුණු අනාවරණය නොවන බවයි.
එසේ වුවද සියලූ බන්ධනාගාර නිලධාරීන්ගේ සාක්ෂි අනුව කියා ඇත්තේ රැඳවියන් පාලනය කිරීමට කරන ලද සියලූ ප‍්‍රයන්තයන් අසාර්ථක වීම මත රැඳවියන්ගේ දණහිසෙන් පහළට වෙඩි තැබීමට බන්ධනාගාර අධිකාරිවරයාගෙන් නියෝග ලැබුණ බවත්, ඒ අනුව කටයුතු කරන ලද බවත්ය.
මහාචාර්ය ජින් පෙරේරා, අධිකරණ විශේෂඥ වෛද්‍ය එච්පී විජේවර්ධන, අධිකරණ විශේෂඥ වෛද්‍ය පීබී දසනායක හා අධිකරණ විශේෂඥ වෛද්‍ය එස්සී චන්න පෙරේරා මරණ පරීක්ෂණ විශේෂඥ මණ්ඩලය වශයෙන් කටයුතු කර ඇති අතර ඔවුන්ගේ විශේෂඥ වාර්තාව අනුව එක් එක් මරණකරුවන්ගේ මරණයට හේතු මෙසේ සඳහන් කර ඇත.
අලංකාර දේවගේ අමිත් සුබසිංහ: ගිනි අවි පත්තුවීමෙන් පපුවේ පෙණහලූ සහ හෘදය වස්තුවට ඇතිවූ පුපුරා ගිය තුවාල හේතුවෙන් මෙම මරණය සිදුවී ඇත.
වැලිකඩ විතානලාගේ රවිඳු සුලක්ෂණ රොද්‍රිගු: ගිනි අවි පත්තුවීමෙන් හිසට, පපුවට, උදරයට ඇතිවූ විනිවිද ගිය තුවාල හේතුවෙන් මරණය සිදුවී ඇත.
දොරවකගේ ඉන්දික පුෂ්පකුමාර: රයිෆල් ගිනි අවියක් පත්තුවීමෙන් ශ්‍රෝණි ප‍්‍රදේශයේ පැතිරුණු තුවාල ඇතුළත්ව ප‍්‍රධාන රුධිර වාහිනීවල ඇතිවූ සිදුරුවී ගිය තුවාල හේතුවෙන් සිදුවූ මරණයකි.
සුදු දේවගේ ප‍්‍රදීප් අතුල කුමාර: ගිනි අවි පත්තුවීමෙන් පපුවට සිදුවූ සිදුරුවී ගිය තුවාල හේතුවෙන් සිදුවූ මරණයකි.
යකුපිටියගේ රසික හර්ෂණ කාරියවසම්: රයිෆල් වර්ගයේ ගිනි අවියක් පත්තුවීමෙන් උදරයේ අවයවයන්ට සිදුවූ අධිකතර තුවාල හේතුවෙන් මෙම මරණය සිදුවී ඇත.
සින්ගක්කාර ලියනගේ සම්පත් පුෂ්පකුමාර: රයිෆල් ගිනි අවියක් එක් වරක් පත්තුවීමෙන් පපුවට සිදුවූ අධිකතර තුවාල හේතුවෙන් සිදුවූ මරණයකි.
ඇරැව්වලගේ බවන්ත මහින්ද: ගිනි අවි පත්තුවීමෙන් පපුවට සහ උදරයට ඇතිවූ විනිවිද ගිය තුවාල හේතුවෙන් සිදුවූ මරණයකි.
මාලන් ක්‍රොක්: ගිනි අවි පත්තුවීමෙන් පපුවේ ඇතිවූ අධිකතර තුවාල මගින් ඇතිවූ මරණයකි.
විතානගේ අවිශ්ක මල්ෂාන්: ගිනි අවියක් පත්තුවීමෙන් හිසට සිදුවූ තුවාල හේතුවෙනි.
හෙට්ටිආරච්චිගේ ලහිරු නිමන්ත: ගිනි අවි පත්තුවීමෙන් හිසට හා ගෙලට සිදුවූ තුවාලවල සංකූලතා හේතුවෙන් සිදුවූ මරණයකි.
සරණප‍්‍රිය ජයසේකර පටබැඳිගේ සුජිත් කුමාර: ගිනි අවියක් පත්තුවීමෙන් පපුවට, උදරය ආශ‍්‍රිතව, කොඳුනාරටිය ආශ‍්‍රිතව සිදුවූ තුවාලවල සංකූලතා හේතුවෙන් සිදුවූ මරණයකි.
මෙම මරණ පැහැදිලිවම රැඳවියන් ඝාතනය කිරීමේ වුවමනාවෙන් සිදුකළ වෙඩි තැබීම් බව තවදුරටත් සැඟවිය නොහැකිය. මෙහිදී යළි මතකයට නැගෙන්නේ බන්ධනාගාර නිලධාරීන්ගේ සහායෙන් මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන සමයේදී එවක ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ නියෝගයක් යැයි කියමින් පොලිස් මත්ද්‍රව්‍ය නාශක අංශ නිලධාරීන් විසින් වැලිකඩ බන්ධනාගාරයේ රැඳවියන් ඉලක්ක කර මරා දැමීමේ සිදුවීමයි.
