■ සංජීවනී රුපසිංහ
එදින මා සිටියේ මයිසූර්හිය. මට මඟ පෙන්වූයේ සත්යාය. සත්යා ඉන්දියාවේ ජීඑස්එස් මාධ්යම් රූපවාහිනී නාලිකාවේ අධ්යක්ෂවරයෙකි. සිත්ගන්නාසුලු පුද්ගලයෙකි. සත්යා කෙරෙහි මට සුවිශේෂ ළෙන්ගතුකමක් ඇත. ඔහුගේ සෑම සෛලයකම ඇත්තේ අවංකත්වය හා ගුණයහපත්කම යැයි මට සිතෙයි. සත්යා යැයි අප හැඳින්වුව ද ඔහුගේ සම්පූර්ණ නම සත්යනාරායනයි. නාරායන කියූ සැණින් අප යළිත් අපේ ළමා කාලය දක්වා දුවන්නේ මලගුඩි දවස් බැලීමටය. ආර්.කේ. නාරායන්ගේ කෙටිකතා ඇසුරෙන් නිපදවූ රූපවාහිනී මාලා නාට්යයක් වූ මල්ගුඩි දවස අප කුඩා කාලයේ ටයිටස් තොටවත්තයන්ගේ හඬකැවීම් මඟින් අපට තිළිණ කරවා අප ඉන්දියාවට පෙම් බඳින්නන් බවට පත් කර තිබුණි. ඒ නාරායන සහ මේ සත්යනාරායන දෙදෙනෙක් වුවත් මල්ගුඩි දවස පටන් ගනිද්දී ඇහෙන තේමා සංගීතයේ ඇති කිසිදා අමතක නොවන අව්යාජ සරලකම මම සත්යාගේ දෑසින් දකිමි. සත්යා දකින හැම මොහොතකම මට පසුබිම් සංගීතයක් සේ ඇසෙන්නේ මල්ගුඩි දවස්වල තේමා සංගීතයයි.
එදා සත්යා පවසුවේ මයිසූර්හි ඇති සුවිශේෂම අවන්හලෙන් අද ආහාර ගත යුතු බවය. එහි නම හොටෙල් හනුමන්තාය.
අපිට හනුමන්තා ගැන කුමක් කියා දෙන්නද? අපි හනුමන්තා හොඳින් හඳුනමු. රාමායන වීර කාව්යයේ රාමගේ වානර මිත්රයා වූයේ හනුමාන් හෙවත් හනුමන්තාය. රාවණ විසින් සීතා පැහැර ගෙන එන ලදුව ලංකාවේ සිර කර තබා සිටියදී රාමට සිය බිරිඳ බේරා ගැනීමට උදව් කළේ මෙම වානර මිතුරා හනුමන්තාය. හනුමන්තා නොමැති විණි නම් රාම දිනනවා බොරුය. මහාභාරතයේත් පුරාණ ග්රන්ථවලත් හනුමාන් පිළිබඳ තොරතුරු අපට හමුවේ. ඔහු වායු දෙවියාගේ පුත්රයාය. පැරණි වෛදික ආගම ස්වාභාවික වස්තූන් දේවත්වයට නගා ගත් සුන්දර ආගමකි. රාධාකෘෂ්ණන් ස්වාභාවිකත්වය දේවත්වයට නැංවූ පැරණි වෛදික ආගම ගැන කියන්නේ මෙවැන්නකි.
“වසන්ත සමයෙහි පවනෙහිත්, ප්රභාත සමයෙහි කුසුමෙහිත් ඇත්තාක් බඳු නවතාවක් ද, චාම්කමක්ද, අවිවරණීය රමණීයත්වයක් ද මෙහි ඇත. ”
වායු ද එකල නිර්මාණය කර ගත් දෙවියෙකි. වායුගේ පුත්රයා හනුමාන් හෙවත් හනුමන්තාය. එහෙත් ඔහුගේ උපත පිළිබඳ තවත් පුරා කතා සමූහයක් පවතී. ඔහු ශිවගේ ධාතුවලින් උපන් පුතෙකු වන බව ද සඳහන් වේ. සීතා හොයන්නට හනුමාන් එව්වේ ඇයි දැයි මට අදත් නොවැටහෙන පැනයකි. හනුමාන් රාමට හමුවන්නේ සීතා හොයා ගෙන එන අතරතුරය. එවිට හනුමාන් සීතා දැක නැත. සීතා පෙන්වන්නට ක්රමයක්ද එකල නැත. රාම ළඟ සීතාගේ ඡායාරූපයක් පවතින්නට නොහැකි බැවිනි. හනුමාන් සීතා යැයි මන්දෝදරීට රැවටුණු බව ද කියවේ. සීතා රාවණගේම දුවක්ය යන මතය පසුකාලීනව ඇති වන්නේ ද මෙම රැවටීම නිසා විය යුතුය.
සීතා ජනක රජුට හෙවත් සීතාගේ පියාට හමුවන්නේ සීසාන ලද කුඹුරකිනි. එනම් ඇය අත්හළ දැරියකි. එවිට මට සිහිපත් වන්නේ ග්රීක ඊඩිපස් කතාවයි. දිනක රජු මරා බිසව විවාහ කර ගන්නවා යැයි ඩෙල්ෆි දේවාලයෙන් අනාවැකි කී නිසා දරුවා කඳුකරයේ වෘකයින්ට ආහාර වී මිය යන්නට සලස්වන්නට රජු තීරණය කළාක් මෙන් සීතා ලෙස උපන් දැරිය නිසා රටම විනාශ වේයැයි අනාවැකි කීවා නම් රාවණ ඇය මියෙන්නට කොහේ හෝ දැමුවා වන්නට බැරි නැත.
කෙසේ හෝ ඔත්තු බලන්නට ලංකාවට ආ හනුමාන්ගේ වල්ගයට රාවණ ගිනි තැබූ බවද ඒ ගින්නෙන් ලංකාවම ගිනිබත් කළ බව ද කියවේ. ඔහු ලංකාවට ආවේ සීතා හොයන්නටද නැතහොත් එකල අප අත පැවතී යැයි අනුමාන කරන යකඩ ඇතුළු තාක්ෂණය සොයන්නටදැයි අපි නොදනිමු. එහෙත් අපට ඔහු හා තරහක් නැත. අපට නොපෙනෙන මුත් අදටද සිදුවන්නේ ලංකාව ගිනි තැබීමයි. සියලු පාලකයෝ ලංකාව ගිනිබත් කළ හනුමාන්ලාය.
ඉන්දියාවේ හමුවූ බොහෝ මිනිසුන් ලංකාවේ දේශපාලනය ගැන අසා අපට හිනැහෙනු මම ඉවසීමෙන් බලා සිටියෙමි. ඔවුන්ගේ දේශපාලනයට ද සිනා සිය යුතු තැන් අපමණය. එහෙත් මම පෙරළා දකුණු ඉන්දීය දේශපාලනය විචාරන්නට නොගියෙමි.
“රාජපක්ෂ ෆැමිලි එකෙන් ගැලවෙන්න ඇත්තටම ඔයාලාට බැරිද? නැත්නම් මිනිස්සු අන්ධ වෙලාද ඉන්නේ? ඇත්තටම මොකද්ද ඔතන වෙන්නේ? ” මම ගොලුවෙකු බීරෙකු සේ නිහඬව සිටිමි.
මං ලංකාවේ යැයි කියා හඳුන්වා දුන් බොහෝ විට බොහෝ මිනිසුන් අපේ දේශපාලනයට සිනාසීම මම දරා සිටියෙමි.
අපි යළිත් මේ හනුමාන්ලාගෙන් මිදී ඒ හනුමාන් වෙත යමු. රාම රාවණ යුද්ධයෙදී රාවණ පුත් මේඝනාද හෙවත් ඉන්ද්රජිත් විසින් ලක්ෂ්මණට එල්ල කළ පහරකින් ඔහු සිහිසුන් වූ විට ඔහු සුව කරන්නට නම් ඉන්දියාවේ හිමාල පර්වතයේ ඇති සංජීවනී පැලෑටිය ගෙන ආ යුතු වූ බැවින් එහි ගොස් එය රැගෙන ආවේ හනුමාන්ය. එසේ හිමාලයේ කොටසක් කඩා ගෙන එන විට එය වැටී රූමස්සල කන්ද නිර්මාණය වූ පුවතක් ද ජනප්රවාදයේ ඇත. රූමස්සල ඇති ඇතැම් පැලෑටි හිමාලයේ වැවෙන පැලෑටි වන බවට ද ජන කතා පවතී. රූමස්සල කන්ද පාමුල ඉපදුණු සර්වෝදය නායක ආචාර්ය ඒටී ආරියරත්න රාවණගේ නැවත උපතක් යැයි අරිසෙන් අහුබුදු සූරීන් විශ්වාස කළ පුවතක් ද මම අසා ඇත්තෙමි. කෙසේ වුව ද ඒටී ආරියරත්නයන් ආභාසය ලැබුවේද ඉන්දියාවෙනි. විශේෂයෙන් විනෝබා බාවේ සහ මහත්මා ගාන්ධිගෙනි.
මගේ නම සංජීවනී යැයි කී විට බොහෝ ඉන්දියානුවෝ මහත් බැතියෙන් කතා කළේ එය ඔවුන්ගේ මහානර්ඝ ඖෂධය වූ බැවිනි. “ඕක අපේ නමක්” “ඔයා අපේ කෙනෙක්” වැනි දේ ඔවුහු කීහ. මා කුඩා කළ මගේ නමේ තේරුම කුමක්දැයි මගේ පියාගෙන් ඇසූ විට ඔහු කියන්නේද එය මැරෙන්නට යන මිනිසුන් ජීවත් කරවන ඖෂධයක් බවයි. “මැරෙන්න යන මිනිසුන් ජීවත් කරවන්න ඔයාට පුළුවන් වෙන්න ඕන. ඒකයි ඔයාට ඔය නම දැම්මේ” තාත්තා කියයි.
කෙසේ හෝ අපි හනුමාන්ව හොඳින්ම හඳුනමු. හනුමාන් යනු වානරයෙකු නොව යම්කිසි ගෝත්රික කණ්ඩායමක් එසේ වානර වේශයට අවමානුෂීකරණය කළ අවස්ථාවක් ලෙස මට පෙනෙයි. ඉරුලා වැනි ආන්තික ජන කණ්ඩායම් අදත් සිටිනවා නම් එකල එවැනි කණ්ඩායම් නොසිටියේ යැයි කෙසේ සිතන්නද? ඉන්දියාවට පමණක් නොව ලංකාවේ පවා හින්දු භක්තිකයන්ට හනුමාන් දෙවියෙකි. අංජනම් බැලීමේදී අංජනම් දේවි යවන්නේ හනුමන්තාවය. ඔහු රහස් පරීක්ෂකයෙකු මෙන් විය යුතුය. රෝ වැනි අති ප්රබල ඔත්තු සේවා නිපදවූ ඉන්දියාවේ පුරාණයේ සිටි රහස් පරීක්ෂක ජනතාව මොවුන් විය යුතුය.
හනුමාන් සිය වානර හමුදාවත් සමඟ සීතා බේරා ගැනීම පිණිස එන්න හැදූ පාලම රාම සේතු ලෙස හැඳින්වේ. මෙය තමිල් නාඩුවේ රාමේෂ්වරන්හි ධනුෂ්කොඩි සිට මන්නාරම දූපත දක්වා වැටී ඇත. මෙම පාලම ඉහළ ගුවනට අපූරුවට දර්ශනය වේ. එය දකින විට අප ඉතිහාසයේ රවුමක් ගිහින් එන්නාක් සේ දැනේ. මට එය පෙනෙන්නේ මයිකල් ආන්ජිලෝගේ ‘ආදම් නිර්මාණය කිරීම’ නමැති චිත්රයේ දෙවියන් ආදම්ට ජීවය දෙන විට ඔවුන් දෙදෙනාගේ අත් දෙක තිබූ ආකාරයට සමාන ආකාරයෙනි. මෙම පාලමට ආදම්ගේ පාලම යැයි නමක් තබා තිබෙන්නේ ද එම නිසා දැයි මම නොදනිමි.
හින්දුස්ථාන් ටයිම්ස් පුවත්පත වාර්තා කරන පරිදි අමෙරිකානු පුරාවිද්යාඥ කණ්ඩායමක් මෙම රාම සේතුව මානව නිර්මාණයක් යන මතය රැගෙන එන්නේ එහි ඇති ගල් වසර 7000ක් පමණ පැරණි බවත් මතුපිට ඇති වැලි වසර 4000ක් පමණ පැරණි බවත් සඳහන් කරමිනි. මෙම වැලි පසුව තැන්පත් වූ ඒවා සේ සැලකේ. එසේම එහි ඇති චතුරස්රාකාර ගල් කිසිවෙකු විසින් ඒ හැඩයට කපා සකස් කළ යුතු බව තවත් මතයකි. එකම හැඩයේ ගල් ස්වාභාවිකව නිර්මාණය විය හැකි ද යන ප්රශ්නය එහිදී නැගේ. මේ පිළිබඳ පර්යේෂණ දිගින් දිගටම සිදු වෙමින් පවතී.
වරක් මා බත්තලන්ගුණ්ඩුවට ගිය විට එහි සිටි නාවික හමුදාවේ ඉහළ නිලධාරීන් අපට පැහැදිලි කර දුන්නේ මෙම කලාපයේ වැලිපරවල ස්වරූපයයි. ඒ අතරින් නැවක් ධාවනය කිරීම අසීරු කටයුත්තකි. එවිට විජය කතා පුවත සත්යයක් නම්, මන්නාරමට විජය ගොඩ බැස්සේ යම්කිසි අහම්බයකින් නොවන බව නම් අපට වැටහිණි. ඒ අධික වැලිපර සහිත මුහුදේ අහඹු නැවකට ඒම අසීරු වන අතර එය මහාබලිපුරම්හි ඇති වෙරළ පන්සල අසල තොණ්ඩයි නාඩු නැව් තොටේ සිට ඇති පළපුරුදු වෙළඳ නැව් ගමනාගමන මාර්ගයේ විය යුතුය.
මයිසූර් නගරයේ ඇති සුවිශේෂම අවන්හල යැයි කී හනුමන්තා අවන්හල මම සිතින් මවා ගත්තෙමි. ඒ සුවිසල් අවන්හලක් ලෙසිනි. එහෙත් එහි යන විට එය මරදානේ ඇති පොඩි සයිවර් කඩයක් මෙන් පොඩි කඩයකි. එළියෙහි පේළියට පුටු තබා ඇත. එහි මිනිස්සු වාඩි වී හිඳිති.
“මේ අවන්හලට හැමවිටම පෝලිමක් තියනවා. අපිටත් කන්න වෙන්නේ පෝලිමේ ඉඳලා” සත්යා පැවසීය.
ඇතුළත ඇත්තේ මේස හතරක් පමණි. දෙදෙනෙකුට හැරෙන්න ඉඩ නැත. මේස වටේ පුටු හතර බැගින් තබා තිබේ.
සත්යා කී දේ වැටහෙන්නට පටන් ගත්තේ කෑම ගැනීම ඇරඹීමත් සමඟය. ඒවා ජීවිතේ කවදාවත් ආහාරයට ගෙන නැති තරම් රස බුරියානිය. අපි කැන්ද කොළ වල තබා හැලප හදනවාක් මෙන් බිරියානිය තබා තිබුණේ වියළි ස්වාභාවික කොළ මතය.
මෙම හෝටලය මයිසූර් නගරයේ පැරණිම හෝටලයක් වන අතර එහි අයිතිකරුවාගෙන් පුතාට, පුතාගෙන් පසු මුණුබුරාට වශයෙන් මෙහි අයිතිය ගොස් ඇත. ඔවුන් තවමත් උයන්නේ දරවලින් විවෘත මුළුතැන්ගෙයකය. එය 1930 ආරම්භ වූ කාලයේ එහි ආහාර පිසූ ආකාරයටමය. එම පැරණි ක්රමයටමය. ඒ නිසා නිතරම මෙම අවන්හල ඉදිරියේ පෝලිමක් ඇත. එහෙත් ඔවුන් එය නවීකරණය කර අලුත් තාලයට සාදන්නේ නැත. කෑම වර්ගවල ගුණාත්මකභාවය වැඩි කරන්නට විශේෂ කෘත්රිම රසකාරක භාවිත කරන්නේ ද නැත. නවීන ක්රම අත්හදා බලන්නට යන්නේ ද නැත. පැරණි ක්රමයම පවත්වා ගනී.
ඔවුන්ගේ සාර්ථකත්වය නම් පැරණි පිළිවෙළ නොසිඳා පවත්වා ගැනීමයි. බඩ පැලෙන්නට තරම් කා හනුමන්තා අවන්හලට අපි සමුදුනිමු.■ (ලබන සතියට)