■ අමන්දිකා කුරේ
මේ මොහොතේ කුමන ආණ්ඩුවක් පත් වුණත් ගත යුතු පියවර විදිහට ඔබ දකින ක්‍රියාමාර්ග මොනවාද?
මොන පක්ෂයක ආණ්ඩුවක් ආවත් කරන්න තියෙන ප්‍රධාන කාරණා කිහිපයක් තියෙනවා. මේ මොහොතේ වහාම විසඳාගත යුතු ප්‍රශ්නයක් තමයි පෝලිම් ප්‍රශ්නය. ඒ සඳහා මුදල් සොයා ගැනීම මේ මොහොතේ ම කළ යුතු දෙයක්. ඒ මුදල් සොයාගැනීමට නම් ජාත්‍යන්තර සහයෝගය ලබා ගැනීමට අවශ්‍යයි. අපට සිදු වෙනවා අපේ මිත්‍ර රටවල් සමග සාකච්ඡා කරලා මුදල් සොයා ගන්න. අනෙකුත් සියලුම පියවර ගන්න කලින් මේ තියෙන ඉන්ධන පෝලිම්, බෙහෙත් පෝලිම් සියල්ල නැති කරගන්න මේ පියවර අනුගමනය කරන්න සිදු වෙනවා.
මේ පියවර ගන්න අතරතුරදීම ශ්‍රී ලංකාව සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල අතර සාකච්ඡා ආරම්භ කළ යුතුයි. ඒ සාකච්ඡා කරන්න ණය තිරසාර විශ්ලේෂණයක් කළ යුතුයි. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ විශේෂඥයන් සහ ලංකාවේ ආර්ථික විශේෂඥයන් යන දෙගොල්ලන්ටම එකතු වෙලා තමයි මේ ණය තිරසාර විශ්ලේෂණයක් සකස් කරන්න වෙන්නේ. ඒත් එක්කම අපේ ජාත්‍යන්තර නීති විශේෂඥයන් සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය විශේෂඥයන් කණ්ඩායමක් පත් කළ යුතුයි අපේ ණය හිමියන් සමග ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට. ඒ වගේ ම ඒ කණ්ඩායම සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමග සාකච්ඡා කරන අපේ කණ්ඩායම අතර පැහැදිලි අවබෝධයක් පවත්වාගෙන යා යුතුයි. මේ කණ්ඩායම් දෙක ම සමාන්තරව වැඩ කරන්න ඕනෑ. ණය තිරසාර විශ්ලේෂණය අනුව අපට අවබෝධයක් ගන්න පුළුවන් අපට ගෙවීමට තිබෙන ඩොලර් බිලියන 52ක ණය මුද්ලෙන් කොපමණ ප්‍රමාණයක් අපට ගෙවාගන්න පුළුවන් ද කියන කාරණය. යම් නිශ්චිත කාලයක් තුළ අපට කොපමණ ණය ප්‍රමාණයක් ගෙවන්න පුළුවන් ද කියන කාරණය සෘජුවම සම්බන්ධ වෙනවා රාජ්‍ය මූල්‍ය වැඩසටහන සමග. උදාහරණයක් වශයෙන් අපට මේ වන විට තිබෙන රාජ්‍ය ආදායම වන දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 7.5%ක ප්‍රමාණය 10% දක්වා වැඩි කරගැනීමට පුළුවන් නම් අපට ඩොලර් බිලියන ‘එක්ස්’ නැමැති ප්‍රමාණයක් ගෙවන්න හැකියි කියලා ගණනය කරන්න පුළුවන්. අපි රාජ්‍ය ආදායම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 12%ක් දක්වා වැඩි කරගන්නවා නම් කලින් කියපු ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් අපට ගෙවා ගන්න පුළුවන්. එයින් පැහැදිලි වෙනවා අපට කොයිතරම් ණය ගෙවන්න පුළුවන්ද කියන කරුණ රඳා පවතින්නේ කොයි තරම් දුරට රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ කරන්න පුළුවන්ද කියන කොන්දේසිය මත. ඒ කරුණු දෙක එකකට එකක් සමාන්තරව ගමන් කරන්නේ.
ණය හිමියන් කිසිසේත්ම සූදානම් නෑ ණය මුදලෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් කපා හරින්න. අපට ණය කපාහැරගන්න කොයි තරම් ප්‍රමාණයක් පුළුවන්ද කියන එක තීරණය වෙන්නෙත් අපේ රාජ්‍ය ආදායම කොයි තරම් දුරට වැඩි කරගන්න පුළුවන්ද කියන කාරණාවත් එක්ක.
ඒ නිසා ණය තිරසාර විශ්ලේෂණය, ණය හිමියන් සමග සාකච්ඡාව සහ රජයේ ආදායම වැඩි කරගත හැකි ප්‍රතිසංස්කරණ කියන සියල්ල එකම අවස්ථාවේදී සිදු කළ යුතුයි.
ඊට අමතරව අපේ රටේ සාර්ව ආර්ථිකය ස්ථාවර කරගැනීමට අදාළ පියවර ගන්න ඕනෑ.
රුපියලේ අගය ස්ථාවර කරගැනීම මුලින් ම කරගත යුතුයි. ඒ වගේ ම පොළී අනුපාතය සහ උද්ධමනය යම්කිසි ප්‍රමාණයකට අඩු කරගත යුතුයි.ඒ සඳහා අවශ්‍ය නීතිරීති ගෙන ආ යුතුයි. අගමැතිතුමා ජාතිය අමතපු අවස්ථාවේදී පැවසුවා බැංකුවලින් ඩොලර් මිලියනයක්වත් සොයාගන්න බෑ කියලා. ඒ කියන්නේ අවශ්‍ය තරම් විදේශයන්ගෙන් බැංකුවලට ඩොලර් ලැබෙන්නේ නෑ. අපනයනකරුවන් තමගේ ඩොලර් ගේන්නේ නෑ. විදේශගත ශ්‍රී ලාංකික ශ්‍රමිකයන් ඩොලර් එවන්නේ නෑ. එහෙම එවන කොටසිනුත් 25%ක් මහබැංකුව මැදිහත් වෙලා ඒ ඒ බැංකුවලින් ලබා ගන්නවා. විදෙස්ගත ශ්‍රමිකයන් ලංකාවට ඩොලර් එවීම,
අපනයනකරුවන් ඩොලර් රැගෙන ඒම සහ උන්ඩියල් සහ හවාලා ක්‍රමයට ගනුදෙනු වෙන ඩොලර් බැංකු පද්ධතියට ආපහු ගෙන එන්නේ කොහොමද කියන දේවල් ගැන ගත යුතු ක්‍රියාමාර්ග තිබෙනවා. ඒ විදිහට විදේශ විනිමය පැත්තෙන් සාර්ව ආර්ථිකය ස්ථාවර කරගන්න පුළුවන් වෙනවා. අගමැතිවරයා කියනවා වැටුප් ගෙවන්න භාණ්ඩාගාරයට මුදල් නෑ කියලා. ඊට පස්සේ ඔහු කියනවා ඔහුගේ අකමැත්තෙන් වුණත් මුදල් අච්චු ගහන්න සිදු වෙනවා කියලා. භාණ්ඩාගාරයට මුදල් නැතිවෙන්න එක හේතුවක් වන්නේ බදු ආදායම අහිමි වීම. අනෙක් හේතුව වන්නේ භාණ්ඩාගාරයට ණය ලබා ගැනීමට නොහැකි වීම. වෙළඳපොළෙන් මහා භාණ්ඩාගාරය ණය ගන්නවා නම් 25%ක් පොළිය ගෙවන්න සිදුවෙනවා. ඒ නිසා මුලින් ම ඒ දේවල්වලට විසඳුම් සොයා ගැනීම කළ යුතුයි.
මේ වන විට වාර්ෂික ආහාර උද්ධමනය 50%ක් දක්වා ඉහළ ගිහින් තියෙනවා. එසේ නම් අපි සොයා බැලිය යුතුයි බඩු මිල ස්ථාවර තැනක පවත්වාගන්නේ කොහොම ද කියලා. ඒ සඳහා අවශ්‍ය පියවර ගත යුතුයි.
මේ කරුණුවලට අමතරව ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ කරන්න පටන් ගත යුතුයි. එහෙම කළ යුතු විශාල ක්ෂේත්‍ර ප්‍රමාණයක් තියෙනවා. බදු ආදායම වැඩි කරගත හැකි ආකාරය, කොපමණ රාජ්‍ය වියදම් ප්‍රමාණයක් කපා හැරිය හැකිද කියන කාරණය එතන දී සලකා බැලිය යුතු වෙනවා. වර්තමානයේ රජයේ වියදමෙන් 75%ක් වැයවෙන්නේ පොළිය ගෙවන්න. ඒ තරම් ප්‍රමාණයකින් පොළිය ගෙවලා අනෙකුත් වියදම් පවත්වාගෙන යන්නේ කොහොමද කියන ප්‍රශ්නය එනවා. එතැනදී අපට තීරණය කරන්න වෙනවා මොන බදුද වැඩි කරන්නේ, මොන වියදම් ද කපා හරින්නේ, කාටද සහනාධාර දෙන්නේ කියන කාරණා පිළිබඳව. කොයි තරම් දුරට රජයේ වියදම් කපාහරින්න පුළුවන් ද කියන කාරණාව මම මුලින් ම සඳහන් කරපු ණය කපාහැරීමේ කාරණයටත් අදාළයි.
ස්ථිරසාරවම ඩොලර් ලබා ගත හැකි ක්‍රමය වන්නේ අපනයනය ඉහළ නැංවීමයි. එතැනදී අපි අවධානය යොමු කළ යුතුයි ආනයනය නවත්වලා අපනයනය කළ හැකිද කියන කාරණය සම්බන්ධව. ආනයනයන්වලට ගහන බදු වැඩි වෙනකොට අපනයන නිෂ්පාදනවල පිරිවැය වැඩිවෙනවා. අපනයන නිෂ්පාදන සඳහා අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය ආනයනය කිරීමේ දී ඒවාට අධික බද්දක් ගෙවන්න තිබෙනවා නම් අපනයන නිෂ්පාදනයේ මිල වැඩි වෙනවා. නිෂ්පාදනයේ මිල වැඩි නිසා ඒ නිෂ්පාදනයට තිබෙන අපනයන තරගකාරීත්වය අඩු වෙනවා. ඒ නිසා මේ මොහොතේ සොයා බැලිය යුතුයි ආනයන බදු සංශෝධනය කරගත හැකිද යන කාරණය.
විදේශ ආයෝජන සහ වෙළඳ ප්‍රතිපත්තිවල ලිහිල් කළ යුතු දේවල් සොයා බලලා අවශ්‍ය කටයුතු කිරීම හරහා විදේශ ආයෝජන ගෙන්වා ගැනීමේ හැකියාවක් තිබෙනවා. මම මේ විදිහට සරලව පැහැදිලි කළත් විශාල වැඩ කොටසක්. මේ මොහොතේ පත්වන ඕනෑම ආණ්ඩුවක් විසින් කළ යුත්තේ මේ ක්‍රියාමාර්ග ටික තමයි. මේ තීරණ ක්‍රියාත්මක කරන්න ලේසි නෑ.
ඔබ මුදල් කාරක සභාවේ සභාපති ධුරය භාරගැනීමට සූදානම් බවට පසුගිය දිනක ප්‍රකාශ කළා.
පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතිය නැතිව මේ කිසිදු තීරණයක් ක්‍රියාත්මක කරන්න බෑ. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 148 වන වගන්තියෙන් සම්පූර්ණ මුදල් බලය ලබා දීලා තියෙන්නේ පාර්ලිමේන්තුවට. බදු වෙනස් කිරීම, රාජ්‍ය ආදායම වැඩි කරගැනීම සහ වියදම් කපාහැරීම ආදි සියලුම දේවල් සිදු කරන්න වෙන්නේ පාර්ලිමේන්තුව හරහා. ඒ නිසා තමයි මම මුදල් කාරක සභාවේ සභාපතිධුරය භාරගන්න කැමති බව ප්‍රකාශ කළේ.
සර්වපාක්ෂික ආණ්ඩුවක් හැදෙන්නේ නැතිනම් මුදල් කාරක සභාවේ සභාපතිධුරය භාරගෙන පාර්ලිමේන්තුව ඇතුළේ සර්වපාක්ෂික කණ්ඩායමක් හරහා ආර්ථික පුනර්ජීවන වැඩසටහනක් නිර්මාණය කරන්න නායකත්වයක් ලබා දීම තමයි මුදල් කාරක සභාවේ සභාපති ධුරය භාරගැනීමේ අරමුණ විදිහට තිබෙන්නේ. එයින් මම අදහස් කරන්නේ නෑ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා කරන දේවල්වලට විරුද්ධව වැඩකරනවා කියලා. මම කලින් පැහැදිලි කළා මොන පක්ෂයක් බලයට ආවත් කරන්න ඕනෑ ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳව. අනුමැතිය ගන්න අවශ්‍ය පාර්ලිමේන්තුවෙන් නම්, කළ යුත්තේ කුමක් ද කියා අපි දන්නවා නම් පාර්ලිමේන්තුවේ සර්වපාක්ෂික කමිටුවක් හරහා ඒවාට අවශ්‍ය අනුමැතිය පාර්ලිමේන්තුව තුළ ලබාගෙන තීරණ ක්‍රියාත්මක කරන්න අවශ්‍ය මගේ උපරිම සහයෝගය ලබා දෙන්න තමයි මම බලාපොරොත්තු වෙන්නේ.
රජය සර්වපාක්ෂික නෙවෙයි නම් මේ මොහොතේ අවශ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු කරගන්නේ කෙසේද යන ප්‍රශ්නය අප ඉදිරියේ තිබෙනවා. සර්වපාක්ෂික රජයක් නොමැතිව මේ තීරණවලට කිසිසේත්ම එන්න බෑ. අවම වශයෙන් අපට ආහාර සහ ඖෂධවලට අවශ්‍ය මුදල් ටිකවත් විදෙස් රටකින් ලබා ගන්න බෑ මේ තියෙන තත්වයත් එක්ක.
සර්වපාක්ෂික ආණ්ඩුවක අවශ්‍යතාව මේ තරම් ප්‍රබල නම් සමගි ජන බලවේගය ඇයි සර්වපාක්ෂික ආණ්ඩුවකට නොයන්නේ?
සමගි ජන බලවේගය විදිහට අපි සර්වපාක්ෂික ආණ්ඩුවක් සෑදීමට අපේ ඇති කැමැත්ත මුලිම ප්‍රකාශ කළා. අපි ජනාධිපතිවරයාට කිව්වේ සර්වපාක්ෂික ආණ්ඩුවක් හරහා මේ රජය පවත්වාගෙන යාම අපි භාරගන්නම් කියන කාරණාව. නමුත් අපිට මූලික කොන්දේසි කිහිපයක් තිබෙනවා. අපි දැන් මුහුණ දෙමින් ඉන්න අභියෝග ගණනාවක්ම ජනාධිපතිවරයා විසින් ඇතිකරපු ඒවා. ඒ නිසා මේ වෙනකොට රටේ බහුතරයක් ජනතාව කියන්නේ ජනාධිපතිවරයාට ඉල්ලා අස් වෙලා ගෙදර යන්න කියලා. ව්‍යවස්ථානුකූලව බැලුවත් ජනාධිපතිවරයාව ඉවත් කරන එක එක දවසකින් කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙවෙයි. ඒ නිසා අපි 21 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ගැසට් කරලා තියෙනවා. ඒ සංශෝධනයේ අපි ඇතුළත් කර තිබෙනවා විධායක ජනාධිපතිධුරය අහෝසි වීම පිළිබඳව. අපි ජනාධිපතිතුමාගෙන් ඉල්ලුවේ අපේ ඒ කොන්දේසි ප්‍රමාණය ක්‍රියාත්මක කරන්න අදාළ දින වකවානුවක් නිශ්චිතව සාකච්ඡා කරලා කියන්න කියන කාරණය. ජනාධිපතිවරයා එහෙම කළා නම් සමගි ජන බලවේගය විදිහට සර්ව පාක්ෂික රජයක් පිහිටුවන්න වගකීම අපි භාරගන්නවා. නමුත් ජනාධිපතිවරයා ඊට අවස්ථාව දුන්නේ නෑ. දැන් ඇතැම් පාර්ශ්වයන් කියනවා අපි ජනාධිපතිවරයාට ලිපිය යවන්න ප්‍රමාද වුණා කියලා. නමුත් ඒ කතාවට අපට එකඟ වෙන්න බෑ. පසුගිය අප්‍රේල් 10 වැනිදා මමමයි ජනාධිපතිවරයා සමග ඒ ගැන සාකච්ඡා කළේ. ඒ අවස්ථාවට අපේ පක්ෂයේ කබීර් හෂීම් මන්ත්‍රීතුමා, ඉරාන් වික්‍රමරත්න මන්ත්‍රීතුමා සහ රංජිත් මද්දුම බණ්ඩාර මන්ත්‍රීතුමාත් සම්බන්ධ වුණා. ජනාධිපති මන්දිරේදී පැය දෙකකටත් වඩා කාලයක් තිස්සේ අපි ජනාධිපතිතුමා සමග මේ දේවල් ගැන සාකච්ඡා කළා. අපි ජනාධිපතිවරයාට කිව්වේ එක්වරම ඉවත්වෙන්න කියලා නෙවෙයි. ඒ පිළිබඳව කාලවකවානුවක් සාකච්ඡා කරලා තීරණය කරගනිමු කියලා. අපි පැහැදිලි කරපු සියලු කරුණු පැත්තකට දාලා අප්‍රේල් 11 වැනිදා ජනාධිපතිවරයා ජාතිය අමතලා කිව්වා 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ගේන්න ඔහු සූදානම් කියලා. ඒ වගේ ම ඔහු කිව්වා ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරන්නත් ඔහු බලාපොරොත්තු වෙනවා කියලා. අපි ඒ තත්වය ධනාත්මකව අරගෙන තමයි නැවත අප්‍රේල් 12 වැනිදා ලිපියක් හරහා යළිත් දැන්වූවේ. කලින් කරපු සාකච්ඡාව සහ මේ ලියුම පිළිබඳව කිසිම තැකීමක් නොකර ජනාධිපතිවරයා රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාව පස්සා දොරෙන් අගමැති කළා. රටේ ජනතාවගේ ඉල්ලීම වන ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීම හරහා ජනාධිපතිවරයාවත් ඉවත් කිරීමට අදාළ මහජන අරගලයේ කොන්දේසි කිසිවක් රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ජනාධිපතිවරයාගෙන් ඉල්ලා තිබෙන බවක් දැකගන්න නෑ. ඒ නිසා සමගි ජන බලවේගයට ඇහුම්කන් නොදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාව අගමැති විදිහට පත් කරගන්න හේතුව විදිහට අපට පෙනෙන්නේ කිසිම කොන්දේසියක් නොමැතිව අගමැති ධුරය භාරගන්න කැමති වීම නිසා බව පැහැදිලියි.
අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ පසුගිය දවසක ජාතිය අමතලා වර්තමාන ආර්ථික තත්වය ගැන පැහැදිලි කළා. ඒ ප්‍රකාශය ගැන ඔබේ අදහස කුමක් ද?
ඔහුගේ කතාවේදි ජර්මන් ජාතික නාට්‍යවේදියෙකු වන බර්ටොල්ඩ් බ්‍රෙෂ්ට්ගේ හුණුවටය නාට්‍යයේ එන කොටසක් ගැන කිව්වා. ගෲෂා වැල්පාලමෙන් එතෙර කරන්නේ එවකට මහජන අප්‍රසාදය හිමි වෙලා හිටපු සහ ඔහුට විරුද්ධව මහජන කැරලි පවා ඇති වෙලා තිබුණු පාලකයෙකුගේ දරුවා වන මයිකල්ව. දැන් අපට සැකයක් තිබෙනවා අගමැතිතුමා කියපු විදිහට ගෲෂා විදිහට වැල් පාලමෙන් ගගෙන් එගොඩ කරවන මයිකල් නාමල් රාජපක්ෂ ද කියලා.
අගමැතිතුමා කතාවෙදි වර්තමානයේ තිබෙන ආර්ථික තත්වය පැහැදිලි කළා. නමුත් කළ යුත්තේ කුමක් ද කියන එක ගැන කිව්වේ නෑ. ඒ වගේ ම රටේ තිබෙන දේශපාලන අස්ථාවරභාවය ගැන කතා කළෙත් නෑ. ගාලුමුවරදොර අරගලයට සිදු කළ පහරදීම සහ ඒ පිළිබඳව යුක්තිය ඉටු කිරීම පිළිබඳව කිසි දෙයක් පැවසුවෙත් නෑ. අරගලකරුවන්ට පහරදෙන්න දේශපාලන නායකත්වය දුන්න අයව අත්අඩංගුවට ගැනීම පිළිබඳවවත් අවම වශයෙන් කතා කළේ නෑ. එතුමා ජාතිය අමතා කළ ප්‍රකාශය අසම්පූර්ණ විග්‍රහයක් හැටියටයි අපි දකින්නේ.
අප්‍රේල් 17 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේදී නියෝජ්‍ය කතානායක ධුරයට කෙනෙක් තෝරාගැනීමේ ඡන්ද විමසීම තිබුණා. අගමැතිවරයාමයි කාන්තාවක් මේ තනතුරට එන්න ඕනෑ කියන එක ප්‍රකාශ කළේ. ඔහුත් රෝහිණී කවිරත්න මන්ත්‍රීතුමියට නියෝජ්‍ය කතානායක ධුරයට පත්වෙන්න සහයෝගය ලබා දුන්නා. නමුත් ඔහුට නොහැකි වුණා ඔහුගේ රජයේ ඔහුගේ මන්ත්‍රී කණ්ඩායම ඒ සඳහා එකඟ කරගන්න. ඒ මන්ත්‍රී කණ්ඩායම වෙනත් මන්ත්‍රීවරයෙක්ව යෝජනා කරලා ඒ සඳහා ඡන්දය ලබා දුන්නා. අවසානයේදී රෝහිණී මන්ත්‍රීතුමියට ඡන්දය පාවිච්චි කර තිබෙන්නේ විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන් සහ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා පමණයි. බැසිල් රාජපක්ෂ මහතා වෙන පැත්තකට මන්ත්‍රී කණ්ඩායම මෙහෙයවූවා කියලා අපට පැහැදිලිව පෙනුණා. රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාට තවදුරටත් මේ ආණ්ඩුව සමග වැඩ කරන්න පුළුවන්ද කියන ප්‍රශ්නය දැන් මතුවෙලා තියෙනවා. මක්නිසාද කියනවා නම් ඔහුගේ පළමු වෑයමම අසාර්ථක වෙලා තිබෙනවා. රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා රාජපක්ෂවරුන්ගේ රූකඩයක් බවට පත්වෙලා කියන එක තමයි පැහැදිලිවම පෙනෙන්නට තිබෙන්නේ.■
