ධම්මික පෙරේරා කියන විදියට ධන කුවේරයන් මවන සිහිනවලින් රට ගොඩනැගිය හැකිද?

■ විශේෂඥ වෛද්‍ය අජිත් අමරසිංහ

කළු සල්ලි සුදු කරන ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය

ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය ඉදිරිපත් කළේ ලංකාවේ පළමු හෝ දෙවෙනි ධනකුවේරයා වන ධම්මික පෙරේරා මහතාය. බැලු බැල්මට ආකර්ෂණීය යෝජනාවලියක් වන මෙහි කියැවුණේ ලංකාවේ ඩොලර් ලක්ෂයක තැන්පතුවක් කරන අයෙකුට, වසර 10ක නේවාසික වීසා ලංකාවෙන් ලබා දිය යුතු බවයි. මේ අය වයස අවුරුදු 60ට වැඩි අය විය යුතුයි. ලංකාවට ඩොලර් ආකර්ෂණය කිරීමේ ක්‍රමයක් ලෙස වයස අවුරුදු 60ට වැඩි විදේශිකයන් පනස් දහසක ප්‍රමාණයක් ලංකාවට කැඳවාගෙන ඩොලර් බිලියන 5ක ආදායමක් ලබාගත හැකියැයි කියැවෙන මෙම සංකල්පය ධම්මික පෙරේරා මැතිතුමා ගරු ජනාධිපතිතුමාට ඉදිරිපත් කරලා තිබුණා. මෙම යෝජනාවලියේ මේ ඩොලර් ලක්ෂයෙන් ඩොලර් 50,000ක් නැවත එයාලාට ගෙනියන්න පුළුවන් නිසා ඩොලර් 50,000ක් තමයි ලංකාවට ඉතිරි වෙන්නේ. මෙම කරුණුවල තිබෙන ආකර්ෂණීය බව නිසාම ජනාධිපතිතුමා ඒ අවස්ථාවේදීම නියෝග කරලා තිබුණා මෙම ක්‍රමය වහාම ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක කිරීමට කටයුතු කරන්න කියලා. මම දන්නේ නැහැ ලංකාවේ වීසා ලබාදෙන ක්‍රමවේදය මේ තරම් සරලද කියලා.

මම සෞඛ්‍ය විද්‍යාත්මක ප්‍රවේශයක් තුළින් තමයි මේ දෙස මුලින් බැලුවේ. මට MBA උපාධියක් තිබෙනවා සෞඛ්‍ය සේවා සම්බන්ධව. ලංකාවේ ප්‍රධාන පෙළේ පුද්ගලික රෝහලක අධ්‍යක්ෂ තනතුරේ සේවය කරන විට හෙල්ත් ටුවරිසම් ගැන මම අධ්‍යයනයක් සිදු කළා. එම කරුණු ආශ්‍රිතව මෙම යෝජනාව අනුව වයස අවුරුදු 60ට වැඩි වැඩිහිටියන් ලංකාවට ගෙන ආ හැකිදැයි බැලුවා. මෙම කාරණය හදාරන විට මට අවබෝධ වුණා මෙයට වඩා ගැඹූරු, බරපතළ භයානක කරුණු රාශියක් මෙම යෝජනාවලිය ඇතුළේ තිබෙන බව.

ධම්මික පෙරේරාගේ යෝජනාව

මේ ආකාරයට 60ට වැඩි එනම් විශ්‍රාමික විදේශිකයන් ගෙන්වා ගැනීමේ හැකියාවක් තිබෙනවාද?

පළමුවෙන්ම විමසිය යුතු කාරණය තමයි මෙවැනි වයස්ගත සංචාරකයින් ලංකාවට ගෙන්වා ගන්නේ කුමන රටවලින් ද කියන එක. මෙවැනි වයස්ගත වයසේ පසුවන, වෙනත් රටවලට ගිහිල්ලා පදිංචි වෙන විදේශිකයින් වැඩි කොටසක් ඉන්නේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ. එම රටේ මෙම වයසේ පසුවන්නන් බොහෝ අය ගිහිල්ලා පදිංචි වෙන්නේ දකුණු ඇමරිකාවේ සහ මධ්‍යම ඇමරිකාවෙයි. තමන්ගේ වාසභූමියෙන් ඉතාම ඈත රටවලට යන ප්‍රමාණය අඩුයි. ඇමරිකාවේ සිට ලෝකයේ අනික් කෙළවරක තිබෙන ලංකාව වැනි රටකට පදිංචි වීමේ ඉඩකඩ අඩුයි. යුරෝපීයන් පදිංචි වෙන්නේ යුරෝපය අසලම මෝල්ටාව, සයිප්‍රසය, දකුණු ප්‍රංශය, දකුණු ස්පාඤ්ඤය වැනි රටවල. ඉතාම ක්‍රමවේදී ජපන් ජාතිකයන් ලංකාව වැනි වියවුල් සහගත රටවලට යන්නේ නැහැ.

ලංකාව විශ්‍රාමිකයින්ට සුවපහසුවෙන් සිටිය හැකි රටක්ද?

ලෝකයේ මෙවැනි විශ්‍රාමිකයින් තමන්ගේ විශ්‍රාම වයස ගතකිරීමට බලාපොරොත්තු වන රටවල් පිළිබඳව Global retirement Index එකක් තිබෙනවා. මෙහි කියැවෙන්නේ වයසක උදවිය තමන්ගේ උපන් රටින් බැහැරවී වෙනත් රටක පදිංචි වෙන විට එම රටෙහි කුමන අංග බැලිය යුතුද යන්නයි. මෙම ග්ලෝබල් රිටයමන්ට් ඉන්ඩෙක්ස් එකේ ලංකාව ඉන්නේ ඉතාම පහළ තැනක. මෙහි පළමු කරුණ තමයි නිවාසවල මිල. ලංකාවේ ප්‍රධාන නගර ආශ්‍රිතව තිබෙන නිවාසවල මිල යුරෝපයේ මිල හා සමාන මිලක්. ලංකාවට විශාල වශයෙන් පැමිණෙන කළු සල්ලි නිසා ප්‍රධාන නගර ආශ්‍රිතව මහල් නිවාසවල මිල වැඩියි. දෙවැනි කරුණ තමයි වයසක අයට දෙන විවිධ සහන සහ මිල අඩුකිරීම්. ලංකාවේ වයසක අය දුම්රියේ, බස්රියේ පොදු ප්‍රවාහන සේවයේ යනවිට, භාණ්ඩයක් ගන්නා විට එය ක්‍රියාත්මක වන්නේ නැහැ. තුන්වන කරුණ තමයි තමන්ට ගැළපෙන වාතාවරණයක් තිබේද යන්න බැලීම. මේ අය තමන්ගේ සංස්කෘතියට සමාන සංස්කෘතියක් තිබෙන රටකට තමයි යන්න සිතන්නේ. ලංකාවට සමාන සංස්කෘතියක් පවතින රටක් ලෝකේ කොහේවත් නැහැ. එවිට ලංකාවට කෙනෙක් ඇවිල්ලා පදිංචි වෙයිද කියන එක ප්‍රශ්නයක්. ඉන්දියාවේ පවතින්නේ ලංකාවට සමාන සංස්කෘතියක් වුණත් ඉන්දියාවේ භාණ්ඩ මිල අඩුයි. නේවාසික වියදම අඩුයි. ඒ නිසා ඉන්දියාවේ වයසක කෙනක් ලංකාවේ ඇවිල්ලා පදිංචි වෙන්නේ නැහැ. ඒ වාගේම රට කොච්චරක් දියුණු වෙලා තිබෙනවාද කියන තැනේදීද ලංකාව ඉන්නේ පල්ලෙහා මට්ටමක. ලංකාවේ නිදහස් සෞඛ්‍ය ක්‍රමය හොඳයි. එනමුත් දියුණූ රටවල සිට පැමිණෙන සංචාරකයින්ට ගැළපෙන සෞඛ්‍ය ක්‍රමයක් ලංකාවේ නැහැ. ඒ අය බලාපොරොත්තු වෙනවා ඒ අයගේ භාෂාවෙන් කතා කරන වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන්. ඒ වගේ ම දියුණු රටවල තිබෙන කළමනාකරණ ක්‍රමයන් යටතේ පාලනය වන රෝහල් තිබෙනවාද කියලා. දියුණු රටක රජයේ රෝහල්වල තිබෙන කළමනාකරණ ආකාරයන්ටත් වඩා ලංකාවේ පුද්ගලික රෝහල් පවා තිබෙන්නේ ඉතාම පහළ මට්ටමක. අනික් කරුණ තමයි රාජ්‍ය තන්ත්‍රය. රාජ්‍ය තන්ත්‍රය කොහොමද කියලා බලන විට එය විශාල කඩාවැටීමකට ලක්ව තිබෙනවා. මෙහිදී ලංකාවේ පවතින එකම හොඳ දේ තමයි ලංකාවේ දේශගුණය. අනික් සියලුම සාධක අතින් ලංකාව වැඩිහිටි සංචාරකයින්ට තමන්ගේ රටෙන් විතැන් වෙලා ඇවිල්ලා පදිංචි වෙන්න සුදුසු රටක් නෙමෙයි. මේ වන විටත් විවිධ රටවලින් පැමිණි අය සුළු පිරිසක් ලංකාවේ සිටියත් විශාල වශයෙන් ඇදගැනීමේ හැකියාවක් ලංකාවට නැහැ. වසරක් තුළ පනස් දහසක් පදිංචි කිරීම බලාපොරොත්තු ඉටුනොවන සිහිනයක් පස්සේ හඹායාමක්.

ධම්මික පෙරේරා මැතිතුමා යම්කිසි ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කිරීමට පෙර විශාල වශයෙන් තමන්ගේ කණ්ඩායම් යොදවලා අධ්‍යයන කටයුතු සිදුකරනවා. එතුමා පිළිබඳව යම් විග්‍රහයක් නොකරද මෙවැනි යෝජනාවක් කළේ. එතුමා දන්නවා මෙවැනි පිරිසක් ලංකාවට ගෙන්වන්න අපහසු බව. එසේ නම් මෙම ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය කාටද හැදුවේ. වයස අවුරුදු 60ක් කියන්නේ දියුණු රටවල දන්නවා ආර්ථික වශයෙන් අක්‍රිය කාලයක් නෙවෙයි කියලා. ඇමරිකාව වගේ රටවල වෛද්‍යවරුන්ගේ විශ්‍රාම වයසක් නැහැ. අවුරුදු 5න් 5ට එයාලා විභාගයකට මුහුණ දීලා තමුන්ගේ දැනුම අලුත් කරගත්තා කියලා නිර්දේශ කරගෙන අවුරුදු 85 වෙනකල් වුණත් වැඩ කරන්න පුළුවන්. අපේ ලංකාවේ අයට ළිංමැඩි ආකල්පයක් තිබෙනවා 60න් පස්සේ වැඩ කරන්නේ නැහැ, ගෙදර ගිහිල්ලා ළමයින් සමග මුණුපුරු මිණිපිරියන් රැක බලාගෙන ඉන්නවා කියලා. එම ආකල්පයට හරියන ආකාරයට තමයි මෙම යෝජනාව ගෙනල්ලා තිබෙන්නේ.

ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය

මෙම ක්‍රමය මගින් ඇදගැනීමට බලාපොරොත්තු වන පුද්ගලයන් කවුද, ඇයි මේ අවස්ථාවේ මේක ආවේ කියන දේ පිළිබඳව තමයි ඊළඟට බලන්න අවශ්‍ය වෙන්නේ. මේ ගෝල්ඩන් වීසා කියන ක්‍රමය යුරෝපයේ සමහර රටවල කාලයක් තිස්සේ තිබිලා විශාල වශයෙන් විවාදාත්මක තත්ත්වයකට පත්වෙලා අද යුරෝපා සංගමය විසින් ඒ ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය නවත්වන්නයි යන්නේ. ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය මෝල්ටාව, සයිප්‍රසය, නැගෙනහිර යුරෝපයෙන්, යුරෝපා සංගමයට ළඟදී එකතු වෙච්චි රටවල් තිබුණා. මේ රටවල ඩොලර් දසලක්ෂයක් තැන්පත් කළාම පුරවැසිභාවය දෙනවා. ඒ රටවල ෂෙන්ගන් වීසා එක අරගෙන ලෝකයේ ඕනෑම රටකට යන්න හැකියාව ලැබෙනවා. මේ ක්‍රමය පාවිච්චි කරලා ලෝකයේ කළු සල්ලි තිබෙන ධනවතුන් මේ රටවල වීසා ලබාගැනීම නිසා යුරෝපා සංගමය තුළ විශාල ප්‍රශ්නයක් පැනනැගිලා තිබෙනවා. මෝල්ටාවට මේ ක්‍රමය තුළින් ඇවිල්ලා කළු සල්ලි ධනවතුන් රුසියාව වගේ රටවලින් පදිංචි වීම සම්බන්ධව සාකච්ඡා කළ ඩිෆ්නි ගැලීසියා කියන ජනමාධ්‍යවේදිනිය මරාදැම්මා. මෙම මරාදැමීම පිටුපස ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමයට අනුග්‍රහය දක්වන දේශපාලනඥයින් ඉන්නවා කියලා විශාල කැළඹීමක් ඇතිවුණා. දැන් එතුමියගේ නමින් පදනමක් හදලා මේ වගේ වැරදි ක්‍රියාවලට විරුද්ධව සටන් කරන ජනමාධ්‍යවේදීන් ඉන්නවා. විශේෂයෙන්ම මෙම ක්‍රමය සයිප්‍රසය වගේ රටවලට විශාල ප්‍රශ්නයක් වෙලා තිබුනා. ළඟදී ඇතිවුණ රුසියානු- යුක්‍රේන් යුද්ධය නිසා රුසියාවට සම්බාධක පැනවීමත් සමගම ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය මගින් රුසියානු ජාතිකයින් යුරෝපයට පැමිණීම වැළැක්වීමට මේ අවුරුද්දේ මාර්තු 09 වෙනිදා යුරෝපීය පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමත කර මේ ක්‍රමය නවත්වන්න පටන්ගත්තා.

කළු සල්ලි සුදු කරන විදිය

දැන් අපි බලමු මෙම ක්‍රමය කොහොමද රටකට ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ කියලා. මෙම ක්‍රමය රටක ඇති කළ විට, රටට සල්ලි අරගෙන එන්නේ වෙනත් රටවල කළු සල්ලි තිබෙන පුද්ගලයන් අතලොස්සක්. මෙම කළු සල්ලි ගෝල්ඩන් වීසා තිබෙන රටේ තැන්පත් කරලා මෙම කළු සල්ලි සුදු කිරීමක් තමයි මේ පුද්ගලයෝ කරන්නේ. මේ කළු සල්ලි සුදු කරපු විගස ම වගේ මේ අයට මේ සල්ලි ගෙනියන්න පුළුවන්. යම්කිසි අයෙකුට මෙම වීසා ලබා ගැනීමට තැන්පත් කළ යුත්තේ ඩොලර් ලක්ෂයක් පමණයි. එම ලක්ෂයක මුදලට අමතරව තවත් මුදල් තැන්පත් කළ හැකියි. මේ මුදල් තැන්පත් කළ පසුව මෙම මුදල් ලංකාවේ බැංකු පද්ධතිය හරහා කිසිම ප්‍රශ්න කිරීමකට ලක් නොවී ගෙනයෑමේ හැකියාවක් තිබෙනවා සුදු සල්ලි ආකාරයට. කළු සල්ලි සුදු කිරීමේ ව්‍යාපෘතියක් තමයි ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය කියන්නේ. ඔබ තර්ක කරන්න පුළුවන්, ලංකාවට ප්‍රශ්නයක් නෑනේ, ලංකාවට ඩොලර් එනවා, මේක විශාල සේවයක් කියලා. ඔය ප්‍රශ්නයම මීට වසර හතරකට පමණ පෙර ලංකාවේ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කාරයෙක් වෙනත් රටක ඉඳලා අත්අඩංගුවට ගත් වෙලාවේ, මට එක පුද්ගලයෙක් කිව්වා. මොකටද මෙයාට ප්‍රශ්න ඇති කරන්නේ, මෙයා ලංකාවේ මත්කුඩු විකුණන්නේ නැහැනේ, වෙන රටකනේ මත්කුඩු විකුණන්නේ, ඒ විකුණලා ලංකාවට ඩොලර් එවනවා, ඉතිං ප්‍රශ්නයක් නැහැනේ කියලා. බැලුබැල්මට මේක හරි ලස්සන තර්කයක්. නමුත් කළු සල්ලිත් සමග ඇති වන ප්‍රශ්න රාශියක් තිබෙනවා.

කළු සල්ලි හසුරුවන අයගේ හැසිරීම

එක් ප්‍රශ්නයක් තමයි කළු සල්ලි රටක් ඇතුළට ආවාම, ඒ කළු සල්ලි හසුරුවන අයගේ හැසිරීම. මේ අය මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කරුවන්, මිනිස් ජාවාරම්කරුවන්, අවිආයුධ ජාවාරම්කරුවන් වෙන්න පුළුවන්. විශ්‍රාමික නොවී සක්‍රිය අය තමයි බොහෝ දුරට මේක පාවිච්චි කරලා අවුරුදු 60ට වැඩියි කියා රට ඇතුළට එන්නේ. මේ අය හොඳ මිනිසුන්ද? මේ අයත් සමග ලංකාවට විවිධාකාරයේ බරපතළ දාමරික ක්‍රියා, මැර ක්‍රියා, මිනීමැරුම් සිදු කළ අය එන්න පුළුවන්. කල්ලි අතර ගැටුම් ඇතිවෙන්න පුළුවන්. ඊළඟට ලංකාවට සල්ලි දාන වේගෙන්ම මේ අය ලංකාවෙන් සල්ලි එළියට ගන්නවා. එතකොට ලංකාවේ කොටස් වෙළඳපොළේ විශාල විචලනයක් සිදුවෙනවා. මෙවැනි විචලනයන් ඇති වෙන විට ඇත්ත වශයෙන්ම මෙම කොටස් වෙළඳපොළේ ආයෝජනය කරන්න කැමැත්තෙන් ඉන්න අය මෙහි එන්නේ නැහැ. විශේෂයෙන් ම ලංකාවේ දේපොල විශාල ලෙස මිල ඉහළ යනවා. එවිට ලංකාවේ සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට මිලදී ගත නොහැකි ආකාරයෙන් බරපතල ඉහළ මිලක් ලංකාවේ දේපොලවලට ඇති වෙනවා.

බැංකු පද්ධතියට වන හානිය

ලංකාවේ බැංකු පද්ධතිය තුළින් කළු සල්ලි එළියට යනවිට ලෝකයේ බැංකු, ලංකාවේ බැංකු දිහා සැකෙන් බලනවා පමණක් නොවෙයි. මේ අය පසුපස විවිධ රටවල් හඹා එනවා. මේ වන විට මැලේසියාවේ සිටි කළු සල්ලි උපයන්නෙක් යුරෝපීය රටකට ගිහිල්ලා පදිංචි වෙලා, එයා පස්සෙන් ඉන්ටර්පෝල් එක හඹා එනවා. ලංකාවට වගේ රටකට වෙන ප්‍රශ්නය තමයි මේ ආකාරයෙන් ලෝකයේ විවිධ රටවල අය ඇවිල්ලා ලංකාවේ මුදල් තැන්පත් කළ විට, යුරෝපා සංගමය, එක්සත් ජනපදය වැනි රටවල් මේ අයගේ ක්‍රියාකාරකම් බලලා මේ අය පස්සේ එළවන්න පටන් ගන්නවා. විශේෂයෙන් අවි ආයුධ ජාවාරම්කරුවන් ඉන්නවා නම් ලංකාවේ ආර්ථිකයට ලංකාවේ බැංකු පද්ධතියට ලංකාවේ කීර්තිනාමයට විශාල වශයෙන් ප්‍රශ්නයක් ඇතිවෙනවා. මෙන්න මේ වගේ ප්‍රශ්න රාශියකට මුහුණදෙන්න සිදුවෙනවා, මේ ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය ලංකාවට ගෙනාවොත්.

මුදල් ගැනීම සඳහා හරියාකාර විග්‍රහයක් නොකර මේ ආකාරයෙන්, නේවාසික විදේශිකයන් ගෙන්වා ගැනීම ප්‍රශ්නයක්. ඔබ අහන්න පුළුවන් හරි පරීක්ෂණයන් කළොත් මේක කරන්න පුළුවන් නේද කියලා. එහෙම කරන්න අමාරුයි. මේ වන විට සයිප්‍රසය ගෝල්ඩන් වීසා ක්‍රමය නිසා පීඩා විඳින රටක්. ඒ රට අවසාන වශයෙන් තීන්දු කරලා තිබෙනවා ඒ රටටත් අමාරුයි කියලා මේ ආකාරයට එන පුද්ගයන් පිළිබදව හරි විස්තර හොයාගන්න. ලංකාවේ කුඩා මූල්‍ය අපහරණයන්වත් සොයා ගැනීමට නොහැකි විටදී මේ අයගේ හරි තොරතුරක් සොයා ගැනීම කිසිම විටකත් සිදු කළ නොහැක්කක්. මේ කළු සල්ලි ඇතුළට ඒම තුළින් ලංකාවේ අතලොස්සකට ඒ අයගෙන් මුදල් සොයාගැනීමේ හැකියාවක් තිබෙනවා. ලංකාව කළු සල්ලි ජාවාරම්කාරයන්ට ඉන්න පුළුවන් තැනක් බවට පත්වෙනවා. අවසාන වශයෙන් සිදු වෙන්නේ ලංකාවේ ආර්ථිකය කළු සල්ලි සහිත ආර්ථිකයක් හැටියට ලෝකයේ පිළිගැනීමට පත්වෙනවා. ඇත්ත වශයෙන්ම මේ යෝජනාවෙන් වෙන්නේ මේ තිබෙන ආර්ථික අවපාතය තව දුරටත් වැඩි වෙන එකයි.■

(වෛද්‍ය ප්‍රියංකර මහගම්මුල්ලගේ විසින් මෙහෙයවන ලද සූම් දේශනයක් ඇසුරින් සකස් කළේ සුජීව සෙනරත්)