ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සැදීමේ කාර්යයේදී මන්ත්‍රීවරුන් ඒකෙන් ඉවත් කරන්න පුළුවන් නම් හොඳයි. නමුත් එසේ ව්‍යවස්ථාවක් සෑදීම දක්වා වූ ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිපාදන හදාගන්න අවශ්‍යයි. මොකද අපේ ව්‍යවස්ථාවේ තියෙනවා අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකකින් සම්මත වෙලා ජනමත විචාරණයකින් සම්මත වෙන්න ඕනෑ කියලා.
■ ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර
ශ්‍රී ලංකාවට අලුත් ව්‍යවස්ථා සම්පාදනයක් අවශ්‍ය ඇයි?
මේ වන විට ආණ්ඩුකරණය පිළිබඳ විශාල අර්බුදයක් ලංකාවේ තියෙනවා කියලා ඕනෑ කෙනෙක්ට පේනවා. ඒ වගේම අපේ ජනවාර්ගික ගැටලුව විසඳිලා නෑ. අපි බෙදුම්වාදය යුදමය වශයෙන් පරාජය කළාට ඒකට තුඩුදුන්නු දේශපාලනික කාරණා තවමත් එහෙමයි.
අනිත් කාරණය තමයි අපි මේ වන විට විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයේ ආදීනව උපරිමයෙන්ම අත්විඳිමින් තියෙනවා. අපිට පේනවා විශාල බහුතර වැඩි ඡන්දෙකුත් ලැබිලා,
පාර්ලිමේන්තුවෙන් තුනෙන් දෙකකුත් ලබාගෙන, විසිවන සංශෝධනයත් කරලා තිබියදී ආණ්ඩුකරණය වැටිලා තියෙන ප්‍රපාතය.
ජේආර් ජයවර්ධන පාර්ලිමේන්තුවට යටත් නොවී තනි තීරණ ගන්න පුළුවන් ජනාධිපතිවරයෙක් ඉන්න ඕනෑ කියලා කිව්වාට, ඒ තනි තීරණ ගන්න ජනාධිපති ක්‍රමයේ අර්බුදය අද හොඳටම පැහැදිලියි. ඒ නිසා අද ඕනෑ සාමූහික වශයෙන් එකතු වෙලා තීන්දු ගන්න ආණ්ඩු ක්‍රමයක්. සංවරණ හා තුලනයන් සහිත එකක්.
අනික් කාරණය තමයි අපේ ව්‍යවස්ථාව නවීකරණය කරන්න අවශ්‍යයි. මොකද දැන් ඒක අවුරුදු හතළිහක් විතර පරණ ව්‍යවස්ථාවක්. අපේ මූලික අයිතිවාසිකම් පර්ච්ඡේදය ගත්තොත් අද වන විට ඒක විශාල වශයෙන් යල් පැනලා ගිහින් තියෙන එකක්.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් කියන එක ගලින් කෙටුවා වගේ තියන්න බෑ. ඒවා නවීකරණය වෙන්න ඕනෑ. ඒ නිසා තමයි අපිට අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් අවශ්‍ය වෙන්නේ.
ඒ කියූ ඇතැම් අරමුණු වෙනුවෙන් ඔබගේද මැදිහත් වීමෙන් පහුගිය යහපාලන රජය විසින් 19 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය වගේ ඒවා ගෙනාවා. නව ව්‍යවස්ථාවක් ගෙන එනවා හැර, ඒ විදිහේ සංශෝධන මගින් මේ ව්‍යවස්ථාව ගොඩදැමීමේ හැකියාව කොහොමත්ම නැද්ද?
මං මුලින් කිව්ව අරමුණු ඉටුකරගන්න නම් මේ තියෙන ව්‍යවස්ථාවේ හැම පරිච්ඡේදයටම වගේ තද සංශෝධන අවශ්‍ය වෙනවා. ඉතිං තියෙන එක ඒ විදිහට සංශෝධනය කරන්න නම් මුළු ව්‍යවස්ථාවම සංශෝධනය කරන්න වෙනවා. ඒ නිසා ඊට වඩා පහසු සහ වඩාත් හොඳ ක්‍රමය තමයි අලුත්ම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කරන එක.
අනික් කාරණය තමයි තියෙන ව්‍යවස්ථාව බරපතළ විදිහට වෙනස් කරද්දී වගේම අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් ගොඩනගද්දී කියන කාරණා දෙකේදීම කොහොමත් ජනමත විචාරණයකට යන්න ඕනෑ. ජනමත විචාරණයකට නොගොස් මේ තියෙන ව්‍යවස්ථාවේ ඒ විදිහේ විශාල සංශෝධනය කරන්න පුළුවන්කමක් නෑ. ඒ නිසා තියෙන එක සංශෝධනය කිරීම හා අලුත් එකක් සැකසීම කියන දෙකේ ඒ හැටි වෙනසක් නෑ.
මං මෙතනදි අදහස් කරන්නේ නෑ ව්‍යවස්ථාවක් සංශෝධනය නොකර ඉන්න අවශ්‍ය නෑ කියලා. ව්‍යවස්ථාවන්ට සංශෝධන අවශ්‍යයි. හැබැයි පටු දේශපාලනික අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් සංශෝධන සිදුකිරීමයි නරක. උදාහරණයක් විදිහට දැන් අවුරුදු හැත්තෑපහක් විතර වයස ඉන්දියානු ව්‍යවස්ථාවේ සංශෝධන තියෙනවානේ සීයකට අධික සංඛ්‍යාවක්. නමුත් ඒවා සැබෑ ආණ්ඩුකරණ අවශ්‍යතා නිසා ගෙනාපු ඒවා මිස පටු දේශපාලනික අරමුණු නිසා ගෙනාපුවා නෙමෙයි.
ඔබ ඇතුළු සාධාරණ සමාජයක් සඳහා ජාතික ව්‍යාපාරය අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ප්‍රතිසංස්කරණ යෝජනා ගෙනාවානේ. නමුත් මේ යෝජනා යථාර්ථයක් බවට පත් කරන වැඩපිළිවෙළ මොකද්ද?
අපි මේ යෝජනා ඉදිරිපත් කළේ මූලික වශයෙන් ඒ යෝජනා පිළිබඳ කථිකාවක් ඇති කිරීමට. මේ සතියේ කරූ ජයසූරිය මැතිතුමාගේ ප්‍රධානත්වයෙන්, විවිධ ආගම්වල පූජ්‍ය පූජක පක්ෂයේ ඉහළම අයගේ සහ සිවිල් සමාජයේ සහභාගිත්වයෙන් මේ යෝජනා ඉදිරිපත් කරලා අපි සාකච්ඡාවක් පැවැත්තුවා.
ඒ වගේම අපි ඉක්මනින්ම බලාපොරොත්තු වෙනවා දේශපාලන පක්ෂ එක්ක සාකච්ඡා පවත්වන්න. ඒ වගේම සිවිල් සංවිධාන එක්ක සාකච්ඡා කරන්නත් අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා. ඒ වගේම සූම් අවකාශය හරහා බොහෝ දෙනාට සහභාගි වෙන්න පුළුවන් විදිහට සාකච්ඡා මාලාවක් පවත්වන්නත් අපි කල්පනා කරනවා. ඒ වගේම කුරුණෑගලින් පටන්ගෙන හැම දිස්ත්‍රික්කයකම පාහේ සාකච්ඡා කරන්න සාකච්ඡා මණ්ඩප ඇති කරන්න අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා.
අපි ඒ විදිහේ පුළුල් වැඩපිළිවෙළක් අරං ගියාම දේශපාලන පක්ෂවලට සිදුවෙනවා අපිත් එක්ක සාකච්ඡා පවත්වන්න. මොකක් හරි පක්ෂයක් හිතාගෙන ඉන්නවා නම් ඊළඟ ඡන්දයේදී බලය නිකම්ම අපේ අතට වැටෙයි, එතකොට අපි මේ තියෙන ක්‍රමයටම බලය ගෙනියනවා කියලා, ඒක හීනයක්.
ඉදිරි මැතිවරණයක් දක්වා බලා නොසිට වර්තමාන ආණ්ඩුව එක්ක මේ යෝජනා ගැන සාකච්ඡා කරන්න උත්සාහ නොකරන්නේ ඇයි?
මේ ආණ්ඩුව හරහා මේ වැඩේ කරගන්න පුළුවන් නම් හොඳයි. නමුත් මට හිතෙන්නේ නෑ මේ ආණ්ඩුව නම් ජනතාවට අවශ්‍ය විදිහේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යවස්ථාවක් ගැන සැලකිල්ලක් දක්වයි කියලා. හැබැයි මේ කාට වුණත් ඔය හිතන තරම් පහසුවෙන් බලය ලබාගන්න එක කරන්න බෑ. ඒකට පුළුල් වැඩපිළිවෙළක් තියෙන්නම වෙනවා.
මං මේ ඊයේ පෙරේදාත් සමාජ මාධ්‍යයේ දැක්කා යම් පෝස්ට් එකක් ‘වෙන්ඩ ජනාධිපතිවරුනි, කරුණාකර උත්තර දෙන්න. ඔබගේ යෝජනා මොනවාද?‘ කියලා. ඒ නිසා මේ රටේ ඡන්දදායකයා ඉදිරියේදී නිකංම බලය දෙයි කියලා හිතන්න බෑ. ඒ නිසා බලය ගන්න බලාගෙන ඉන්න අයටත් බලය රැකගන්න බලාගෙන ඉන්න අයටත් කිසියම් පැහැදිලි වැඩපිළිවෙළක් රටට ඉදිරිපත් කරන්න වෙනවා.
අපි කල්පනා කරන විදිහට අපිට සාධාරණ සමාජයක් සඳහා වූ ජාතික ව්‍යාපාරයේ යෝජනා බොහෝවිට ක්‍රියාත්මක කරන්න වෙන්නේ ආණ්ඩු වෙනසක් එක්ක. ඒ නිසා අපිට ඒ කාලය තුළ අපේ යෝජනා පිළිබඳව පුළුල් ජන මතයක් හා දැනුවත් කිරීමක් කරන්න වෙනවා.
මේත් එක්ක සමාජයේ ගොඩනැගෙමින් පවතින තවත් කථිකාවක් තමයි, මහජන ව්‍යවස්ථා සම්පාදනය පිළිබඳ කථිකාව. සාධාරණ සමාජයක් සඳහා වූ ජාතික ව්‍යාපාරයේ ව්‍යවස්ථා වැඩපිළිවෙළට වඩා වෙනස් වැඩපිළිවෙළක් නේද ඒ තුළ තියෙන්නේ? ඒ පිළිබඳ ඔබගේ අදහස මොකද්ද?
ඒ සංකල්පයෙන් බොහෝ විට කියන්නේ ව්‍යවස්ථා හැදීම පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ට දෙන්නේ නැතිව වෙනම මහජන සම්පාදන මණ්ඩලයකට දිය යුතුයි කියන එක. මොකද පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරු මේකට සම්බන්ධ වුණාම ඒ අයගේ පෞද්ගලික කැමැත්ත හා ළැදියාව ඒකට බලපාන්න ඉඩ තියෙනවා.
චිලී රටේ මෑතකදී කළා වගේ, අණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් කිරීම මේ සංකල්පයේදී කියවෙනවා. චිලී රටේ විශාල මහජන උද්ඝෝෂණයක් තිබුණාට පස්සේ අවශ්‍ය නීතිමය වෙනස්කම් කරලා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් පිහිටෙව්වා. ඒවා කළේ නීති විරෝධීව නෙමෙයි, අවශ්‍ය ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිපාදන යටතේ නීත්‍යනුකූලව. එතනදී ජනතාවගෙන් ඇහුවා ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයෙන් සියයට පණහක් මන්ත්‍රීවරු ගන්නවාද, එක්කෙනෙක්වත් ගන්න එපාද කියලා. ජනමත විචාරණයේදී අතිවිශාල බහුතරේ කිව්වා මන්ත්‍රීවරු නැතිව ව්‍යවස්ථාව සම්පාදනය කරන්න ඕනෑ කියලා. ඒකේදී ඒ වගේම සහතික කෙරුණා, හරි අඩක් පමණ කාන්තාවන්ද සිටින්න ඕනෑ කියලා. මේ අනුව 47%ක ප්‍රමාණයක් කාන්තාවන් තේරී පත් වුණා. මේ සම්පාදක මණ්ඩලයේ විවිධ දේශපාලනික පක්ෂවල ක්‍රියාකාරිකයන්, විවිධ වෘත්තිකයන්, විවිධ ගෝත්‍රික කණ්ඩායම්වල නියෝජිතයන්, විද්වතුන් ආදි සියල්ල ඉන්නවා. ඉතිං මේ වැඩපිළිවෙළ සංකල්පයක් විදිහට මං කැමති වැඩපිළිවෙළක්.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සැදීමේ කාර්යයේදී මන්ත්‍රීවරුන් ඒකෙන් ඉවත් කරන්න පුළුවන් නම් හොඳයි. නමුත් එසේ ව්‍යවස්ථාවක් සෑදීම දක්වා වූ ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිපාදන හදාගන්න අවශ්‍යයි. මොකද අපේ ව්‍යවස්ථාවේ තියෙනවා අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකකින් සම්මත වෙලා ජනමත විචාරණයකින් සම්මත වෙන්න ඕනෑ කියලා. ඉතිං ඒක වෙනස් කරන්න නම් ඒකත් ව්‍යවස්ථානුකූලව කරන්න ඕනෑනේ. ඒකයි අපිට එතැන තියෙන ප්‍රායෝගික ගැටලූව.
ඒ ක්‍රමය වෙනත් රටවල ප්‍රායෝගිකව භාවිත වුණේ ඒක යථාර්ථයක් බවට පත්කරගන්න පුළුවන් ව්‍යතිරේකී අවස්ථා තියෙන නිසා නේද?
මම කියන්නේ නෑ හැම විටම වර්තමාන තිබෙන ව්‍යවස්ථාව අනුවම යන්න ඕනෑ කියලා. ඉතාම කලාතුරකින් එක්තරා අවස්ථා එනවා මීට වඩා වෙනස් විදිහක් කරන්න පුළුවන්. විශේෂයෙන්ම දීර්ඝ කාලීන භීෂණ කාලයකින් පස්සේ යම් රටකට එහෙම අවස්ථාවක් එන්න පුළුවන්. රටක් යටත්විජිතවාදීන්ගෙන් නිදහස් වුණාම ඒ වගේ අවස්ථාවක් එන්න පුළුවන්. ඒ වගේ සුවිශේෂ අවස්ථා කිහිපයකදී හැර අර විදිහේ ක්‍රමයකට යන එක එච්චර ප්‍රායෝගික නෑ. නමුත් ඒ සංකල්පය වැදගත් එකක්.
ඒ වගේම හැත්තෑ දෙකේදී අපි මීට වඩා වෙනස් විදිහකට ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කළා. මොකද සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව යටතේ අපිට ඕනෑ විදිහට අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් හදන්න පුළුවන්ද කියලා සැකයක් තිබුණා. හැත්තෑවේ මැතිවරණයේදී සමගි පෙරමුණ ජනවරමක් ඉල්ලා සිටියා පාර්ලිමේන්තුවෙන් පිට, මන්ත්‍රීවරු රැස්වෙලා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කරන්න. ඒකට තුනෙන් දෙකක් ලැබුණ නිසා සියලු පක්ෂවලට නව රඟහලට ආරාධනා කළා ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන්න. මේකට සියලු පක්ෂ එකතු වුණ නිසා ආණ්ඩුක්‍රම සම්පාදන මණ්ඩලයක් සෑදීමට සුජාතභාවය ලැබුණා. එහෙම වුණත් ඒක හැදුවේ සමගි පෙරමුණට අවශ්‍ය විදිහට නිසා එක්සත් ජාතික පක්ෂය අන්තිමට ඡන්දේ දුන්නේ නෑ. තවත් පක්ෂ මගදී නැගිටලා ගියා. අන්තිමට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා මණ්ඩලයට ලැබුණු සුජාතභාවය නිර්මාණය කළ ව්‍යවස්ථාවට නැතිව ගියා.
අන්තිමට ඒකෙන් කළේ හැත්තෑ පහේ තියන්න ඕනෑ ඡන්දය හැත්තෑ හතේ තියලා පාර්ලිමේන්තු කාලය සමගි පෙරමුණ අවුරුදු දෙකකින් දික් කරගත්තු එක විතරයි. හැත්තෑ පහේ ඡන්දය තිබ්බා නම් සමගි පෙරමුණ දිනන්නත් තිබුණා. පැරදුණත් විශාල පරාජයක් ලබන්නේ නෑ. නමුත් හැත්තෑ හතේ ඡන්දෙන් ජේආර් ජයවර්ධනට හයෙන් පහක බලයක් ලැබුණා. ඒ නිසා හැත්තෑ දෙකේ ව්‍යවස්ථාවත් ඉවත් වෙලා ගියා.
මේ කරුණු දිහා බලද්දී පේනවා මේ වෙලාවේ තියෙන ප්‍රායෝගිකම ව්‍යවස්ථා සම්පාදන වැඩපිළිවෙළ තමයි සාධාරණ සමාජයක් සඳහා වූ ව්‍යාපාරය හැටියට අපි තෝරගෙන තියෙන්නේ කියලා. හැබැයි කනගාටුදායක කරුණ තමයි තවමත් විරුද්ධ පක්ෂයේ පක්ෂවලින් ආණ්ඩුක්‍රම යෝජනා පිළිබඳ කතාවක් බහක්වත් නැති එක. කලින් කිව්වා වගේ, සමහරවිට ඒ අය හිතනවා ඇති අපිට කාගෙවත් යෝජනා අවශ්‍ය නෑ මේ ආණ්ඩුවේ ජනප්‍රියතාව වේගයෙන් හීන වන නිසා නිකංම අපේ ඔඩොක්කුවට බලය වැටෙයි වගේ දෙයක්. ඒක සම්පූර්ණ මිථ්‍යාවක්. මේ ආණ්ඩුව වෙනස්කරන්න පුළුවන්. බැරි නෑ. නමුත් ඒකට සෑහෙන ඒකාබද්ධ ප්‍රයත්නයක් ගත යුතුයි.
මේ එක්කම තවත් සමහරු කියනවා අද තියෙන්නේ ආර්ථික ගැටලු. ඒ ගැටලුවලට තමයි විසඳුම් හොයන්න ඕනෑ කියලා. ඒකත් අර වගේම අර්ථාන්විත කථාවක්. මොකද ආර්ථික ගැටලුවලට උනත් සම්බන්ධයි ව්‍යවස්ථා රාමුව. ඒ වගේම ආණ්ඩුකරණය පිළිබඳ ක්‍රියාවලියත් මේකට බලපානවා. මොකද මේ ආර්ථික ගැටලුවලට ප්‍රධාන හේතුවක් තමයි අන්‍යයන්ගේ, විශේෂඥයන්ගේ අදහස් ගන්නේ නැතිව ඒකමතික තීන්දු තීරණ ගන්න එක. ඉතිං මේ කියන ආණ්ඩුකරණය පිළිබඳ ගැටලු විසඳගන්න වෙන්නෙත් අලුත් ව්‍යවස්ථාවකින්.
මේ තියෙන විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තියෙද්දිම, වෙනත් කෙනෙක් තියෙන ව්‍යවස්ථාව යටතේම බලයට පත් වුණා කියලා රටට වන යහපතක් නෑ. රටේ ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය දිනාගන්න නම් මුලින්ම ආණ්ඩුකරණය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කිරීම අත්‍යවශ්‍යයි. අධිකරණය ස්වාධීන කරන්න බෑ ආණ්ඩුකරණය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නොකර. මානව හිමිකම් ආරක්ෂා කරන්න බෑ ආණ්ඩුකරණය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නොකර. ඒ නිසා තමයි සාධරණ සමාජයක් සඳහා වූ ජාතික ව්‍යාපාරය මේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා යෝජනාවලට මුල් තැන දීලා වැඩ කරන්නේ.■
