’මෝටර් රථ සඳහා භාවිත වන පෙට්‍රල් සඳහා ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති පිරිවිතර, ීඛී 761ථ2021 මෝටර් රථ සඳහා භාවිතා වන පෙට්‍රල් සඳහා ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති පිරිවිතරය මඟින් පෙට්‍රල් එන්ජින්වලින් ධාවනය වන වාහන සඳහා ඉන්ධනයක් ලෙස භාවිත කිරීමට සුදුසු පෙට්‍රල් සඳහා වන අවශ්‍යතා සහ පරීක්ෂණ සඳහන් කරයි. මෙය මෙම ප්‍රමිතියේ දෙවන සංශෝධනය වේ. මෙම සංශෝධිත ප්‍රමිතියේ, පළමු සංශෝධනයේ දක්වා ඇති ඔක්ටේන් අංක 90 ඊයම් පෙට්‍රල් වෙනුවට, පර්යේෂණ ඔක්ටේන් අංකය (RON) මත පදනම් වූ Regular සහ Premium යන ප්‍රභේද දෙකක් හඳුන්වා දී ඇත. අවම පර්යේෂණ ඔක්ටේන් අංක 91 Regular වර්ගය සඳහා නියම කර ඇති අතර Premium වර්ගයේ පෙට්‍රල් සඳහා අවම වශයෙන් ඔක්ටේන් 95 අංකය නියම කෙරේ. මෙම ප්‍රමිතිය ජාත්‍යාන්තර ප්‍රමිතීන් සහ මුල් උපකරණ නිෂ්පාදකයින්ගේ (OEM) අවශ්‍යතා/ නිර්දේශ මත පදනම් වේ.
එන්ජින් නිෂ්පාදකයෝ එන්ජිමේ සම්පීඩන අනුපාත (Compression Ratios ) අනුව අවම ඔක්ටේන් අවශ්‍යතා නිර්දේශ කරති. මෙම අවශ්‍යතා බොහෝ අවස්ථා සඳහා අවම ඔක්ටේන් 91 සහ අවම ඔක්ටේන් 95 වේ. ධාවන/ක්‍රීඩා එන්ජින් වැනි ඉහළ සම්පීඩන අනුපාත ඇති විශේෂ එන්ජින් සඳහා අවම ඔක්ටේන් 98 භාවිත වේ.
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිතිය සංශෝධනය කිරීමේදී විද්වත් කමිටුව විසින් පෙට්‍රල් නිෂ්පාදනය කරන සහ අලෙවි කරන තෙල් සමාගම්වල පිරිවිතර සලකා බලන ලදි. ඔවුහු සාමාන්‍යයෙන් ඔක්ටේන් 91 සහ 95 පෙට්‍රල් අලෙවි කරති. අලෙවිකරණ වාසිය ලබා ගැනීම සඳහා වෙළඳ සමාගම්වලට ඔක්ටේන් 92, 93 වැනි ඉහළ ඔක්ටේන් අංක සහිත පෙට්‍රල් අලෙවි කළ හැකිය. නමුත් මෙය අලෙවිකරන වාසිය ලබා ගැනීමට මිස තාක්ෂණික හෝ නිෂ්පාදන විශේෂිත අවශ්‍යතාවක් නොවේ.
විදුවත් කමිටුව විසින් දේශීයව භාවිත කරන වාහන සහ ඒවායේ ඔක්ටේන් අවශ්‍යතාද අධ්‍යයනය කළේය. වාහනවලින් බහුතරයක් ජපන්, කොරියානු, මැලේසියානු, චීන සහ ඉන්දියානු වාහන වේ. මෙම සියලුම වාහන සඳහා අවම ඔක්ටේන් අවශ්‍යතාව 91 කි.
දේශීය තත්වයන් සඳහා සීමාවන් තීරණය කිරීමේදී ලබාදුන් ඉහළම ප්‍රමුඛතාවන්ගෙන් එකක් වූයේ මෙමගින් ඇතිවන පාරිසරික බලපෑමයි. සම්පූර්ණ දහනය, ඊයම් අන්තර්ගතය, සල්ෆර් වැනි අනෙකුත් අපද්‍රව්‍ය, අවශේෂ ආදිය සහ අස්ථාවරත්වය (volatility) වැනි කරුණු සහතික කිරීම සඳහා අවශ්‍යතා මේවාට ඇතුළත් වේ.
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය සෑම විටම උත්සාහ කරන්නේ ශ්‍රී ලංකා ජාතික ප්‍රමිති අපගේ දේශීය පරිසරයට ගැළපෙන ලෝකයේ හොඳම භාවිතයන් මත පදනම්ව සකස් කිරීමටය.’
මෙසේ සඳහන් කර ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනයය. ඒ පෙට්‍රල්වල ඔක්ටේන් අගය සංශෝධනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් සකස් කරන ලද ප්‍රමිතිය ගැන පැහැදිලි කරමින්ය.
මෙම පැහැදිලි කිරීම මේ අවස්ථාවේ අපගේ අවධානයට ලක්වන්නේ වෙන කිසිවක් නිසා නොව ඉන්ධන අර්බුදයක් ඇති මේ අවස්ථාවේ මිලදී ගන්නට ඇති ඉන්ධනවල ප්‍රමිතිය බාල බවට නැගෙන චෝදනා නිසාය. වාහන පදවන්නන්ගේ චෝදනාව වන්නේ මිල වැඩිවීම කෙසේ වෙතත් ඉන්ධන ලීටරයකින් පෙර ධාවනය වූ දුර දැන් ධාවනය කිරීමට බැරි බවය.
සමස්ත ලංකා අන්තර් දිස්ත්‍රික් පාසල් ළමුන් ප්‍රවාහන සේවා සංගමයේ සභාපති එන්එම්කේ හරිස්චන්ද්‍ර මේ සම්බන්ධයෙන් මාධ්‍යයට පවසා ඇත්තේ වෙනදාට ඩීසල් ලීටරයකින් කිලෝමීටර් 8ක් ධාවනය කළ පාසල් බස් රථ හා වෑන් රථවලට දැන් ගමන් කළ හැක්කේ කිලෝමීටර් 4ක් බවය. එම චෝදනා ප්‍රත්ක්ෂේප කරමින් බලශක්ති අමාත්‍ය ගාමිණී ලොකුගේ ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ පිරිවිතරයන්ගෙන් තොර කිසිදු ඉන්ධන වර්ගයක් ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව විසින් ගෙන්වා බෙදාහැර නැති බවත්, පිරිවිතරයන් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර මට්ටමේ පරීක්ෂණයකින් පසු ඉන්ධන මෙරටට ගෙන්වන බවත් හා ඉන්ධන මෙරරට ගෙන්වීමෙන් පසු සාම්පල් මෙරට රසායනාගාරයකින් පරීක්ෂාවට ලක්වන බවත්ය.
එසේ වුවද වර්තමානයේ වෙළඳපොළේ තිබෙන ඉන්ධන පරීක්ෂාවට ලක්කරන ලෙස ඉල්ලමින් පාරිභෝගික අයිතිවාසිකම් රැකගැනීමේ සංවිධාන නියෝජිතයින් පිරිසක් හා ඛනිජ තෙල් ක්ෂේත්‍රයේ වෘත්තීය සමිති නියෝජිතයින් පිරිසක් ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනයට ඉල්ලීමක් කිරීමට උත්සාහ කළද ඔවුන්ට එම ආයතනයට ඇතුල්වීමට අවස්ථාව ලැබුණේ නැත.
රජයට අයත් ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව සිය සපුගස්කන්ද පිරිපහදුවේ නිෂ්පාදනය කරන ඉන්ධන නියමිත ඔක්ටේන් අගය හා ප්‍රමිතිය එහි රසායනාගාරවල පරික්ෂාවට ලක්කිරීම සිදුකළද, අයිඕසී හෙවත් ඉන්දියානු ඔයිල් සමාගම සෘජුව ගෙන්වා බෙදා හරින ඉන්ධන මෙන්ම ඛනිජ තෙල් තොග පර්යන්ත සමාගම ගෙන්වා බෙදා හරින ඉන්ධනවල ඔක්ටේන් අගය හා ප්‍රමිතිය එසේ පරීක්ෂාවට ලක්කරනවාද යන්න නිශ්චිත නැත.
පසුගිය වසර ගණනාවක් තිස්සේ පෙට්‍රල් සම්බන්ධයෙන් ඉන්ධන පිරවුම්හල්වල අප දැක්කේ ඔක්ටේන් 92 හා ඔක්ටේන් 95 යන නාමකරණයන් පමණය. එහි අදහස වූයේ එම ඉන්ධන පිරවුම්හල් අපට අලෙවි කරන්නේ එම ප්‍රමිතියෙන් යුත් පෙට්‍රල් බවය. ඉන්දියන් ඔයිල් සමාගමේ ආගමනයෙන් පසු ඔවුන් විසින් පවත්වාගෙන යන ඉන්ධන පිරවුම්හල්වල ඔක්ටේන් 92 වෙනුවට ඊට වඩා මිල ඉහළ ප්‍රීමියම් නැමැති ප්‍රමිතියක් ඇතුළු වෙනත් ප්‍රමිති අපට දැක ගන්නට ලැබුණි.
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය සඳහන් කරන ආකාරයට ශ්‍රී ලංකාවේ භාවිත කළ හැකි පෙට්‍රල්වල අවම ප්‍රමිතිය ඔක්ටේන් 91 නම් තවදුරටත් ඉන්ධන පිරවුම්හල්වලට ඔක්ටේන් 92 නාමකරණයක් අවශ්‍ය වන්නේ නැත. එහෙත් අපගේ ඉන්ධන පිරවුම්හල්වල එසේ වී නැත. ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිතිය පමණක් ඔක්ටේන් 92 සිට ඔක්ටේන් 91ට බැස ඇත.
අප මීට පෙර වාර්තා කර ඇති පරිදි අසල්වැසි ඉන්දියාව භාවිත කරන්නේ ඔක්ටේන් 91 වර්ගයේ පෙට්‍රල්ය. ඉන්දියානු ණය යටතේ අපට ලැබෙන්නේ ඔක්ටේන් 91 ඉන්දියානු පෙට්‍රල්ය. ඔක්ටේන් අගය අඩු වැඩි වීම මත කාර්යක්ෂමතාව සම්බන්ධයෙන් සිදුවන්නේ කුමක්ද යන්න ඒ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රාමාණිකයින් රටට කිව යුතුය.
එසේම මෙසේ පෙට්‍රල් සම්බන්ධයෙන් වූ ඔක්ටේන් ප්‍රමිතිය යළි සකස් කළේ කාගේ හෝ ඉල්ලීමක් මතද නැතහොත් තමන් විසින් ගත් තීන්දුවක් මතද යන්න ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය රටට කිව යුතුය. මන්ද එම ආයතනය ප්‍රමිති සකස් කිරීම හා සංශෝධනයට ලක්කිරීම ලැබෙන ඉල්ලීම් මත මෙන්ම ඔවුන්ගේ තීන්දු මතද සිදු කරන නිසාය.
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති යනු ස්වෙච්ඡාවෙන් යම් පාර්ශ්වයක් විසින් පිළිගෙන ක්‍රියාත්මක කළ යුත්තක් වන අතර එය අනිවාර්ය හෙවත් නීතිමය පිළිගැනීමක් බවට පත් වන්නේ යම් නීතියක් යටතේ ඒ ගැන සඳහන් කර තිබුණහොත් පමණය. පොහොර සම්බන්ධයෙන් රටේ ඇත්තේ එවැනි තත්වයකි. එකක් රටට ගෙන්වන පොහොර ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රමිතියට හෝ බි්‍රතාන්‍ය ප්‍රමිතියට අනුකූල විය යුතු බව ඒ සම්බන්ධයෙන් වූ ආඥා පනතේ සඳහන් වීමය. එමෙන්ම ශාඛ නිරෝධායන සේවයේ කාබනික පොහොර සම්බන්ධයෙන් ඇති ප්‍රතිපත්තිය වන්නේද ඒ සම්බන්ධයෙන් ඇති ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිතිය පිළිගන්නා බවය.
ඒ අනුව පෙට්‍රල් හෝ වෙනත් ඉන්ධන වර්ග සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය සකස් කර ඇති ප්‍රමිති ඛනිජ තෙල් සම්බන්ධයෙන් ඇති නීති රීති මගින් පිළිගත යුත්තකි. ඒ සම්බන්ධයෙන් අප බල කළ යුත්තේ ඒ සඳහාය. එසේ නීතිමය වශයෙන් එම ප්‍රමිති පිළිගතහොත් එම ප්‍රමිතීන්ට වඩා අඩු ප්‍රමිතියෙන් යුත් ඉන්ධන ශ්‍රී ලංකාවට ගෙන එන්නටවත්, විකුණන්නටවත් කිසිවකුටවත් හැකි නොවනු ඇත. අප අවධානය යොමු කළ යුත්තේ ඒ වෙනුවෙනි.■
