පීඩකයාගෙ පැත්තෙත්
ඛේදවාචකයක් තියෙනවා
‘රහස් කියන කඳු’ චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂ
ජගත් මනුවර්ණ කොඩිතුවක්කු

මැදිහත්වීම් කළ තරුණයන් අතුරුදන් කරවීම්, ඝාතනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ඇති කළ කම්පනයක් තිබෙනවා. ඒ වගේම ඔවුන් වෙනුවෙන් අපිට යම් දෙයක් කරගන්න බැරි වීම ගැන වරදකාරී හැඟීමක් තිබෙනවා. ඒ හැඟීම තමයි මට හිතෙන්නෙ මේ වස්තුවිෂය කතා කරන්න වෙච්ච පෙළඹවීම.

■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික

ජගත් මනුවර්ණ කොඩිතුවක්කු වේදිකාව, පුංචි තිරය සහ රිදී තිරය තුළ නිර්මාණ ගණනාවකටම තම රංගනයෙන් දායක වෙමින් ජන හදවත් දිනූ කුසලතාපූර්ණ රංගන ශිල්පියෙකි. එමෙන්ම සක්‍රීය දේශපාලන හා සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙකි. ඔහුගේ පළමු අධ්‍යක්ෂණය ”රහස් කියන කඳු” චිත්‍රපටයයි.

රහස් කියන කන්ද නගින්න ආව මාර්ගය පහසු එකක් නොවෙන්න ඇති. චිත්‍රපටිය හැදුණ විදිය පොඩ්ඩක් කතා කරමුද ?

ඒ කාලෙ මම කෙටි චිත්‍රපටි හද හද හිටියා දිගු චිත්‍රපටියක් කරන්න ආසාවෙන්. අපට ඉතින් ලේසියකට නිෂ්පාදකවරු හම්බවෙන්නෙ නැහැ. මම පිටපතක් ලියාගෙන හිටියා සෑහෙන්න කාලයක්. ඊට පස්සෙ මම ඒකට හැදුවා ”ඩාර්ක් ෆෝල්” කියලා ප්‍රොමෝටේ්‍රලර් එකක්. ටේ්‍රලර් එක හදලා ඒකට ට්‍රයි කර කර හිටියා කාලයක් තිස්සේ නිෂ්පාදකවරයෙක් හම්බවෙනකන්, ඒත් නිෂ්පාදකවරයෙක් හම්බවුණේ නැහැ. ඊට පස්සෙ මට තේරුණා අලුතෙන් චිත්‍රපටියක් කරන්න හදන කෙනෙක්ට ලොකු බජට් එකක් හොයා ගන්න එක ලේසි නැහැ කියලා. මම කරලා තිබුණ කෙටි චිත්‍රපටි වගයක් තිබුණා. ඒවායේ තිබුණ තේමාව පැහැර ගැනීම් ඝාතනය කිරීම්, අතුරුදන් කිරීම් වගේ දේවල්. අපි ඒක ෂූට් කළේ ලෝ බජට් එහෙකින්. හැබැයි ඒකට හොඳ ප්‍රතිචාර හම්බවුණා.

ඊට පස්සෙ තමයි මම ඒ වැඩේම දිගු චිත්‍රපටියක් විදිහට කරන්න ඕනෑ කියන අදහසකට ආවෙ. ඒ විදිහට 2011 විතර තමයි මේ චිත්‍රපටිය කරන්න ඕනෑ කියන අදහස එන්නේ. මුලින්ම මම කරන්න හිටියේ ඒ ෂෝට් ෆිල්ම්ස් ටික වෙන වෙනම ෂූට් කරලා අන්තිමේට ඒ ටික එකතු කරන්න. ඒකේ රඟපෑවේ ”අපි දොළහක්” නාට්‍යයේ හිටිය ගාමිණී අයියා. ඒ වැඩේ යන අතරතුර ගාමිණී අයියා නැති වුණා. ඒකෙන් පස්සෙ මම ඒ වැඩේ අකුලලා පැත්තකට දාල තිබුණේ. ඒකෙනුත් පස්සෙ මේ චිත්‍රපටියට ප්‍රොපෝසල් හදාගෙන නිෂ්පාදකවරයෙක් හොය හොය හිටිය කාලෙ චන්න දේශප්‍රියයි, රසිත ජිනසේනයි, සුනිල් ටී ප්‍රනාන්දුයි හම්බවෙලා මට රූගත කිරීමට බජට් එකක් දුන්නා. හැබැයි පෝස්ට් ප්‍රඩක්ෂන් එකට සල්ලි තිබුණෙ නෑ. පෝස්ට් ප්‍රඩක්ෂන් එකට කෙනෙක් හොය හොය ඉද්දි උදුල් ප්‍රේමරත්න මගේ මිතුරෙක්, ඔහු හරහා මට නිර්මාණ බණ්ඩාර හම්බවුණා. ඔහු මට ඉතුරු වැඩ ටිකට සල්ලි දුන්නාට පස්සෙ තමයි චිත්‍රපටියෙ වැඩ ටික ඉවර කර ගත්තෙ.

ඔබ විසින්ම තමයි මේ චිත්‍රපටියට මුලින්ම ස්ක්‍රිප්ට් එක ලියන්නේ. හැබැයි නාමල් ජයසිංහත් පසුව සම්බන්ධවෙලා තියෙනවා ඒකට..

ෂෝට් ෆිල්ම්ස්වල තිබුණ පිටපත තව ටිකක් ඩිවලොප් කරලා නැවත මම මුල ඉඳන් ලිව්වා. හැබැයි මට තේරුණා මම මේ විෂයට ඇතුළුවෙන විදියෙන් විතරක් ප්‍රමාණවත් නැති වෙයි කියලා. සමහර දේවල් මඟහැරෙයි කියලා බයක් තිබුණා. නාමල් ජයසිංහ මගේ හොඳ මිතුරෙකුත් නිසා ඔහුට මේ පිටපත පෙන්නලා පස්සේ අපි දෙන්නාම එකතුවෙලා තමයි පිටපත ලිව්වේ. ඒ එකතුව ෆිල්ම් එකට ගොඩක් හොඳ විදිහට බලපෑවා.

සිනමා නිර්මාණයක් මඟින් මෙවැනි කම්පනයක් මුදා හරින්න පෙළඹවීමක් ඇති වුණේ කොහොමද?

ලංකාවේ යම් යම් විමුක්තිකාමී දේශපාලනයේ නියැළුණු තරුණයන් කළ කැපකිරීම් සහ ඔවුන් සම්බන්ධයෙන් වූ මතකය අපිට මඟ හැරිය නොහැකියි. ඔවුන්ට තිබුණෙ මනුෂ්‍යත්වය අගයන වඩා යහපත් සමාජයක් උදෙසා වූ එක් අරමුණක්. ඒ අරගලවල හොඳ නරක ගැන වෙනම කතා කරන්න පුළුවන්. හැබැයි ලංකාවේ ඇති වුණු උතුරේ සහ දකුණේ කැරලිවලට හේතු තිබුණා. රටේ තිබෙන ඒ දේශපාලන පීඩනය දරා ගන්න බැරි වුණාට පස්සෙ තමයි ඒක පුපුරලා යන්නෙ. එහෙම තැන්වලදි මැදිහත්වීම් කළ තරුණයන් අතුරුදන් කරවීම්, ඝාතනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ඇති කළ කම්පනයක් තිබෙනවා. ඒ වගේම ඔවුන් වෙනුවෙන් අපිට යම් දෙයක් කරගන්න බැරි වීම ගැන වරදකාරී හැඟීමක් තිබෙනවා. ඒ හැඟීම තමයි මට හිතෙන්නෙ මේ වස්තුවිෂය කතා කරන්න වෙච්ච පෙළඹවීම.

ඇඹිලිපිටියෙ සූරියකන්දෙන් හමු වුණ සමූහ මිනීවලවල් ගැන තිබෙන කතාව සහ මේ නිර්මාණය අතර යම්කිසි සම්බන්ධයක් තියෙන්න පුළුවන් කියලාත් කෙනෙක්ට හිතෙන්න පුළුවන්.

ඒ මතු කළ කාරණය හරියටම හරි. හැබැයි ඒ සිදුවීමත් එක්ක සෘජුවම සම්බන්ධයක් නැහැ, එවැනි වූ ඛේදනීය සිදුවීම් කොතෙක් වුණාද කියලා කවුරුවත් දන්නෙ නැහැ. 71 වෙච්ච දේවල් වෙන්න පුළුවන්, 88/89 කාලයේ ඇති වුණ සිදුවීම් වෙන්න පුළුවන්, 2009 යුද්ධෙදි වෙන්න පුළුවන්, යුද්ධෙන් පස්සෙ කළ සමහර පැහැර ගැනීම් වෙන්න පුළුවන්. මේ සියලුම ආකාරයේ ඝාතන, අතුරුදන් කරවීම් පැහැරගැනීම්වල බලපෑම තියෙනවා. මේකේ පීඩාවට පත්වන්නන් සහ පීඩකයනුත් ඉන්නවා. මම මේකෙ ඇතුළෙ කිසිම විදියකින් කාගෙවත් පැත්තක් අරගෙන නෑ. චිත්‍රපටියේ ප්‍රධාන චරිත බවට පත්වෙලා තියෙන්නෙ පීඩකයන්. මම නිතරම විශ්වාස කරන දෙයක් තමයි පීඩාවට පත් වන්නා වගේම පීඩකයාගෙ පැත්තෙනුත් ඛේදවාචකයක් තියෙනවා.

මේ චිත්‍රපටියට ‘රහස් කියන කඳු’ වගේ නමක් එන්නෙ කොහොම ද?

‘රහස් කියන කඳු’ නම හැදෙන්න මගේ ෆිල්ම් එකෙත් ප්‍රඩක්ෂන් ඩිසයිනර් විදිහට වැඩ කරපු ප්‍රදීප් චන්ද්‍රසිරි කාලයක් තිස්සෙ අඳිමින් හිටිය mountains කියන සීරීස් එකත් බලපාලා තිබෙනවා. ඒ සීරීස් එකේම චිත්‍ර කිහිපයක් තියෙනවා, whispering mountains කියලා. ඒවා චිත්‍රයට නඟන්නේ 88/89 වෙච්ච බලපෑමුත් එක්ක. මගේ තේමාව සහ ඔහු ගොඩනගන කතාවත් ගොඩක් දුරට සමානයි. ඒ වගේම මට ඕනෑ වුණා මේ මාධ්‍ය දෙක එකතු කරන්න. ඒක නිසා එම සීරීස් එකේම දිගුවක් විදියට තව චිත්‍ර දෙකක් මම ප්‍රදීප්ට කියලා අන්දවාගෙන චිත්‍රපටියට පාවිච්චි කළා. ඒ දෙකම එකතු කරලා තමයි ”රහස් කියන කඳු” කියන නම එන්නෙ ”කඳු” කියන අදහස එන්න චිත්‍රවලින් ආව බලපෑමක් වගේම සූරියකන්ද සිදුවීමත් මට බලපාලා තියෙනවා.

නළුවෙක් විදිහට ඔබට ඕනෑ තරම් චිත්‍රපටිවල අත්දැකීම් තිබුණත් මෙය තමයි ඔබ චිත්‍රපටියක් අධ්‍යක්ෂණය පළමු අවස්ථාව.

මට කලින් තිබුණෙ කෙටි චිත්‍රපට කරල තිබුණ අත්දැකීම් ටිකක් විතරයි. හැබැයි ඒක දිගු චිත්‍රපටයකට එනකොට හාත්පසින්ම වෙනස්. වැඩ කරන ප්‍රමාණය, මිනිස්සු පිරිස, බජට් එක මේ හැම දෙයක්ම ඉතා විශාලයි. ඒ වගේම මේ වැඩේ අභියෝගාත්මකයි. පළමු වතාවට ෆිල්ම් එකක් කරන්න යන කෙනෙක්ට දුෂ්කරතා ගොඩකට මුහුණදෙන්නට සිද්ධ වෙනවා. ඒ කාලයේ වෙච්ච දේවල් දැන් කතා කරද්දි රසවත් වුණාට ෂූටින් කරන කාලසීමාව කියන්නෙ හරිම දුෂ්කර කාර්යයක්.

චිත්‍රපටියෙ ඇතුළෙ බොහෝ සංකේත, ව්‍යංග්‍යයෙන් භාවිතා කරලා තියෙනවා කියලත් දැන ගන්න ලැබුණා. ඒ කලාත්මක භාවිතය ගැනත් දැන ගන්න කැමතියි.

ද්‍රව්‍යමය සංකේත ගොඩක් මම මේකෙදි යොදා ගත්තා. මේ චිත්‍රපටිය සංකේත ගොඩක එකතුවක් තමයි. අපි ඇත්ත ජීවිතයේ දකින විදිහේ සිදුවීම් ඇතුළේ තියෙන මිථ්‍යාවන් ඒ වගේම මාධ්‍ය මඟින් සිදුවීම් පෙන්නන විදිහ ඇත්ත නෙමෙයි. ගොඩක් වෙලාවට ඒ සිදුවීම් සිද්ධිවාචිකවවත් පෙන්නන්නෙ නෑ. ඒකට වෙනම අර්ථ සපයමින් තමයි අපිට පෙන්නන්නේ. මෑතකදී සිදු වුණ ටිංකරින් ලසන්ත ඝාතනය වගේ සිදුවීම් මාංචු දාගෙන අරගෙන ගිහිල්ලා අපරාධකරුවන් අධිකරණ ක්‍රියාවලියට පිටින් ගිහිල්ලා ඝාතනය කිරීම් වගේ දේවල්වලට මාධ්‍ය මඟින් හදනවා ප්‍රබන්ධයක්. මමත් මේකම තමයි චිත්‍රපටියට ගත්තේ. ඒවා ඇතුළෙ තියෙන සංකේත පද්ධතියක් විදිහට තමයි ෆිල්ම් එක පුරාවටම තියෙන්නේ. ෆිල්ම් එකේදි මම ඇත්ත කියන්න උත්සාහ කරන්නෙ නෑ. එළියෙ සමාජය, මාධ්‍ය විසින් සහ රාජ්‍ය තන්ත්‍රය විසින් හදන මිථ්‍යාව ඒ විදිහටම සංකේතයක් විදිහට ෆිල්ම් එක ඇතුළේ තියෙනවා.

මෙහි ආඛ්‍යාන රීතිය ගැන කතාකළොත්..

මේකේ ආඛ්‍යානය ගොඩනැගෙන්නෙම මගේ කලින් ප්‍රැක්ටිස් එකත් එක්ක. මම මේක හිතාමතා ගොඩ නගන්න හදපු එකක් නෙමෙයි. කෙටි චිත්‍රපටි එකතු කරලා කරන්න හදපු උත්සාහයත් එක්ක නිතැතින්ම හැදිච්ච ආඛ්‍යානයක් මේ ෆිල්ම් එකට ඇවිල්ලා තියෙනවා. අවසානයේ ලියපු පිටපත නෙමෙයි ෂූට් වුණේ, ෂූට් කරපු පිටපත නෙමෙයි එඩිට් වුණේ. අවුරුදු හතරහමාරක විතර ක්‍රියාවලියක ප්‍රතිඵලයක් විදියට ගොඩනැඟුණු ආඛ්‍යානයක් තමයි ෆිල්ම් එකේ තියෙන්නේ.

චිත්‍රපටියේ රඟපාන නළු නිළියන්ගෙ දායකත්වය..

නළු නිළියන්ගේ දායකත්වය අගය කරන්නම ඕනෑ. මේකේ වැඩ කරේ ඔක්කොම වගේ මගේ මිතුරන්. ඔවුන්ගෙ ශිල්පීය වටිනාකම මම ගෙවලා නෑ මේ ෆිල්ම් එකේ. ඔවුන්ට මම ණයයි. ඔවුන් මේ චිත්‍රපටියට දීපු කැපකිරීම් නොතිබෙන්නට මට මේ ෆිල්ම් එක කර ගන්න බෑ.

ලංකාව වගේ රටක සිනමාව තුළින් ආත්මීය ප්‍රකාශනයක් කරන එක ලේසි වැඩක් නෙමෙයි.

පළවෙනි කාරණය තමයි රජය විසින්ම පනවන රෙගුලාසි ටික. ඒකෙ ඇතුළෙ ඉඳන් තමයි වැඩ කරන්න වෙන්නෙ. ඒ සීමාවන් අතික්‍රමණය කරනව කියන එක ලේසි නෑ. ඒ වගේම නවක සිනමාකරුවෙක් විදිහට එන්න පුළුවන් ප්‍රශ්න වැඩියි. රාජ්‍යය විසින් වාරණයට ලක් කරන්න පුළුවන්. තමන්ගෙ සිනමාව ප්‍රශ්න කරන්න සිනමාකරුවන්ව සී.අයි.ඩී එකට අරගෙන ගිහින් තියෙනවා. සමහර වෙලාවට මටම හිතිච්ච එකක් තමයි මේක මිනිස්සු බලයි ද නැද්ද කියන එක. සමහර වෙලාවට මටම හිතෙනවා මේකෙ පෙන්නන ප්‍රචණ්ඩත්වයේ සහ භාෂාව සැර වැඩියි ද කියලා. හැබැයි මම නැවත කල්පනා කළේ එහෙම නොකළා නම් කවදාද අපි ඇත්ත කියන්නෙ මිනිස්සුන්ට, ඒ මොහොත කවදාද එන්නෙ කියන එක. ඒක නිසා මේ මොහොතෙ ෆිල්ම් එක කරනවා කියන තැන ඉඳන් මම ෆිල්ම් එක කළා. මේ කතාව කීමේ දැඩි කැමැත්ත සහ ඒකට සුදුසුම විදිය මම පාවිච්චි කරලා තියෙනවා.

මේ චිත්‍රපටය විතරක් නෙමෙයි, ඔබ රංගනයෙන් දායක වුණ අනෙකුත් නිර්මාණ දිහා බැලුවත් යම්කිසි දේශපාලන නියෝජනයක් පෙනෙන්නට තිබෙනවා.

මම තෝරා බේරා ගැනීම් කරනවා ගොඩක් වෙලාවට. ගෙනයන පණිවිඩය ජාතිවාදී නම්, ලිංගිකත්වය, වාර්ගිකත්වය, ආගමිකත්වය අනුව කුමන හෝ ජන කණ්ඩායමක් ගර්හාවට ලක්වෙනවා නම්, මම ඒ වගේ නිර්මාණවලට දායක වෙන්නේ නෑ. සමාජගත කරන්න හදන දේශපාලන මතය කොයි තරම් මානව හිතවාදී ද නැද්ද කියන එකත් මට බලපානවා නිර්මාණයක් තෝරගනිද්දි. ඒ වගේ කිරා මැන බැලීම් ටිකක් එක්ක මගේ විදිහට ගැළපෙන විදිහට තමයි මම ඕනෑම නිර්මාණයකට සම්බන්ධ වෙන්නේ.

අවසාන වශයෙන් සිනමාවෙන් සහ කලාවෙන් පොඩ්ඩක් එළියට ඇවිල්ලා, ඔබ කියන යහපත් සමාජයක් උදෙසා වූ දේශපාලන මැදිහත්වීම ප්‍රායෝගික තලයේ ඉඳන් කතා කරමු..

විශාල දේශපාලන මැදිහත්වීමක් අවශ්‍යයි මේ රටට. සිවිල් ක්‍රියාකාරීන්ගේ මැදිහත්වීම තමයි විශේෂයෙන්ම වෙන්න ඕනෑ එක. අපි දේශපාලන පක්ෂ කෙරෙහි විතරක්ම විශ්වාසය තියාගෙන හිටියොත් ඒක වෙන්නෙ නෑ. මම යෝජනා කරන්නෙ මේ වෙලාවෙ විශාල දේශපාලන පරිවර්තනයක් අවශ්‍යයි. ඒකට සිවිල් ක්‍රියාකාරීන් විතරක් නෙමෙයි සියලුම කණ්ඩායම් එකතුවෙන්න ඕනෑ. එහෙම නැත්නම් රට අගාධයටම වැටෙන එක නවත්වන්න බැහැ. ■