ගොවිතැන නවතා කඩෙන් හාල් ගන්න ගොවියෝ සැරසෙති
■ අමන්දිකා කුරේ
පොහොර අර්බුදය පසුගිය කාලයක් පුරාවට ම සාකච්ඡාවට බඳුන් වූ ප්‍රධානතම මාතෘකාවකි. රුපියල් 350ක්ව පැවති රසායනික පොහොර සහනාධාරය කිසිදු මුදලක් අය කර නොගෙන ගොවියාට ලබා දෙන බව පවතින ආණ්ඩුව විසින් ලබා දුන් ඡන්ද පොරොන්දුවකි. එම පොරොන්දුව ලබා දුන්නේ වර්තමාන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් ම ය. කෙසේවුවත් ඉන්පසුව පොහොර සම්බන්ධයෙන් ගනු ලැබූ කැකිල්ලේ තීන්දු සම්බන්ධයෙන් අපි පුවත්පතෙන් වරින් වර වාර්තා කළෙමු.
පොහොර අර්බුදය නිසා මේ වන විට ගොවියා අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටින අතර පසුගිය දිනවල රසායනික පොහොර නැව් දෙකක් ශ්‍රී ලංකාව වෙත පැමිණියත් එම පොහොර අලෙවි වන්නේ විශාල මුදලකට ය.
කාබනික පොහොරවලින් කිසිදු හොඳක් දැකීමට නොහැකි වී ඇති බවට අප කළ විමසීමක දී මොනරාගල ප්‍රදේශයේ ජීවත් වන ගොවි මහතෙක් පැවසුවේ ය. ඔවුන් පවසන්නේ මීට පෙර පොහොර සහනාධාරය පැවති නිසා නිෂ්පාදන වියදම අඩු වුවද මෙම පොහොර අර්බුදය නිසා යළිත් වරක් නිෂ්පාදන වියදම ඉහළ ගොස් ඇති බවයි.
‘මගේ කුඹුර අක්කරයක් විතර තියෙන්නේ. ගිය කන්නයේ පොහොර සහනාධාරය ලැබුණු නිසා අස්වැන්න අඩු වීමක් වුණේත් නෑ. අක්කරයෙන් වී කිලෝ 2000ක් වගේ ගත්තා. ඒකට වියදම ගියෙත් රුපියල් 28000ක් විතර. නමුත් මෙවර කන්නයේ තාම ගොයම් පීදිලාත් නැතිව ගොයම් කපන්නෙත් නැතිව කාබනික පොහොරවලට විතරක් රුපියල් 7000ක් විතර වියදම් වෙලා තියෙනවා. දැන් බඩුත් ගණන් නිසා ගොයම් කපන කාලයටත් කලින් වියදම් වුණාට වඩා වැඩියෙන් වියදමක් දරන්න වෙනවා. ගොයම් ගසුත් කහ පාට වෙලා. මේ පාර ඵලදාවත් අඩු බවක් තමයි පේන්නේ. එහෙම වුණොත් ගොවියෝ හැටියට අපට යන එන මං නැති වෙනවා.’
පැමිණ තිබෙන රසායනික පොහොර තොග රැගත් නැව් දෙක පැමිණ ඇත්තේ දෙසැම්බර් 03 වන දින හා 06 වන දිනයි. දෙසැම්බර් 03 වන දින පැමිණි පොහොර තොගයේ පොහොර මෙටි්‍රක් ටොන් 5000ක් රැගෙන විත් තිබෙන අතර එය ඇග්ස්ටර් නැමැති සමාගමෙන් ගෙන්වා තිබේ. මේ සඳහා ඔවුන් ශ්‍රී ලංකා මුදලින් රුපියල් හයසිය දහ නව මිලියන දෙලක්ෂ විසිහතර දහස් හත්සිය අසූ නවයයි සත හයක් වැය කර තිබේ. ඒ අනුව එම තොගයේ පොහොර කිලෝග්‍රෑමයක මිල රුපියල් 123.84ක් වන අතර පොහොර කිලෝග්‍රෑම් 50ක මිටියක මිල ගණනය කළ විට රුපියල් 6192.24කි.
දෙවන තොගය ගෙන්වා තිබෙන්නේ සීඅයිසී සමාගම විසිනි. පොහොර මෙටි්‍රක් ටොන් 3000කි. එම තොගය සඳහා එම සමාගම රුපියල් තුන්සිය හැත්තෑ එක් මිලියන අටලක්ෂ අනූහය දහස් එකසිය හයයි සත අසූතුනක් වැය කර තිබේ. එම තොගයේ පොහොර කිලෝග්‍රෑමයක මිල රුපියල් 123.95ක් වන අතර කිලෝග්‍රෑම් 50 පොහොර මිටියක මිල 6197.81කි.
මෙහි පවතින විශේෂ ම කරුණ වන්නේ මෙම මුදල් ප්‍රමාණය වැය වී තිබෙන්නේ පොහොර නැවේ සිට වරායට ගොඩබානා තෙක් වියදම් වූ වියදම පමණක් සැලකිල්ලට ගෙන ගණනය කළ විටයි. මේ සඳහා වරායෙන් පසු එකතුවන ප්‍රවාහන ගාස්තු, ගබඩා ගාස්තු හා අතරමැදි ගාස්තු කිසිවක් තවම එකතු වී නොමැත. එම ගාස්තු කිසිවක් එකතු වී නොමැතිව තිබිය දීත් පොහොර මිටියක මිල රුපියල් 6200කට ආසන්න මුදලකට ගෙන්වා තිබේ.
මීට පෙර පොහොර සහනාධාරය යටතේ ගොවියා පොහොර සඳහා වැය කළේ රුපියල් 350කි. ඒ අනුව පොහොර මිටිය වෙළඳපොළේ විකිණෙන මිලට නොව වරායේ දී වැය වී ඇති මුදල පමණක් සලකා බැලුවද ගොවියාට දැරූ මුදලට වඩා 1671.43%ක් වැඩියෙන් ගෙවන්න සිදුව තිබේ. බැලූ බැල්මට ම මෙය ඉතා විශාල වැඩිවීමකි. නමුත් පසුගිය දිනවල පුවත්පත් වාර්තාවල සඳහන් වූයේ රසායනික පොහොර තවමත් හිඟ බවත් මේ වන විට පොහොර මිටියක් අලෙවි වන්නේ රුපියල් 25000කට බවත් ය. පාලන මිලක් හෝ කිසිදු පාලනයක් නොමැති නිසා පොහොර අවශ්‍ය මිලට විකිණීමේ නිදහස වෙලඳපොළට ලැබී තිබේ. පොහොර මිටියට රුපියල් 25000ක් ගෙවීමට සිදුවීම තරම් ගොවියෙකුට විය හැකි ඛේදවාචකයක් තවත් නොමැත. මෙලෙස පොහොර මිටියක් රුපියල් 25000කට අලෙවි කිරීම මේ වන විට සිදු වන බවට සමස්ත ලංකා ගොවිජන සම්මේලනයේ සභාපති නාමල් කරුණාරත්න ද චෝදනා කරයි.
‘අම්පාර දිස්ත්‍රික්කයේ බඩ ඉරිඟු ගොවීන් කියනවා දැන් පොහොර මිටියක් අලෙවි වන්නේ රුපියල් 25000කට කියලා. පොහොරවලට දැන් එක මිලක් නෑ. ගිනි ගණන්වලට තමයි මිල දී ගන්න සිදු වෙලා තියෙන්නේ. මේකට අමතරව පළිබෝධ මර්දනය කරන්නත් ගොවියන්ට ක්‍රමයක් නැති නිසා විවිධ දිළීර රෝග බොවෙලා තියෙනවා වගාවන්වලට. ඒ නිසා වෙන හානියක් වෙලා. වල් මර්දනය කරන්න ක්‍රමයකුත් නෑ. ඒ නිසා ඒ සඳහා වෙනම ශ්‍රම කුලියක් යනවා ගොවියාට. මේ සියල්ලම නිෂ්පාදන වියදමට ඇතුළත් වෙන්න ඕනෑ. මේ හැමදේම එක්ක අස්වැන්න අඩු වීමක් වෙනවා. කලින් කන්නවල ගත්ත අස්වැන්න වගේ 50%ක් ගොඩක් තැන්වල අස්වැන්න අඩු වෙලා තියෙන්නේ. ඒ එක්කම පෙට්‍රල් ඩීසල් වැඩි වෙලා තියෙනවා. අස්වනු නෙළීමේ දී ඒ යන්ත්‍රවලට යන ගාස්තුව වැඩි වෙනවා. ප්‍රවාහන ගාස්තු වැඩි වෙනවා. මේ සියලු තත්වයන් එක්ක වී කිලෝ එකක නිෂ්පාදන වියදම රුපියල් 75කට ආසන්න වෙනවා. ඒ නිසා වී කිලෝ එක රුපියල් 80ට දුන්නත් ගොවියට ඇති ලාභයක් නෑ. වී කිලෝ 1.6ක් අවශ්‍යයි හාල් කිලෝ එකක් නිෂ්පාදනය කරන්න. හම්බන්තොට රිදියගම වෙල් යායට මම ගියා. ඒ සියලු කුඹුරු කහ වෙලා. සමහර කුඹුරු පූර්ණ හානි වෙලා. සමහර ඒවායින් යම් අස්වැන්නක් එයි. සමහර ඒවායේ ඵලදාව ඉතා ම අඩු නිසා අස්වනු නෙළීම අතහරින්න ඉඩ තියෙනවා. අස්වනු නෙළන්න ගියොත් සමහර විට අතින් වියදම් වෙන්න ඉඩ තියෙනවා. මීට අමතර ව පොහොර ප්‍රශ්නය නිසා වගා නොකරපු අයත් විශාල ප්‍රමාණයක් ඉන්නවා.”
නාමල් කරුණාරත්න මහතා පවසන ආකාරයට වී කිලෝවක් රුපියල් 80 බැගින් අලෙවි කළ ද හාල් කිලෝවක මිල අනෙකුත් වියදම් නොමැතිව වීවලට යන වියදම පමණක් සලකා බැලූ විට රුපියල් 128කි. මීට අතරමැදියන්ගේ ගාස්තු, හාල් මෝල් හිමියන්ගේ ගාස්තු, නිෂ්පාදන වියදම් ආදි සියලු වියදම් එකතු වීමට තිබේ. ඒ නිසා හාල් කිලෝවක මිල ඉතා ඉහළ මිලකට වැඩි වීමට ද ඉඩ තිබේ.
තමා මුහුණ දී තිබෙන ඛේදවාචකය සම්බන්ධයෙන් අම්පාරේ ගොවි මහතෙක් ද අප සමග අදහස් බෙදාගත්තේ ය.
‘ගිය පාර අක්කරයක් හාන්න ගත්තේ රුපියල් 5500යි. මේ පාර 8000කට අක්කරයක් හෑවේ. අපි අක්කර තුනක් කරනවා. මේ පාර පෝර නෑ. කලින් යූරියා මිටිය ආවා. ඒකෙන් කොහොම හරි ගොයම් ගහ හදාගන්න පුළුවන්. දැන් යූරියා නෑ. දැන් එක එක පෝර විකුණන අය ඇවිල්ලා කියනවා අරක මේක ගැහුවොත් හොඳයි කියලා. පොහොර නැතිවුණ නිසා මිනිස්සු දැන් පොහොර වෙනුවට එක එක ඒවා මිලදීගන්න වියදම් කරලා තියෙනවා සෑහෙන මුදලක්. දැන් කුඹුරු කරලා ඉවරයි. නමුත් ගොයම් ගහ හැදිලා නෑ. ගොයම් ගහ හඳුන්කූරක් වගේ. පීදෙයිද කියලාවත් හිතාගන්න බෑ. කරල පොඩ්ඩක් හැදුණත් කලින් ඵලදාව ගන්න බෑ. ගොයම් කපන්න මැෂිම දැම්මාම අක්කරයක ගොයම් කපන්න රුපියල් 12000ක් විතර ගනීවි දැන් තෙලුත් වැඩි කළ නිසා. අපේ මහන්සියවත් කිසිම දෙයක් නෑ. මේකෙන් එන වී ඇබින්ද විකුණලා අපට වියදම් වුණ මුදල හොයාගන්න බෑ. මේ වීම තමයි අපි කන්නෙත්. දැන් මම හිතාගෙන ඉන්නෙ කුඹුරු කරන එක නවත්තලා කඩෙන් හාල් අරන් කන්න. ඒක ලාබයි මීට වඩා. දැන් මේ කන්නෙට පොහොර ආවත් වැඩක් නෑ. ගොයම විනාස වෙලා ඉවරයි. ගිය පාරත් තිබුණේ හැටහැත්තෑ දහක ලාභයක්. මේ පාර ණය වෙලා කුඹුරු කළේ. අපට කරකියා ගන්න දෙයක් නැතිව දැන් ඉන්නේ.”
ඉදිරියේ දී අර්බුදයක් ඇතිවීමට නියමිත බව මේ අනුව පැහැදිලි වේ. ගොවීන්ගේ ඵලදාවන් අඩු වීම හා එයින් ඔවුන් පාඩු ලැබීම මෙන් ම බඩු මිලද අහස උසට යාම නිසා ගොවීන්ගේ ක්‍රය ශක්තිය නැතිවේ. එමෙන් ම සාමාන්‍ය ජනතාවට ද මේ නිසා විශාල අර්බුදයකට මුහුණ දීමට සිදුවන්නේ ඉතා විශාල මිලකට සහල් මිලට ගැනීමට සිදු වන නිසා ය. විදේශ සංචිත ගැටලුවක් පවතින බැවින් වෙළඳපොළේ භාණ්ඩ ඉහළ යාමට සාපේක්ෂව අඩු මුදලකට හාල් ආනයනය කිරීමට ද නොහැකිය.
නාමල් කරුණාරත්න මහතා පෙන්වා දෙන ආකාරයට සහල් රජයේ පවතින සංඛ්‍යා ලේඛන නිවැරදි නම් ඉදියේ දී සහල් හිඟයක් ඇති නොවන බවට අනුමාන කළ හැකි වුවත් එම තොගවලින් වී විශාල ප්‍රමාණයක් සත්ව ආහාර නිෂ්පාදනයට හා බියර් නිෂ්පාදනය ලබා දී තිබෙන බවයි. ඒ නිසා සංඛ්‍යා ලේඛන නිවැරදිද යන්න පිළිබඳව ගැටලුවක් තිබෙන බව ඔහු පෙන්වා දෙයි. භාණ්ඩ මිල ඉහළ යාම නිසා ජනතාව අතිශය පීඩාවකට පත්වී තිබේ. ඒ අතර ම පොහොර ගැටලුව නිසා ගොවියන්ගේ අස්වනු අඩු වීම නිසාත් අර්බුදයක් ඇතිවෙමින් පවතියි. මේ අනතුරු හැඟවීම් සියල්ලම ඉදිරි ආහාර අර්බුදයක පෙර ලකුණු බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත.■
