ජනතාවගේ දේශපාලන දැනුම සහ අවබෝධය තියුණු ලෙස විනිශ්චයට භාජන වන අවස්ථාවක් වන්නේ මහ මැතිවරණයයි. දේශපාලන පක්ෂ දෙන බොරු පොරොන්දුවලටත්, ජනමාධ්‍යය සිදු කරන බොරු ප්‍රචාර සහ ව්‍යාජ ප්‍රවෘත්තිවලටත් රැවටෙන මහ ජනතාව ඡන්දයේදී පසුකාලයේ තමන් පසුතැවෙන තීරණ ගැනීම මැතිවරණවලදී සාමාන්‍යයෙන් සිදු වේ.
අප රටේ ජනතාවගේ, විශේෂයෙන් ඡන්දදායකයන් බහුතරයක් වන ග්‍රාමීය ජනතාවගේ, දේශපාලන අවබෝධය දියුණු කිරීමට කරන්නට දෙයක් නැද්ද? ග්‍රාමීය සමාජයේ දේශපාලන කටයුතුවල යෙදෙන දේශපාලන ක්‍රියාකරුවකු ළඟදී මගෙන් ඇසූ මෙම ප්‍රශ්නය පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීම සඳහා මෙවර ලිපිය යොදා ගනිමි.
ජනතාවගේ දේශපාලන දැනුම සහ අවබෝධය තියුණු ලෙස විනිශ්චයට භාජන වන අවස්ථාවක් වන්නේ මහ මැතිවරණයයි. දේශපාලන පක්ෂ දෙන බොරු පොරොන්දුවලටත්, ජනමාධ්‍යය සිදු කරන බොරු ප්‍රචාර සහ ව්‍යාජ ප්‍රවෘත්තිවලටත් රැවටෙන මහ ජනතාව ඡන්දයේදී පසුකාලයේ තමන් පසුතැවෙන තීරණ ගැනීම මැතිවරණවලදී සාමාන්‍යයෙන් සිදු වේ. මේ දිනවල සමාජ මාධ්‍යවල පළවන කාටුන් සහ ff වලින් යෝජනා වන්නේ, 2019දී රාජපක්ෂ පවුල බලයට ගෙන ඒමට ඔවුන්ගේ පක්ෂයට ඡන්දය දුන් හැට නව ලක්ෂයක ඡන්දදායකයන් දේශපාලන අවබෝධයක් නැති ‘මෝඩ’ පිරිසක් බවයි. මෙවැනි ප්‍රකාශවලට, මහජනතාවගේ දේශපාලන අවබෝධය දියුණු කිරීම ගැන කැක්කුමක් තිබෙන දේශපාලන ක්‍රියාකාරකයන් දැක්විය යුත්තේ කවර ප්‍රතිචාරයන්ද යන කරුණද අපගේ මාතෘකාවට අදාළය.
මෙම ප්‍රශ්නය ගැන තරමක් මැදහත්ව කල්පනා කරන විට අපට පෙනිය යුතු කරුණක් නම්, අප රටේ ජනතාවට දේශපාලන අවබෝධයක් නැතැයි කීම නිවැරදි අදහසක් නොවන බවයි. වැඩිහිටි සෑම කෙනෙකුටම පාහේ, යම්කිසි මට්ටමක දේශපාලන අවබෝධයක් තිබේ. දේශපාලන දැනුමක් නැති පුරවැසියන්ද සුළු ප්‍රතිශතයක් සිටිය හැකිය. ඒ අතර ජනතාව සතු දේශපාලන අවබෝධය, සුළු ප්‍රතිශතයක් සිටිය හැකියි. ඒ අතර ජනතාව සතු දේශපාලන අවබෝධය, පහළ ප්‍රාථමික තලයේ සිට ඉහළ දක්වා යන විවිධ මට්ටම්වලින් සමන්විත වන්නකි. එම අවබෝධ මට්ටම්වල බොහෝ විට නැති බවට අපට නිරීක්ෂණය කළ හැක්කේ විචාරාත්මක දේශපාලන අවබෝධයයි. එය වනාහී සමාජයක් තුළ ගොඩනැගිය යු අවබෝධ මට්ටමකි. ස්වයංක්‍රීයව ගොඩ නොනැගෙන්නකි. එය බොහෝ විට දේශපාලන පක්ෂ, දේශපාලන-සමාජ ව්‍යාපාර සහ සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් විසින් ඇති කරන ලද්දකි. පාසල්, විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය වෙතින් නොලබන්නකි. වර්තමාන කාලයේ ලංකාවේ සමාජයේද මහජනතාව අතර විචාරාත්මක දේශපාලන දැනුම, අවබෝධය සහ විඥානය ගොඩනැගීම යන්න අලුතෙන් සිතා බැලිය යුතුව තිබෙන කාර්යයකි. එය වෙනම ආකාරයේ අධ්‍යාපන කාර්යයක්ද වෙයි.
දේශපාලන ව්‍යවහාර ඥානය
දේශපාලනය පිළිබඳව රටේ මහජනතාවට ගැඹුරු දැනුමක් නැතිවීම ගැන අප පුදුමයට හෝ කනගාටුවට පත්විය යුතු නැත යන්න මගේ අදහසයි. මන්දයත්, මහජනතාව අතර සාමාන්‍යයෙන් එවැන්නක් නැති නිසාය. එහෙත් මහජනතාව අතර වෙනස් දේශපාලන හැකියාවන් තිබේ. දේශපාලනය පිළිබඳ එදිනෙදා දැනුම, දේශපාලන සවිඥානයෙන් යුක්ත වීම, දේශපාලන අපේක්ෂා පැවතීම සහ දේශපාලන විනිශ්චයන් සිදුකිරීමේ හැකියාව යන කුසලතා හතර ඒ අතර ප්‍රධාන වේ.
දේශපාලනය පිළිබඳ එදිනෙදා දැනුම යන්න දේශපාලන ව්‍යවහාර ඥානය යනුවෙන්ද හැඳින්වේ. අඩු පාසල් අධ්‍යාපනයක් සහිත ගොවීන්, කුලී වැඩ කරන ශ්‍රමිකයන්, ගෘහ සේවයේ යෙදෙන ස්ත්‍රීන් වැනි පුරවැසියන් සමග දේශපාලනය ගැන කතා කරන විට අපට බොහෝ විට පෙනෙන්නේ ඔවුන්ට දේශපාලන අවබෝධය පිළිබඳ ඉහත දැක්වූ කුසලතා අඩු වැඩියෙන් තිබෙන බවයි. ඔවුන්ටද අපට මෙන්ම දේශපාලන විඥානයක් තිබෙන බවයි.
එහෙත් ජනතාව දේශපාලන පක්ෂවලත්, දේශපාලනඥයන්ගේත් බොරුවලට රැවටෙන විට, ඉහත කී කුසලතා නොතකා එය සිදුවන්නේ මන්ද? යන්න අප විසින් සලකා බැලිය යුතු වැදගත් ප්‍රශ්නයයි. ඒ සමගම, ජනතාව එවැනි රැවටීම්වලට හසුවීම වැළැක්වීමට, එසේ රැවටීම බලා සිටින්නේ නැතිව, කරන්නට තිබෙන්නේ මන්ද යන්නද ඒ හා සමාන වැදගත් ප්‍රශ්නයකි. ලංකාවේ දේශපාලන සහ සමාජ ප්‍රගතිය නව අතකට යොමු කිරීම සඳහා නම්, ජනතාව අතර විචාරාත්මක දේශපාලන අවබෝධය ඉහළ මට්ටමකට නැංවීම අත්‍යවශ්‍ය වී තිබේ. ඒ සඳහා දැනට ඇති බාධා සහ ජය ගැනීමට ඇති ක්‍රියාමාර්ග ගැන සිතා බැලීම වටින්නේ ඒ නිසාය.
විචාරාත්මක අවබෝධය
මා මෙම ලිපිය ආරම්භයේදීම උපුටා දැක්වූ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයාගේ ප්‍රශ්නයෙහි ගැබ්වී තිබුණු තවත් අදහසක් මතුකර ගැනීම, මෙතැනදී අපට ප්‍රයෝජනවත් වේ. එය නම් රටේ දැනට පවත්නා දරුණු අර්බුදය සහ ගැටලු ගැන විචාරාත්මක අවබෝධයක් අප රටේ පුරවැසියන් අතර සාමාන්‍යයෙන් නැත යන්නයි. එය වනාහී, අධිපති දේශපාලන පක්ෂ විසින් තම වාසිය සඳහා අයුතු ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගන්නා තත්ත්වයන්ද වේ. ජනතාවට බොරු කීම තුළින් වාසි ලබන දේශපාලන පක්ෂ සහ ජනමාධ්‍ය ආයතන විසින් රවටනු ලැබීමට පාත්‍රවීම ප්‍රතික්ෂේප කරන පුරවැසි ප්‍රජාවක් ගොඩනැගීම කෙසේ කළ හැකිද? යන අභියෝගය මෙතැනදී මතුවේ. දේශපාලන න්‍යායේ භාෂාවෙන් කියන්නේ නම්, විචාරාත්මක දේශපාලන චින්තන හැකියාවද, දේශපාලන වශයෙන් පරිණත තීන්දු ගැනීමට ඇති සූදානමද සහිත, දේශපාලන වශයෙන් අවධියෙන්ද ඉහළ සවිඥානකත්වයකින්ද යුක්තව රැවටීමට භාජනය නොවන්නාවූද “සමූහාණ්ඩුවාදී”, නැතහොත් “ඇරිස්ටෝටලියානු” පුරවැසි ප්‍රජාවක් අප රටේ ගොඩ නගන්නේ කෙසේද යන්න මෙම අභියෝගයේ ඇති හරයාත්මක අර්ථයයි. අප කවුරුත් දන්නා පරිදි, ඇරිස්ටෝටල් යනු සම්භාව්‍ය ග්‍රීසියේ සිටි දේහපාලන චින්තකයෙකි. ඔහු සමූහාණ්ඩුවාදයේ පළමු න්‍යායවේදියාය. සමූහාණ්ඩුවාදය යනු “පුරවැසි ප්‍රජාව” කේන්ද්‍ර කොටගත්, පුරවැසියන්ගේ සක්‍රීය දේශපාලන සහභාගිත්වය මත පදනම් වන ආණ්ඩුවක්ද, රාජ්‍යයක්ද, පුරවැසියන්ද සහිත දේශපාලන මාදිලියකි.
“පුරවැසි යහගුණය” නම් ඇරිස්ටෝටලියානු සංකල්පයෙන් අදහස් වන්නේ, හුදෙක් මැතිවරණවලදී ඡන්දය දීම සිදු කරන පුරවැසිභාවයම නොවේ. තමන්ද සාමාජිකයෙකු වන දේශපාලන ප්‍රජාවගේ පොදු යහපත වෙනුවෙන්, ස්වාර්ථයෙන් තොරව කැපවී වැඩ කරන පුරවැසියන්ය. දේශපාලන ජීවිතයට සක්‍රීය ලෙස සහභාගි වීම, පාලකයන් මෙන්ම නිලධාරීන්ද ආණ්ඩුවේද කටයුතු පිළිබඳව අවදියෙන් සහ විමසිල්ලෙන් සිටිමු. අනෙකුත් පුරවැසියන් සමග දේශපාලන සාකච්ඡා පවත්වමින් දේශපාලන වශයෙන් අවදියෙන් සිටීම මෙම සමූහාණ්ඩුවාදී පුරවැසි යහගුණයේ ලක්ෂණයි. වර්තමාන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික හා කෘෂිකාර්මික ප්‍රතිපත්තිවලට විරුද්ධව පසුගිය කාලයේ විරෝධය පළ කළ ගොවි ජනතාව දැක්වූයේ එවැනි පුරවැසි යහගුණයකි. තම වැටුප් ප්‍රශ්නය සම්බන්ධව මාස ගණනක්ම අරගල කළ රාජ්‍ය අංශයේ ගුරුවරුන්ද දැක්වූයේ සම සක්‍රීය පුරවැසිභාවයේ යහගුණයයි. එයින් පෙනෙන්නේ අප රටේ පුරවැසියන් තුළ දේශපාලන වශයෙන් අවදියෙන් සිටීමේ පුරවැසි යහගුණය තිබෙන බව සහ එය තීරණාත්මක අවස්ථාවල ප්‍රකාශයට පත්වන ද බවයි.
අප මේ ගැන මතක් කළ යුත්තේ, රටේ සමාජ-දේශපාලන පරිවර්තනය සඳහා කැපවී සිටින ක්‍රියාකාරිකයන් මෙම පසුබිම ගැනද සැලකිලිමත් වන්නේ නම්, ඒ මත නව දැක්මක් ගොඩනැගිය හැකි බව සඳහන් කිරීමටය. එහිදී අපට සිතිය යුතු කරුණක් නම්, දැනට තිබෙන දේශපාලන පක්ෂ බොහොමයකින්ම, පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන අවබෝධය ගැඹුරු කිරීමේ කාර්යයක් සිදු නොවන්නේය යන්නයි.
එම තත්ත්වයට දේශපාලන පක්ෂ පත්වීමට තුඩු දී ඇති ප්‍රධාන සාධකයක් වන්නේ අප රටේ ඇති පිරිහුණු නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයි. මහජනතාවගේ මතුපිට දේශපාලන විඥානයට ආමන්ත්‍රණය කරමින්, ඔවුන් සතු ආගමික, ජනවාර්ගික හා ජාතිවාදී අගතීන් උලුප්පමින්, අනාරක්ෂාව, වෛරය සහ සැකය වැනි මනුෂ්‍යයන් තුළ ඇති පහළම මට්ටමේ සාමූහික හැඟීම් උත්සන්න කරවමින් “ඡන්දය දිනීම” නම් වූ අරමුණට, පුරවැසියන් බැටලු රංචු මෙන් ප්‍රචාරක රැස්වීම් වලටත්, ඡන්ද පොළටත් “දැක්කීම” දේශපාලන පක්ෂ බොහොමයක ප්‍රධාන කාර්යය වී තිබේ. පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන අවබෝධය නොව දේශපාලන මූඪත්වය අවියක් කර ගැනීමට මෙම දේශපාලන නායකයන් දක්වන හැකියාව, අප රටේ දැන් සැලකෙන්නේ “දේශපාලන දක්ෂතාවයේ” සලකුණක් ලෙසය. බොහෝ දේශපාලන නායකයන් තරග කරනු බව පෙනෙන්නේ මෙම දේශපාලන දක්ෂතාව නිපුණ කර ගැනීමටය.
නොරැවටෙන පුරවැසියන් සඳහා
මෙම තත්ත්වයට අභියෝග කිරීමත්, එයින් මිදී, සමූහාණ්ඩුවාදී ජීවගුණයෙන් යුත් පුරවැසි ප්‍රජාවත් අප රටේ නිර්මාණය කිරීමත් සඳහා, අඩු තරමින් දේශපාලන පක්ෂ කිහිපයක්වත් අධිෂ්ඨාන කර ගත්තේ නම්, ඒ මගින්, බලයට ඒම පමණක් අරමුණු කර ගන්නා දේශපාලන පක්ෂවලටත්, දේශපාලන නායකයන්ටත් නොරැවටෙන පුරවැසියන්ගෙන් සමන්විත දේශපාලන ප්‍රජාවන් නිර්මාණය කිරීමේ කාර්යයට අත ගසන්නට හැකිවනු ඇත. එසේ කිරීමට නම් එවැනි දේශපාලන පක්ෂවලට පහත සඳහන් ගති ලක්ෂණද සහිත නව චරිත ස්වභාවයක් ගොඩනැගීමටද සිදුවනු ඇත.
ඉන් පළමුවැන්න නම් “ඊළඟ මැතිවරණයෙන් දිනා ආණ්ඩුවක් පිහිටුවමු” යන කෙටිකාලීන දේශපාලන ඉලක්කය සම්පූර්ණයෙන්ම සිතෙන් බැහැර කිරීමයි. ලංකාවේ දැනට තිබෙන තියුණු ආර්ථික, සමාජ හා දේශපාලන යන සෑම ක්ෂේත්‍රයකම ඇති ප්‍රශ්න, ඊළඟ මැතිවරණයෙන් දිනා විසඳිය හැකි ඒවා නොවේ. ඒවා විසඳීමට ගත යුතුව තිබෙන්නේ පැලැස්තර විසඳුම් නොවේ. රැඩිකල් විසඳුම්ය. එවැනි විසඳුම්වලට සමාජය සූදානම් කළ යුතුව තිබේ. එසේ නොකර ඉදිරිපත් කරන ප්‍රතිපත්තියේ විසඳුම්වලට සමාජ විරෝධය එල්ලවීම වැළැක්විය නොහැකි වනු ඇත. එවිට සිදුවනු ඇත්තේ, එවැනි විසඳුම් බලහත්කාරයෙන් ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් පාලනතන්ත්‍රයම අර්බුදයට යෑමයි. අප රටේ “නැවත ගොඩනැගීමේ” කාර්යයකට සමාජය සූදානම් කිරීම, ඊළඟ මැතිවරණය දිනීමේ කෙටි ඉලක්කය ඉක්මවා යන, පුරවැසි අධ්‍යාපන වැඩපිළිවෙළක් තුළින් ඉදිරියට දැමිය යුතු කර්තව්‍යයකි.
එම කරුණටම සම්බන්ධ දෙවැන්න නම්, ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුවේත් ඉන් පිටතත් කරන මැදිහත්වීම්වලින්, පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන විඥානයේ ගුණාත්මක පරිවර්තනයක් සිදු කිරීමට නම්, අවුරුදු දහයක්වත් ඉදිරි කාලයේ ‘විපක්ෂයේ’ සිටීමට සූදානම් දේශපාලන පක්ෂ එකක් හෝ කිහිපයක් සූදානම්ව සිටීමයි. ආණ්ඩු බලය ලබා ගැනීමට පරිවර්තනීය ඉලක්ක සඳහා කැපවන දේශපාලන පක්ෂ උත්සාහ ගත යුත්තේ, ආණ්ඩු බලයට නොපැමිණ, විපක්ෂයේම සිටිමින්, සමාජයේ දේශපාලන සාකච්ඡා සහ සංවාද ගැඹුරු කරමින්, සමාජය තුළ සිදුවන අරගලවලට දේශපාලන නායකත්වයද සපයමින් සමාජය වෙතට බුද්ධිමය නායකත්වය සැපයීමයි. එය වනාහී කල්ගතවන ක්‍රියාවලියකි. එසේ වුවත්, පුරවැසියන් අතර සිදුවන දේශපාලන සාකච්ඡා සහ සංවාද හරයාත්මක පරිවර්තනයකට පාත්‍ර කිරීමට හැකියාව සහිත දේශපාලන ව්‍යාපාරවලට ඉටුකර ගත හැකි ඉලක්කයකි.
මතවාදයක අවශ්‍යතාව
තුන්වැනිව, එවැනි කාර්යයක් සඳහා මගපෙන්වන පැහැදිලි දේශපාලන මතවාදයක්ද, එවැන්නකින් ආභාසය ලබා සකස් කෙරෙන නව පන්නයේ දේශපාලන අදහස් මාලාවක්ද ඉහත ආකාරයේ උත්සාහයක යෙදෙන දේශපාලන ව්‍යාපාරය සතුව තිබිය යුතු වේ. දැනට පුරවැසියන් වැඩි දෙනා සතුව තිබෙන “ව්‍යාජ දේශපාලන විඥාන” වලින්, ඔවුන් කඩා වෙන් කිරීමට නම්, ඔවුන්ගේ දේශපාලන හැඟීම් සහ අපේක්ෂා අලුත් කරවන සහ ඒවාට නව රාමුවක් සපයන නව දේශපාලන අදහස් මාලාවක්ද තිබිය යුතු වේ. “නව අදහස් වලින් සන්නද්ධ වීම” යනුවෙන් පැරණි බෝල්ෂෙවික්වාදී ව්‍යාපාරවල දේශපාලන ශබ්දකෝෂයේ ff සංකල්පයෙන් අදහස් වූයේ මෙම කාරණයයි. පරිවර්තනීය යළි ගොඩ නැගීමක් සඳහා පුරවැසියන් සූදානම් කිරීමට අවශ්‍ය මතවාදය, එවැනි පරිවර්තනීය ඉදිරි දර්ශන සහිත දේශපාලන මතවාද කිහිපයකම සංයෝගයක් වන්නේ නම් එහි ඇති සමාජීය ආකර්ෂණයද ශක්තිමත් වනු ඇත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, සමාජවාදය, සමූහාණ්ඩුවාදය සහ ස්ත්‍රීවාදය යන ප්‍රගතිශීලී දෘෂ්ටිවාද ධාරා හතර ඒ සඳහා වඩාත්ම යෝග්‍ය මූලාශ්‍රයි. ලංකාවේ සුවිශේෂ ගැටලුවලට ආමන්ත්‍රණය කළ හැකි සහ පුරවැසියන්ව ග්‍රහණය කරගත හැකිවන පරිදි එම දෘෂ්ටිවාද මගපෙන්වීම ගොඩනැගිය යුතු ද වේ.
මේ අතර, පරිවර්තනීය ඉලක්ක සඳහා සමාජය බුද්ධිමය වශයෙන් සූදානම් කිරීමේ කාර්යයද තනි දේශපාලන පක්ෂයකට තනිවම කළ හැකි දෙයක් නොවේ. ඒ සඳහා පුළුල් සන්ධානයක් අවශ්‍යය-විකල්ප දැක්මක් සහිත දේශපාලන පක්ෂ, සිවිල් සමාජ සංවිධාන සහ සමාජ ව්‍යාපාර, වෘත්තීය හා ශිෂ්‍ය සමිති, ප්‍රගතිශීලී ආගමික කණ්ඩායම් සහ ප්‍රගතිශීලී ජනමාධ්‍ය වැනි බලවේග විසින් සාමූහිකවත්, වෙන වෙනමත් සිදුකරන දායකත්වයක් නොමැතිව එවැනි පරිවර්තනීය කාර්යයක් ඉදිරියට ගෙන යාම දුෂ්කරය. ■
