අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ අනුනායක වෙඬරුවේ උපාලි හිමියෝ හිට්ලර් කෙනකු වෙලා හරි රට හදන්න යැයි ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හිටපු ආරක්ෂක ලේකම්වරයාට අනුශාසනා කළේ 2018දීය. බුදුන් වහන්සේ ආදර්ශමත් රාජ්‍ය පාලකයන් ලෙස දැක්වූයේ එවකට ඉන්දියාවේ පැවති කෝසල හෝ මගධ වැනි බලවත් රාජාණ්ඩු නොව එවැනි බලයක් (හෝ ස්ථාවර හමුදාවක් පවා) නොමැති ලිච්ඡවි ජනපදයේ වජ්ජි ගණසංඝයයි. මානව ඉතිහාසයේ දැකිය හැකි දරුණුතම සමූල ඝාතකයා ආදර්ශයට ගන්න යැයි අනුශාසනා කිරීම බුද්ධ වචනයට කෙතරම් නම් අනුකූලදැයි යන්න වෙඬරුවේ උපාලි හිමියන්ටම පමණක් විසඳිය හැකි උභතෝකෝටිකයකි.
උපාලි හිමියන්ගේ හිට්ලර් අනුශාසනාවට ප්‍රතිචාර ලැබුණේ දේශපාලන සමාජයෙන් නොව අන්තර්ජාලයෙනි. මේ ප්‍රතිචාර බොහෝ විට කවට කතා ස්වරූපයක් ගත්තේය. ඒ කවට කතාවල ජනප්‍රිය තේමාවක් වූයේ උපාලි හිමියන් ලී ක්වාන් යූ හා ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් පටලවා ගත් බවය.
‘හිට්ලර් අනුශාසනාවෙන්’ හා ඊට සමාජයෙන් ලැබුණු මන්දගාමී ප්‍රතිචාරයෙන් පෙනී යනුයේ හිට්ලර්, නට්සි පාලනය හා මතවාදය පිළිබඳව අපේ ඇති අනවබෝධයයි. හිට්ලර්ගේ (හා පොදුවේ නට්සි) දැක්ම අනුව මිනිස් සමාජය Ubermenschen (උසස් මානවයන්) හා Untermenschen (පහත් මානවයන්) ලෙස වර්ග කෙරිණි. පෘථිවියේ සැබෑ හිමිකරුවෝ උසස් මානව වාර්ගිකයෝය. පහත් මානව වර්ගයට ගැනෙන ජන කොටස් එක්කෝ ඍජුව හෝ වක්‍රව වනසා දැමිය යුතුය; නැතහොත් සදාකාලික දාසභාවයට පත් කළ යුතුය. යුදෙව්වන් හා රෝමාවරුන් (gypsies) පමණක් නොව ස්ලාවිවරුන් වැනි යුරෝපීයයන්ද ගැනුණේ පහත් මානව ගණයටය. කළු සමැති හා දුඹුරු සමැති (අප වැනි) ජන කොටස් ද හිට්ලර්ගේ දැක්මට අනුව මරණයට හෝ දාසභාවයට කැපවූ පහත් මානවයන්ය. හිට්ලර් දෙවන ලෝක යුද්ධය ජයගත්තා නම් අද ලංකාවක්, සිංහල ජාතියක් හෝ බුදු දහමක් මිහිපිට නොමැත.
හිට්ලර් (හා නට්සිවාදය) පිළිබඳ අනෙක් වැදගත් කාරණය නම් ඔහු මානව ඉතිහාසය තුළ පහළ වූ අසාර්ථකම රාජ්‍ය පාලකයකු වීමය. තමන් වසර දහසක් පවතින රාජ්‍යයක් (Thousand year Reich) ගොඩනගන බව හිට්ලර්ගේ අරමුණ හා පුරසාරම විය. තම බලය පිළිබඳ ඔහු තුළ වූ විශ්වාසය කෙතරම්ද යත් ලෝක යුද්ධය ජයගැනීමෙන් පසු ලෝකයේ අගනගරය බවට පත්වන බර්ලින් නුවර ප්‍රතිනිර්මාණය කරන අයුරු පිළිබඳව සවිස්තරාත්මක සැලසුම් පවා ඔහුගේ නියෝගය මත සකස් වී තිබුණි.
හිට්ලර්ගේ වසර දහසක පාලනය පැවතුණේ වසර 12ක් පමණි. ඔහු බලයට එනවිට ජ’මනිය දරුණු ආර්ථික අර්බුදයකින් බැටකා එයින් යන්තමින් හිස ඔසවාගෙන එන රාජ්‍යයක් විය. ඔහුගේ දොළොස් වසරක පාලනයෙන් පසු ජ’මනිය සුන්බුන් වූ, විදෙස් හමුදා 4කට යටත්, දෙකට බෙදුණු දේශයක් විය. හිට්ලර්ගේ 12 වසරක පාලනයෙන් ජර්මනියට ලැබුණු දෙයක් නැත; ඉතිරි වූයේ මරණය හා විනාශයයි; නිදහස, ස්වෛරීත්වය හා භෞමික අඛණ්ඩතාව අහිමිවීම හා අපකීර්තියයි. හිට්ලර් කෙනෙකු වීමට තැත් දරන අයකුට ජ’මනියේ නම් බහුතර ඡන්දයෙන් බලයට පත්වීමට නොහැක.
‘හිට්ලර් අනුශාසනයේ’ පදනම නොදැනුවත්කමයි. හිට්ලර් රටක් ගොඩනැගූ නායකයෙක් නොවේ; රටක් විනාශ කළ නායකයෙකි. හිට්ලර් යනු රටක් ලෝකයා ඉදිරියේ ගෞරවනීයව හා ශක්තිමත්ව ඔසවා තැබූ නායකයෙක් නොවේ; රටක් නග්න කොට සතුරු පා මුල අසරණ කළ නායකයෙකි. හිට්ලර් යනු සෞභාග්‍යයේ හෝ සංවර්ධනයේ ප්‍රතිමූර්තියක් නොව මරණයේ හා විනාශයේ ප්‍රතිමූර්තියකි. යම් නායකයකු හිට්ලර් ආදර්ශයට ගතහොත් ඒ රටට පිහිට වීමට තිස්තුන් කෝටියක් (සම්‍යක්දෘෂ්ටික) දෙවි දේවතාවුන්ටත් නොහැක.
සුගතපාල ද සිල්වා සූරීන් තම ‘හිට්ලර් එල්ලා මරයි’ කෘතිය නිමාවේදී මෙසේ කියයි.
“ව්‍යසනයේ නිර්මාණ ශිල්පියා වූකලි ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර්ය. ඔහු වෙනුවෙන් අමුතුවෙන් ස්මාරක ඉදි කළ යුතු නොවේ. හතරවට බලන්න. අපමණ ජීවමාන ස්මාරක ඇත.”
බුදුන් වහන්සේගේ මගපෙන්වීමේ කේන්ද්‍රය ප්‍රඥාවයි. ‘නිවන් මග අවබෝධ කර ගන්නා’ යන යෙදුමෙන් පවා කියවෙනුයේ එයයි. හිට්ලර්ගේ ජීවමාන ස්මාරක ගොඩනැගෙන මූලස්තම්භය නම් ප්‍රඥාවේ විලෝමයයි; මෝහයයි. අනවබෝධයයි. ගැලවුම්කාරයකු ගැන සිහින දකිමින් ඒ නිද්‍රාවෙන්ම 69 ලක්ෂයකට අධික ලාංකිකයන් (ඉන් අතිශයින්ම බහුතරයක් සිංහලයන් හා බෞද්ධයින්) 2019දී ඡන්දය භාවිත කළේ ප්‍රඥාවට වඩා භක්තියත්, දැනීමට වඩා විශ්වාසයත් ඔසවා තැබුණු මානසිකත්වයක් තුළය. මේ මානසිකත්වය රාජපක්ෂ-විරෝධී කඳවුරද වෙලා ගතහොත් වර්තමානයට වඩා පුද්ගල නම්වලින් පමණක් වෙනස් වන අනාගතයක් අපට උරුම විය හැක.
සහේතුකභාවයේ සිට මිථ්‍යාව දක්වා
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා වරක් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ අධිපතිවරයා හා ඉහළ නිලධාරීන් කැඳවා ඔවුන්ට දේශනයක් කළේය. දැඩි දෝෂාරෝපණයක් වූ ඒ දේශනය රටට වාර්තා කිරීමට මාධ්‍යයන්ද කැඳවා තිබුණි. එහි ඔහු වැඩිමනත්ම භාවිත කළේ tool kit යන යෙදුමය. අලුත් tool kit එකක් (මෙවලම් කට්ටලයක්) භාවිත කරන්නැයි ඔහු අවවාදාත්මක ස්වරූපයෙන් යළි යළිත් කියා සිටියේය.
ඔහු රටට අවශ්‍යයැයි සිතන tool kit එකේ තිබිය යුත්තේ කවර වර්ගයේ මෙවලම්දැයි එකුදු මහා බැංකු ඉහළ නිලධාරියකු වත් ඔහුගෙන් ඇසුවේ නැත.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා බොහෝ විට ඡායාරූපගත වනුයේ පොත් පිරුණු රාක්කයන් අසලය. ඒ පොත් මොනවාද, ඉන් කවරක් ඔහු කියවා තිබේද යන ප්‍රශ්න කිසිවක් කවුරුන් හෝ ඔහුගෙන් ඇසුවාද යන්න මා දන්නා තරමට නම් වාර්තා වී නොමැත.
තමන් පතපොත කියවීමට ප්‍රිය කරන බව 2008 ඇමරිකානු ජනපතිවරණයේ රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ උප ජනපති අපේක්ෂිකාව වූ සේරා පේලින් කියූ විට ළඟදීම කියවූ පොත හා නිතර කියවන පුවත්පත කුමක්දැයි මාධ්‍යවේදිනියක් ඇගෙන් ඇසුවාය. ඊට පිළිතුරක් දීගත නොහැකිව ඇය ඈත මෑත බලන අයුරු රූපවාහිනි නාලිකාවලින් ලෝකයටම ප්‍රචාරය විය. ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් දේශපාලනයට අවතීර්ණ වූ පසු තම කිතුනු භක්තිය ගැන නිතර කතා කළේය. ඔහු බයිබලයේ වඩාත්ම ප්‍රිය කරන කොටස කුමක්දැයි මාධ්‍යවේදියෙක් ඔහුගෙන් ඇසුවේය. ඔහුටද ඊට පිළිතුරක් දීමට නොහැකි විය. ඒ නොහැකියාවද ඇමරිකන් ජනමාධ්‍ය තුළින් ලෝකයටම ප්‍රචාරය විය.
නායකයන්ගෙන් එවැනි හරස් ප්‍රශ්න අසන පුරුද්දක් අපේ නොමැත. විශේෂයෙන්ම නායකයන් තමන් පිළිබඳව කියන දෑ ගැන ප්‍රශ්න කිරීම අපට ආගන්තුකය. මැති ඇමතිවරුන්ට, ධනවතුන්ට හා බලවතුන්ට වඳින කලාවෙන් හෙළිවන්නේද එයයි. අද මානසික වසංගතයක් බවට පත්ව ඇති මෙම ක්‍රියාවට ප්‍රසිද්ධියේ විරෝධය දැක්වූයේ මංගල සමරවීර පමණි. ඔහුගේ කතාව මේ නින්දිත අවක්‍රියාව සංවාදයට ලක් කිරීමට ප්‍රවේශයක් කර ගන්නවා වෙනුවට පක්ෂ විපක්ෂ දේශපාලකයන් අතිබහුතරය නිහඬ පිළිවෙතක් රැකීමෙන් පෙනී යනුයේ දේශපාලකයන් වන්දනාව පිළිබඳව ඔවුන්ට අකමැත්තක් නොමැති බවද?
නායක/දේශපාලක වන්දනාව පසුගිය දශක දෙක තුනක පමණ කාලයක් තුළ ප්‍රචලිත වූවකි. විශේෂයෙන්ම පාසල් ළමුන් ලවා දේශපාලකයන්ට දණ්ඩ නමස්කාර කරවීමේ අවක්‍රියාව මගේ පාසල් දිවිය නිමවූ 1981න් පසු ඇති වූවක් බව කිව හැක. එවැනි ක්‍රියා විටින් විට සිදුවුවද එය වසංගතයක් මෙන් සමාජය වෙලා ගත්තේ පසුකාලීනවය.
90 දශකයේ ආරම්භයේ කාන්තාවන් කිහිපදෙනෙකු සිරිමා බණ්ඩාරනායක හිටපු අගමැතිනිය ඉදිරියේ වැඳ වැටෙන ඡායාරූපයක් එවකට ආණ්ඩු කළ එජාපයේ හාස්‍යයට ලක්වීමෙන් ගම්‍ය කළ හැක්කේ මේ දේශපාලකයන් වන්දනාව. ඒ වනවිටත් සාමාන්‍යයක් නොව ව්‍යතිරේකයක් වූ බවය.
මුනිදාස කුමාරතුංග සූරීන් තම ලක්මිණි පහන පුවත්පතේ කතුවැකියෙන්ම භික්ෂු සමාජයේ වැරදි හෙළිකර විවේචනය කරන විට ඔහුගේ කාර්යාලය ගිනිබත් කරන්නට කවුරුවත් උත්සාහ කළේ නැත. ඒබ්‍රහම් කොවුර්, ඊ. ඩබ්ලිව්. අදිකාරම් වැනි සහේතුකවාදී දාර්ශනිකයන්ට එකල සමාජයේ ඉඩක් තිබුණි. කරදරයකින් හිරිහැරයකින් තොරව, පොලිසියට, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට නොගොස්, තම විසංවාදී අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහසක් ඔවුන්ට එකල සමාජයේ විය.
කාලෝ ෆොන්සේකා මහාචාර්යවරයා ගිනි පෑගීමේ මිථ්‍යාව විවිධ ප්‍රසිද්ධ පරීක්ෂණවලින් හෙළිදරව් කළ පසු ඔහුගේ ඒ හෙළිදරව්ව තමනුත් පරීක්ෂාවට ලක් කොට පිළිගැනීමට තරම් නිදහස් මනසක් හා විචාර බුද්ධියක් සහිත ජනතාවක් මෙරට නගරවල පමණක් නොව ඈත ගම්වලද වූහ. ධර්මපාල සේනාරත්න හේතුවාදී ලේඛකයාගේ ‘හේතුවාදය හා කොවුර්ගේ දර්ශනය’ ග්‍රන්ථයේ මොරගොල්ල, කලවාන, වාරියපොළ, පොල්ගොල්ල, බිංගිරිය, රත්ගම වැනි ප්‍රදේශවල සාමාන්‍ය ජනතාව සිදු කළ ගිනි පෑගීමේ පරීක්ෂණ පිළිබඳ ඇත්ත හා ජනතා පත්‍රවල පළවූ වාර්තා උපුටා දැක්වේ.
මෙයින් වාර්තා දෙකක් පමණක් මා උපුටා දක්වනුයේ එවක සමාජයේ මානසික තත්ත්වය පිළිබඳ එයින් යම් අවබෝධයක් ලැබිය හැකි බැවිනි.
“වාරියපොළ ප්‍රදේශයේ ලොකු, කුඩා, ස්ත්‍රී, පුරුෂ දෙපක්ෂයම වත් පිළිවෙත්වලින් සහ ගුප්ත බලයෙන් තොරව දිනපතාම ගමක් ගානේ ගිනි පාගති.
වයස අවුරුදු 10 සිට 12 පාසල් සිසු සිසුවියෝද ගිනිමැල ගසා කිසිම බියක් නොමැතිව ගිනි පාගති.” ජනතා, 20.11.1970
“පසුගියදා මොරගොල්ලේද පැවති වත් පිළිවෙත් නැතිව ගිනි පෑගීමේ උළෙලේදී මහව පොලිස් ස්ථානාධිපති පී.කේ.ඇස්. විජේරත්න, කොස්තාපල් ඒකනායක යන මහත්වරු කිසිම අනතුරක් නොලබා ගිනි පෑගූහ.
මොරගොල්ල විදුහලේ ආචාර්ය ඩබ්ලිව්.එම්. හේරත් බණ්ඩා මහතා විසින් සංවිධානය කළ මෙම ගිනි පෑගීමේ තරගයේදී තවත් ගම්මුන් විශාල පිරිසක්ද ගුප්ත බලයක් නොමැතිව ගිනි පෑගූහ.” ඇත්ත, 22.02.1971
මෙවන් විවෘත මනසක් ඇති සමාජයක සිට වෛරසයක් මර්දනය කිරීම සඳහා කළගෙඩි ගංගාවලට අතහරින, ටැංකි පිටින් පිරිත් පැන් බෙදන, කාලි පැණිය බීමට පොරබදන ජන සමාජයක් දක්වා අප මානසික සහ බුද්ධිමය වශයෙන් පරිහාණියට ලක්වූයේ කෙසේද?
උතුමාණන් වහන්සේ හා ජනපති ක්‍රමය
ජේ.ආර්. ජයවර්ධන යනු පසුගාමී සමාජ මතයන්ට හිස නොනැමූ නායකයෙකි. නමුත් පසුගාමී දේශපාලන මතවාදයන්ට ඔහුගේ දැක්ම තුළ ඉඩ තිබුණි.
ජනපති ධුරයට පත්වූ පසු ඔහු සිදු කළ ඇමරිකානු සංචාරය සඳහා ලංකාවේ ඉතිහාසය විදහා දක්වන කුඩා ඉංග්‍රීසි නිල ප්‍රකාශනයක් සකස් කෙරිණි. ලංකාවේ රාජාවලියද එයට ඇතුළත් වූ අතර ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහගෙන් පසු එහි සඳහන් වූයේ ජේ.ආර්. ජයවර්ධනගේ නමය.
ප්‍රංශයේ ජනපතිවරයෙකු ප්‍රංශ රජවරුන්ගේ නම් ලැයිස්තුවකට තමන්ගේ නමද එක් කළ නිල ප්‍රකාශනයක් සකස් කළා නම් ඔහුට කවර නම් ඉරණමක් අත්වේද?
සාපේක්ෂ වශයෙන් සාර්ථක-එනම් ඒකාධිකාරීන් නිර්මාණය කිරීමට ඉඩ නොතබන – ජනපති ක්‍රමයක් සහිත රටවල් අතර ඓතිහාසික සමානකමක් ඇත. ඒවා එක්කෝ රාජාණ්ඩුමය අතීතයක් නොමැති ඇමරිකාව වැනි රටවල්ය. ප්‍රංශයට රාජාණ්ඩුමය ඉතිහාසයක් තිබුණද එය විප්ලවයන්ගෙන් තෙවරක් රජුන් පන්නා දැමූ රටකි. 1789 ප්‍රංශ මහා විප්ලවයෙන් පසු 16 වන ලුවී රජුද මාරි ඇන්ටනට් රැජින ද ගිලටීනයට කැප විය. 1830 ජූලියේදී 10 වන චාල්ස් රජු ද 1848 පෙබරවාරියේ ලුයි පිලිප් රජුද මහජන කැරලිවලින් බලයෙන් පහ කෙරිණි. 1848 නැගිටීමේදී පැරිස් වැසියෝ සිංහාසනය පැරිසියේ වීදි පුරා ඇදගෙන ගොස් 1830 ජූලි නැගිටීම ස්මරණය කිරීමට පිහිටු වූ ජූලි ස්තම්භය පාමුල එය පුළුස්සා දැමීම අතිශය සංකේතාත්මක සිදුවීමකි. ජනපති ක්‍රමය ඒකාධිපතිත්වයක් දක්වා ගමන් නොකරනුයේ ජනපතිවරයා රජකු ලෙස සැලකීමට ගෝචර ඉතිහාසයක් නොමැති රටවලය.
අපට එවැනි අතීතයක් නොමැත. අපට ඇත්තේ රජුන්ට පසඟ පිහිටුවා වැඳ වැටුණු අතීතයක් පමණි. ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජුට සිංහාසනය අහිමි කිරීමට ක්‍රියා කළ රදළවරු ඒ වෙනුවට ලංකාව බි්‍රතාන්‍ය කිරීටය යටතට පත් කරන ගිවිසුමකට අත්සන් තැබූහ.
එවන් අතීතයක් සහිත ලංකාව, ජනපති ධුරය නොනිල රජකම ලෙස දැකීමත් ඒ පුටුවේ අසුන්ගන්නා, ඔටුනු නොපළන් රජකු හෝ රැජිනක ලෙස දැකීමත් පුදුමයක්ද?
2015 මෛත්‍රීපාල සිරිසේන පොදු අපේක්ෂකයා ජනපති ධුරයට පත්වූයේ ජනපති ක්‍රමය අහෝසි කරන පොරොන්දුව මතය. ටික කලකින් එය ඔහුට අමතක විය. ඔහුගෙන් පසු ජනපති ධුරයට ඇස ගසා සිටි පක්ෂ විපක්ෂ නායකයන්ටත් ජනපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමේ උවමනාවක් නොවීය. සිරිසේන ජනපතිවරයාගේ වර්ෂ පූර්ණය වෙනුවෙන් ඔහුව මහා පරාක්‍රමබාහු රජුට සම කරන ප්‍රචාරක වීඩියෝවක් ඔහුගේ ප්‍රචාරක අංශය සකස් කළේය. මෙය අන්තර්ජාලයේ පළවීමෙන් පසු සමාජයෙන් එල්ල වූ විරෝධය නිසා එය නිල වශයෙන් එළි නොදක්වා ඉවත් කර ගැනිණි. නමුත් එවැනි වීඩියෝවක් නිර්මාණය කිරීමෙන්ම පෙනී යනුයේ ජනපති පුටුව නිසා එහි අසුන්ගන්නාගේ මනස විකෘති වන ආකාරයයි.
අපේ සමාජයට පිළිකාවක්ව ඇති නායකත්ව වන්දනාවෙන් තත්වය තවත් නරක අතට හැරීමද මුල පටන්ම දැකිය හැක. ජනපතිවරයා හැඳින්වීමට ‘උතුමාණන් වහන්සේ’ යන යෙදුම අනුමත කළේද විධායක ජනපති ක්‍රමය නිර්මාණය කළ ජේ.ආර්. ජයවර්ධනමය. මෙම යෙදුම තුළින්ම ජනපති ධුරයට දේශපාලන නායකත්වයකට වඩා රජකමකට සමානකමක් ආරූඪ කෙරේ. රජුන්ට ‘දේවයන් වහන්ස’ යැයි ඇමතීම අපේ ඓතිහාසික පුරුද්දකි. ‘දේවයන් වහන්ස’ යන යෙදුම තුළින් රජුන් සාමාන්‍ය ජනතාවගෙන් වෙන්වූ බුදුන් වහන්සේ, දේවතාවුන් වහන්සේ සහ සංඝයා වහන්සේ වැනි ඉහළ තලයකට අනුගත කෙරේ. ‘උතුමාණන් වහන්සේ’ තුළිනුත් වන්නේ මෙයම නොවේද?
ජනතාව නායකයාට වඳින විට නායකයාට තමන් ‘පූජනීය’ යන හැඟීම ඇතිවේ. නායකයා තමන් ‘පූජනීය’ ලෙස හැසිරෙන විට ජනතාවගේ වන්දනාවද තවත් වැඩිවේ. මෙතුළින් නිර්මාණ වනුයේ වහල්භාවයේ/දාසභාවයේ චක්‍රයකි. (a slavish cycle)
හිට්ලර් අනුශසනාව ප්‍රකාරවම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා මෙරට නූතන ඉතිහාසයේ අසාර්ථකම පාලකයා බවට පත්ව හමාරය. දැන් පක්ෂ විපක්ෂ නායකයන් සිහින දකිනුයේ තම තමුන් ඊළඟ ‘උතුමාණන් වහන්සේ’ බවට පත්වීමටය.
මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැතිවරයා සිටින තාක් කල් රාජපක්ෂ පවුල තුළ විනාශකාරී බල අරගලයක් හටගන්නේ නැත. නමුත් විපක්ෂයේ තත්ත්වය මෙයට වෙනස්ය. විපක්ෂ පරාසය තුළ ජනපති පුටුව සඳහා දැනට මාස ගණනක සිට පැවති දෙකොන් අන්තය මේ වන විට තුන් කොන්-හෝ සිව්කොන්- තරගයක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත. මේ තත්ත්වය සමනය නොවුණහොත් ජනපතිවරණයට හත් ගව්වක් තියාම සමගි ජන බලවේගය දෙකඩ හෝ ඇතැම්විට තුන්කඩ වීමේ අවදානමක් තිබේ.
හිට්ලර්ගේ නායකත්වය තුළ මෙන්ම ‘හිට්ලර් අනුශාසනාව’ තුළද ගැබ්ව ඇති ප්‍රධානතම සාධකයක් වනුයේ යථාර්ථය නොදකින මෝහයයි. හිට්ලර් සෝවියට් දේශය ආක්‍රමණය කළේද ඇමරිකාවට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කළේද මේ දෙරටේම සැබෑ යුද්ධ ශක්තිය පිළිබඳව යථාර්ථය දැකීමට ඔහුට උවමනාවක් නොතිබූ නිසාය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා ආර්ථිකයත්, කාබනික පොහොර ව්‍යාපෘතියත් වරද්දා ගත්තේ මේ නිසාමය.
යථාර්ථය නොදැකීම හිට්ලර්ට හෝ ඔහුගේ ජීවමාන ස්මාරකයන්ට සුවිශේෂී වූවක් නොවේ. බලයට ඇති ආශාව කෑදරකමක් දක්වා වර්ධනය වූ අඩු වැඩි වශයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නායකයන්ටත් මෙය පොදුය. රාජපක්ෂවරුන් පරාජය කිරීමට නම් විපක්ෂය එක්විය යුතුය. විපක්ෂයට එකිනෙකාටද විපක්ෂ වුවහොත් රාජපක්ෂවරුන් පරාජය කිරීම කළ නොහැක. ජනපති ධුරයෙන් දෑස් නිලංකාර වූ විපක්ෂ නායකයන් රොත්ත නිසා ජනපති ක්‍රමය පමණක් නොව රාජපක්ෂ පාලනයද රැකුණොත් එය පුදුමයක් නොවනු ඇත. ■
