ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය යන සාධකය සලකා ඇවිදගෙන යන්නට පණ නැති චරිත තව දුරටත් මැති සභයට පැමිණීම නවතා දමන්නට නිර්භීතකමක් පක්ෂයකට තිබිය යුතුය. ඔවුන් මැති සභයට කලාතුරකින් පැමිණියත් නිදා ගැනීමය කරන්නේ. ඔවුන් අනිවාර්ය විශ්‍රාම ගැන්විය යුතුය. ඒ සමඟම හැම පක්ෂයක්ම නිර්මාණශීලී දැන උගත් තරුණ චරිත හඳුනා ගනිමින් ඔවුන් මැතිසභයට තෝරා පත් කර ගැනීමට කල්පනා කළ යුතුය.
අරගලභූමියෙන් ඇසෙන සටන් පාඨ දෙකක් ගැන අවධානය යොමු කිරීම වැදගත් යයි සිතුණි. සටන් පාඨ දෙක මෙසේය.
”දෙසිය විසි පහම එපා”
”සිස්ටම් එක වෙනස් කරමු”
සටන් පාඨ යනු කිසිවෙකු හෝ කණ්ඩායමක් නිර්මාණය කරන ඒවාය. සටන් පාඨයක් නිර්මාණය කරන්නේ විරෝධතාවක හඬ විදහාපෑමටය. එනමුත් බොහෝ අවස්ථාවල නිර්මාණය වන සටන් පාඨ ඇතුළෙන් ප්‍රතිවිරෝධතා මතු වේ. තවත් සටන් පාඨවල ආවේගය දරුණු මුත් යහපත් ලෝකයක් වෙනුවෙන් සාධනීය මතයක් පළ නොවේ. ‘ජේ ආර් මරමු’ යන්න ඊට නිදසුනකි.
‘දෙසිය විසි පහම එපා‘ සහ ‘සිස්ටම් එක වෙනස් කරමු‘ යන සටන් පාඨ දෙකට පදනමක් ඇතැයි සිතමි. එහෙත් ඒ පදනම ඔස්සේ කුළු ගන්වන අරමුණු නිරාකූල නැති බවකි හැඟෙන්නේ.
දෙසිය විසි පහම එපා
දෙසිය විසි පහම එපා යනු පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අනවශ්‍යය යන්න ද? ශීලාචාර රටක් උදෙසා පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අවශ්‍යම වේ. වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරයක් මහජන නියෝජිතයන් දූෂිතයන් යයි කිව හැකි නමුත් නීති ගරුක හා ශිෂ්ට සම්පන්න නියෝජිතයන් ද සිටින බව පිළිගත යුතුය. ඒ උදවිය ප්‍රමාණයෙන් අඩු බැවින් පවතින ක්‍රමය තුළ ඔවුන්ට කළ හැකි තරම සීමා සහිත වී තිබේ.
දෙසිය විසි පහම එපා යන්නෙන් අධ්‍යහාරයෙන් ප්‍රකාශ වන්නේ අද පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින බහුතරය මැති සභය නියෝජනය කිරීමට සුදුස්සන් නොවන වග ද වෙන්නට පුළුවන.
කිසියම් ව්‍යාපාරිකයෙක් ඉහළ වැටුප් ගෙවා නඩත්තු කරන සේවකයන්ගෙන් සිය ව්‍යාපාරයේ දියුණුවට කැපවීම අපේක්ෂා කරයි. දියුණුව හෝ පැවැත්ම උදෙසා ප්‍රමාණවත් සේවයක් සිදු නොවන්නේ නම් ඔවුන්ට ඉහළ වැටුප් ගෙවමින් නඩත්තු කරන්නේ කුමට ද?
පාර්ලිමේන්තුවේ සභාවාරයක් පවත්වාගෙන යාමට විශාල මුදලක් වැය කළත් මැති සභය සැබවින්ම මුඩු බිමක් වැන්න. බහුතරයක් මහජන නියෝජිතයන් – ඇමතිවරුන් සභාවට එන්නේ තමන්ට වෙන වැඩක් නැති විටය. නම ලකුණු කර යන්නටය. ඒ උදවිය නම් එපා බව පිළිගත යුතුය. ඒ නිසා මැතිසභයක් එපා යයි සිතිය යුතු නැත.
ජනතාවගේ අප්‍රසාදයට අදාළ තවත් හේතුවක් වන්නේ මැති සභය ‘වසුරුවළක්‘ බවට පත් කරගෙන සිටින මහජන නියෝජිතයන් නිසාය. ඇතමුන්ට වාද කිරීමට නොව කතා කිරීමට හෝ විනයක් නැත. කොන්ද පණ ඇති කථානායකයෙකු සිටිනවා නම් හැමදාම මැති සභයෙන් පිටතට යැවිය යුතු කීප දෙනෙක්ම සිටින බව මුසාවක් නොවේ.
නීති හදන තැන පාර්ලිමේන්තුව නම් එහි අසුන් ගත යුතු වන්නේ ඊට සුදුසුකම් ඇති පුද්ගලයන්ය. සුදුසුකම් නැති උදවිය මහජන වරමක් ලබාගැනීම ඛේදයකි. ඊට වග කිව යුත්තේ දේශපාලන පක්ෂය. පළමු වරද කරන්නේ ඒ ඒ පක්ෂ නුසුදුස්සන්ට නාම යෝජනා ලබා දීමෙනි. නාම යෝජනා ලබා දෙන විටම ඒ ඒ චරිත ගැන පක්ෂවලට අවබෝධයක් ඇත. එහෙත් ශිෂ්ටසම්පන්න පුද්ගලයෙකු වෙනුවට අශිෂ්ටයෙකු – සාපරාධී වැඩවලට නම් දරා සිටින්නෙකු නාම යෝජනා ලැබීම අනාවරණය කරන්නේ දේශපාලන පක්ෂ පිරිහී තිබෙන තරමය. සුදුස්සන් දෙසිය විසි පහක් තෝරා ගැනීම හෝ සුදුස්සන් බහුතරයක් තෝරා ගැනීම පිණිස ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ හා අරගලයක් දියත් කළ යුතුය. මහජනතාව පෙළ ගැසිය යුත්තේ ද ජරාජීර්ණ පංචස්කන්ධයක් දිනවන්න නොව චෝදනා රහිත නීරෝගී මහත්වරුන් නෝනාවරුන් දිනවන්නටය. මේ වෙනුවෙන් ඉදිරියේ පුරවැසියන්ගේ සබුද්ධික කැපවීම ඉතා වැදගත්ය.
කොන්දේසි සහ නීතිය
නාම යෝජනා ලබා දෙන විට පක්ෂයකට කොන්දේසි පැනවීම අමාරුයයි පැවසේ. ඇතමුන්ට චෝදනා ඇතත් නීතියෙන් වරදකරුවන් වී නැති බැවින් නාම යෝජනා නොදී බැරි යයි ද පැවසේ. මේ ප්‍රකාශවල ඇත්තේ ප්‍රධාන පක්ෂවල සෙවළකම බව කිව යුතු නැත.
කවර දේශපාලන පක්ෂයක වුව නාමයෝජනා ලබා දෙන්නට ප්‍රතිපත්ති සහ කොන්දේසි සම්පාදනය කළ යුතුය. උදාහරණයක් ලෙස මනුෂ්‍ය ඝාතනය උදෙසා වරදකරුවෙකුවූ පුද්ගලයෙකු කිසියම් හේතු මත නිදහස් වුව ඔහුට නාම යෝජනා ලබා නොදීම ප්‍රතිපත්තියක් විය යුතුය. සාපරාධී ව්‍යාපාර ඔස්සේ ධනවතුන්ව සිටින පුද්ගලයන් සමාජය තුළ සැඟව නැත. ඔවුන් ප්‍රසිද්ධය. එවැන්නන් මැති සභය නියෝජනය කර ඇතත් – විශාල ඡන්ද පදනමක් ඇතත් ඔවුන් මහජන නියෝජිතයෙකු බවට පත් නොකරන්නට පක්ෂයක ප්‍රතිපත්ති නීතිගරුකව නිර්මාණය කර ගත යුතුය.
ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය යන සාධකය සලකා ඇවිදගෙන යන්නට පණ නැති චරිත තව දුරටත් මැති සභයට පැමිණීම නවතා දමන්නට නිර්භීතකමක් පක්ෂයකට තිබිය යුතුය. ඔවුන් මැති සභයට කලාතුරකින් පැමිණියත් නිදා ගැනීමය කරන්නේ. ඔවුන් අනිවාර්ය විශ්‍රාම ගැන්විය යුතුය. ඒ සමඟම හැම පක්ෂයක්ම නිර්මාණශීලී දැන උගත් තරුණ චරිත හඳුනා ගනිමින් ඔවුන් මැතිසභයට තෝරා පත් කර ගැනීමට කල්පනා කළ යුතුය.
”නූගතුන් එපා” යන්න සේම ”අපට උගත් මහජන නියෝජිතයන් ඕනෑ” යන්න ද පරිස්සමින් අවබෝධ කරගත යුතු වේ. මන්ද අන්තිම නින්දිත වැඩ කළ මහජන නියෝජිතයන් අතර ඉහළම උගතුන් – ‘ප්‍රාඥයන්‘ සිටින බවද රහසක් නොවේ. කිසිම ප්‍රතිපත්තියක් නැති උගතුන් – වාසිය සලකා තීන්දු ගන්නා තක්කඩි උගතුන් කුමට? උදය ගම්මන්පිල උගතෙකි. විජේදාස රාජපක්ෂ ඊටත් වඩා උගතෙකි. මේ උගතුන් සේම ජී. ඇල් පීරිස් වැනි උගතුන් ද මැති සභයට කුමට? වාසුදේව උගතෙක් නොවේ ද? දිනේෂ් ගුණවර්ධන උගතෙක් නොවේ ද? එවැනි උදවිය ජ්‍යෙෂ්ඨයන් වුව මැතිසභය වසුරු වළක් බවට පත් කරන චරිත නම් තව දුරටත් මැති සභයේ අසුන් ගැනීමට අවසරයක් තිබිය යුතු ද?
තවත් පසුබිමකින් කැපී පෙනෙන උගතුන් පිරිසක් වන්නේ නායකයන් වෙනුවෙන් දර දිය ඇද – දුසිම් ගණන් නඩුවලින් නිදහස් කොට – කාබනික පොහොරවලින් ගොවිතැන් කළ හැකි බවට කටමැත දෙඩූවන්ය. මේ වගේ උදවිය ජී.ඇල්. පීරිස්ලාටත් වඩා භයානක පුද්ගලයන් බව වටහා ගැනීම හා වටහා දීම ඔස්සේ බොරුකාරයන් මැතිසභයට පත් කිරීම වළකාලීමටද කොන්දේසි නිර්මාණය කළ යුතුය.
දේශපාලනය යනු හැම පුද්ගලයෙකුටම භුක්තිවිඳිය හැකි දේපළක් නොවිය යුතුය.
දේශපාලනයට පැමිණිය යුතු පුද්ගලයෙකු දේශපාලනඥයෙක් විය යුතුය යන්න ද ප්‍රශ්නයකි. ලලිත් ඇතුළත්මුදලි දේශපාලනයට සපැමිණෙණ විට ඔහු දේශපාලන වැඩ බිම තුළ චරිතයක්ව සිටියේ නැත. එබැවින් නිර්මාණශීලී දැක්මක් තිබෙන උගතෙකු දේශපාලනයට කැඳවා ගැනීමට හැම පක්ෂයකටම තියුණු දැක්මක් තිබිය යුතුය. එරාන් වික්‍රමරත්න – හර්ෂ ද සිල්වා – හරිනි අමරසූරිය වැනි චරිත දේශපාලන වැඩ බිමට කැඳවා ගැනීමට සමත්කම ශීලාචාර මැතිසභයක් උදෙසා අවශ්‍යම වේ.
තවත් කරුණක් වන්නේ දේශපාලන පක්ෂයක ප්‍රතිපත්තිගරුක වීම කරා දියුණු වීමේ අවශ්‍යතාවයි. ඒ සඳහා අදාළ කර ගත යුතු වන්නේ නීතියයි. අල්ලස් ලබමින් පක්ෂය මාරු කිරීම හෙවත් මන්ත්‍රීකම විකිණීම නීතියෙන් තහනම් කිරීමට 19 වෙනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය තුළින් නොහැකි වූයේ නම් දරාපු උගත් ජ්‍යෙෂ්ඨයන් නිසාය. මේ චරිතවලින් විනිර්මුක්ත මැතිසභයක් ගොඩ නඟා ගැනීම අනාගතයට අවශ්‍ය වේ. එබැවින් දෙසිය විසි පහම එපා යන කෝපයට පත් මහජනතාවගේ පීඩනය හැම පක්ෂයක්ම – දේශපාලනය ගැන උනන්දු හැම චරිතයක්ම අවබෝධ කර ගත යුතු යයි සිතමි.
සිස්ටම් එක වෙනස් කරමු
සිස්ටම් එක වෙනස් කරමු යයි පවසන්නේ අලුත් සිස්ටම් එකක් අතේ තබාගෙන ද?
මේ සිස්ටම් එක යනු කුමක් ද?
කලක් තිස්සේ මේ රටේ නීති ගරුක පුරවැසියන් මහන්සි වුණේ ඇත්තටම සිස්ටම් එක වෙනස් කිරීමටය. සෝභිත හිමියන් ”විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කළ යුතුය” යනුවෙන් 2015 දී ජන සමාජය ඇමතුවේ ද සිස්ටම් එක වෙනස් කිරීමටය. ඒ අවස්ථාවේ සාර්ථක ප්‍රතිඵල නෙළා ගන්නට පුළුවන්කම තිබුණ ද සිරිසේන තක්කඩියෙකු වීම නිසා යම් අන්දමකට වෙනස් කර ගත් සිස්ටම් එකත් නැති විය.
අද අරගලභූමිය තුළ සිස්ටම් එක වෙනස් කරමු කීම ඔස්සේ කුළු ගැන්වෙන කාරණාව ද විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය වෙනස් කිරීම යයි සිතමි. විධායක ජනාධිපතික්‍රමය නරකම තැනකට පත්කරගත් ගෝඨාභය කිසියම් හෝ ආයතන කිහිපයක් නීතිය මත පාලනය වන තත්වයක් රැකගෙන තිබුණේ නම් එයත් අද නැති වී තිබෙන බව පැහැදිලිය.
අරගලය ජයග්‍රහණයකින් නිමා වීම සලකුණු වන්නේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමෙන් විය යුතුය. අලුත් සිස්ටම් එකක් තුළ බලසම්පන්න විධායක ජනාධිපති කෙනෙකු සිටින්නට නොහැක. වඩා වැදගත්ම දේ රට නීතිය මත පාලනයට පත් කර ගැනීමය.
අරගලභූමිය තුළ දී හමුවුණ තරුණ තරුණියන් ගණනාවක් සමඟ කතා කරන විට ඔවුන් අපේක්ෂා කරන සිස්ටම් එක තුළ ඔවුන් අපේක්ෂා කරන කාරණා විවිධාකාරයෙන් කියැවිණි. ඒවා පිළිවෙළකට සංක්ෂිප්ත කරනු කැමැත්තෙමි.
- මොනම විදිහකටවත් ආයෙ ජනාධිපති ක්‍රමය එපා.
- අධිකරණ ක්ෂේත්‍රයේ සැබෑම ප්‍රතිසංවිධානයක් අවශ්‍යයි. ආණ්ඩුවක් මාරු වුණහම නඩු ඉවතට යන – අපරාධකාරයන් නිදහස් වන – හොරුන්ට රැකවරණය ලැබෙන තත්වයක් තියෙන්න බැහැ.
- ජනාධිපති සමාව හෝ අගමැති සමාව හෝ ඒවා එපා. අධිකරණයෙන් වරදකරුවෙකු වුණා නම් ඔහුට නියම වුණ දඬුවම ඔහු විඳිය යුතුමයි.
- කිසිම දේශපාලනඥයෙකුට අසීමිත වරප්‍රසාද දෙන්න බැහැ. වාහන පර්මිට් බෑ. බාර් පර්මිට් බෑ. ජාවාරම් බෑ. රජයේ වාහන දුසිම් පිටින් භාවිත කරන්නට කිසිවෙකුට බැරි තත්වයක් ඇති කළ යුතුයි.
- දේශපාලනඥයෙක් විතරක් නෙමේ හැම පුද්ගලයෙක්ම විගණනයට යටත් විය යුතුයි. විගණනය දියුණු තාක්ෂණය ඔස්සේ නවීකරණය කළ යුතුයි. කිසියම් පුද්ගලයෙකු උන් හිටි ගමන් මහා ධනවතෙකු වී සිටී නම් වහාම ඔහුගේ දේපළ වස්තුව – ධනය කඩිනමින් විගණනය කළ යුතුයි.
- ව්‍යාපාර කිරීමට අවශ්‍ය පදනම දියුණු කළ යුතුයි, හැම ව්‍යාපාරයකින්ම නිසි අන්දමට බදු ගෙවීම සිදු විය යුතුයි.
- නරකම ආයතනයක් බවට පත් වෙලා තියෙන කස්ටම් එක නවීකරණය කළ යුතුයි. කස්ටම් එක – රේගුව දූෂිතයි, ප්‍රතිසංවිධානය කළ යුතුයි.
08.සිවිල් නිලධාරීන්ට නිසි අන්දමින් විදේශ පුහුණුවක් ලබා දිය යුතුයි. රාජ්‍ය මුදල් මන්ත්‍රීවරුන්ට නෙමේ දිසාපතිට ලබා දිය යුතුයි. අමාත්‍යාංශවලට ඇමතිවරුන්ට ඕනෑ විදිහට ලේකම්වරුන් – වෙනත් අය පත් කර ගන්නට තිබෙන ඉඩ නැති කළ යුතුයි.
09.විදේශ සේවයට හිතවතුන් – ඥාතීන් – නුසුදුස්සන් පත් කිරීම නීතියෙන් තහනම් කළ යුතුයි, විදේශ සේවය දියුණු කළ යුතුයි. - නඩු විභාග කිරීමට අසාමාන්‍ය කාලයක් ගත කිරීමට ඇති කරගෙන තිබෙන තත්වය වෙනස් කළ යුතුයි. ඇතැම් නීතිඥවරුන්ට අසීමිත ගාස්තු ලබා ගැනීමට තිබෙන හැකියාව පාලනය කළ යුතුයි.
- නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව කාර්යක්ෂම ආයතනයක් විය යුතුයි.
- නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව, අල්ලස් හෝ දූෂණ විමර්ශන කොමිෂන් සභාව, පොලීසිය වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම ස්වාධීන ආයතන ලෙස ශක්තිමත්ව ගොඩ නැඟිය යුතුයි.
- දේශපාලනඥයට කිසියම් අධ්‍යාපන සුදුුසුකම් ප්‍රමාණයක් නිර්දේශ කළ යුතුයි. කිසිම කෙනෙකුට තෙවතාවකට වඩා මැති සභය නියෝජනය කිරීමට බැරි බව ව්‍යවස්ථාවෙන් තහවුරු කළ යුතුයි. අමාත්‍ය පදවියක් දැරිය හැක්කේ දෙවතාවක් පමණක් බව ව්‍යවස්ථාවෙන් තහවුරු කළ යුතුයි. අගමැති ධුරය ද දැරිය හැක්කේ දෙවතාවක් පමණක් විය යුතුයි.
- මහජන නියෝජනය පවුල් උරුමයක් නොවිය යුතුයි. මැති ඇමතිවරුන්ගේ පවුල්වල සාමාජිකයන් – ඥාතීන් අභිමතය මත විවිධ තනතුරුවලට පත් කිරීම අවසන් කළ යුතුයි.
- කිසිම දේශපාලනඥයෙකුට මහජනතාවට හිරිහැර අත්වන විදිහට පරිවාර රථ සමඟ ගමන් කිරීමට හදාගෙන තිබෙන සෝබනය නීතියෙන් තහනම් කළ යුතුයි.
- කළු සල්ලි ජාවාරම්කාරයන්ට – මාධ්‍ය ජාවාරම්කාරයන්ට – අනීතිකව හම්බ කළ අයට – අපරාධවලට වගකිව යුතු අයට අතීතයට බලපාන අන්දමට නීති සම්පාදනය කොට දඬුවම් ලබා දිය යුතුයි.
- දේශපාලනය බලය ඔස්සේ නීතියෙන් නිදහස ලැබූ පුද්ගලයන්ට යළි දඬුවම් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු අතර – අපරාධ සම්බන්ධ නඩු යළි විභාග කොට වරදකරුවන්ට දඬුවම් කළ යුතුයි.
මේ ගොනු කළේ අලුත් සිස්ටම් එකක් ඔස්සේ තරුණ ප්‍රජාව අපේක්ෂා කරන දේවල්ය. සැබවින්ම මේ හැම කාරණාවක් ඇතුළෙන්ම මතු වන්නේ විනාශ වූ දේශපාලන සංස්කෘතියක් පුනරුත්ථාපනය කිරීමේ උවමනාව බව පැහැදිලිය. ඒ උවමනාව වෙනුවෙන් නෛතික අවකාශයක වැඩ කරන්නේ කවුරුන් ද? මේ යුක්තිය – සාධාරණත්වය – දියුණුව අපේක්ෂා කරන පුරවැසි සමාජයක් පවරා ගත යුතු කාර්යභාරය නොවන්නේ ද?
දියුණු ලෝකයක මානව සංස්කෘතිය
අරගලයට යම් නායකත්වයක් ලබා දී සිටින පිරිස සම්බන්ධව අසන්නට ලැබෙන්නේ, ඔවුන් අධ්‍යාපනයෙන් දීප්තියක් ලද, නූතන ලෝකය ගැන දන්නා, පටු දෘෂ්ටිවාදවලින් මිදුණ සමාජ පීඩනයක් හෝ අවවරප්‍රසාදිත පන්තියට අයත් හෝ උදවිය නොවන බවයි. ඒ වග මුළ සිටම විද්‍යමාන වූයේ අරගලය තුළ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා මොනම අන්දමකින් හෝ මතු නොවීමෙනි. කවර හේතු සාධක මත හෝ කෝන්තර පිරිමසා ගන්නා සොබාවයන් ද තිබුණේ නැත. අවිනීත මඩ ප්‍රහාර එක්ක හැප්පෙමින් අරගලය මඩ වලක් බවට පත් කර ගන්නා තත්වයක් තිබුණේ ද නැත. අරගලයට නිශ්චිත වූ ඉලක්කය සියල්ලට වගකිව යුත්තා වන විධායක ජනාධිපති ගෝඨාභය පදවියෙන් ඉවත් විය යුතුය යන්නයි. සැබවින්ම මහින්ද හා බැසිල් විරෝධය අරගලය තුළට ගලා එන්නේ දෙවනුව, එහෙත් එයත් සෙමෙන්ය. ඉන් ගම්‍ය වන්නේ ගෝඨා ගෙදර යැවූ පසු දේශපාලන වැඩබිම එහෙම පිටින්ම නිදහස් වන්නේය යන ආස්ථානයක පිහිටීම බව පැහැදිලිය.
ආණ්ඩුව – රාජපක්ෂලා, නොසිතූ විරූ තත්වයකින් අරගලය බලසම්පන්න වීමට බලපෑ වැදගත් කාරණාව නම් මර්දනය උපයෝගී කර ගන්නට නොහැකි වීමය. ආර්ථිකය දිනෙන් දින කඩා වැටීමත් සමඟ හැම මනුෂ්‍යයෙකුටම විඳවන්නට සිදුවීම සමඟින් රාජපක්ෂලා බලය තහවුරු කර ගන්නට මවා පෑ සියලු බැලුම් බෝල ද පිපිරෙන්නට පටන් ගැනීම සමඟින් ජනතා කෝපයක් රට පුරා වැඩෙන්නට පටන් ගෙන තිබේ.
‘ස‘ ෆේල් බවය මුළින්ම වටහා ගන්නේ. සියලු නඩු කණපිට හැරවීම සමඟින් ‘ස‘ තක්කඩියෙකු බව ඊළඟට කාටත් වැටහෙන්නට විය. කාබනික ගොවිතැන ගැන ලණුවක් ගිල ‘ස‘ මඩ නාගෙන නන්නත්තාර වීම හා ඇමති කුට්ටම ඇනීම – නිලධාරීන් පිට වැරදි පැටවීම යනාදිය ඔස්සේ රාජ්‍ය පාලනය ගැන මෙලෝ අවබෝධයක් නැතිකම සේම දේශපාලනය ගැන දැනුම් තේරුම් නැති කම ද ‘ස‘ මැනවින් සනාථ කර සිටියේය. සියල්ලටම වඩා වරද්දා ගත් පොට හමුදාව මත රට සිය අණසකට යටත් කර ගන්නට පුළුවන්ය යන මුග්ධ මතය තුළ ‘ස‘ පිස්සෙකු බවට පත්වීමය. නීතිඥ ප්‍රජාව ඉතිහාසයේ කවරදාකවත් විදහා නොපෑ ශක්තියක් ගෝඨාගේ මර්දන පිළිවෙත් කණපිට හරවා දමන්නට පෑම නිසා ගෝඨාගේ පිපාසය සංසිඳවා ගන්නට ද පුළුවන් වී නැත. උත්ප්‍රාසය නම් ගෝඨාභයට හිරේ යන්නට නොදී රැකබලාගෙන ධාතු කරඬුවක ලා වැඩැම්මෙව්වේ රටේ නම්දරාපු නීතිඥ පිරිසකි. අද ඔවුන්ට සිහසුනේ වාඩි කළ විරුවා බේරා ගන්නට බැරි වී තිබෙන්නේ සමහර විට නම් දරාපු නැති නීතිඥ ප්‍රජාවක් රට පුරාම එකම අරමුණකින් පිබිදී සිටින බැවිනි.
ගෝඨාභයට හිට්ලර් කෙනෙකු විය හැකිය යන මතයක් – ගෝඨාභය දරුණු මිනිහෙක්ය යන මතයත් වතුරට වැටුණ ඩිස්ප්‍රින් පෙති දෙකක් සේ දියව යාම සමඟින් ‘ගෝඨාබිය‘ තුරන්ව ගිය අතර ඔහු කරන අමන තකතීරු වැඩ නිසා පුස්සෙකු බව ද ඉක්මනින් වැටහෙන්නට වීම සෑම තැනකම එක සමාන විය.
විරුවා – වැඩ්ඩා ඥානාක්කාගේ පිළිසරණනින් පවතින්නට පෙළඹීම සමඟ ගෝඨා ඉතා ඉක්මනින් රටට විහිළුවක් හා කෝපය දල්වන පුද්ගලයෙක් විය.
සැබවින්ම මේ සියලු දේ කෙටි කලක් තුළ අත්විඳින්නට ලැබීම හෝ අත් විඳින්නට සැලැස්වීම ගෝඨා අතින් අවිඥානකව සිදු වුණ සේවාවකි. සමහර විට ගෝඨා දියුණු ලෝකයක් අපට උරුම කරනු ඇත යන අදහස පෙරටු කරගෙන ඔහු ගැන විශ්වාසය තැබූ උගත් තරුණ පරපුර කෝපයට පත්වීම රටේ ඉදිරි කාලය වෙනුවෙන් වෙස්වලා ගත් ආශීර්වාදයක් යයි සිතමි. කෙසේ වුව ගෝඨාභයගේ පාලනයේ අවසානය ලංකාවට දියුණු ලෝකයක පවතින මානව සංස්කෘතිය උරුම කර ගන්නා මාවතක් හෙළි කර ගන්නට අවස්ථාව උදා වී ඇත යන්න අපගේ විශ්වාසයයි. ඒ වෙනුවෙන් සිස්ටම් එක වෙනස් විය යුතු ය. අලුත් සිස්ටම් එක ‘ඩිසයින්‘ කරන්නේ කවුරුන් ද? යළිත් අවධාරණය කරන්නේ ඒ වගකීම නීති ගරුක පුරවැසියන්ට – ව්‍යවස්ථා විශාරදයන්ට පැවරිය යුතු භාරධුර වගකීමක් බවය. ඔවුන් ද ඉතිහාසයෙන් උගත් පාඩම් ඔස්සේ අලුත් සිස්ටම් එකක් ඩිසයින් කිරීමට කැපවී හෝම් වර්ක් කළ යුතුව තිබේ.■
