■ කිත්සිරි විජේසිංහ
ත්‍රස්ත මර්දන පනතට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව එකතු කළ සංශෝධනවලින් රැඳවුම් භාරයේ තබා ගෙන සිටින පුද්ගලයන්ගේ අයිතිවාසිකම් තව දුරටත් බරපතළ ලෙස උල්ලංඝනය කෙරෙන බව ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම් සභාවේ හිටපු කොමසාරිස්වරියක් විසින් දැඩි දෝෂ දර්ශනයට ලක්කර තිබේ.
ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ තාවකාලික විධිවිධාන සංශෝධන පසුගියදා පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත විය.
‘නීති වෙනස් කළත්, සංශෝධනය කළත් ගන්න ඕනෑ ප්‍රධානතම තීන්දුවක් තමයි රැඳවුම් භාරයේ තියාගෙන ඉඳලා නිදහස් කරන පුද්ගලයන්ට කොහොමද යුක්තිය, සාධාරණත්වය ඉෂ්ට කරන්නේ කියන එක,” යි මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරිනියක සහ ජ්‍යෙෂ්ඨ නීතිඥවරියක වන රමණි මුත්තෙට්ටුවෙගම විශේෂ අදහස් දැක්වීමකට එක්වෙමින් පැවසුවාය.
‘නිරපරාදේ අවුරුදු ගණන් හිරගෙවල්වල හිරකරන් ඉන්න මිනිස්සුන්ට යුක්තිය ඉටු කරන එක අමතක කරලා, ගෙන එන කිසිම නීතියකින් හෝ පනත් සංශෝධනයකින් පලක් නෑ.’
යුක්තිය උදුරා ගත් පනතක්
නීතිඥ රමණි මුත්තෙට්ටුවෙගම අවධාරණය කරන්නේ අවම වශයෙන් නඩු පැවරීමකින් හෝ තොරව වසර ගණන් රැඳවුම් භාරයේ තබා ගෙන සිට පසුව නිදහස් කරන සෑම පුද්ගලයකුටම යුක්තිය ඉටු විය යුතු නොවෙනස් නෛතික යාන්ත්‍රණයක් සකස් කළ යුතුව ඇති බව ය.
‘අපි දන්නවාද ත්‍රස්ත මර්දන පනත යටතේ කී දෙනෙක් අත්අඩංගුවේ ඉන්නවාද කියලා? කී දෙනෙක් රැඳවුම් භාරයේ ඉන්නවද කියලා අපි දන්නවාද? නෑ. ඒ වගේම තමයි කී දෙනෙකුට නඩු පවරලා තියෙනවාද කියලාත් අපි කවුරුත් දන්නේ නෑ. සමහර අය අවුරුදු ගණන් රැඳවුම් භාරයේ ඉන්නවා අඩුම තරමින් චෝදනාවක් වත් ඉදිරිපත් කරන්නේ නැතුව. සමහර අයව උසාවියකට ඉදිරිපත් කරන්නෙත් බොහෝම කලාතුරකින්. ඒ මිනිස්සු ගැන හැමෝටම අමතකයි. එහෙම අවුරුදු ගණන් හිරකරන් තියාගෙන ඉඳලා අන්තිමට හිටපු ගමන් කියනවා ‘නඩු පවරන්නේ නෑ, චෝදනා නෑ’ කියලා. එහෙම කියලා නිදහස් කරනවා. දැන් මේ මහ ඉහළින් වර්ණනා කළ පනතේ ඒ මිනිස්සු වෙනුවෙන් යුක්තිය ඉටු කරන්නේ කොහොමද කියලා සඳහන් කරලා තියෙනවාද? මම දන්න විදිහට කිසිම දෙයක් නෑ,” ඇය ප්‍රකාශ කළාය.
නීතියෙන්ම හිංසාවට, පීඩාවට ලක් වන පුද්ගලයකුට යුක්තිය ඉටු කිරීමේ නිසි ක්‍රමවේදයක් නොමැති පනතක ඇති වැදගත්කම කුමක් දැයි හිටපු කොමසාරිස්වරිය විමසා සිටියාය.
එමෙන්ම දීර්ඝ කාලයක් රැඳවුම් භාරයේ තබාගෙන සිට අවසානයේ චෝදනා නොමැති බව කියමින් නිදහස් කරන පුද්ගලයන් පිළිබඳ අදහස් දක්වමින් ඇය ප්‍රශ්න කර සිටින්නේ ඔවුන්ගේ පුද්ගලික ජීවිතයේ අහිමිවන කාලය පිළිබඳ කවුරුන් වගකියන්නේද යන්න ය.
කවුද මේවාට වග කියන්නේ?
‘පහුගිය දවසක එක් පුද්ගලයෙක්ව අවුරුදු අටකට පස්සේ උසාවියෙන් නිදහස් කළා. ඒ අවුරුදු අටම ඒ මනුස්සයාව රඳවාගෙන ඉඳලා තියෙන්නේ කිසිම චෝදනාවක්වත් ඉදිරිපත් කරන්නේ නැතුව. අවුරුදු අටකට පස්සේ නීතිපති උසාවියට කියනවා ‘නඩු පවරන්න චෝදනා නෑ – නඩුවකට අවශ්‍ය සාක්ෂි නෑ’ කියලා. අවුරුදු අටක් කියන්නේ දවස් අටක් නෙමෙයි. දවස් අටක් වුණත් අනීතිකව හිරකළා තියෙන කෙනකුට සිදුවන අයුක්තිය කොයිතරම්ද?”යැයි ඇය අවධාරණයෙන් කීවාය.
ත්‍රස්ත මර්දන නීතිය යටතේ අත් අඩංගුවට ගනු ලැබ දීර්ඝ කාලයක් සිරභාරයේ පසු වූ දෙමළ ජාතිකයන් විශාල පිරිසක් අවසානයේ චෝදනාවලින් නිදොස් කොට මුදාහැරීමේ සිදුවීම් ගණනාවක් පසුගිය වසර කිහිපය තුළ වාර්තා විය. මේ සම්බන්ධයෙන් ඇති මෑතකාලීනම නිදසුන වන්නේ 2010 ඔක්තෝබර් 19 වැනිදා මෙසේ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීම පනත යටතේ අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා සිටි යාපනයේ කරවෙඩ්ඩි ප්‍රදේශයේ පදිංචිකරුවකු වූ කන්දප්පු රාජසේකර් 12 වසරකට පසු ඉකුත් පෙබරවාරි 15 වැනිදා සියලු චෝදනාවලින් නිදොස්කොට නිදහස් කරනු ලැබීමේ සිද්ධියයි.
‘කවුද ඒ අයුක්තීන්ට වග කියන්නේ? කවුද වන්දි ගෙවන්නේ? පොලීසියද? නීතිපතිද? උසාවියද? එහෙමත් නැත්නම් නිර්දෝෂී මිනිස්සුන්ව මේ විදිහට හිරකරන්න නීති හදලා ඒ නීති පවත්වාගෙන යන රාජ්‍ය ක්‍රමයද? මේ වගේ අයුක්ති සහගත දේවල් නීති බවට පත් කරන රාජ්‍ය ක්‍රමය, නිලධාරීන් සහ දේශපාලනඥයෝ සෘජුවම මේවට වග කියන්න ඕනෑ බවයි මම කියන්නේ.’
නීතිඥ මුත්තෙට්ටුවේගම වැඩිදුරටත් පැවසුවේ යම් පුද්ගලයකුට වන්දි ගෙවන්නේ නම් එය සාමාන්‍ය මහජනතාවගේ බදු මුදලින් නොව, සිද්ධියට වගකිව යුතු නිලධාරීන්ගේ සිට රැඳවුමට අත්සන් කරන ආරක්ෂක ඇමැතිවරයා දක්වා වූ පුද්ගලයන්ගේ පෞද්ගලික මුදලින් ගෙවිය යුතු ලෙස නීතියක් සම්මත කළ යුතුව ඇති බව ය.
මිනිස් අයිතිවාසිකම්වලට දැඩි සේ සීමා පැනවෙන ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත වැනි දෙයකට සංශෝධන ගෙන ආ පමණින්ම එවැනි පනත් නිසා වින්දිතයන් බවට පත්වන පුද්ගලයන්ට යුක්තියක් ඉටු නොවන බව ය. එනිසාම රඳවා තබා ගන්නා කාල සීමාව සංශෝධනය කිරීමෙන් පමණක් කිසිදු පලක් අත් නොවන බවද ඇය පවසා සිටින්නීය.
වැදගත් වන්නේ මිනිස් අයිතිවාසිකම්
‘ආණ්ඩුව නව පනත් කෙටුම්පත යුක්තිසහගත කරන්න කියූ දෙයක් තමයි රැඳවුම් කාලය මාස 18 සිට 12 දක්වා අඩු කළා කියන එක. මම අහන්නේ ඒකේ තියෙන වැදගත්කම මොකද්ද? ආණ්ඩුව කිව්වා, ‘ඔන්න අපි රැඳවුම් කාලය මාස හයකින් අඩු කළා, දැන් ත්‍රස්ත මර්දන පනත හරිම හොඳයි‘ කියලා. යම් පුද්ගලයෙක්ව හිරකරලා තියෙන කාලය මාස කිහිපයකින් අඩු කළ පළියට ඒ නීතියේ තියෙන මර්දනකාරී බව වෙනස් වෙනවාද? අනෙක මෙතන තියෙන ප්‍රශ්නය කාලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්ද? එහෙමත් නැත්නම් යුක්තිය සහ මිනිස් අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ මූලික ප්‍රශ්නයක්ද? මේ වගේ මර්දන නීති, අණ පනත් යුක්ති සහගත කරන්න කවුරු මොනව කිවුවත් මම නම් කියන්නේ අවුරුද්දක් රැඳවුම් භාරයේ තියාගෙන ඉන්න එකත් දඬුවමක්.’
නීතිඥ මුත්තෙට්ටුවේගම පවසන ආකාරයට යම් පුද්ගලයෙක් අත්අඩංගුවට ගෙන රැඳවුම් හෝ රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරයේ හෝ වෙනත් තත්වයක් යටතේ හෝ රඳවා සිටියද එම පුද්ගලයා එම මුළු කාල සීමාවම ගත කරන්නේ යම් ආකාරයක දඬුවමක් ගෙවන පරිද්දෙනි. නඩු විභාගයකින් අනතුරුව අධිකරණය විසින් දඬුවම් නියම කර රැඳවුම් හෝ බන්ධනාගාර ගත කළද, නොඑසේ නම් නඩු විමසීමකින් තොරව ඒ ආකාරයෙන්ම රඳවා තැබුවද, ඒ කවර ආකාරයෙන් වුවත් අහිමිවන්නේ පුද්ගල නිදහස බැවින් එය දඩුවමක් ලෙස සැලකීමට සිදුවන බවට ඈ තර්ක කරන්නීය. නමුත් නිසි අධිකරණ ක්‍රියාදාමයකින් තොරව සිදුවන රඳවා තබා ගැනීමක් සේ සැලකිය හැකි එම තත්ත්වය අනීතික බවද ඇය පෙන්වා දෙන්නීය.
‘රඳවා තබා ගන්නා අවුරුද්දක කාලය වුණත් රඳවා ගන්නේ නිසි චෝදනා ඉදිරිපත් කිරීමකින් හෝ අධිකරණ ක්‍රියාවලියකින් හෝ තොරව අත්අඩංගුවට ගන්නා පොලිස් නිලධාරීන්ගේ ඉල්ලීම මත පමණක් නම් ඒක අයුක්ති සහගත අනීතික රඳවා තබා ගැනීමක්. සාමාන්‍යයෙන් අවුරුදු පහක සිර දඬුවමක් ලබා දෙනවා කියන්නේ ඒක ඉතාම බරපතළ ගණයේ වරදකට දෙන දඬුවමක් විදිහටයි සලකන්නේ. නමුත් කිසිම චෝදනාවකුත් නැතුව, නිසි නඩු පැවරීමකුත් නැතුව මේ ත්‍රස්ත මර්දන පනත යටතේ අහිංසක මිනිසුන්ව අවුරුදු ගණන් රැඳවුම් නියෝග ඇතිව හෝ නැතිව තියාගෙන ඉන්නවා. නීති විරෝධීව වැඩ කරන, මිනිස් අයිතිවාසිකම් සෙල්ලමට ගන්න පුද්ගලයන්ගේ තරාතිරම නොබලා නීතියෙන්ම දඬුවම් දෙන ක්‍රමයක් ඇති කරන්න ඕනෑ කියලා මම කියන්නේ ඒ නිසායි’
යම් පුද්ගලයකු නීති විරෝධී ලෙස අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තබා ගැනීමකදී එය අභියෝගයට ලක් කර ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය හමුවේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් ගොනු කර එවැනි අත්අඩංගුවට ගැනීම් සිදුකරන නිලධාරීන්ට දඬුවම් පැමිණ වීමේ හා වන්දි ලබා ගැනීමේ ක්‍රමවේදයක් පැවතුණද, ත්‍රස්ත මර්දන පනත වැනි සුවිශේෂි පනතක් යටතේ අත්අඩංගුවට ගෙන නීති විරෝධීව රඳවා තබා ගන්නා පුද්ගලයන්ට යුක්තිය ඉටු කර ගැනීමේ සුවිශේෂි ක්‍රමවේදයක් ම අවශ්‍ය නොවන්නේ දැයි කරන ලද විමසීමට පිළිතුරු ලෙස නීතිඥ රමණි මුත්තෙට්ටුවෙගම කියා සිටියේ අනිවාර්යෙන්ම එය සාමාන්‍ය වන්දි ක්‍රමවේදයෙන් බැහැර එකක් විය යුතු බවට තමන්ද විශ්වාස කරන බව ය.
ජාතීන්ට එරෙහිව යෙදවෙන පනතක්
ත්‍රස්ත මර්දන නීති යටතේ අත් අඩංගුවේ පසුව සාතිශය බහුතරයක් දෙමළ හෝ මුස්ලිම් ප්‍රජාවන්ට අයත් බව නීතිඥ මුත්තෙට්ටුවේගම පෙන්වා දෙන්නීය. දෙමළ දේශපාලන සිරකරුවන් 300කට වැඩි ප්‍රමාණයක් තවමත් අත් අඩංගුවේ පසුවන බව පසුගිය 15 වැනිදා ශ්‍රී ලංකාවේ දණ්ඩ මුක්තිය පිළිබඳව අන්තර්ජාලය ඔස්සේ පැවති ජාත්‍යන්තර සාකච්ඡාවකට අදහස් දක්වමින් උතුරු පළාත් සභාවේ හිටපු ඇමතිවරියක වන අනන්දි සසීදරන් කියා සිටියාය. මීට අමතරව, විධිමත්ව ලේඛනගත නොකළ මුස්ලිම් දේශපාලන සිරකරුවෝ සිය ගණනක් ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ දිවයින පුරා බන්ධනාගාරවල රඳවා සිටිති.
‘මේ පනත යටතේ අත්අඩංගුවට අරන් හිරකරලා තියන් ඉන්න මිනිස්සුන්ගෙන් අතිබහුතරයක්, මම හිතන්නේ ඉතාම අහිංසක කිසිම බලයක් නැති මිනිස්සු. ඒ වගේම ඒ සියලු දෙනාම බොහෝදුරට දෙමළ සහ මුස්ලිම් ජාතිකයන්. ත්‍රස්ත මර්දන පනතට පිටස්තරව නීති විරෝධිව සිදුවෙන අත්අඩංගුවට ගැනීම්, රඳවා තබා ගැනීම්, වධහිංසා පැමිණවීම් වගේ ඒවට සාමාන්‍ය නීතිය යටතේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය හමුවට ගිහින් මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු පවරන්න පුළුවන්. නමුත් මේ පනත යටතේ අත්අඩංගුවට අරන් රැඳවුම් භාරයට පත් කරන හෝ රිමාන්ඩ් භාරයට පත් කරන පුද්ගලයකුගේ හෝ නිදහස සහ ජීවිතය ඉතාම අවිනිශ්චිතයි. කොයි අවස්ථාවක නොකළ වරදකට දඬුවම් ලබයිද කියන බිය සහ සැකයත් එක්ක අවුරුදු ගණන් හිරේ ඉන්නවා. බහුතරයකට තමන්ගේ දරු පවුල් එක්ක කිසිම සම්බන්ධයක් පවත්වන්නවත්, නීතිඥ සහයක් නිසි පරිදි ලබා ගන්නවත් ඉඩක් ලැබෙන්නේ නෑ. බොහෝදෙනෙක්ව පාපෝච්චාරණ ගන්න ඉතා දරුණු වධහිංසාවලට ලක් කරනවා. ඒ මිනිස්සුන් අවසානයේ චෝදනා නැතිව එළියට ආවම ඔවුන්ට පුළුවන්ද තමන්ට වුණු අකටයුත්තට විරුද්ධව නීතියෙන් සටන් කරන්න? බැහැ!”
ජනාධිපතිකමට මුවාවෙලා කරන අපරාධයක්
ත්‍රස්ත මර්දන පනත යටතේ සිදුවන අත්අඩංගුවට ගැනීම් සහ රැඳවුම් පිළිබඳව සමාජය මෙයට වඩා ගැඹුරින් සිතා බැලිය යුතු බවත්, ආණ්ඩුවෙන් ආණ්ඩුවට සිදුකරන මේ අනීතික ක්‍රියාදාමය නතර කර දමන ලෙස බල කළ යුතු බවටත් රමණි මුත්තෙට්ටුවෙගම වැඩිදුරටත් අවධාරණය කර සිටියාය.
‘අපේ රටේ ජනාධිපතිවරයාට තියෙන අසීමිත බලය යටතේ තමයි මේ අයුක්ති සහගත අත්අඩංගුවට ගැනීමේ ක්‍රියාදාමය සිද්ධ වෙන්නේ. ඒක හරියටම කිවුවොත් ජනාධිපති ධුරය කියන තනතුරට මුවාවෙලා, හැංගිලා තමයි මේ රැඳවුම් නියෝග කියන දේ අත්සන් කරන්නේ. මම ඒක එහෙම කියන්නේ අපි කාටවත් පුළුවන් කමක් තියෙනවාද ආරක්ෂක ඇමැතිවරයා විදිහට ඔහු අත්සන් කරන රැඳවුම් නියෝගය අභියෝගයට ලක් කරන්න. බැහැ! අනෙක් දේ තමයි චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකගේ ආණ්ඩු සමයේ අත්අඩංගුවට අරන් රැඳවුම් භාරයට පත් කරපු ඇතැමුන්ව චෝදනා නෑ කියලා නිදහස් කරන්නේ මහින්ද රාජපක්ෂගේ ආණ්ඩු සමයේදීයි. ඔහුගේ ආණ්ඩුව යටතේ රැඳවුම් භාරයට පත් කළ ඇතැමුන්ව නිදහස් කළේ ඊළඟ ආණ්ඩු සමයේ. හැබැයි ඒ ආණ්ඩුවෙන් රැඳවුම් භාරයට පත් කළ සමහර පුද්ගලයන්ව චෝදනා නෑ කියලා නිදහස් වුණේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව යටතේ. ඔහුගේ ආණ්ඩුව යටතේත් විශාල වශයෙන් පුද්ගලයන්ව මේ වනවිට රැඳවුම් භාරයට පත් කරලායි තියෙන්නේ. එතකොට ඒ මිනිස්සුන්ගෛ් නිදහස? මේ විෂම චක්‍රයෙන් පේනවා නේද ත්‍රස්ත මර්දන පනත යටතේ සිදුකරන අත්අඩංගුවට ගැනීම්වල සැබෑ ස්වරූපය?” ඇය විමසා සිටියාය. (jdslanka.org වෙබ් අඩවියෙනි.)■
