■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික
දුෂ්ටයාගෙ චරිතය කරමින් රසිකයන්ගෙ හදවත් ඇතුළෙ වීරයෙක් වෙන්න හැමෝටම බැහැ. ගිනි වළලු හතරක් මැදින් පනින්නත් හැමෝටම බැහැ. දුවන කෝච්චියක කෝච්චි පෙට්ටියක් යටින් එල්ලිලා ගිහින් කෝචිචියේ වහල උඩ දුවගෙන ගිහින් බිමට පනින්න හිතන්නවත් බැරුව ඇති. යම් ජයග්‍රහණයක් බලාපොරොත්තුවෙන් තරග වදින ක්‍රීඩාවක ඇරෙන්න අඩි හතලිහක විතර උඩකින් පූල් එකකට පනින්නෙ කවුද? සිනමාවෙදි කරන්නෙ රංගනයක් තමයි, නමුත් ඒ අවදානම ඔහු අරගත්තා. ඒකට හැකියාවක් වගේම පුහුණුවකුත් තිබුණා. ගොඩක් අය කියන්නේ ‘සිංහල සිනමාවේ ජැකී චෑන්’ කියලා. ඔහු තමයි සිංහල සිනමාවෙ චණ්ඩියා. ඔහුගෙ ත්‍රාසජනක සටන් ජවනිකා බලන බොහොම දෙනෙකුට ඒ චණ්ඩියා ඇතුළෙ ඉන්න සංවේදී මනුස්සයා පෙනෙන්න නැතුවත් ඇති. ඔහු සමුගෙන තවමත් ගතවෙලා තියෙන්නෙ දින කිහිපයයි. නමුත් සෑහෙන කාලයකට කතා කරන්න ගොඩක් දේවල් ඉතුරු කරලයි ඔහු අපි අතරින් යන්න ගියේ.
ගිනිවළලු හතරක් මැදින් පනින
එකම පාසල් ශිෂ්‍යයා
■ රවීන්ද්‍ර රන්දෙණිය
මට ඔහුව මතක් වෙන්නේ සිනමා ශිල්පියෙකුට වඩා මා උගත් පාසලේ ශිෂ්‍යයෙක් විදිහටයි. ඔහු අපට වඩා ජ්‍යෙෂ්ඨ ශිෂ්‍යයෙක්. ලංකාවෙන්ම පාසල් අතර සිටි ජිම්නාස්ටික් ශූරයෙක්. පාසල් කාලයේ ඔහුගේ සංදර්ශන බලපු අපිට ඒ කාලයේම වැටහුණා ඔහුගේ තිබෙන අසමාන දක්ෂතාව. ඔහු තමයි ලංකාවේ ගිනිවළලු හතරක් මැදින් පනින එකම පාසල් ශිෂ්‍යයා. මේ සියලු හැකියාවන් අරගෙන තමයි ඔහු සිනමාවට එන්නේ. ඔහුව ගොඩක් අය දන්නේ අතිදක්ෂ සටන් ජවනිකා රංගන ශිල්පියෙක් සහ අධ්‍යක්ෂවරයෙක් විදිහට. නමුත් ඔහු ඉතාම විශිෂ්ට රංගන ශිල්පියෙකුත් වෙනවා. චණ්ඩියා චිත්‍රපටියේ ගාමිණී ෆොන්සේකාත් එක්ක ඔහු කළ රංගනය සම්පූර්ණයෙන්ම දේශීය සිනමාවේ සටන් කලාව වෙනස් අතකට හැරෙව්වා. ඒ වෙනකන් අපේ සිනමාවේ තිබුණේ පොල් අඩි ගහගන්න සටන් කලාවක්. සිනමාවට ඔබින විදිහට සටන අධ්‍යක්ෂණය කරලා, බැලූබැල්මට සැබෑ සටනක් කියන එක මතුවෙන විදිහට සහ එහි ත්‍රාසජනකබව මතුවෙන විදිහට අධ්‍යක්ෂණය කරන්නට රොබින් ඒ පළවෙනි සටනෙන් තියපු ලකුණ අවසානය දක්වා ගෙනගියා. ඔහුගේ සටන් ජවනිකාවක් රූපගත කරනවා කවුරුහරි දැක්කොත් විස්මයට පත්වෙනවා. ‘සිරිපාල සහ රන්මැණිකා’ චිත්‍රපටයේ මා සමග කළ රංගනයකදී ධාවනය වන දුම්රියක උඩ සිට බිමට පනින දර්ශනය රූගත කරනකොට මම සිනමාවට ආධුනිකයෙක්. මම සටන් ක්‍රම ගැන පුහුණුව ලබපු කෙනෙකුත් නෙවෙයි. ධාවනය වන දුම්රියක ඉඳන් බිමට පනින එක ලොකු අවදානමක්. ඒ දර්ශනයේ, අපි පොලීසිය එද්දි කෝච්චියේ යට උඩුබැලි අතට එල්ලිලා ඉද්දි කෝච්චිය ගමන් කරන ගමන්ම කෝච්චි පෙට්ටිය යටින් එල්ලීගෙන ගිහිල්ලා පෙට්ටි දෙකක් මැදින් මතුවෙලා පෙට්ටියේ වහලෙ නැගලා වහල දිගේ දුවගෙන ගිහිල්ලා තමයි කෝච්චියෙන් පනින්නේ. මේ සියලුම දේවල් කරන්නේ කෝච්චිය ධාවනය වන අතරෙමයි. බිමට එක එක පෙට්ටි දාලා පැනිලි මොකවත්ම නැහැ, නිකන්ම පොළොවට පනින්නේ. මේ දේවල් කරන්න රොබින් තමයි හිටපු ශක්තිය. පුහුණුවෙනකොට උසකින් බිමට පැනලා බිමට වැටිලා රෝල් වෙන හැටි එයා එහෙම පැනලා මාව පුරුදු කළා. එහෙම කවුරුත් කරන්නේ නැහැ. එයාට වැඩිය හොඳ තත්වයකට එන මට්ටමකට මාව පුහුණු කළා. හැත්තෑ ගණන්වල ලංකාවෙ මෙහෙම ෆිල්ම්ස් කළාද කියලවත් දැන් හිතාගන්න බැහැ. ඔහු ප්‍රගුණ කළ කලාව කිසිම පැකිලීමක් නැතිව ගුරු මුෂ්ටියක් තියාගන්නෙ නැතිව කියලා දුන්නා.
මේ තරම් මහා සටන්කරුවෙක් වුණාට මම දන්න විදිහට ඇත්ත ජීවිතේ කිසිම කෙනෙකුත් එක්ක ඔහු සටනක් කරලා නැහැ. ඒ තරම් සාමකාමීයි. වැඩිය කවුරුවත් දන්නෙ නැති වුණාට ඔහු බුදුදහමත් එක්ක හිටිය කෙනෙක්. ඔහුගේ ඇදහිල්ල තිබුණේ බුද්ධාගම වඳිනවා කියන තැන නෙමෙයි. බෞද්ධ පිළිවෙත් අනුව ජීවත්වෙන එක තුළයි. නාරාහේන්පිට කිරිමණ්ඩල මාවතේ තිබුණ සාමාන්‍ය පන්සලක තමන්ගේ තනි වියදමෙන් චෛත්‍යයක් හදලා දුන්නා. ඒ චෛත්‍යය හදලා පන්සලට බාරදෙන උත්සවයට මම ගියා. ඔහු පන්සලේ රොබින් ප්‍රනාන්දු විසින් ඉදිකළා කියලා බෝඩ් ගැහුවෙ නැහැ. ඔහු කිව්වේ මේ චෛත්‍යය හැදුවේ අපේ මියගිය කලාකරුවන්ට පිං පිණිස කියලා. ඔහු අසනීප වෙනකන්ම දළදා මාළිගාවට වාර්ෂික දානයක් දුන්නා. ඒ දිනයට මිතුරන් සහ අපේ කලාකරුවන් සමඟ බස් රථයකින් ගිහිල්ලා, ඉතාම ගෞරවනීය විදිහට ඒ දාන පූජාව කරනවා. ඔහු ඒ තරම් සැදැහැවත් පුද්ගලයෙක්. ඔහු ඉතාමත් ආදර්ශමත් විදිහට ජීවත් වුණා. ඔහුට විරුද්ධව කිසිම කෙනෙක් වචනයක් හෝ කතා කරනවා මම අහලා නැහැ. අවුරුදු පනහක් එහෙම රැඳෙන එකත් ලේසි පහසු දෙයක් නෙමෙයි.
ගැලරියේ චියර් එක නිතරම තිබුණා
සිනමා විචාරක
■ ගුණසිරි සිල්වා
රොබින් ප්‍රනාන්දු මම දකින්නේ හුදෙක් සටන් කලාවට කොටු කළ නළුවෙක් හැටියටයි. චරිතාංග නළුවෙක් හැටියට යොමුවෙන්න තිබුණා නම් ලාංකීය සිනමාවට ඔහුගෙන් මීට වඩා දෙයක් ලබා ගන්න තිබුණා. ඔහු කඩවසම් නළුවෙක්. රිදී තිරයට කඩවසම් නළුවන්ගෙ අඩුවක් තිබුණා එක්තරා කාලයක. ගාමිණී ෆොන්සේකා, විජය, රවීන්ද්‍ර රන්දෙණිය වගේ නළුවන් පිරිසක් තමයි කඩවසම් නළුවන් විදිහට රිදී තිරය තුළින් දැක්කෙ. රොබින් ප්‍රනාන්දු ඒ මට්ටමේම කඩවසම් නළුවෙක්. කුසලතාපූර්ණ රංගන ශිල්පියෙක්. ඔහුව එක තැනක හිරකරන්නෙ නැතිව විවිධ භූමිකාවලට ගෙනයන්න තිබුණා. ජනප්‍රිය තලයේ චිත්‍රපටවල පැවැත්මට ඔහුගේ සටන් ජවනිකා බෙහෙවින් ඉවහල් වුණා. ‘ආ රොබින් අයියා’ කියලා කෑගහන ගැලරියේ චියර් එක නිතරම ඔහුට තිබුණා. ඕනෑම නළුවෙක් නිළියෙක් වයස ඉක්මවා ගියාට පස්සේ වෙන වෙන චරිතවලට යොමු වෙනවා. රොබින් ප්‍රණාන්දුවත් ඔහු ඉන්න සීමාවෙන් එළියට අරගෙන වෙන වෙන චරිතවලට යොදාගන්න තිබුණා. මම හිතන්නේ ඒ කාරණාවෙදි අපේ සිනමාව අසමත් වුණා.
හැම දෙයකම පිළිවෙළක් විනයක්
■ රෝසි සේනානායක
රොබින් ප්‍රනාන්දු කියන්නේ සිංහල සිනමාවේ සටන්කාමී වගේම හොඳ චරිත රඟපාන්න පුළුවන් අග්‍රගණ්‍යයේ නළුවෙක්. ඔහුගේ ‘සුරදූතියෝ’ කියන ප්‍රථම චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණයේ දීම මටත් අවස්ථාවක් ලැබුණා රඟපාන්න. ‘චාර්ලීස් ඒන්ජල්ස්’ කියන ටෙලිවිෂන් සීරීස් එක බලලා, ඒ අනුව ඔහුට ඕනෑ වුණා චිත්‍රපටයක් හදන්න. ඒ චිත්‍රපටය ඔහු ආවට ගියාට කළේ නැහැ. මම චිත්‍රපටවල රඟපාන්න නිකමටවත් හිතපු නැති කෙනෙක්. මම ඒ කාලෙ මෝස්තර නිරූපණය කරනවා. රොබින් ප්‍රනාන්දු දවසක් අපේ ෂෝ එකකට ඇවිල්ලා හොඳට බලලා ඉවර වුණාට පස්සෙ මගෙන් ඇහුවා මෙන්න මේ වගේ චිත්‍රපටයක් අධ්‍යක්ෂණය කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා රඟපාන්න එනවාද කියලා. මම ඒ යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කළා. ඔහු කිහිප වතාවක්ම මගෙන් ඒ විදිහට ඇහුවා. ඔහු මගෙන් වගේම තමාරා සුබ්‍රමාණියම්ගෙන් සහ අකුෂ්ලා සෙල්ලයියාගෙන් ඇහුවා, ඇය නම් මීට කලින් චිත්‍රපටවල රඟපාලා තියෙනවා. ඔවුන් දෙන්නත් මට කතා කළා චිත්‍රපටියේ රඟපාන්න එන්න කියලා. ඊට පස්සෙ රොබින් මගේ මහත්තයාටත් කතාකරලා තිබුණා. මගේ මහත්තයත් ඊට පස්සෙ ඇහුවා ඇයි කරන්නෙ නැත්තෙ කියලා. කොහොමහරි අන්තිමේදී මමත් එකඟ වුණා චිත්‍රපටයට එන්න. චිත්‍රපටයට තෝර ගත්තාට පස්සෙ අවුරුද්දක් පුරාවට අපිව පුහුණු කළා. සතියකට තුන්වතාවක් විතර සටන් පුහුණු කළා අවුරුද්දක් පුරාවට. ඒ පුහුණුව දුන්නාට පස්සෙ තමයි චිත්‍රපටය පටන් ගත්තේ. ඒ චිත්‍රපටය ගොඩක් සාර්ථක වුණා. ඒක තමයි මගේ ප්‍රථම චිත්‍රපට අත්දැකීම. සිනමා ක්ෂේත්‍රයට මාව හඳුන්වලා දුන්නෙ රොබින් ප්‍රනාන්දු. නළුවෙක් චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙක් විතරක් නෙමෙයි ඔහුට ගොඩාක් ඩිසිප්ලීන් තිබුණා. ඔහු හැම දෙයක්ම පිළිවෙළට විනයක් ඇතිව කළේ. අපි එකට චිත්‍රපටවල වැඩ කරනවා වගේම අපි හොඳ ෆැමලි ෆ්‍රෙන්ඩ්ස්ලා බවට පත් වුණා. ඒ සම්බන්ධකම අපි ගොඩක් දුරට තියාගෙන හිටියා. රොබින් ප්‍රනාන්දු කියන්නෙ මම ගොඩක් ආදරය කරන ගෞරවය කරන මනුස්සයෙක්.
මනුස්ස ගුණධර්ම තිබෙන පුද්ගලයෙක්
■ මාලනී ෆොන්සේකා
සරල විනෝදාත්මක චිත්‍රපටිවල සටන් කලාව වෙනස්ම මාවතකට ගෙනඑමින් සිනමාව ඇතුළේ යථාර්ථවාදී ලෙස කැමරාව ඉදිරියේ සටන් ජවනිකා ඉදිරිපත් කළ කෙනෙක් තමයි රොබින් ප්‍රනාන්දු. එයා ඒ දේවල් කළේ හොඳ දැනුමක් සහිතව. මගේ පළමු චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය වන ‘සසර චේතනා’ චිත්‍රපටයේ රොබින් අයියා තමයි සටන් අධ්‍යක්ෂණය කළේ. ඒක චිත්‍රපටයට ලොකු ආකර්ෂණයක් වුණා. සිනමාවෙන් සටන්කාමී දුෂ්ට චරිතයක් විදිහට දැක්කාට ඔහු මනුස්ස ගුණධර්ම තිබෙන පුද්ගලයෙක්. ඒ වගේම ආගම දහමට ඉතාමත් ළැදි, අපේ ඕනෑම කලාකරුවෙකුට ලෙඩක් දුකක් හැදුණොත් ඒ වෙනුවෙන් බෝධි පූජා පවා තියලා සෙත් පතන විදියේ කෙනෙක්.
වීරයාට වගේම දුෂ්ටයාටත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ඉඩක්
සිනමා විචාරක
■ මනුබන්දු විද්‍යාපති
රොබින් ප්‍රනාන්දු සිනමාවට පැමිණෙන්නට පෙර ගොඩක් වෙලාවට අපි සිංහල සිනමාව තුළ දැක්කෙ එක්තරා විදිහකට දියාරු, පෞරුෂයක් නැති, ගොරහැඩි, තාත්විකත්වය ඉක්මවා ගිය අධිතාත්වික විදිහේ ඉන්දියානු චිත්‍රපටවලින් එකතුවෙලා තිබුණ සටන් ක්‍රම තමයි. ඒ ලක්ෂණය වෙනස් කරලා බටහිර සිනමාවේ දකින්නට තිබූ වඩාත් තාත්විකත්වය මුසු වූ සාමාන්‍ය සටන් ශිල්පයට සමානව යන විදිහේ සටන් කලාවක් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ හඳුන්වලා දීලා ඒක දියත් කරන්නට උත්සාහ කළ ප්‍රමුඛම රංගන ශිල්පියා තමයි රොබින් ප්‍රනාන්දු. ඔහු චණ්ඩියා චිත්‍රපටයට එකතුවෙන කොටත් ගාමිණී ෆොන්සේකා රඟපෑ යම් යම් චිත්‍රපටවල සටන් දර්ශනවල දී මේ ලක්ෂණය මූලික වශයෙන් ස්පර්ශ කරලා තිබුණා. නමුත් ඒක තවදුරටත් වර්ධනය කරලා විවිධ සටන් ක්‍රමවල ලක්ෂණ යොදාගනිමින් වඩාත් දියුණු ශිල්පයක් විදිහට ගොඩනගමින් සිනමාව තුළට සටන් කලාව ගෙන ආ පුරෝගාමීම පුද්ගලයා රොබින්.
මුල් කාලයේ සිනමාවේ තිබෙන සටන් දර්ශන ගැන සාකච්ඡා කරද්දි ඔහු කියූ දෙයක් තමයි, සිනමාවේ සටන කියන්නෙ නැටුමක් තරම් රිත්මානුකූල විය යුතු, සටනේ යෙදෙන දෙදෙනාටම පැහැදිලි ඉඩක් තිබිය යුතු දෙයක්ය කියන දේ. ඔහු මතු කරන තර්කය තමයි දුෂ්ටයා කියන චරිතය හුදු පහරකෑමකටම ලක්විය යුතු චරිතයක් නෙමෙයි කියන එක. වීරයාට වගේම දුෂ්ටයාටත් සටන් දැක්වීමට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ඉඩක් තිබිය යුතුයි කියන මතයේ ඔහු හිටියා. ඔහු මේක උපහාසාත්මක ලෙස කියනවා, මුල් කාලයේ තිබුණ චිත්‍රපටවල සමහර වෙලාවට වීරයා දුෂ්ටයා වෙලා, දුෂ්ටයා ගුටිකන අහිංසකයෙක් වෙනවා කියලා. ඒ වගේ ඔහුට සිනමාව ගැනත් සිනමාවේ සටන ගැනත් හැදෑරීමක් තිබුණා. ඔහුගේ සටන් ශෛලිය සහ ඒ ලක්ෂණය හාරලක්ෂය, හදවත් නැත්තෝ, හස්ති වියරුව අපේක්ෂා වැනි චිත්‍රපට තුළින් හඳුනාගන්න පුළුවන්.
නමුත් අපේ ප්‍රේක්ෂකයා බලාපොරොත්තු වෙන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විදිහට වීරයාටත් දුෂ්ටයාටත් ශිල්ප දක්වන්න පුළුවන් අවකාශයක් නෙමෙයි, එදා ප්‍රේක්ෂකයෝ වීරයා කියන චරිතයත් එක්ක තදින් බැඳිලා හිටිය නිසා ඒ අය බලාපොරොත්තු වෙනවා දුෂ්ටයා වීරයාගෙන් තදබල විදිහට පහර කෑ යුතු බවට. මෙන්න මේ නිසා ප්‍රේක්ෂකයාගේ අවශ්‍යතාවත් සමග, රොබින් ප්‍රනාන්දු කියන ‘දෙපාර්ශ්වයටම ඉඩ දිය යුතු දියුණු සටන්ක්‍රමය’ අසාර්ථක වෙනවා කියලාත් මට හිතෙනවා. ඔහු සිංහල සිනමාවේ දුෂ්ටයා හෝ වීරයා ලෙස රඟපෑවත් ප්‍රේක්ෂකයා ඔහු දෙස ආකර්ෂණය වෙන විදිහේ සටන් ඉදිරිපත් කිරීමට ඔහුට පුළුවන් වුණා. රොබින් ප්‍රනාන්දුගේ සහ ශිල්පය ප්‍රගුණ කළේ නැති අනෙක් රංගන ශිල්පීන්ගේ සටන් ජවනිකා බලද්දි ඒ වෙනස හඳුනාගන්න පුළුවන්.
ප්‍රතිවාදියාගේ ආරක්ෂාව ගැන
හිතන නළුවෙක්
■ ජීවන් කුමාරතුංග
රොබින් ප්‍රනාන්දු මට ගුරුවරයෙක්. ජාතික මට්ටමේ රංග කලාව පිළිබඳ හදාරන්න ඒ කාලේ ආයතන තිබුණෙ නැහැ. අපි අපේ ජ්‍යෙෂ්ඨයන්ගේ රංගන ශෛලීන් දිහා බලලා තමයි අපිට ආවේණික රංගන ශෛලියන් හදා ගත්තේ. මමත් මගේ චිත්‍රපටවල සටන්වලදී රොබින් අයියාගේ සටන් ශෛලිය ආභාසයට ගත්තා. තිරය පිරෙන්න අත ඇදලා ගහන පාරවල්වලට ප්‍රේක්ෂකයන් හරිම කැමතියි. ඒ දේවල් මමත් අනුගමනය කළා.
ඔහුගේ මුල්ම චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය සුරදූතියෝ චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතයකට රොබින් අයියා මාව තෝරාගත්තා. එක් දර්ශනයකදී මෝටර් බයිසිකලේ පැදගෙන යන ගමන් මම රොබින් අයියාට ගහන්න ඕනෑ. ගහන්න ලෑස්ති වෙනකොට රොබින් අයියා පැනලා මෝටර් බයිසිකලයෙන් අරගෙන මාව පොළේ ගහනවා. මේක දෙන්නාටම ලොකු අවදානමක්. ඒකේ අවදානම වැඩිම මට. පොඩ්ඩ වැරදුණොත් කොන්ද කොහේ තියේවිද කියලා දන්නේ නැහැ. එවෙලේ රොබින් අයියා, ‘ජීවන් බයවෙන්න එපා. ඔයාගෙ කොලර් එක අතට අහුවුණාට පස්සෙ ඇඟේ බර මට දෙන්න, සම්පූර්ණ වගකීම මම භාර ගන්නවා’ කිව්වා. ඒ කිව්ව විදිහටම මම මෝටර් බයිසිකලයෙන් ඇවිල්ලා පයින් ගහන්න නැගිටිනකොටම රොබින් අයියා ඇවිල්ලා මගේ ජැකට් එකයි කලිසමයි ග්‍රිප් කරලා අල්ල ගන්නවා. එතකොටම බයිසිකලය අත්හැරලා සම්පූර්ණ විශ්වාසය රොබින් අයියාගේ අත් දෙකට තියලා මම කකුල් දෙක උස්සනවා. ආව වේගයටම බයික් එක ඉස්සරහට යනවා. දර්ශනයේ පොළොවෙ ගහනවා වගේ පෙනුණාට මම සම්පූර්ණයෙන්ම හිටියේ රොබින් අයියාගේ අත්දෙක උඩ. ඒ වගේ කිසිම වෙලාවක ප්‍රතිවාදියාට සීරෙන්නෙවත් නැති වෙන්න වගබලා ගන්න ප්‍රතිවාදියාගේ ආරක්ෂාව ගැන හිතන නළුවෙක් තමයි රොබින් ප්‍රනන්දු කියන්නේ.■
