අවිනිශ්චිත වර්තමානයෙන් කවර අනාගතයකටද?

ගෝඨාගෝ ගම හා ජනපති කාර්යාලය අතරැති සම්බන්ධතාව ලංකාවේ දේශපාලන වත්මන සංකේතවත් කරයි. තම එළිපත්තෙන් ගෝඨා ගෝ ගම ඉවත් කිරීමට ජනපති කාර්යාලය තවමත් අසමත්ය. ජනපති කාර්යාලයේ වැට කඩොලු තරණය කිරීමට ගෝඨා ගෝ ගම තවමත් අසමත්ය.

නීතිය භාවිත කොට ගෝඨාගෝ ගම ඉවත් කිරීම සඳහා ගත් උත්සාහය ව්‍යර්ථ වූයේ පොලිසිය ඉල්ලූ අධිකරණ නියෝගය ඔවුන්ට නොලැබුණු බැවිනි. නීතියේ කඩතුරාව නොමැතිව ගෝඨා ගෝ ගම ඉවත් කිරීමට නම් නග්න රාජ්‍ය බලය භාවිත කළ යුතුය. එවැනි බලය යෙදවීමක් සඳහා සුදුසු දේශපාලන වටපිටාවක් තවමත් තමන්ට නැති බව ආණ්ඩුව දනී.

ජනපති කාර්යාලයේ වැටකඩොලු බලහත්කාරයෙන් තරණය කිරීමට තැත් කළහොත් තමන්ට නීතියේ රැකවරණය අහිමි වන බව ගෝඨා ගෝ ගමද දනී. එවැනි ක්‍රියාවක් මර්දනය කැඳවා ගැනීමක් වනු ඇත. ආණ්ඩුව බලා සිටිනුයේ බලය යෙදවීමට කුඩා හෝ ඉඩක් ලැබෙන තුරුය. අඬන්න බලා සිටින මිනිසාගේ ඇසට ඇඟිල්ලෙන් ඇනීමෙන් වැළකීමට අවැසි බුද්ධිය හා සංයමය ගෝඨා ගෝ ගමට තවමත් තිබේ.

ගෝඨා ගෝ ගමට ඉදිරියට යා නොහැක; ජනපති කාර්යාලයට බලහත්කාරයෙන් ගෝඨා ගෝ ගම ඉවත් කළ නොහැක. රාජපක්ෂ පාලනය හා ජනතා විරෝධය අතරැති සබඳතාවද මෙබඳුය. ජනතා විරෝධය යටපත් කිරීමට රාජපක්ෂ පාලනය අසමත්ය. රාජපක්ෂ පාලනය ඉවත් කිරීමට ජනතා විරෝධය අසමත්ය. මේ ද්විත්ව අසමත්කම තුළින් දැඩි දේශපාලන අවිනිශ්චිතභාවයක් නිර්මාණය කර ඇත.

රාජපක්ෂ බල අභිරුචියත් ජනතා විරෝධයත් අතර වූ වත්මන් මුණගැසීම ගැටුම්කාරී හමුවීමකි. අවස්ථා දෙක තුනකදී හැරුණු විට ඒ ගැටුම තවමත් ප්‍රකාශයට පත්වනුයේ සාමකාමී ස්වරූපයකිනි.

මේ අවිනිශ්චිත හා සාමකාමී දේශපාලන මොහොත කෙතරම් කල් පැවතිය හැකිද? එය නිමාවනු ඇත්තේ කවරාකාරයටද? මේවා අනුරාධපුරයේ ඥාන අක්කා නමැති පේන කියන්නට තබා ඇයට අධිගෘහිත යයි කියන කාලි දේවතාවියටවත් නිශ්චය පිළිතුරු සැපයිය හැකි ප්‍රශ්න නොවේ.
රාජපක්ෂවරු ලැජ්ජා – බය නොහඳුනති. එබැවින් ඔවුහු ස්ව කැමැත්තෙන් බලය අත් නොහරිති. මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා අගමැති ධුරයෙන් ඉවත් වුවද එය රාජපක්ෂවරුන් බලය අත්හැරීමක් නොවනු ඇත. කවුරු අගමැති වුවත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා (හෝ වෙන යම් රාජපක්ෂවරයකු) ජනපති ධුරය දරන තාක් බලය පවතිනුයේ රාජපක්ෂ පවුල අතය.
අන්තර්වාර පාලනයක් හෝ සර්ව පාක්ෂික ආණ්ඩුවක් හුදු ඇස්බැන්දුමක් විනා සැබෑ වෙනසක් නොවනුයේ මෙම තත්වය තුළය. ඇමතිවරුන් පත් කිරීම හා අස් කිරීම ඇතුළුව ආණ්ඩුව පාලනය කිරීමේ බලය ව්‍යවස්ථාවෙන් ජනපතිවරයා සතුය. 19 වන සංශෝධනය තවමත් බලාත්මකව පැවතුණා නම් අන්තර් වාර හෝ සර්ව පාක්ෂික ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීම සැබැවින්ම වෙනසක් වනු ඇත. එවැනි සංදර්භයක් තුළ විපක්ෂය ආණ්ඩුකරණයට ඍජුවම සම්බන්ධ වීම නිවැරදි තෝරා ගැනීමයි. නමුත් ජනපතිවරයා අත සකල බලය යළිත් වරක් සංකේන්ද්‍රණය කළ 20 වන සංශෝධනයෙන් පසු ගෝඨාභය ජනපතිවරයා යටතේ වූ අන්තර්වාර/සර්වපාක්ෂික පාලනයකට විපක්ෂය සම්බන්ධවීමෙන් වනුයේ රාජපක්ෂවරුන් ශක්තිමත් වීම පමණි.
19 වන සංශෝධනය බලාත්මකව පැවති තත්ත්වයක් තුළ නම් අගමැති ධුරය රාජපක්ෂවරුන්ට අහිමි කිරීම සැබෑ බල මාරුවක් වේ. නමුත් 20 වන සංශෝධනය බලාත්මක වන වත්මනේ එය හුදෙක් මුහුණු මාරුවක් පමණි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනපති ධුරය දරන තාක් බලය අයත් වනුයේ රාජපක්ෂ (සහෝදර හා පුත්‍ර) සමාගමටයි. මේ සතියේ බැසිල් රාජපක්ෂ මහතා යළිත් කරළියට පැමිණීමෙන් හෙළිවනුයේ මෙම යථාර්ථයයි.

අප්‍රේල් මස මුල සමස්ත කැබිනට් මණ්ඩලයම ඉල්ලා අස්වීම තුළින් බැසිල් රාජපක්ෂ මහතාගේ දේශපාලන භූමිකාව (තාවකාලිකව) හෝ නිමා වූයේය යන මතයක් ගොඩ නැඟුණි. ඔහු රට හැර ඇමරිකාවට ගිය බව පවා පුවත්පත්වල ද වාර්තා වුණි. නමුත් ඔහුගේ ගමන් පථය වේදිකාවේ කේන්ද්‍රයේ සිට වේදිකාව පසුපසට පමණක්ම විය. පවුලේ ගැටුම් පිළිබඳ විවිධාකාර ආරංචි සමාජ මාධ්‍ය හා දේශපාලන ලෝකයන් කළඹන අතරතුර ඔහු තිරය පිටුපස සිටිමින් පවුල් බලය රැකගැනීමට උපක්‍රම යෙදූ බව දැන් පැහැදිලිය.

අවසානයේ වීරවංශ-ගම්මන්පිල නඩයත්, ශ්‍රීලනිපයත් රාජපක්ෂ දෙපා මුලට ගෙන්වා ගැනීමට ඔහු සමත් විය. ව්‍යවස්ථාපිතව කිසිදු බලයක් නොමැති අගමැති ධුරය ඇමක් ලෙස භාවිත කරමින් සජබයෙන් කිහිප දෙනෙකු බිලි බා ගැනීමට පවා ඔහුට හැකිවී ඇතැයි මේ වන විට කතාබහක් පවතී.

ගෝඨා ගෝ ගම තුළින් සංකේතවත් වන වත්මන් අරගලයේ අරමුණ ක්‍රමයේ වෙනසක් (system change) බව කියවේ. එසේ නම් එහි මූලික පූර්ව කොන්දේසියක් විය යුත්තේ අර රාජපක්ෂව තබා ගෙන මේ රාජපක්ෂව ගෙදර යැවීම නොව සමස්ත රාජපක්ෂ පවුලම ගෙදර යැවීමය. රාජපක්ෂවරුන් අතර විවිධ මත ගැටුම් තිබිය හැක. නමුත් තමන් බලය සම්බන්ධ වූ තීරණාත්මක ප්‍රශ්නයේදී ඔවුන් ක්‍රියාත්මක වනුයේ දේශපාලන සමාගමක් හෝ දේශපාලන රාජවංශයක් (political dynasty) ලෙසය. මෙම යථාර්ථය නොසලකා හරින අන්තර්වාර/සර්වපාක්ෂික ආණ්ඩු යෝජනා අර්බුදයට අතරමැදි හෝ පැලැස්තර විසඳුමක් වත් නොව ජනතා විරෝධයෙන් රාජපක්ෂ පාලනය රකින ජනතා විරෝධය බලයෙන් යටපත් කිරීම සඳහා රාජපක්ෂවරුන්ට ඉඩකඩක් නිර්මාණය කරන ඇස්බැන්දුමක් පමණි.

ජනතා බලයට එරෙහි පාර්ලිමේන්තු බලය?

ජනතා විරෝධය පරයා නැගී සිටීමේ රාජපක්ෂ සැලැස්මේ මුල් පියවර පාර්ලිමේන්තුවේ වත්මන් අවිනිශ්චිත බලතුලනය තමන්ට වාසිදායක ලෙස වෙනස් කිරීමයි.

රාජපක්ෂ පවුල් පාලනයේ ඒකාග්‍රතාවත් පාලනයේ ඉදිරිය වෙනුවෙන් රාජපක්ෂ සොයුරන් තුළ ඇති කැපවීමත් අවතක්සේරු කිරීම බලවත් දේශපාලන වරදක් බව බැසිල් රාජපක්ෂ මහතාගේ නවතම දේශපාලන මාළු බෑමේ ක්‍රියාන්විතයෙන් වත් පැහැදිලි විය යුතුය.

රාජපක්ෂ පවුල සිංහල-බෞද්ධ අධිපතිවාදී දේශපාලනයේ වත්මන් නායකයාය. වීරවංශ-ගම්මන්පිල හවුල පමණක් නොව, චම්පික රණවක වැන්නවුනුත් පෘථුල අර්ථයෙන් අයත් වනුයේ මෙම දේශපාලන ප්‍රවාහයටය. මොනයම් හෝ ‘දේශප්‍රේමී’ සළුපිළි ලා ගැනීමකින් තොරව මේ කිසිවකුටවත් දේශපාලන පැවැත්මක් නොමැත. අන්තර්වාර/සර්ව පාක්ෂික යෝජනාව තුළින් රාජපක්ෂවරුන් උත්සාහ කරනුයේ මෙම ප්‍රවාහය යළිත් වරක් තමන් වටා ගොනු කිරීමටය. ඉන්පසු ගෝඨා ගෝ ගමින් නිර්මිත ජනතා විරෝධය දේශද්‍රෝහී-දේශප්‍රේමී අච්චුවට දැමීම රාජපක්ෂ අරමුණයි.

ගතවූ සතියේ හදිසියේම කැඳවුණු සංඝ සම්මේලනය මෙම උත්සාහයේම එක් පියවරකි. එහි මූලිකත්වය ගත් හිමිවරුන් බොහොමයක්ම 2019-2020 සමයේ ගෝඨාභය-මහින්ද දිව ඔසුවේ මිථ්‍යාව ජනගත කිරීමට බුදු බණත් කසාවතත් අවභාවිත කළහ. අද රටත් අපත් පත්ව ඇති උවදුරට ඔවුන්ද වගකිව යුතුය. ඒ ඓතිහාසික වරදට හේතුව මෙනෙහි කිරීමත් ඒ පිළිබඳ ස්වයං විවේචනාත්මකව කතා කිරීමත් වෙනුවට ඔවුහු අපට තවත් දිව ඔසුවක් යෝජනා කරති. ඒ මහින්ද අගමැතිවරයා ඉවත් කොට ගෝඨාභය ජනපතිවරයා යටතේම සර්වපාක්ෂික ආණ්ඩුව නම් වූ ව්‍යාජ ප්‍රතිකර්මයයි.

රාජපක්ෂ පාලනයෙන් ඉවත්වීමෙන් වීරවංශ -ගම්මන්පිල හවුල අපේක්ෂා කළේ දේශප්‍රේමී දේශපාලන ප්‍රවාහයේ නායකත්වය සියතට ගැනීමයි. රාජපක්ෂවරුන් ආර්ථික සහන පතා ඉන්දියාව දෙසට හැරීම භාවිත කරමින් ඉන්දීය අතපෙවීම් හා කොටි යළි නැඟිටීම යන සුපුරුදු සටන් පාඨ හරහා දෙමළ විරෝධය ඉස්මතු කිරීමට මේ දෙපළ උත්සාහ කළහ. ඒ උත්සාහය අසාර්ථක වූවා පමණක් නොව, විපක්ෂ අවකාශය තුළ ඔවුන් ආන්තික තත්ත්වයකටද වැටුණි.
අන්තර්වාර/සර්වපාක්ෂික පාලනයක් යනු ඔවුන්ට යළිත් රාජපක්ෂ පිලට යාමට හැකිවන උපක්‍රමයයි. ඊට පාලම තැනෙනුයේ හුරු පුරුදු දේශප්‍රේමය තුළින්. තම මැයි දින කතාවේදී ගෝඨා ගෝ ගමේ බෞද්ධ-විරෝධී සටන් පාඨ ඇති බවත් එය අධිරාජ්‍යවාදී උපක්‍රමයක් බවත් වීරවංශ මහතා කීවේ මේ අරබයාය.

පාර්ලිමේන්තු බලය යළිත් රාජපක්ෂ දිශාවට දෝලනය වුවද ජනතා මතය පැහැදිලිවම රාජපක්ෂ විරෝධීය. මෙය හුදෙක් පුද්ගලික නිගමනයක් නොවේ. ආයතන දෙකක් විසින් සිදු කළ ජනතා මත විමසුම්වලින් හෙළිවන යථාර්ථයකි.

සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ ආයතනය (Institute of Health Policy -IHP) හා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන කේන්ද්‍රය (Centre for Policy Analysis – CPA) මෙම ආයතන දෙකයි. IHP ආයතනය රටේ දේශපාලන නායකත්වය පිළිබඳ කළ ජනතා මත සමීක්ෂණයට අනුව ගෝඨාභය ජනපතිවරයාටත් මහින්ද ඇමතිවරයාටත් ඇති ජනතා කැමැත්ත මහා පරිමාණයෙන් කඩා වැටී තිබේ. ජනතාවගෙන් අතිබහුතරයක් මොවුන් දෙදෙනාට අකමැතිය. CPA සමීක්ෂණයෙන්ද හෙළිවනුයේ මෙවැනිම තත්ත්වයකි. 87%ට වැඩි ප්‍රමාණයක මතය වනුයේ සමස්ත රාජපක්ෂ පවුලම ලංකා දේශපාලනයෙන් ඉවත් විය යුතු බවය.

මේ මත විමසුම් දෙකෙන්ම පැහැදිලි වන තවත් කාරණයක් නම් වත්මන් දේශපාලන- බල අරගලය ආර්ථික අර්බුදයේ නිර්මාණයක් බවය. CPA සමීක්‍ෂණයට අනුව 62%ක් ආර්ථික අර්බුදය සඳහා වරද පටවනුයේ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව මතය. රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව විසින් නිර්මාණය කළ ආර්ථික අර්බුදයට විසඳුම් සෙවීමට නම් රාජපක්‍ෂ පවුල දේශපාලනයෙන් ඉවත් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය බව ජනතාවගෙන් අති බහුතරයක් (87%කට වඩා) වටහාගෙන තිබේ.
වත්මන් රාජපක්‍ෂ විරෝධය සක්‍රිය සුළුතරයකට සීමා නොවන බවත් එය රටේ අති බහුතරයක පොදු මතය බවත් මෙම විමර්ශනයන්ගෙන් පැහැදිලිය.

පාර්ලිමේන්තු බල තුලනය යළිත් රාජපක්‍ෂ දිශාවට දෝලනය වුවහොත් ජන මතයත් පාර්ලිමේන්තු සංයුතියත් අතර ආගාධාත්මක මට්ටමේ විශාල හා බරපතළ එකක් වනු ඇත. එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට පමණක් නොව රටේ යහපතටද ජනතාවගේ ආරක්‍ෂාවටද හොඳ තත්වයක් නොවේ. ජනතා නියෝජිතයන් බහුතරයක් ක්‍රියාත්මක වනුයේ ජනතා මතයට මුළුමනින්ම ප්‍රතිවිරුද්ධ ආකාරයට නම් එයින් පක්‍ෂ පිළිබඳව පමණක් නොව සමස්ත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමය පිළිබඳවම කළකිරීමක් පිළිකුලක් ජනතාව තුළ නිර්මාණය විය හැක. මෙය සිවිල් හෝ හමුදාමය ඒකාධිකාරී විසඳුමක් පිළිබඳ සිහින මවන්නන්ට ආශීර්වාදයක් වනු ඇත.

පාර්ලිමේන්තුව තුළ සරල බහුතරයක් ස්ථාපිත කිරීමට රාජපක්ෂවරුන්ට හැකි වුවහොත් ඔවුන් ඒ ජයග්‍රහණය ජනතා අරගලය අබිබැවීමට මඟක් ලෙස භාවිත කරනු ඇත. මෙය මූලික වශයෙන් දෙයාකාරයකට සිදුවිය හැක. එකක් නම් උද්ඝෝෂකයන් හති වැටෙන තෙක් බලා සිටීමය. දෙවැන්න නම් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් මර්දන මාවතකට අවතීර්ණ වීමය. පාර්ලිමේන්තු බහුතරයක් තිබේ නම් හදිසි නීතිය යළි ගෙන ආ හැක. ඉන්පසු ඒ නීතිමය රාමුව අවභාවිත කරමින් ගෝඨා ගෝ ගම ප්‍රමුඛව ජනතා උද්ඝෝෂණයන්ට එරෙහිව පොලිස් බලය භාවිත කළ හැක.

උතුරේ පමණක් නොව දකුණේ ජීවිත පිළිබඳව තමන්ට තැකීමක් නොමැති බව රඹුක්කන ඝාතනයෙන් රාජපක්ෂවරු යළිත් වරක් ඔප්පු කළහ. රාජපක්ෂ බලය රැක ගැනීම සඳහා ප්‍රචණ්ඩත්වය භාවිත කළ හැකි තත්ත්වයක් නිර්මාණය වීමෙන් වළක්වා ගැනීම ජනතා විරෝධයේ පැවැත්මට හදිසි අවශ්‍යතාවකි.

විපක්ෂය කුමක් කරයිද?

2020ට මැතිවරණයෙන් පසු සජබෙ මෙන්ම ජවිපෙද වඩාත්ම අවධානයක් යොමු කළේ 2024 ජනපතිවරණයට සූදානම් වීමටය. ජවිපෙ පක්ෂයක් ලෙස අනුර කුමාර දිසානායක මහතා ඒ සඳහා ලක ලෑස්ති කළ අතර සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා බොහෝ දුරට තමාවම ලක ලෑස්ති කර ගත්තේය.

IHP හා CPA සමීක්ෂණ ප්‍රතිඵල හිටපු ජනපතිවරයාට හා වත්මන් ජනපතිවරයාට මෙන්ම මේ දෙදෙනාටද එතරම් සුබදායක නොවේ. මේ දෙදෙනා පිළිබඳව ඇත්තේද ඉතාමත් අඩු කැමැත්තකි. ඒ අඩු කැමැත්ත පසුගිය මාස කිහිපය තුළ තවදුරටත් පහත වැටී ඇත. සමාජ මාධ්‍ය විශ්වය හා සැබෑ ලෝකය අතරැති වෙනස මෙයින් තවත් පැහැදිලි වේ.

CPA සමීක්ෂණයට අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ 225ම ගෙදර යා යුතුය යන යෝජනාවට 55.9%ක් එකඟය. පක්ෂ-පාට කුමක් හෝ වේවා වෘත්තීය දේශපාලකයන් සියල්ලන්ම පිළිබඳ ජනතාවගේ දැඩි කලකිරීමක් ඇති බව පැහැදිලිය. සමීක්ෂණයට සහභාගි වූ 96.2%ක්ම පවත්නා අර්බුදයට පළමු විසඳුම ලෙස දකිනුයේ සියලුම මන්ත්‍රීවරුන්ගේ වත්කම් විගණනයට ලක්විය යුතු බවත් නීති විරෝධීව උපයා ගත් ධනය රාජසන්තක කළ යුතු බවත්ය. 82.4%ක් කියනුයේ අර්බුදය සමථයකට පත්වන තුරු රටේ පාලනය විශේෂඥ මණ්ඩලයකට බාරදිය යුතු බවය.

දේශපාලනඥයන් හා පක්ෂ සියල්ලම එපාවීම සාධනීය මෙන්ම හානිකර දිශාවකටද ගමන් කළ හැක. සාධනීය දිශාව නම දේශපාලන ගැලවුම්කාරයන් පිළිබඳ ඇති ජනතා විශ්වාසය අවමවීමය. ගැලවුම්කාර නායකයාට වාහකයක් ලෙස නිර්මාණය වූ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමට 74%ක් පක්ෂ බව CPA සමීක්ෂණයෙන් හෙළිවේ.

නමුත් වත්මන් අවිනිශ්චිත තත්ත්වය දිගින් දිගටම පැවතුණහොත් හා ආර්ථික අර්බුදය තව තවත් දරුණු වුවහොත් දේශපාලකයන් පිළිබඳ ඇති කලකිරීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයම පිළිබඳ කලකිරීමක් දක්වා විතැන් විය හැක. මෙහි ප්‍රතිඵලය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නොවන විසඳුම් පිළිබඳව ඇති ජනතා ප්‍රසාදය වර්ධනය වීමයි. හමුදාව ඍජුවම දේශපාලනයට මැදිහත්වීමටද ජනතා ප්‍රශ්නවලට ක්ෂණික විසඳුම් හා දූෂිත දේශපාලකයන්ට රජ කාලේ දඬුවම් පොරොන්දු වන හමුදා පාලකයකුටද මෙතුළින් දොර විවර විය හැක.

ගෝඨා ගෝ ගම ප්‍රමුඛ අරගලකරුවෝ ජනතා විරෝධය ශක්තිමත්ව හා නිර්මාණාත්මකව පවත්වා ගනිති. නමුත් ජනතා විරෝධය ජයග්‍රහණය කරා මෙහෙයවීමට ඔවුන්ට නොහැක. මන්ද ව්‍යවස්ථාවෙන් එවැනි ඍජු ජනතා මැදිහත්වීමකට (මැතිවරණයකින් මෙපිට) ඉඩක් නොමැති බැවිනි. මෙම ජනතා විරෝධයට ජයග්‍රහණය කරා ව්‍යවස්ථාමය මාවතක් සොයා ගැනීම විපක්ෂයේ වගකීමයි. තනි තනිවට වඩා විපක්ෂය මේ පොදු අරමුණ වටා ඒකරාශී වුවහොත් ඉන් ජනතාව තුළ ඇති පොදු කලකිරීමෙන් තරමක් දුරට හෝ ඔවුන්ට ගැලවිය හැක.

විපක්ෂයෙන් මෙම වගකීම ඉටු නොවන තාක් ජනතා විරෝධය ප්‍රශ්නකාරී හා ඇතැම්විට ජනපීඩක දිශාවන්ට තල්ලුවීමට ඉඩ ඇත. උදාහරණයක් ලෙස සංකේත වැඩ වර්ජනයක් සාර්ථක සටන් අවියක් විය හැකි වුවද අඛණ්ඩ වැඩ වර්ජනයක්-විශේෂයෙන්ම ඊට සෞඛ්‍ය, ප්‍රවාහන හා අධ්‍යාපන සේවා අයත් වන්නේ නම් ජන පීඩක තත්ත්වයකට පත්විය හැක. මෙවැනි තත්ත්වයක් තුළින් බහුතර ජනතාවත් ක්‍රියාකාරී අරගලකරුවනුත් අතර ඇති සහයෝගාත්මක හා සහෝදරාත්මක බැඳීම් දෙදරා යාමට ඉඩ තිබේ. එවැනි තත්ත්වයක් වාසි වනුයේ රාජපක්ෂවරුන්ට බව අමුතුවෙන් නොකිවමනාය.

රාජපක්ෂ පාලනය හා ජනතා විරෝධය අතරැති ගැටුම රාජපක්ෂ පරාජයෙන් අවසන් කිරීමේ මග වැටී ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තුව හා ඇතැම්විට අධිකරණය හරහාය. ඒ මග යා හැක්කේ විපක්ෂ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිතයන්ට පමණි. ඒ කාර්යයට උරදිය යුත්තේ එකිනෙකා පරයා තමන් ඉස්මතු වන තරගයක් ලෙස නොව, එක්ව යන සාමූහික ගමනක් ලෙසය. ඒ වගකීම ඉටු කිරීමට තරම් බුද්ධිමය හා දේශපාලන හැකියාවක් විපක්ෂයට තිබේද යන්න ඥාන අක්කා නමැති පේනකියන්නියට තබා දැයට අධිගෘහීත යයි කියන කාලි දෙවඟනටද පිළිතුරු දීමට අපහසු ප්‍රශ්නයක් වනු ඇත. ■