පැරසිටමෝල් පෙත්තක මිල සත 59කින් නග්ගයි
ඖෂධ ඇත්තේ සති 4-6 කාලයකට විතරයි රවි කුමුදේශ්
■ අමිල නිශාන්ත
පසුගිය කාලාන්තරක් මුළුල්ලේ මෙරට ජනතාවට පෙර නොවූ විරූ ලෙස තම ජීවිකාව ගැට ගසා ගැනීමට පෝලිම් සංස්කෘතියකට හුරු වන්නට සිදු විය.
ගෑස් පෝලිම්, කිරිපිටි පෝලිම්, තෙල් පෝලිම් පසු පස පැමිණෙන අලුත්ම පෝලිම බෙහෙත් පෝලිම වීමට මේ වන විට අඩිතාලම වැටෙමින් පවතින බව පසුගිය දින වන දේශපාලන පිටියේ මෙන්ම මාධ්ය ඔස්සේද කතාබහට ලක් වූ කරුණු ඔස්සේ කිව හැකිය. ඖෂධ හිඟයක් පැමිණීමේ හා ඖෂධවල මිල ගණන් ඉහළ යාමේ ලකුණු පහළ කරන අතිවිශේෂ ගැසට් පත්රිකාවක් පසුගිය 28 වන දින සෞඛ්ය අමාත්ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල නිවේදනය කළ අතර එයට අනුව පැරසිටමෝල් මිලිග්රෑම් 500ක පෙත්තක නව මිල රුපියල් 2.30 විය. මිල ඉහළ යාමට පෙර මින් පෙර නිකුත් කරන ලද ගැසට් නිවේදනය අනුව පැරසිටමෝල් පෙත්තක මිල වූයේ රුපියල් 1.71 වූ අතර ඒ අනුව ශත 59 කින් මේ වන විට පැරසිටමෝල් පෙත්තක මිල ඉහළ ගොස් ඇත.
කාලාන්තරයක් මුළුල්ලේ මෙරට ජනයා හුරු පුරුදුව සිටියේ රජයේ රෝහල්වලින් ලබා ගත නොහැකි බෙහෙත් ඖෂධ පෞද්ගලික බෙහෙත් අලෙවිසැල්වලින් ලබා ගැනීමට වන අතර ඉදිරියේදී එය වඩාත් අභියෝගාත්මක මට්ටමකට පැමිණෙන්නේ පෞද්ගලික ඖෂධහල් සඳහා බෙහෙත් ලබා දෙන ගබඩාවල පවතින ඖෂධ තොග 60%ක් දක්වා අඩු වී ඇති තත්වයක් නිසාවෙන් ය. සෞඛ්ය වෘත්තීයවේදීන්ගේ සම්මේලනයේ කැඳවුම්කරු රවි කුමුදේශ්, මේ ගැන කළ විමසීමකදී කීවේ, මේ වන විට ගබඩාවල පවතින ඖෂධ වර්ග මෙරට තුළ පරිභෝජනයට ඇත්තේ තවත් සති හතරත් හයත් අතර සීමිත කාලසීමාවකට බවයි.
මේ වන විට අත්යවශ්ය ඖෂධවල හිඟයක් පවතින බව ශ්රී ලංකා ඖෂධ ආනයනයනකරුවන්ගේ සංගමය ද තහවුරු කර ඇති අතර එම සංගමය ඖෂධ හිඟය සඳහා හේතු වන කාරණා පිළිබඳවද විස්තර ඉදිරිපත් කර ඇත. ඔවුන් දක්වන මූලික කරුණ නම්, මේ වන විට ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් ඖෂධ සඳහා නියම කර ඇති ප්රායෝගික නොවන මිල රෙගුලාසි ඖෂධ ආනයනය කිරීම සඳහා බාධාවක් වී ඇති බවයි.
2016 වසරේ සිට මිල යාන්ත්රණයකින් තොරව සියලු අත්යවශ්ය ඖෂධ මිල පාලනයක් යටතේ පවතින අතර, ඖෂධ කර්මාන්තය පවත්වාගෙන යාමට මිල යාන්ත්රණයක අවශ්යතාව මේ මොහොතේ අනිවාර්යය කරුණක් බවද එම සංගමය පවසා ඇත. සැලකිය යුතු කාලයක් වෙළඳපොළේ පවතින ඖෂධ නැවත ලියාපදිංචි කිරීම හා නව ඖෂධ ලියාපදිංචි කිරීමට ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් ගන්නා කාලයේදී අනවශ්ය ප්රමාදයක් ඇතිවන බවත් එය කර්මාන්තයක් ලෙස ඉදිරියට පවත්වා ගෙනයෑමේදී විශාල බාධාවක් ලෙසත් ඔවුන් දක්වා ඇත.
ඖෂධ හිඟවීම සඳහා බලපෑම් කරන ලද අනෙක් ප්රධාන කරුණ ලෙස මෙරට තුළ උද්ගත වී ඇති ඩොලර් හිඟය දැක්විය හැකි අතර, ඖෂධ නිෂ්පාදනවලින් 85%ක් ආනයනය කරන අතර ඒවා සඳහා ගෙවීම් කරනු ලබන්නේ ඇමෙරිකානු ඩොලර්වලින් වීම නිසා එම ආනයන කටයුතු සිදු කිරීමේ උග්ර ගැටලුවක් මේ වන විට ඇති වෙමින් තිබේ.
රජයෙන් සැපයුම්කරුවන් වෙත ගෙවිය යුතු මුදල් ද ගෙවා ගැනීමට නොහැකි බැවින් ඖෂධ සැපයුම්කරුවන් මෙරටට ඖෂධ සැපයීමට මැලි වන බව ශ්රී ලංකා ඖෂධ ආනයනකරුවන්ගේ සංගමය පවසයි. ඖෂධ ආනයනය සඳහා අවසර ලබා දෙන ණයවර ලිපි නිකුත් කිරිමේ ගැටලුවද ඖෂධ ආනයනය කිරීමේදී ගැටලු සහගත ලෙස බලපෑම් කර ඇති අතර තවත් තවත් සීමිත කාලයක් තුළ මෙරට ඖෂධ ගබඩාවන් හිස්වීමේ අවදානම මේ හරහා ගොඩ නැගෙමින් පවතින බව පැහැදිලිය.
පවතින අර්බුදකාරී ආර්ථීක තත්ත්වය තුළ ඖෂධ ගෙන්වීමේ නැව් ගාස්තු පමණක් 30%කින් ද, නිෂ්පාදන අමුද්රව්ය මිල 30%කින් ද, ඉහළ ගොස් ඇති අතර එය මෙරටට ඖෂධ ආනයනය කිරීමේදී ඍජු ලෙස බලපෑම් කරන්නක් බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නැත. මේ තත්ත්වය යටතේ ඖෂධ ආනයන සමාගම් වෙත කිසියම් සහනයක් ලබා දීමට රජයේ අවධානය යොමු විය යුතුය.
ආණ්ඩුව පාර්ශ්වය ඖෂධ හිඟය සඳහා ගත් පියවර පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීම මේ මොහොතේ අත්යවශ්ය කරුණකි.
පසුගිය දිනෙක සෞඛ්ය අමාත්යවරයා පැවසූ පරිදි ඉන්දියාවෙන් මෙරටට අවශ්ය ඖෂධ ගෙන්වීමේ තීරණයක ඔවුහු සිටිති. එය කෙතරම් දුරකට සාර්ථක පිළියමක්දැයි ගැඹුරින් සිතා බැලිය යුතුය.
සෞඛ්ය වෘත්තීයවේදීන්ගේ විද්වත් සංගමයේ අදහස සෞඛ්ය අමාත්යවරයා පැවසූ මෙම කරුණ එදා වේල ෂේප් කර ගැනීම සඳහා ආණ්ඩුව ගත් උත්සාහයක් මිස දීර්ඝ කාලීන විපල්පයක් නොවන බවයි. ලෝකයේ රටවල් තිහකට ආසන්න ප්රමාණයකින් මෙරටට ඖෂධ ආනයන කරන අතර ඉන්දියාවෙන් ගෙන්වන ඖෂධ ප්රමාණය මෙරටට අවශ්ය ඖෂධ ප්රමාණයෙන් 20%ක තරම් අගයක් වන අතර ඒවා සියල්ලම පාහේ අනුකරණ ඖෂධ වීම කැපීපෙනෙන කරුණක් ලෙස දැක්විය හැකිය. අත්යවශ්ය සුවිශේෂ ඖෂධ ඉන්දියාවෙන් ගෙන්වා ගැනීමට නොහැකි අතර ඉන්දියානු අනුකරණ ඖෂධ මගින් පමණක් මෙරට සෞඛ්ය සේවාව පවත්වා ගැනීම කිසිසේත්ම නොහැකිය. උදාහරණයක් ලෙස ක්ෂණික මරණයක් ඇතිවීම වැළැක්වීම සඳහා, ශරීරයේ ඇතිවන රුධිර කැටියක් ක්ෂණිකව දිය කළ හැකි “ටෙනෙක්ටප්ලේස්” වැනි ඖෂධ නිපදවන්නේ ජර්මනියේ එක් සමාගමක් පමණක් වන අතර එය ඉන්දියානු ඖෂධ මඟින් ලබා ගැනීමට හැකියාවක් පවතින්නේ නැත. මෙරට තුළ දේශීය වශයෙන් ඖෂධ නිෂ්පාදනය යම් මට්ටමකට සිදු වුවත් එය මෙරට සමස්ත ඖෂධ අවශ්යතාව සපුරාගැනීමට තරම් ප්රමාණවත් ද නැත.
හිටපු සෞඛ්ය අමාත්යවරයෙකු වන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රී රාජිත සේනාරත්න අප කළ විමසුමකදී පවසා සිටියේ, පිළිකා රෝගීන් ඇතුළු අනෙකුත් බොහෝ රෝග සඳහා ඖෂධ හිඟයක් පවතින බවත් ය. පසුගිය අට වෙනිදා සිට ඖෂධ ආනයනය සහ පෞද්ගලික ඖෂධහල්වලට බෙහෙත් සැපයීම සැපයුම්කරුවන් විසින් නවතා දැමූ බව මන්ත්රීවරයා වැඩිදුරටත් පැවසූ අතර ඉතිහාසයේ පළවෙනි වරට මෙවැනි උග්ර ඖෂධ හිඟයක් ඇති වූ පළමුවෙනි අවස්ථාව මෙය බව ඔහුගේ අදහස විය.
ඉහත දැක්වූ ආකාරයට පිළිකා රෝගීන්ට, හෘදය රෝගීන්ට, තැලසීමියා රෝගීන්ට මෙන්ම ජලභීතිකාව සඳහා මෙන්ම තවත් රෝග විශාල ප්රමාණයක් සඳහා නිකුත් කරන ඖෂධ හිඟවීමක් මේ මොහොත වන විටත් පවතින අතර රජයේ රෝහල් මෙන්ම පෞද්ගලික ඖෂධ අලෙවිසැල් තුළද ඖෂධ හිඟවීම ඉතා භයානක තත්ත්වයක් ලෙස දැක්විය හැකිය.
මෙවන් තත්ත්වයක් තුළ රාජ්ය අමාත්ය චන්න ජයසුමන පවසන්නේ ආණ්ඩුව මෙරට තුළ ඖෂධ හිඟයක් ඇති වීමට ඉඩක් නොතබන බවත්, ඖෂධ මිල ගණන්වල ඉහළ යාමේ බලාපොරොත්තුවෙන් පුද්ගලික ඖෂධ ශාලා හිමිකරුවන් ඖෂධ සඟවා සිටින බවත්, එය කෘත්රිම ඖෂධ හිඟයක් ඇතිවීමට මග පාදන්නක් බවත්ය.
රට මේ මොහොතේ පත්ව ඇති අර්බුදය මත ඖෂධහල් ඉදිරිපිටත් පෝලිම් ගැසීමට සිදු වුවහොත් කබලෙන් ළිපට වැටීමට සිදු වන්නේ මෙරට සාමාන්ය ජනතාවටය. පෝලිම් යුගයකට ක්රමයෙන් ඇදෙමින් තිබෙන වත්මන් රටේ තත්ත්වය ඉතාමත් භයානක අඩියකට වැටීමේ ලකුණු පහළ වන්නක් ලෙස මෙම ඖෂධ හිඟය හැදින්විය හැකිය. මේ පිළිබඳව වූ විශේෂඥයන් දැක්වූ පරිදි නුදුරු අනාගතයේදී මෙරට තුළ ඖෂධ හිඟයක් ඇති වුවහොත් කාලාන්තරයක් පුරා විවිධ රෝගාබාධවලට රජයේ රෝහල්වලින් ඖෂධ ලබාගත් සාමාන්ය ජනතාව මෙන්ම පෞද්ගලික අංශයේ රෝහල් ඖෂධ ශාලාවලින් ඖෂධ ලබා ගත් රෝගීන්ද දැඩි අපහසුතාවකට ලක්වන අතර ඉන්ධන, කිරිපිටි හෝ ආහාර පෝලිම්වලින් හෙම්බත් වූ ජනයාට එය ඉතා කටුක අත්දැකීමක් වනු ඇත.■